Dalmatia
Mae Dalmatia yn diriogaeth ar lannau'r Mor Adriatig, yn awr yn Croatia.
Daw'r enw o dalaith Rufeinig Dalmatia.
 | |
.svg) | |
| Math | ardal hanesyddol  |
|---|---|
| Poblogaeth | 852,068 |
| Daearyddiaeth | |
| Gwlad |  Croatia |
| Arwynebedd | 12,158 km² |
| Cyfesurynnau | 43.81276°N 16.21876°E |
Ardal fynyddig o tua 12,000 km2 yw Dalmatia, yn cynnwys rhan o'r Alpau Dinarig. Oherwydd hyn mae'r rhan fwyaf o'r boblogaeth o tua 900,000 yn byw yn agos i'r glannau. Mae nifer fawr o ynysoedd hefyd yn perthyn i'r diriogaeth. Y brifddinas ranbarthol yw Split, ac mae dinasoedd pwysig eraill yn cynnwys Dubrovnik, Zadar a Sibenik.
Yn y cyfnod cyn y Rhufeiniaid, poblogid Dalmatia gan yr Iliriaid. Creodd y Rhufeiniaid deyrnas ddibynnol, ac yna tua chanol yr 2g CC daeth y diriogaeth yn dalaith Rufeinig dan yr enw Dalmatia. Yn ddiweddarach daeth yn rhan o'r Ymerodraeth Fysantaidd ac yn nes ymlaen o'r 14eg hyd y 18g daeth yn eiddo Fenis. Wedi cwymp Napoleon daeth yn rhan o Awstria.
Ar ôl y Rhyfel Byd Cyntaf bu cystadlu rhwng Yr Eidal a Yugoslavia am y diriogaeth, ac yn 1921 daeth yn rhan o Yugoslavia. Pan rannwyd Yugoslavia daeth Dalmatia yn rhan o Croatia.
Gyda thalaidd hanesyddol perfeddwlad Croatia, Istria a Slavonia mae'n creu pedair talaith hanesyddol sy'n ffurfio gweriniaeth annibynnol Croatia gyfoes.
| Taleithiau'r Ymerodraeth Rufeinig tua 120 OC |  |
|---|---|
| Achaea | Aegyptus | Affrica | Alpes Cottiae | Alpes Maritimae | Alpes Poenninae | Arabia Petraea | Armenia Inferior | Asia | Assyria | Bithynia | Britannia | Cappadocia | Cilicia | Commagene | Corsica et Sardinia | Creta et Cyrenaica | Cyprus | Dacia | Dalmatia | Epirus | Galatia | Gallia Aquitania | Gallia Belgica | Gallia Lugdunensis | Gallia Narbonensis | Germania Inferior | Germania Superior | Hispania Baetica | Hispania Lusitania | Hispania Tarraconensis | Italia | Iudaea | Lycaonia | Lycia | Macedonia | Mauretania Caesariensis | Mauretania Tingitana | Moesia | Noricum | Numidia | Osroene | Pannonia | Pamphylia | Pisidia | Pontus | Raetia | Sicilia | Sophene | Syria | Thracia | |
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article Dalmatia, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.