Лясныя браты (па-эстонску: metsavennad, па-латыску: mežabrāļi, па-летувіску: miško broliai) — агульная назва партызанскага супраціву ў краінах Прыбалтыкі супраць савецкай акупацыі, распачатай паводле Пакту Молатава-Рыбэнтропа.
Гэты рух налічваў каля 170 тысячаў чалавек, зь іх 50 тысячаў загінулі ці прапалі бязь вестак.
У сучаснай гістарыяграфіі Летувы, Латвіі й Эстоніі гэты рух характарызуецца як нацыянальна-вызваленчы, у савецкай і сучаснай расейскай — як прафашысцкі. Аналягічны рух супраціву ў гэты пэрыяд існаваў таксама ў Заходняй Украіне (УПА), Заходняй Беларусі (БКА), Польшчы й Румыніі.
Назва «лясныя браты» была ўзятая ад латыскіх партызанаў-рэвалюцыянэраў, якія дзейнічалі ў пэрыяд Расейскай рэвалюцыі 1905-07 гадоў..
У Эстоніі рух супраціву налічваў да 15 тысячаў мужчынаў на працягу 1944—1953 гадоў. Актыўна лясныя браты дзейнічалі ў раёнах Пярнумаа й Ляянэмаа, Тартумаа й Іда-Віру. За пэрыяд з 1944 — па 1947 яны зьдзейсьнілі 773 узброеных напады, зьнішчыўшы каля 1000 байцоў савецкіх спэцслужбаў.
У Латвіі шэрагі лясных братоў у значнай ступені складаліся з былых воінаў латыскага легіёну СС. Агульная колькасьць партызанаў налічвала да 10 тысячаў, яшчэ 20 тысячаў чалавек актыўна дапамагалі партызанам правіянтам і прыстанішчам. Да 1947 Цэнтральнае камандаваньне латыскага супраціву мела штаб-кватэру на вуліцы Матыса ў Рызе.
Латыскім партызанам удалося зьнішчыць ад 1,5 тысячаў (паводле савецкіх крыніцаў) да 3 тысячаў (паводле латыскіх крыніцаў) чэкістаў, байцоў карных батальёнаў і партыйных актывістаў. За гэта тысячы партызанаў былі арыштаваныя і больш за дзясятак тысячаў чальцоў сем’яў і тых, хто падтрымліваў партызанаў — дэпартаваныя.
У Летуве партызанскі супраціў быў найбольш моцным сярод краінаў Прыбалтыкі, асобныя рэгіёны кантраляваліся паўстанцамі да 1949 году. Пазьбягаючы прамых сутыкненьняў з чырвонаармейцамі й войскамі НКВД, летувіскія партызаны эфэктыўна змагаліся мэтадам сабатажу, засадаў і забойстваў асобных камуністычных дзеячоў. Кіраўніком лясных братоў у Летуве быў Ёнас Жэмайтіс-Вітаўтас, імем якога ў 1998 годзе была названая вайсковая школа ў Коўне.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Лясныя браты, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.