Аўеда: горад у Іспаніі

Аўеда
Герб[d]	Сцяг[d]
Краіна	Іспанія
Каардынаты	HGЯO
Кіраўнік	Alfredo Canteli[d]
Плошча	186,65 км²
Вышыня цэнтра	232 м
Насельніцтва	▲217 584 чал. (2023);
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Паштовыя індэксы	33001 — 33013
Аўтамабільны код	O
Афіцыйны сайт	oviedo.es (ісп.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

У горадзе захоўваецца хрысціянская рэліквія хустка з Аўеда (англ.) (бел., якая шануецца ў Аўеда з IX стагоддзя. Выхадцы з Астурыі далі гэткае ж імя яшчэ тром гарадам у Парагваі, у Дамініканскай Рэспубліцы і ў ЗША.

Гісторыя

Аўеда заснаваны ў 761 годзе двума манахамі, Янам і Ноланам, якія заклалі на гары Аветум манастыр св. Вінцэнта, што размяшчаецца на ўзвышшы пасярод раўніны, у асяроддзі садавінавых садоў. Тым не менш, археалагічныя звесткі паказваюць на тое, што месца было заселена ў яшчэ ў I стагоддзі.

У 794 годзе Аўеда было разрабавана халіфа Хішамам I падчас аднаго з яго пахода супраць хрысціянскіх каралеўстваў.

Кароль Фруэла I, чацвёрты з астурыйскіх манархаў, быў першым, хто вырашыў пашырыць горад, пабудаваўшы ў ім палац і царкву. Пасля заваявання Іспаніі маўрамі Альфонса II перавёў у Аўеда свой двор, адначасова горад ператварыўся ў сталіцу хрысціянскай Іспаніі і буйны цэнтр паломніцтва. Быў сталіцай Астурыйскага каралеўства і цэнтрам Рэканкісты. У гэты перыяд Аўеда стаў цэнтрам арыгінальнай і ўнікальнай архітэктуры, якая была спадкавана вестготамі, з улікам рымскай і паўночных традыцый. Сваёй найвышэйшай кропкі горад дасягнуў у час кіравання Раміра I.

У 1600 годзе ў Аўеда адкрыўся ўніверсітэт. Баявое мінулае Аўеда пацвердзіў і ў XX стагоддзі: у 1934 годзе тут, на мяжы раёна здабычы каменнага вугалю і жалезнай руды, праходзілі страйкі шахцёраў, а пасля паспяховага працяглага супраціву Франка горад лічыцца апорай антыфашысцкага і прафсаюзнага руху.

Клімат

Клімат Аўеда
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Сярэдні максімум, °C	11,7	12,8	14,4	14,9	17,6	20,3	22,4	22,8	21,7	18,1	14,6	12,5	17,0
Сярэдні мінімум, °C	4,2	4,8	5,6	6,3	9,1	11,9	14,1	14,5	12,9	10,0	7,1	5,5	8,8
Норма ападкаў, мм	129	115	78	65	51	29	25	35	55	84	108	130	973
Крыніца: AEMeT

Эканоміка

Эканоміка горада моцна залежыць ад сектара паслуг. У цэнтры Аўеда маюцца шмат офісных будынкаў. Статус горада як адміністрацыйнага цэнтра рэгіёна падтрымлівае вялікую колькасць рабочых месцаў у дзяржаўным кіраванні.