Алехна Судзімонтавіч

Падчашы вялікі літоўскі (1448—1477), намесьнік полацкі (1463—1477), ваявода віленскі (з 1477) і адначасна канцлер вялікі літоўскі (з 1478).

Алехна Судзімонтавіч
лац. Alechna Sudzimontavič

Герб «Пагоня»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	XV стагодзьдзе
Памёр	1491(1491)
Род	Судэмунды
Бацькі	Судзімонт Доргевіч
Жонка	Ядвіга з Манівідаў
Дзеці	Соф’я, Ядвіга, Аляксандра, Ганна
Дзейнасьць	Обер-шэнк

Валодаў маёнткамі Докшыцамі, Прусавічамі, Далькевічамі, Вольберавічамі, Гнязьдзілавам, Запоньнем, Нябышынам, Палачанамі, Лужанамі, Занараччу.

Асноўныя артыкулы: Імёны ліцьвінаў і Судзімонт (імя)

Імя Алехна ёсьць вытворным ад імя Аляксандар.

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: панъ Олехно Судимонътович (1440—1492 гады); ego Olyechno Suchimuntowycz de Chozowa (4 красавіка 1448 году); Olyechno Svdymvntho supremo nostro subpincerna (28 ліпеня 1449 году); Олехно Судимонтовичь (10 сакавіка 1463 году); Olechno Swdymunthowitcz howptmann zcu Polotczke (4 кастрычніка 1472 году); Olechno Sudymuntowicz hewptmann czu Poloczske (22 лістапада 1474 году); Olechnowi Sudumunthowiczowi (8 траўня 1481 году з вопісу 2-й паловы XVI ст.); пан Олехно Судимонтович (11 траўня 1481 году, 4 верасьня 1484 году, 29 сакавіка 1490 году, 25 жніўня 1484 году); Olechno Sudymvnthowycz de Chozowa palatino Vilnensi et cancellario magni ducatus Lythuanie (17 ліпеня 1484 году); Nos idcirco Olechno Sudymonthowicz palatinus Vilnensis et cancellarius magni ducatus Llytwanie (15 траўня 1489 году).

Зь літоўскага баярскага роду, сын Судзімонта Доргевіча, старосты крэўскага і прыхільніка Жыгімонта Кейстутавіча. З тае прычыны, што ягоныя продкі не атрымалі гербу ў першай палове XV стагодзьдзя, карыстаўся «Пагоняй».

Упершыню ўпамінаецца пад 1446 годам, калі атрымаў розныя маёнткі ў ваколіцах Горадні і Наваградку. У 1449—1453 гадох был падкоморыем вялікага князя Казімера, якому абавязаны сваім кар’ерным ўзростам. У 1458—1459 гадох быў намесьнікам гарадзенскім.

Ажаніўся зь Ядвігай, дачкой Івашкі Манівіда. У шлюбе нарадзіліся дзеці:

• Соф’я, жонка Аляксандра Гальшанскага
• Ядвіга, жонка сьпярша маршалка гаспадарскага Станіслава Мантоўта, потым кашталяна троцкага Станіслава Кезгайлы
• Аляксандра, жонка кракаўскага мечніка Мікалая Тэнчынскага (першы мяшаны шлюб літоўскай і польскай магнатэрыі)
• Ганна, манашка-францішканка

Часам сярод дачок упамінаюцца віленскія манашкі Дарота і Сьвятохна, што аднак ня мае пераканаўчага пацьверджаньня ў гістарычных крыніцах.

Асноўныя артыкулы: Ліцьвіны і Русіны

У сваім лацінамоўным наданьні касьцёлу ў Воўпе (1478 год) упамінуў «народныя» назвы «паўушадца» (alias polwschaczcza) і «пасьвятная» (alias poswyathna). У іншым сваім наданьні (1489 год) упамінуў «народныя» назвы «пашня» (alia paschnya), «у абрубе» (aliter wobrwbiye). Гэта адпавядае многім іншым тагачасным лацінскім граматам літоўскіх князёў і баяраў, дзе з азначэньнем «народны» («гутарковы») падаваліся менавіта беларускія словы.

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
• Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: Тэхналогія, 2001. — 216 с. — 500 ас. — ISBN 978-985-458-050-4