Pentoza

Javlja se u dva oblika:

• Aldopentoza ima aldehidnu funkcijsku grupu na poziciji 1, a
• Ketopentoza ketonsku na poziciji 2 ili 3.

Aldopentoze imaju tri hiralna centra te je onda moguće osam različitih (2 ^ 3) stereoizomera.

D-Arabinoza	D-Liksoza	D-Riboza	D-Ksiloza
L-Arabinoza	L-Liksoza	L-Riboza	L-Ksiloza

2-ketopentoze imaju dva hiralna centra, a samim tim su moguća (2 ^ 2) četiri različita stereoizomera. 3-ketopentoze su rijetke.

D-Ribuloza	D-Ksiluloza
L-Ribuloza	L-Ksiluloza

Aldehidne i ketonske funkcijske grupa u ovim ugljikohidratima reagiraju sa susjednom hidroksilnom grupom čime se formiraju unutarmolekulski hemiacetali, odnosno hemiketali. Rezultirajuća prstenasta struktura je srodna furanu pa se naziva furanoza. Prsten se spontano otvara i zatvara, dopuštajući rotaciju između grupe karbonilnih i susjednih atoma ugljika, a ima dvije različite konfiguracije (α i β). Ovaj proces se naziva mutarotacija.

Riboza je sastavnica RNK, a srodna je dezoksiribozi DNK.

Polimerno komponirani pentozni šećer zove se pentozan.

Tollensov test za pentoze oslanja se na reakciju hloroetilbenzola sa floroglucinolom proizvodeći obojeni spoj sa visokom sposobnošću molarne apsorpcije.