2024 Azərbaycanda Prezident Seçkiləri: Azərbaycanda doqquzuncu prezident seçkiləri

2016-cı il referendumu və 2018-ci il seçkiləri

  Əsas məqalələr: Azərbaycanda konstitusiya referendumu (2016) və Azərbaycanda prezident seçkiləri (2018)

2016-cı ildə keçirilmiş Azərbaycanda konstitusiya referendumundan sonra qəbul olunan dəyişikliklərə əsasən Azərbaycan Prezidenti 7 il müddətinə seçilir. Referendumdan sonra prezidentlik müddətinin 2018-ci ilin oktyabr ayında bitməsinə baxmayaraq İlham Əliyev növbədənkənar seçki qərarı almışdır. Beləliklə, 11 aprel 2018-ci il tarixində növbədənkənar seçkilər keçirilmiş və prezident İlham Əliyev 3 394 898 (86.02%) səs toplayaraq seçkiləri 1-ci sırada başa vurmuş, 4-cü dəfə və 7 illiyinə Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçilmişdir.

2020-ci il parlament seçkiləri

  Əsas məqalə: Azərbaycanda parlament seçkiləri (2020)

COVID-19 pandemiyası

  Əsas məqalə: Azərbaycanda COVID-19 pandemiyası

II Qarabağ müharibəsi

  Əsas məqalə: II Qarabağ müharibəsi

Həbs dalğası

Seçkilərin elanından öncə Azərbaycanda həbs dalğası vüsət almışdır. Belə ki, 24 iyul 2023-cü il tarixində rəsmi dövlət qeydiyyatı olmayan Azərbaycan Demokratiya və Rifah Partiyasının sədri, iqtisadçı Qubad İbadoğlu haqqında Nərimanov Rayon Məhkəməsində 3 ay 26 günlük həbs qətimkan tədbiri seçilmişdir. Onun həyat yoldaşı İradə Bayramova onların maşınının önünün kəsildiyini, İbadoğlunun maşından düşürüldüyünü, xanımının isə fiziki zoralığa məruz qaldığını söyləmişdir. ABŞ-nin Azərbaycandakı səfirliyi isə bu həbsi qınamışdır. Hökumətyönümlü mediada və Türk mediasında İbadoğlunun Fətullahçı Terror Qruplaşması ilə əlaqəli olduğu yazılmışdır. Daha sonra Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi onun həbsinin Türkiyə Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyindən daxil olan məlumat əsasında ölkəmizdə keçirilmiş FETÖ ilə əlaqəli olan şəxslərə qarşı əməliyyat çərçivəsində olduğunu açıqlamışdır.

11 sentyabr 2023-cü il tarixində Xural TV-nin rəhbəri Əvəz Zeynallı və vəkil Elçin Sadıqov barəsində Binəqədi rayon Məhkəməsinin qərarıyla Cinayət Məcəlləsinin 311-ci maddəsi (rüşvət alma) ilə irəli sürülmüş ittihama əsasən 4 aylıq həbs qətimkan tədbiri seçilmişdir.

15 dekabr 2023-cü il tarixində Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası Koordinasiya Mərkəzinin üzvü, Müsavat Partiyası üzvü Tofiq Yaqublu haqqında Nərimanov Rayon Məhkəməsinin hakimi Gültəkin Əsədovanın qəbul etdiyi qərarla Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2 (dələduzluq-külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) və 320.1-ci (rəsmi sənədləri, dövlət təltiflərini, möhürləri, ştampları, blankları saxtalaşdırma, qanunsuz hazırlama və ya satma) maddələri ilə sürülmüş ittihama əsasən 4 aylıq həbs qətimkan tədbiri seçilmişdir.

Reaksiyalar

Seçki tarixi və təyini

 

19 sentyabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən verilən məlumata əsasən Azərbaycan üzrə seçki dairələri yenidən təşkil olunmuşdur. Yeni yaradılan seçki dairələri orta təmsilçilik norması nəzərə alınaraq təşkil olunmuşdur.

2024-cü il "Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il dövlət büdcəsi haqqında" Qanununda qeyd olunduğu kimi Dövlət Büdcəsindən 110.9 milyon manat (0.3%) seçkilərin keçirilməsi və statistika tədbirləri xərcləri üçün ayrılmışdır.

Seçki Məcəlləsi və Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əsasən son seçkidən 7 il sonra, yəni 2025-ci ildə növbəti prezident seçkilərinin keçirilməsi gözlənilirdi, lakin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı 7 dekabr 2023-cü il tarixli sərəncamla Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkiləri günü 7 fevral 2024-cü il olaraq təyin olunub. Həmin gün qeyri-iş günü elan olunmuşdur.

Beləliklə, Azərbaycan tarixində ilk dəfə prezident seçkiləri qış ayında keçirilmişdir. Həmçinin, bu seçkilər sayca 3-cü növbədənkənar prezident seçkiləri olmuşdur. Həmçinin, Qarabağın işğaldan azad olunması ilə ilk dəfə prezident seçkiləri bütün ölkə ərazisində keçirilmişdir. Belə ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yaradılmış seçki məntəqələrində 20 min seçici səsvermədə iştirak edə bilmişdir. 19 dekabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasında alınan qərarla işğaldan azad edilmiş ərazilərdə 26 seçki məntəqəsi yaradılmışdır.

8 dekabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclası keçirilmişdir. İclasda növbədənkənar prezident seçkilərinin 7 fevral 2024-cü il tarixində keçirilməsi qərara alınmışdır. İclasda bununla bağlı İşçi Qrupu yaradılmış və komissiya üzvü Etibar Quliyev qrupun sədri təyin olunmuşdur. Komissiya sədri Məzahir Pənahov beynəlxalq təşkilatlara çağırış etmiş və onların qaldıracağı hər məsələnin ictimaiyyətə açıq şəkildə müzakirə olunacağını vəd etmişdir.

Reaksiyalar

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Əli Kərimli və Müsavat Partiyası sədri Arif Hacılı seçkilərə 60 gün qala seçki tarixinin elan olunmasını tənqid etmiş, belə bir tarixdə seçkilərin olmasını rəqabətə mane olduğunu və təşviqat üçün problemli olduğunu qeyd etmişdirlər.

Müsavat Partiyası 13 dekabr 2023-cü il tarixində növbədənkənar Prezident seçkilərinin təyin olunması ilə bağlı bəyanat yaymışdır. Bəyanatda hakimiyyətin siyasi müxalifətin və ölkədə dəyişiklik istəyən təbəqələrin, eləcə də potensial müşahidəçi missiyalarının seçkilərə hazırlaşmaq imkanını minimuma endirdiyi, seçki kampaniyasının tətillərin çox, günlərin qısa, havanın soyuq dövrünə düşməsi əhalinin seçki prosesində aktivliyinin azalmasına səbəb olacağı, bunun da seçkini formal bir prosedura çevirmək istəyən hakimiyyətin maraqlarına uyğun olduğu qeyd olunmuşdur. Həmçinin partiya bəyanatında Azərbaycan hakimiyyətindən bu şərtlərə əməl etmə, seçkilərin bərabərhüquqlu siyasi rəqabət şəraitində keçməsi əngəlləyən bütün məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması tələb edilmişdir.

Turan İnformasiya Agentliyinin direktoru Mehman Əliyev seçkilərin növbədənkənar keçirilməsinin səbəbinin ölkədə gözlənilən daxili dəyişikliklər olduğunu söyləmişdir. Onun fikrinə görə mövcud prezident İlham Əliyev seçkilərdə təkrar prezident seçiləcəyi halda referendum gözləniləcək. Prezidentliyə namizədlər Elşad Musayev və Fuad Əliyev də eyni fikri paylaşaraq növbədənkənar parlament seçkilərini də gözlədiklərini ifadə etmişdirlər.

10 yanvar 2024-cü il tarixində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev yerli telekenallara verdiyi müsahibədə prezident seçkilərinin erkən keçirilməsinin səbəblərini açıqlamışdır. Belə ki, Əliyev ilk növbədə sentyabr hadisələrini, ikinci növbədə müstəqillik dövründə Qarabağ daxil olmaqla bütün respublikada keçiriləcək ilk seçkilərin prezident seçkilərinin olmasının vacibliyini, üçüncü olaraq isə özünün prezidentliyinin 20-ci ilinin tamam olması və bu 20 ildən sonra yeni seçkilərin olmasını səbəblər olaraq göstərmişdir.

Seçkilərin təyinindən sonra Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məzahir Pənahovun seçkiyədək vəzifəsindən uzaqlaşacağı iddia olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının 16 dekabr 2023-cü il tarixli iclasından sonra sədr Məzahir Pənahov alınan qərarla bağlı müsahibələr vermişdir. Belə ki, o, ilk dəfə işğaldan azad olunmuş Xankəndi şəhərində seçkilərin keçiriləcəyini, bununla bağlı müvafiq seçki məntəqəsinin yaradıldığını və seçki məntəqəsənin keçmiş Azərbaycan Kommunist Partiyası Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayət Komitəsinin inzibati binasında yerləşəcəyini açıqlamışdır. O, həmçinin, yeni seçici siyahısı sisteminin tərtib olunduğunu, artıq seçki günü kimsə ölsə, seçici siyahılarında bunun məlum olacağını, bu layihənin isə Ədliyyə Nazirliyi ilə birgə hazırladıqlarını açıqlamışdır. Verilən məlumata görə, işğaldan azad edilən rayonları əhatə edən 9 seçki dairəsi üzrə 26 seçki məntəqəsi yaradılacaq. Pənahov burada ilk dəfə səs verən seçicilərin və buradan xəbər verən media qurumlarının mükafatlandırılacağını da açıqlamışdır.

Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının 16 dekabr 2023-cü il tarixli iclasından sonra sədr Məzahir Pənahov 23 dekabr 2023-cü il tarixli müsahibəsində seçkilərin universitetlərin tətil müddətə təsadüf etdiyini bildirmiş, bununla bağlı Elm və Təhsil Nazirliyindən tələbələrin siyahısını tələb etdiklərini və tələbələrin istər qeydiyyatda olduqları, istərsə də yaşadıqları yerdə səsverməsi üçün müəyyən şəraitin yaradılmasına çalışdıqlarını açıqlamışdır.

Müşahidəçilik

Müstəqil Dövlətlər Birliyinin baş katibi Sergey Lebedev 13 dekabr 2023-cü il tarixində Azərbaycanda və Rusiyada keçiriləcək prezident seçkilərinə, həmçinin, Belarusda keçiriləcək parlament və yerli parlament seçkilərinə öz müşahidəçilərini göndərməyi planlaşdırıldığını açıqlamışdır. O, müşahidəçilik missiyası ilə bağlı sadəcə rəsmi Bakıdan dəvət aldıqlarını açıqlamışdır. Müstəqil Dövlətlər Birliyi İcraiyyə Komitəsinin 3 yanvar 2023-cü il tarixli açıqlamasına əsasən MDB-yə üzv dövlətlərin MDB-nin nizamnamə və digər orqanları yanında Daimi Səlahiyyətli Nümayəndələr Şurasının qərarı ilə Sergey Lebedev 7 fevral 2024-cü il tarixində keçiriləcək Azərbaycan növbədənkənar prezident seçkilərinin müşahidəsi üçün göndəriləcək müşahidəçilik missiyasının rəhbəri seçilmişdir.

Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosunun növbədənkənar prezident seçkilərini 26 nəfərdən ibarət uzunmüddətli missiyası müşahidə edəcək. Qurum 250 nəfərdən ibarət isə qısamüddətli müşahidə missiyasının təmin edilməsi ilə bağlı ATƏT-ə daxil ölkələrə sorğu göndərmişdir. Seçkilərin müşahidəsi missiyasına İoğan Mörfi rəhbər təyin olunmuşdur.

Seçkilərin monitorinqi üçün Novella Cəfəroğlunun sədrlik etdiyi Dilarə Əliyeva adına Qadın Hüquqlarının Müdafiəsi İctimai Birliyi, Səidə Qocamanlının sədrlik etdiyi İnsan Hüquqları və Qanunçuluğun Müdafiəsi İctimai Birliyi və Səadət Bənənyarlının sədrlik etdiyi Beynəlxalq İnsan Hüquqları Təşkilatının Azərbaycan bölməsi "Mənim Səsim" Seçki-Monitorinq Koalisiyasını təsis etmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi seçkilərin müşahidəsi üçün ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosu, Müstəqil Dövlətlər Birliyi, Türk Dövlətləri Təşkilatı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı, Qoşulmama Hərəkatı Gənclər Təşkilatı və GUAM-a müvafiq notalar göndərmişdir.

6 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasında sədr Məzahir Pənahovun verdiyi məlumata görə prezident seçkilərini müşahidə etmək üçün 19 ölkədən 72 beynəlxalq müşahidəçi müraciət etmiş və hamısı da müsbət qarşılanmışdır. Onun sözlərinə görə, ATƏT-in Demokratik Təsisat və İnsan Haqları Bürosu prezident seçkilərinə 37, MDB Parlament Assambleyası 17, Türkiyə Respublikası 5, MDB 9 müşahidəçi göndərəcək. O, həmçinin, Gürcüstan Mərkəzi Seçki Komissiyası sədrinin rəhbərliyi ilə müşahidə missiyasının da seçkini izləyəcəyini bildirmişdir. Bundan əlavə, MSK-da 228 yerli müşahidəçi akkreditasiyadan keçmişdir. Bunlardan 92-si öz təşəbbüsü ilə, 10-u QHT nümayəndələri, 126-sı isə xüsusi icazəli Yeni Azərbaycan Partiyası müşahidəçisi olanlardır.

9 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasından sonra verilən məlumata görə o tarixədək 8 beynəlxalq təşkilat və 21 ölkəni təmsil edən 78 beynəlxalq müşahidəçi akkreditasiyadan keçmişdir. Həmçinin, verilən məlumata əsasən MSK-da 242, dairə seçki komissiyalarında isə 14 281 yerli müşahidəçi qeydiyyatdan keçmişdir.

"Mənim səsim" Seçki-Monitorinq Koalisiyası ilə yanaşı Qorxmaz İbrahimlinin sədri olduğu "Demokratik Seçki Mərkəzi" İctimai Birliyi, Aydın Kərimlinin sədri olduğu "Müstəqil Hüquq Mərkəzi" İctimai Birliyi və Əhməd Abbasbəylinin sədri olduğu "Cəmiyyətin İnkişafı Mərkəzi" İctimai Birliyi birləşərək Sivil Toplum Monitorinq Koalisiyasının təməlini qoymuşdur. Koalisiya 63 seçki dairəsi üzrə müşahidəçilik prosessini aparacaq. Bu koalisiya ilə bərabər Mirvari Qəhrəmanlının sədri olduğu "Neftçilərin Hüquqlarının Müdafiəsi Təşkilatı" İctimai Birliyi, Rafiq İsmayılın sədri olduğu "Vətəndaş Cəmiyyəti uğrunda" İctimai Birliyi və Osman Gündüzün sədri olduğu "Multimedia İnformasiya Sistemləri və Texnologiyaları Mərkəzi" İctimai Birliyi birləşərək Seçki Müşahidə və Təhlil Qrupu Koalisiyasını təsis etmişdir. Bu koalisiya da 500-dən çox təmsilçisi ilə seçkiləri müşahidə etmişdir. Koalisiyalarla yanaşı Azərbaycan Milli QHT Forumu, Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondu, Azərbaycan Qarabağ Müharibəsi Əlilləri, Veteranları və Şəhid Ailələri İctimai Birliyi, Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı, Azərbaycan Tələbə Gənclər Təşkilatı, Azərbaycan Könüllü Təşkilatları İttifaqı, Azərbaycan Respublikası Gənclər Təşkilatları Milli Şurası da seçkiləri müşahidə etmişdir.

13 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasında verilən məlumata görə o tarixədək 20500-dən çox müşahidəçi qeydiyyatdan keçmişdir. Onlardan 18359-u dairə seçki komissiyalarında qeydiyyata alınmışdır. 18 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasında verilən məlumata görə o tarixədək 153-ü beynəlxalq olmaq üzərə 25 min 841 müşahidəçi akkreditasiyadan keçmişdir. Dairə seçki komissiyalarında isə konkret dairə ərazisində müşahidə aparmaq üçün 22 min 856 nəfər müşahidəçi akkreditasiyadan keçmiş, onlardan 18359-u isə dairə seçki komissiyalarında qeydiyyata alınmışdır. 29 yanvar tarixində Məzahir Pənahov beynəlxalq müşahidəçilərin sayının 800-ə çatdığını açıqlamışdır. 31 yanvar tarixində Məzahir Pənahov qeydiyyatdan keçən müşahidəçilərin sayının 85 mini ötdüyünü söyləmişdir.

Avropa Parlamenti 7 fevral 2024-cü il tarixli növbədənkənar prezident seçkilərini izləməyəcəyini və seçkilərlə bağlı şərhini açıqlamayacağını elan etmişdir.

GUAM-ın müşahidə missiyası da fevralın 7-də Azərbaycanda keçiriləcək növbədənkənar prezident seçkilərini izləmişdir. 5 nəfərdən ibarət nümayəndə heyətinə GUAM-ın Baş katibi Altay Əfəndiyev, Ukrayna Ali Radasının deputatları Svyatoslav Yuraş, Mixail Papiyev, Gürcüstan parlamentinin deputatı David Matikaşvili və GUAM Katibliyinin proqram koordinatoru Teymuraz Kiladze daxildir.

İştirak

Seçkilərin təyinindən sonra Ağ Partiya sədri Tural Abbaslı, Azad Vətən Partiyası sədri Akif Nağı, Azərbaycan Demokrat Partiyası sədri Sərdar Cəlaloğlu, Azərbaycan Xalq Partiyası sədri Pənah Hüseyn, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Əli Kərimli, Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası sədri Arzuxan Əlizadə, Azərbaycan Ümid Partiyası sədri İqbal Ağazadə, Böyük Azərbaycan Partiyasının sədri Elşad Musayev, Ədalət Partiyası sədr müavini Mütəllim Rəhimli, Müsavat Partiyası sədri Arif Hacılı, Respublikaçı Alternativ Partiyası Siyasi Komitəsinin üzvü və katibi Natiq Cəfərli partiyalarının mərkəzi idarə qurumlarının iclasında verəcəyi qərara əsasən irəliləyən günlərdə seçkilərdə iştirakla bağlı qərarlarını açıqlayacaqlarını elan etmişdir.

Gələcək Azərbaycan Partiyası sədri Ağasif Şakiroğlu partiyasının prezidentliyə namizədinin bəlli olduğunu, 23 dekabr 2023-cü il tarixində keçiriləcək növbədənkənar partiya qurultayında bu namizədin seçiləcəyini və elan olunacağını qeyd etmişdir.

Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Mirmahmud Mirəlioğlu Müsavat TV-nin onlayn verilişində ona yönləndirilən "Müxalifət vahid namizədlə seçkilərə qatıla bilər mi?" suala prezident seçkilərində müxalifətin birləşməsinin, vahid namizədlə seçkiyə qatılmasının çətin məsələ olduğunu, lakin mümkünsüz də olmadığını vurğulayaraq cavab vermişdir.

Müasir Müsavat Partiyası sədri Hafiz Hacıyev 7 dekabr 2023-cü il tarixində 8 dekabr 2023-cü il tarixində keçiriləcək partiya İdarə Heyəti iclasında öz namizədliyinin irəli sürüləcəyini açıqlamışdır.

Ana Vətən Partiyası sədri Fəzail Ağamalı 7 dekabr 2023-cü il tarixli müsahibəsində indiyədək olduğu kimi, mövcud prezident İlham Əliyevi dəstəkləyəcəyini, partiyasının yaxınlarda keçiriləcək qurultayında da bu barədə qərar çıxacağını açıqlamışdır. Ana Vətən Partiyası sədri Fəzail Ağamalı Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin 8 dekabr 2023-cü il tarixli iclasındakı çıxışında "seçkilərə qarşı çıxan radikal qüvvələrə" "meydanın açıq" olduğunu bildirmiş və "özlərində siyasi iradə və güc gördükləri halda" onları seçkilərdə iştiraka səsləmişdir.

Respublikaçı Alternativ Partiyası Siyasi Komitəsinin sədri İlqar Məmmədov Siyasi Komitənin 9 dekabr tarixində keçiriləcək iclasında partiyanın prezident seçkilərində iştirakı ilə bağlı qərara baxılacağını, lakin hər vəziyyətdə vətəndaşları seçkilərə qatılmağa səsləməklə bağlı qərar alınacağını açıqlamışdır. Ağ Partiya sədri Tural Abbaslı isə seçkilərdə iştirakdan yana olduğunu açıqlamışdır.

Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyası sədri Fərəc Quliyev 14 dekabr 2023-cü il tarixində verdiyi müsahibədə partiyasının seçkilərdə iştirak qərarı aldığını, lakin namizəd çıxarmayacağını açıqlamışdır.

Müsavat Partiyası Divanı 15 dekabr 2023-cü il tarixində növbədənkənar prezident seçkilərdə iştirak etməməklə bağlı qərarını açıqlamışdır. Partiya Divanı partiyanın sabiq başqan müavini Tofiq Yaqublunun 15 dekabr 2023-cü il tarixində həbsi də daxil olmaqla seçki prosesinin repressiv mühitdə getdiyini, azad və ədalətli olmadığını səbəb göstərərək seçkidə iştirakdan imtina etmişdir.

Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası Siyasi Şurası 15 dekabr 2023-cü il tarixində növbədənkənar prezident seçkilərində iştirak etməməklə bağlı qəraq qəbul edib. Şura 2024-cü ildə bələdiyyə seçkilərinin reallaşacağını, eləcə də 2025-ci ildə növbədənkənar parlament seçkilərinin keçirilməsi, həmçinin, referendum keçirilməsi ehtimalını nəzərə alaraq partiya resurslarının növbəti ildə məhz bu istiqamətlərə istifadə edilməsini məqsədəuyğun hesab etmişdir. Bununla belə partiya üzvlərinin böyük əksəriyyətinin prezident seçkilərində müşahidəçi kimi iştirak edəcəyi açıqlanmışdır.

Böyük Quruluş Partiyası Ali Məclisinin 16 dekabr 2023-cü il tarixli iclasında seçkilərdə öz namizədi ilə iştirak qərarı vermişdir.

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası 16 dekabr 2023-cü il tarixində keçirilən qurultayında seçkiləri boykot etmə təklifini səsverməyə qoymuş və 2 əleyhinə səs olmaqla böyük səs çoxluğu ilə seçkiləri boykot etmə qərarı almışdır.

Vəhdət Partiyasının sədri Tahir Kərimlinin 16 dekabr 2023-cü il tarixli müsahibəsinə əsasən Vəhdət Partiyası Siyasi Şurası Yeni Azərbaycan Partiyasının namizədi İlham Əliyevin dəstəklənməsi haqqında qərar almış, bu qərar partiya Baş Məclisinə 20 dekabr tarixli iclasda baxılması üçün təqdim edilmişdir. Vəhdət Partiyası Ali Məclisi bu qərarı təsdiq etmiş və qərarla bağlı 21 dekabr 2023-cü il tarixində məlumat yayılmışdır.

17 dekabr 2023-cü il tarixində Böyük Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının seçkilərlə bağlı qərarı mətbuata açıqlanmışdır. Belə ki, partiya seçkilərdə öz namizədi — sədr Elşad Musayev ilə iştirak qərarı almışdır.

17 dekabr 2023-cü il tarixində Yeni Zaman Partiyasının I Qurultayı keçirilmiş, qurultayda seçkilərdə müşahidəçi qismində aktiv iştirak qərata alınmışdır.

18 dekabr 2023-cü il tarixində Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası İdarə Heyətinin qərarı ilə sədr Qüdrət Həsənquliyevin, Milli Cəbhə Partiyasının qərarı ilə isə sədr Razi Nurullayevin prezidentliyə namizədliyi irəli sürülmüşdür.

18 dekabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Ümid Partiyası və Haqq Ədalət Partiyası prezidentliyə namizəd İlham Əliyevi dəstəkləmə qərarlarını açıqlamışdır. Həmin gün Azərbaycan Xalq Partiyası İdarə Heyəti seçkilərlə bağlı qərarını açıqlamışdır. Belə ki, alınan qərara əsasən partiya sədr Pənah Hüseynə namizəd olub-olmama ilə bağlı tam səlahiyyət verir. Onun namizəd olacağı halda partiyanın onu tam dəstəkləyəcəyi, əks halda isə seçkilərdə iştirakın və ya hansısa namizədin dəstəklənməsi kimi məsələlərin üzvlərin fərdi qərarına buraxılacağı açıqlanmışdır.

19 dekabr 2023-cü il tarixində Hafiz Hacıyev sədri olduğu Müasir Müsavat Partiyasında Qurultayında partiyanı öz namizədini irəli sürməməsi və prezidentliyə namizəd İlham Əliyevi dəstəkləmə qərarı alındığını açıqlamışdır.

20 dekabr 2023-cü il tarixində mətbuata verilən məlumata görə Demokratik İslahatlar Partiyası Siyasi Şurası seçkilərdə öz namizədini irəli sürməmə, başqa namizədi dəstəkləməmə qərarı almış, üzvlərini seçkilərdə iştiraka səsləmiş və onlara seçimlərində azadlıq tanımışdır.

20 dekabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası sədri Məzahir Pənahov siyasi partiyaları seçkilərdə iştiraka səsləmişdir.

23 dekabr 2023-cü il tarixində Ana Vətən Partiyasının VIII Qurultayı keçirilmiş və Qurultayda prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd İlham Əliyevi dəstəkləmək qərarı alınmışdır. Eyni tarixində Gələcək Azərbaycan Partiyasının II Qurultayı keçirilmiş və Qurultayda prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd İlham Əliyevi dəstəkləmək qərarı alınmışdır.

23 dekabr 2023-cü il tarixində Azad Vətən Partiyası Siyasi Şurası prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd İlham Əliyevi dəstəkləməklə bağlı qərar aldıqlarını açıqlamışdır.

Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının 24 dekabr 2023-cü il tarixində keçirilmiş V (Növbədənkənar) Qurultayında seçkilərdə iştirak etməməklə bağlı qərar alınmışdır.

Azərbaycan Demokrat Partiyası sədri Sərdar Cəlaloğlu 25 dekabr 2023-cü il tarixində partiyasının seçkilərdə iştirak etməyəcəyini, üzvlərə isə səsvermədə sərbəstlik tanındığını açıqlamışdır.

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası Siyasi Şurası 26 dekabr 2023-cü il tarixində seçkilərdə iştirakla bağlı qərarını açıqlamışdır. Partiya öz üzvlərinə səsvermədə sərbəstlik verdiyini də açıqlamışdır.

Yeni təsis olunmuş III Respublika Hərəkatı seçkilərlə bağlı mövqe sənədi yayımlamış, bu sənəddə hərəkatın ölkədə hökm sürən həbslər, seçki prosesinin demokratik olmaması səbəbi ilə seçkilərdə iştirakdan və hərhansı bir namizədi dəstəkdən imtina etdiyi qeyd olunmuşdur. Hərəkatın təsisçiləri Akif Qurbanov, Araz Əliyev, Elman Fəttah, Rövşən Ağayev, Ruslan İzzətli, Səməd Rəhimli və Yadigar Sadıqlıdır.

Ağ Partiya İdarə Heyəti 30 dekabr 2023-cü il tarixində iclas keçirmiş və iclsda növbədənkənar prezident seçkilərində öz namizədi ilə iştirak etməmə qərarı almışdır. Bununla belə partiya seçkilərə nəzarət üçün müşahidəçilər təyin edəcəkdir. Həmçinin, partiya öz üzvlərinə seçkidə öz seçimlərində azadlıq tanımışdır.

Yekun

Siyasi partiya		Seçkidə iştirak	Partiya namizədi ilə	Başqa namizədə dəstək ilə	Namizədin adı
	Ağ Partiya	N	N	N	—
	Ana Vətən Partiyası	Y	N	Y	İlham Əliyev
	Azad Vətən Partiyası	Y	N	Y	İlham Əliyev
	Azərbaycan Demokrat Partiyası	N	N	N	—
	Azərbaycan Demokratik Maarifçilik Partiyası	Y	N	Y	İlham Əliyev
	Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası	N	N	N	—
	Azərbaycan Xalq Partiyası	N	N	N	—
	Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası	N	N	N	—
	Azərbaycan Ümid Partiyası	Y	N	Y	İlham Əliyev
	Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası	Y	Y	—	Qüdrət Həsənquliyev
	Böyük Azərbaycan Partiyası	Y	Y	—	Elşad Musayev
	Böyük Quruluş Partiyası	Y	Y	—	Fazil Mustafa
	Demokratik İslahatlar Partiyası	Y	N	N	—
	Ədalət Partiyası
	Gələcək Azərbaycan Partiyası	Y	N	Y	İlham Əliyev
	Haqq Ədalət Partiyası	Y	N	Y	İlham Əliyev
	Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası	N	N	N	—
	Milli Cəbhə Partiyası	Y	Y	—	Razi Nurullayev
	Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyası	Y	N	N	—
	Müasir Müsavat Partiyası	Y	N	Y	İlham Əliyev
	Müsavat Partiyası	N	N	N	—
	Respublikaçı Alternativ Partiyası	N	N	N	—
	Vəhdət Partiyası	Y	N	Y	İlham Əliyev
	Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası	Y	N	N	—
	Yeni Azərbaycan Partiyası	Y	Y	—	İlham Əliyev
	Yeni Zaman Partiyası	Y	N	N	—

Azərbaycan Respublikasının ərazisində 10 ildən artıq daimi yaşayan, seçkilərdə iştirak etmək hüququna malik olan, o cümlədən ağır cinayətə görə məhkum olunmayan, başqa dövlətlər qarşısında öhdəliyi olmayan, ali təhsilli, ikili vətəndaşlığı olmayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilə bilər.

8 dekabr 2023-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasından sonra komissiya katibi Arifə Muxtarovanın verdiyi açıqlamalara görə, alınan qərara əsasən fevralın 7-nə təyin edilən növbədənkənar prezident seçkilərində iştirak etmək istəyən namizədlər dekabrın 10-dan başlayaraq lazımi sənədləri komissiyaya təqdim etməli, sənədlərin qəbulu yanvarın 8-dək davam etməli, təbliğat-təşviqat işlərinin isə 6 fevral 18:00-a kimi davam etməli olduğunu qeyd etmişdir. Müşahidəçi kimi iştirak etmək üçün isə vətəndaşlar yanvarın 28-nə kimi komissiyaya müraciət etməli idi.

Elşad Musayev

17 dekabr 2023-cü il tarixində Böyük Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının seçkilərlə bağlı qərarı mətbuata açıqlanmışdır. Belə ki, partiya seçkilərdə sədr Elşad Musayevin namizədliyini irəli sürmüşdür. Onun namizədliyi 21 dekabr 2023-cü il tarixində təsdiqlənmişdir.

Böyük Azərbaycan Partiyasının səlahiyyətli nümayəndələri Vüqar Qasımov və Fikrət Cəfərov, maliyyə məsələləri üzrə səlahiyyətli nümayəndəsi isə Azad Məmmədov olmuşdur.

Elşad Musayev namizədliyi üçün lazım olan imza vərəqələrini və sənədləri Mərkəzi Seçki Komissiyasına 3 yanvar 2024-cü il tarixində təhvil vermişdir. 9 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasında namizədliklərlə bağlı yekun qərar alınmışdır. Belə ki, lazımı sənədlərini və imzalarını komissiyaya təqdim etmiş Elşad Musayevin namizədliyi rəsmi olaraq qeydə alınmışdır.

Fazil Mustafa

Böyük Quruluş Partiyası Ali Məclisinin 16 dekabr 2023-cü il tarixli iclasında alınan qərarla 2008-ci il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Böyük Quruluş Partiyası sədri Fazil Mustafanın prezidentliyə namizədliyi irəli sürülmüşdür. 17 dekabr 2023-cü il tarixində Böyük Quruluş Partiyası sədri Fazil Mustafanın Azərbaycan Respublikası Prezidentliyinə namizədliyinin irəli sürülməsi barədə sənədləri Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasına təqdim edilmişdir. Onun namizədliyi 21 dekabr 2023-cü il tarixində təsdiqlənmişdir. KİV-də şair Aqşin Yeniseyin prezidentliyə namizəd Fazil Mustafanın vəkili olacağı iddia edilsə də, Fazil Mustafa bu iddiaları təkzib etmişdir.

Böyük Quruluş Partiyasının səlahiyyətli nümayəndələri Nazim İsmayılov, Zilfiqar İbrahimov, Ağababa Əlizadə, Leyla Musayeva, Həsən Həsənov, Fəxrəddin Sadiqov, Fariz Quliyev, Ağaəmi Soltanov, Orucalı Nifdaliyev, Səlahəddin Əyyubov, Ramiz Həsənov, maliyyə məsələləri üzrə səlahiyyətli nemayəndələri isə İlqar Mustafayev və Namiq Göyüşov olmuşdur.

Böyük Quruluş Partiyası toplanmış imzaları və lazımı sənədləri 2 yanvar 2024-cü il tarixində Mərkəzi Seçki Komissiyasına təhvil vermişdir. 9 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasında namizədliklərlə bağlı yekun qərar alınmışdır. Belə ki, lazımı sənədlərini və imzalarını komissiyaya təqdim etmiş Fazil Mustafanın namizədliyi rəsmi olaraq qeydə alınmışdır.

İlham Əliyev

Ana Vətən Partiyası sədri Fəzail Ağamalı 7 dekabr 2023-cü il tarixli müsahibəsində indiyədək olduğu kimi, mövcud prezident İlham Əliyevi dəstəkləyəcəyini, partiyasının yaxınlarda keçiriləcək qurultayında da bu barədə qərar çıxacağını açıqlamışdır. Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası sədrinin birinci müavini, vitse-spiker Fəzail İbrahimli 7 dekabr 2023-cü il tarixli müsahibəsində özünün mövcud prezident İlham Əliyevi dəstəkləyəcəyini açıqlamış, partiyasının Siyasi Şurasında da bənzər qərar alınmasını istədiyini qeyd etmişdir.

Azərbaycan Ümid Partiyası sədri İqbal Ağazadə İkinci Qarabağ müharibəsi sonrasında mövcud prezident İlham Əliyevə rəqib olmanın "o qədər də asan olmadığını" qeyd etmişdir.

12 dekabr 2023-cü il tarixində Yeni Azərbaycan Partiyası sədrinin müavini-Mərkəzi Aparatının sədri Tahir Budaqov hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının prezidentliyə namizədinin İlham Əliyev olacağını bildirmiş, lakin son qurultayda alınan qərarla namizədliyin irəli sürülməsi İdarə Heyətinin səlahiyyətində olduğu üçün yekun qərarın İdarə Heyətinin iclasında veriləcəyini qeyd etmişdir. 15 dekabr 2023-cü il tarixində Yeni Azərbaycan Partiyası İdarə Heyətinin iclası keçirilmiş və iclasda alınan qərarla İlham Əliyevin namizədliyi qərarlaşdırılmışdır. Həmçinin İdarə Heyətinin qərarı ilə YAP sədrinin müavini – Mərkəzi Aparatın rəhbəri Tahir Budaqov və YAP sədrinin müavini Əli Əhmədov partiyanın növbədənkənar prezident seçkilərindəki səlahiyyətli nümayəndəsi, Mərkəzi Aparatın rəhbərinin müavini Əhliman Tağıyev isə maliyyə məsələləri üzrə səlahiyyətli nümayəndə təyin olunmuşdur.

17 dekabr 2023-cü il tarixində Yeni Azərbaycan Partiyası İlham Əliyevin Azərbaycan Respublikası Prezidentliyinə namizədliyinin irəli sürülməsi barədə sənədləri Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasına təqdim etmişdir. 19 dekabr 2023-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasından sonra komissiya katibi Arifə Muxtarova Yeni Azərbaycan Partiyasının namizədliyini irəli sürdüyü İlham Əliyevin prezidentliyə namizədliyinin təsdiq olunduğunu açıqlamışdır.

Ağ Partiya sədri Tural Abbaslı 18 dekabr 2023-cü il tarixində namizəd olmayacağı təqdirdə prezidentliyə namizəd İlham Əliyevə səs verəcəyini açıqlamışdır.

Ana Vətən Partiyası, Azad Vətən Partiyası, Azərbaycan Ümid Partiyası, Gələcək Azərbaycan Partiyası, Haqq Ədalət Partiyası, Müasir Müsavat Partiyası, Vəhdət Partiyası seçkilərdə İlham Əliyevi dəstəkləyəcəklərini açıqlamışdır. İş adamı Mübariz Mənsimov, Azərbaycan Respublikasının 2-ci Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin qardaşı oğlu, Bəyaz Hərəkat sədri Hürrü Əliyev, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banilərindən Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin nəvəsi Rais Rəsulzadə, Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, bəstəkar Cavanşir Quliyev, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, müğənni Flora Kərimova, Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı sədri Rasim Balayev, Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin sabiq sədri Rəsul Quliyev, professor Adil Qeybulla, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin sədri, İsmayıl Şıxlının oğlu, jurnalist Elçin Şıxlı, Azərbaycan Respublikasının Baş nazirinin sabiq müavini, sabiq nazir Firudin Cəlilov, Vado Korovin, Murad Dadaşov, Radik İsmayılov, Mir Şahin və milli qəhrəmanlar İbad Hüseynov, Ehtiram Əliyev, Vahid Quliyev kimi şəxslər də prezidentliyə namizəd İlham Əliyevi dəstəkləyəcəklərini və seçkilərdə ona səs verəcəklərini açıqlamışdır. Həmçinin sabiq Azərbaycan Prezidenti Ayaz Mütəllibovun oğlu Zaur Mütəllibovun və Azərbaycan Respublikasının ilk dövlət katibi Tofiq İsmayılovun qızı Səbinə İsmayılovanın da İlham Əliyevə səs verəcəyi açıqlanmışdır. Azərbaycan Ağsaqqallar Şurası, Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası, Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyəti, Qərbi Azərbaycan İcması, Azərbaycan-Türkiyə İş Adamları Birliyi, Azərbaycan Nəşriyyatları Assosiasiyası, Azərbaycan Rus İcması, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, Azərbaycan Qiymətləndiricilər Cəmiyyəti, Azərbaycan Professional Maliyyə Menecerləri Assosiasiyası və Azərbaycan Respublikası Auditorlar Palatası seçkilərdə prezidentliyə namizəd İlham Əliyevi dəstəkləyəcəyini açıqlamışdır. Prezidentliyə namizədliyini irəli sürmüş, lakin namizədliyi təsdiqlənməmiş Yusif Bağırzadə, Fikrət Yusifov və Abutalıb Səmədov prezident seçkilərində İlham Əliyevi dəstəkləyəcəklərini və ona səs verəcəklərini açıqlamışdır. Bütün bunlarla bərabər, Azərbaycandakı dini icmaların rəhbərləri, yəni Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri Allahşükür Paşazadə, Azərbaycan Dağ Yəhudiləri İcmasının sədri Milix Yevdayev, Rus Pravoslav Kilsəsinin Bakı və Azərbaycan Yeparxiyasının katibi Arximandrit Aleksiy Nikonorov, Bakıdakı Avropa Yəhudiləri İcmasının rəhbəri Aleksandr Şarovski, Alban-udi Xristian Dini İcmasının sədri Robert Mobili ortaq bəyanatla İlham Əliyevi dəstəkləyəcəklərini açıqlamışdır.

Yeni Azərbaycan Partiyası 26 dekabr 2023-cü il tarixində İlham Əliyevin namizədliyi üçün topladığı 50 min imzayı Mərkəzi Seçki Komissiyasına təhvil vermişdir. 30 dekabr 2023-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasında prezidentliyə namizəd İlham Əliyev üçün verilən imzalar və sənədlər yoxlanıldıqdan sonra İlham Əliyevin namizədliyinin qeydə alındığı açıqlandı.

22 yanvar 2024-cü il tarixində 2003-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Lalə Şövkət "Seçkilərdə İlham Əliyevə alternativ yoxdur!" deyə açıqlama vermişdir.

Qüdrət Həsənquliyev

18 dekabr 2023-cü il tarixində 2003-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Qüdrət Həsənquliyevin prezidentliyə namizədliyi Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası tərəfindən irəli sürülmüşdür. Onun namizədliyi 21 dekabr 2023-cü il tarixində təsdiqlənmişdir.

Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının səlahiyyətli nümayəndələri Elçin Mirzəbəyli və Yaşar Kələntərov, maliyyə məsələləri üzrə səlahiyyətli nümayəndəsi isə İlqar Məmmədxanov olmuşdur.

Qüdrət Həsənquliyev namizədliyi üçün lazım olan imza vərəqələrini və sənədləri Mərkəzi Seçki Komissiyasına 2 yanvar 2024-cü il tarixində təhvil vermişdir. 9 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasında namizədliklərlə bağlı yekun qərar alınmışdır. Belə ki, lazımı sənədlərini və imzalarını komissiyaya təqdim etmiş Qüdrət Həsənquliyevin namizədliyi rəsmi olaraq qeydə alınmışdır.

Razi Nurullayev

18 dekabr 2023-cü il tarixində 2018-ci il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Razi Nurullayevin prezidentliyə namizədliyi Milli Cəbhə Partiyası tərəfindən irəli sürülmüşdür. Onun namizədliyi 21 dekabr 2023-cü il tarixində təsdiqlənmişdir. Razi Nurullayev üçün toplanan imzalar 31 dekabr 2023-cü il tarixində Mərkəzi Seçki Komissiyasına təqdim olunmuşdur.

Milli Cəbhə Partiyasının səlahiyyətli nümayəndələri Ehtiram Metiyev və Vüqar Dadaşov, maliyyə məsələləri üzrə səlahiyyətli nümayəndəsi isə Sənan Daşdəmirli olmuşdur.

6 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasında prezidentliyə namizəd Razi Nurullayev üçün verilən imzalar və sənədlər yoxlanıldıqdan sonra Razi Nurullayevin namizədliyinin qeydə alındığı açıqlandı.

Zahid Oruc

2013-cü il və 2018-ci il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Zahid Oruc İlham Əliyevə dəstəklə bağlı müsahibə vermişdir. Buna baxmayaraq, o, 16 dekabr 2023-cü il tarixinsə prezidentliyə namizəd olacağını açıqlamışdır.

17 dekabr 2023-cü il tarixində Zahid Oruc Azərbaycan Respublikası Prezidentliyinə namizədliyinin şəxsi təşəbbüslə irəli sürməsi barədə sənədləri Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasına təqdim etmişdir.

18 dekabr 2023-cü il tarixində Zahid Orucun Mərkəzi Seçki Qərargahının ilk iclası keçirilmiş və iclasda Tahirə Allahyarova MSG sədri seçilmişdir. Zahid Orucun Mərkəzi Seçki Qərargahı topladığı imzaları 30 dekabr 2023-cü il tarixində Mərkəzi Seçki Komissiyasına təhvil vermişdir.

İlqar Kərimov Zahid Orucun səlahiyyətli nümayəndəsi kimi qeydə alınmışdır.

6 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasında prezidentliyə namizəd Zahid Oruc üçün verilən imzalar və sənədlər yoxlanıldıqdan sonra Zahid Orucun namizədliyinin qeydə alındığı açıqlandı.

Şəxsi təşəbbüslər

16 dekabr 2023-cü il tarixində ləğv olunmuş Milli Həmrəylik Partiyasının, yəni addəyişmədən öncəki Demokratik Azərbaycan Dünyası Partiyasının sədrliyinə iddiaçı olmuş Fatma Əliyevə prezidentliyə namizəd olacağını elan etmişdir.

18 dekabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Liberal Demokrat Partiyasının sədri olmuş, Vətəndaş Hüquqlarının Müdafiəsinə Dəstək İctimai Birliyinin sədri, siyasi ekspert, 2008-ci il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Fuad Əliyev prezidentliyə namizədliyini irəli sürmüşdür. Onu dəstəkləyən şəxslər "Vətəndaş Birliyi" Seçki Qərargahını təsis etmişdir. Qərargaha Xəzər Teyyublu sədrlik edəcək. Xəzər Teyyublu Fuad Əliyevin səlahiyyətli nümayəndəsi olaraq qeydə alınmışdır. Fuad Əliyev namizədliyi üçün lazım olan imza vərəqələrini və sənədləri Mərkəzi Seçki Komissiyasına 3 yanvar 2024-cü il tarixində təhvil vermişdir.

22 dekabr 2023-cü il tarixindən etibarən Rəşad Dadaşov prezidentliyə namizədliklə bağlı komissiyaya müraciət etməyə çalışsa da, o problemlərlə qarşılaşmış və müraciətini gerçəkləşdirə bilməmişdir.

22 dekabr 2023-cü il tarixində Ana Vətən Partiyasının sabiq sədr müavini Arzuman Abdulkərimov, Ana Vətən Partiyasının sabiq sədr müavini, sabiq maliyyə naziri Fikrət Yusifov, 23 dekabr 2023-cü ildə isə fəaliyyətinə xitam vermiş Aydınlar Partiyasının ilk və son sədri, sabiq deputat Qulamhüseyn Əlibəyli, 2003-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş, lakin daha sonra prezidentliyə namizəd İlham Əliyevin xeyrinə geri çəkilmiş, ləğv olunmuş Milli Vəhdət Partiyasının ilk və son sədri Yunus Oğuz prezidentliyə namizədliklərini açıqlamışdır. 23 dekabr 2023-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasından sonra sədr Məzahir Pənahov namizədliklə bağlı komissiyaya daha 8 müraciətin daxil olduğunu bildirmişdir. Kütləvi informasiya vasitələrində bu şəxslərin Sərvan Kərimov, Mətləb Mütəllimli, Abutalıb Səmədov, Fikrət Yusifov, Yusif Bağırzadə, Yunus Oğuz, Arzuman Abdulkərimov və Qulamhüseyn Əlibəyli olduğu məlumatı yayılmışdır. 26 dekabr 2023-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasında bu 8 nəfərin namizədliyi qeydə alınmışdır.

Qulamhüseyn Əlibəyliyinin səlahiyyətli nümayəndəsi olaraq Xanoğlan Əhmədov, Yunus Oğuzun səlahiyyətli nümayəndəsi olaraq Telman Qasımov, Arzuman Abdulkərimovun səlahiyyətli nümayəndəsi olara İlqar Bayraməliyev, Yusif Bağırzadənin səlahiyyətli nümayəndəsi olaraq Tural Hacıqubanlı, Fikrət Yusifovun səlahiyyətli nümayəndəsi olaraq Xanlar Quliyev, Mətləb Mütəllimlinin səlahiyyətli nümayəndəsi olaraq Bulud Həsənli, Abutalıb Səmədovun səlahiyyətli nümayəndələri olaraq isə oğlu Cavid Səmədov və həyat yoldaşı Könül Səmədova qeydə alınmışdır.

25 dekabr 2023-cü il tarixində politoloq Ərəstun Oruclu prezidentliyə namizədliyi irəli sürdüyünü açıqlamışdır. Daha sonra o, Meydan TV-yə verdiyi açıqlamalarda xaricdə yaşadığı üçün namizədlik müraciəti ilə bağlı bürokratik problemlər yaşadığını qeyd etmişdir. Ərəstun Oruclu namizədlik müraciətində problem yaşadığı üçün namizəd olmaq fikrindən daşınmış, öz dəstəkçilərini isə prezidentliyə namizədliyini irəli sürmüş Namizəd Səfərovu dəstəkləməyə səsləmişdir.

30 dekabr 2023-cü il tarixində ləğv olunmuş Azərbaycan Liberal Partiyasının son sədri Əvəz Temirxan prezidentliyə namizədliyini irəli sürmüşdür. Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası 31 dekabr 2023-cü il tarixində onun namizədliyi qeydə alınmışdır.

30 dekabr 2023-cü il tarixində vəkil Namizəd Səfərovun prezidentliyə namizədliyi qeydə alınmışdır.

6 yanvar 2024-cü il tarixində prezidentliyə namizədliyini irəli sürmüş Mətləb Mütəllimli, Namizəd Səfərov və Sərvan Kərimov Mərkəzi Seçki Komissiyası önündə etiraz aksiyası keçirmişdir. Onlar namizədlik prosesində problemlərlə qarşılaşdıqlarını qeyd etmişdirlər. Sərvan Kərimov prezidentliyə namizədlərin təşviqat müddəti başlamadan ölkə ərazisində prezidentliyə namizəd İlham Əliyevin təşviqinin başlanmasını Seçki Məcəlləsinə zidd olduğunu və Əliyevin namizədliyinin ləğvi üçün məhkəməyə müraciət edəcəyini bildirmişdir.

8 yanvar 2024-cü il tarixində saat 18:00 etibarilə prezidentliyə namizədlərin namizədliyinin qeydə alınması ilə bağlı lazım olan seçki sənədlərinin Mərkəzi Seçki Komissiyasına təqdim edilməsi üçün ayrılan müddət bitmişdir.

8 yanvar 2024-cü il tarixində prezidentliyə namizədliyini irəli sürmüş Yusif Bağırzadə namizədliyini geri götürdüyünü açıqlamışdır. O, bu seçkilərin tarixi , ilk dəfə bütün Azərbaycan ərazisində keçirilən seçkilər olduğunu, özünün də bu tarixi prosesin parçası olmaq üçün namizədliyini irəli sürdüyünü söyləmişdir. Bağırzadənin sözlərinə görə, namizədliyini irəli sürməkdəki məqsədi İlham Əliyevə alternativ olmaq deyildi. Bağırzadə, həmçinin, bütün seçicilərini prezidentliyə namizəd İlham Əliyevə səs verməyə səsləmişdir.

9 yanvar 2024-cü il tarixində prezidentliyə namizədlər Abutalıb Səmədov və Fikrət Yusifov lazım olan 40 min imzanın toplanmadığını və bu səbəbdən Mərkəzi Seçki Komissiyasına təqdim edilmədiyini açıqlamışdır. Beləliklə, onların namizədliyi qeydə alınmamışdır.

9 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasında namizədliklərlə bağlı yekun qərar alınmışdır. Belə ki, lazımı sənədlərini və imzalarını komissiyaya təqdim etmiş Fuad Əliyevin namizədliyi rəsmi olaraq qeydə alınmışdır. Həmçinin, komissiya tərəfindən verilən məlumata görə şəxsi təşəbbüsü ilə müraciət etmiş şəxslərdən Zahid Oruc və Fuad Əliyev xaric digər 10 nəfərin lazımı imzaları komissiyaya təhvil vermədiyi məlumatı verilmişdir. Daha sonra Əvəz Temirxan Mərkəzi Seçki Komissiyasının sənədlərinin imtina qərarına etiraz etmiş və komissiyanı məhkəməyə vermişdir.

15 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilmiş Mərkəzi Seçki Komissiyası iclasında komissiya katibi Arifə Muxtarova yanvarın 11-də Mərkəzi Seçki Komissiyasına Nəsimi Sadıqov adlı vətəndaşın prezidentliyə namizəd olmaq üçün ünvanladığı məktubun daxil olduğunu açıqlamışdır. O bildirmişdir ki, poçtdan həmin məktub MSK-ya gec çatmışdır. Komissiyanın sədrinin müavini Rövzət Qasımov isə sənədin yanvar ayının 8-dən əvvəl də daxil olduğu halda vətəndaşa geri dönüş edilməli olduğunu bildirmiş, lakin sənədin ayın 11-də daxil olduğu üçün komissiya sənədə baxmadığını qeyd etmişdir.

İmtinalar

2003-cü il, 2008-ci il, 2013-cü il və 2018-ci il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Müasir Müsavat Partiyası sədri Hafiz Hacıyev 7 dekabr 2023-cü il tarixində 8 dekabr 2023-cü il tarixində keçirilmiş partiya İdarə Heyəti iclasında öz namizədliyinin irəli sürüləcəyini açıqlamışdır. 14 dekabr 2023-cü il tarixində Hafiz Hacıyev seçkilərdə namizəd olacağı halda müxalifətin onu "özünü müxalifət adlandıran qüvvələrə qarşı getdiyini" iddia edəcəyini söyləmiş və bu "bəhanələri əldən almaq", "qınağa tuş gəlməmək" üçün namizəd olmaq qərarından çəkilmişdir.

1998-ci il prezident seçkiləri və 2003-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş, Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası lideri Etibar Məmmədov 12 dekabr 2023-cü il tarixində prezident seçkilərində iştirak etməyəcəyini açıqlamışdır.

2003-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Müsavat Partiyasının sabiq sədri İsa Qəmbər 12 dekabr 2023-cü il tarixində seçkilərdə namizəd olmaqla bağlı suala "Hər cavabın öz zamanı var." ifadəsi ilə cavab vermişdir.

2013-cü il və 2018-ci il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Azərbaycan Demokrat Partiyası sədri Sərdar Cəlaloğlu 14 dekabr 2023-cü il tarixində partiyasının seçkilərdə iştirak edəcəyini, lakin özünün namizəd olmayacağını açıqlamışdır.

2013-cü il və 2018-ci il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyası sədri Fərəc Quliyev partiyasının seçkilərdə iştirak edəcəyini, lakin özü daxil namizəd çıxarmayacağını açıqlamışdır.

2008-ci il və 2013-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Azərbaycan Ümid Partiyası sədri İqbal Ağazadə 18 dekabr 2023-cü il tarixində partiyasının bu dəfə namizəd çıxarmama və prezidentliyə namizəd İlham Əliyevi dəstəkləmə qərarı aldığını açıqlamışdır.

Kütləvi informasiya vasitələrində Ədalət Partiyasının sədr müavini Elxan Şükürlünün partiyası tərəfindən prezidentliyə namizəd göstəriləcəyi iddia edilsə də, o belə bir niyyətinin olmadığını, əksinə sədr İlyas İsmayılova prezidentliyə namizəd İlham Əliyevə dəstək verməyi təklif etdiyini açıqlamışdır.

22 dekabr 2023-cü il tarixində fəaliyyətinə xitam vermiş Azərbaycan Liberal Partiyasının son sədri Əvəz Temirxan 2003-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş Lalə Şövkətin prezidentliyə namizəd olmayacağını açıqlamışdır.

Müraciətlər

Əlifba sırasına görə prezidentliyə namizədliyi irəli sürülənlər
Abutalıb Qənbər oğlu Səmədov	Arzuman Səid oğlu Abdulkərimov	Elşad Nəbi oğlu Musayev	Əvəz Bəbirxan oğlu Temirxan	Fazil Qəzənfər oğlu Mustafa	Fikrət Hüseyn oğlu Yusifov	Fuad Ağası oğlu Əliyev	İlham Heydər oğlu Əliyev	Qulamhüseyn Surxay oğlu Əlibəyli
Bitərəf	Bitərəf	Böyük Azərbaycan Partiyası	Bitərəf	Böyük Quruluş Partiyası	Bitərəf	Bitərəf	Yeni Azərbaycan Partiyası	Bitərəf
Şəxsi təşəbbüs	Şəxsi təşəbbüs	Böyük Azərbaycan Partiyası	Şəxsi təşəbbüs	Böyük Quruluş Partiyası	Şəxsi təşəbbüs	Şəxsi təşəbbüs	Yeni Azərbaycan Partiyası	Şəxsi təşəbbüs
Namizəd ola bilmədi	Namizəd ola bilmədi	Namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqləndi	Namizəd ola bilmədi	Namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqləndi	Namizəd ola bilmədi	Namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqləndi	Namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqləndi	Namizəd ola bilmədi
Qüdrət Müzəffər oğlu Həsənquliyev	Mətləb Əzizulla oğlu Mütəllimli	Namizəd Heydər oğlu Səfərov	Razi Qulaməli oğlu Nurullayev	Sərvan İdris oğlu Kərimov	Yunus İsaxan oğlu Oğuz	Yusif Qəzənfər oğlu Bağırzadə	Zahid Məhərrəm oğlu Oruc
Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası	Bitərəf	Bitərəf	Milli Cəbhə Partiyası	Bitərəf	Bitərəf	Bitərəf	Bitərəf
Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası	Şəxsi təşəbbüs	Şəxsi təşəbbüs	Milli Cəbhə Partiyası	Şəxsi təşəbbüs	Şəxsi təşəbbüs	Şəxsi təşəbbüs	Şəxsi təşəbbüs
Namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqləndi	Namizəd ola bilmədi	Namizəd ola bilmədi	Namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqləndi	Namizəd ola bilmədi	Namizəd ola bilmədi	Namizədliyini geri götürdü	Namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqləndi

Namizədlik xronologiyaları

Yekun

Siyasi partiyalar

Beynəlxalq və yerli təşkilatlar

Şəxslər

Fevral ayının 2-də Oracle Advisory Group və Vətəndaşların Əmək Hüquqlarının Müdafiəsi Liqası ortaq keçirdikləri sorğunun nəticəsini açıqlamışdır. Prezidentliyə namizəd Qüdrət Həsənquliyev bu sorğunun nəticələrini tənqid etmiş, İlham Əliyevin nüfuzunun cəmiyyətdə yüksək olmasına baxmayaraq sorğunun gerçəkliyə uyğun olmadığını iddia etmişdir.

İnam

Prezidentliyə namizədlərin təbliğat-təşviqat çərçivəsində afişalarının asılması üçün ayrılmış lövhələr

 

 

Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən məlumata əsasən seçkilərdə namizədliyi qeydə alınan şəxslərə seçkiqabağı təşviqat aparmaq məqsədilə ödənişsiz efir vaxtı üçün İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkəti, dərc üçün Azərbaycan qəzeti, Xalq qəzeti, Respublika qəzeti, Bakinski raboçi qəzetində yer ayrılmışdır.

Mərkəzi Seçki Komissiyasının növbədənkənar prezident seçkiləri ilə bağlı seçicilərə göndərdiyi SMS-lər

 

 

Mərkəzi Seçki Komissiyası Azərbaycan Respublikası Prezidenti seçkilərində prezidentliyə namizədlərin seçkiqabağı təşviqatı üçün 139-u açıq, 139-u qapalı olmaqla, ümumilikdə 278 daimi görüş yeri ayırmışdır.

 

Mərkəzi Seçki Komissiyasının yayımladığı məlumata görə 44 mətbuat orqanı 2024-cü il fevralın 7-nə təyin edilmiş növbədənkənar Azərbaycan Respublikası Prezidenti seçkilərində ödənişli seçkiqabağı təşviqata qoşulmaqla bağlı müraciət etmişdir.

Prezidentliyə namizədlərin təbliğat-təşviqat kompaniyasının müddəti 15 yanvar 2024-cü il saat 00:00-dan 6 fevral 2024-cü il saat 08:00-adək qərarlaşdırılmışdır.

15 yanvar 2024-cü il tarixində "Azərbaycan" qəzetində namizədlərin təbliğat-təşviqat sırası üçün püşk atılmışdır. Nəticə isə sıra ilə belə olmuşdur: Elşad Musayev; Fuad Əliyev; Fazil Mustafa; Zahid Oruc; İlham Əliyev; Qüdrət Həsənquliyev; Razi Nurullayev.

Elşad Musayev

Prezidentliyə namizəd Elşad Musayevin komissiyaya təqdim etdiyi hesabata görə onun ilkin seçki büdcəsi fiziki şəxslərin ianəsindən 1500 manat olmaqla gəlirlər başlığı altında 1500 manat, imzatoplama kompaniyası fəallarına xərclənən pullardan 1000 manat olmaqla xərclər başlığı altında 1000 manat, qalıqlar başlığı altında isə 500 manat təşkil etmişdir.

Təbliğat-təşviqat kompaniyasının başlaması ilə prezidentliyə namizəd Elşad Musayev "Hər şey qalib xalq üçün!" şüarından istifadə etməyə başlamışdır. Musayev 17 yanvar 2024-cü il tarixində Qobustan rayonunda seçicilərlə görüş keçirmişdir. Elşad Musayev Pirallahı rayonu, Suraxanı rayonu və Goranboy rayonunda da seçicilərlə görüş keçirmişdir.

Elşad Musayevin seçki platformasında Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalanması qeyd olunmuşdur.

Fazil Mustafa

Prezidentliyə namizəd Fazil Mustafanın seçicilərlə görüşündən kadrlar (22 yanvar 2024)

 

 

 

Prezidentliyə namizəd Fazil Mustafanın komissiyaya təqdim etdiyi hesabata görə onun ilkin seçki büdcəsi namizədin xüsusi fondundan 10 000 manat olmaqla gəlirlər başlığı altında 10 000 manat, imzatoplama kompaniyası fəallarına xərclənən pullardan 8000 manat olmaqla xərclər başlığı altında 8000 manat təşkil etmişdir.

Təbliğat-təşviqat kompaniyasının başlaması ilə prezidentliyə namizəd Fazil Mustafa "Dayağımız: Yeniləşən, çalışqan insan! Hədəfimiz: rifah dövləti Azərbaycan" şüarından istifadə etməyə başlamışdır. Fazil Mustafa "1 həyati 50 vacib məsələ" adında 62 səhifəlik seçki platformasını yayımlamışdır.

17 yanvar 2024-cü il tariximdə Fazil Mustafa deputatı olduğu Sabunçu rayonunda seçicilərlə görüş keçirmişdir. Ona bu görüşdəki vəkili, Əbülfəz Elçibəyin müavini olmuş Oqtay Qasımov müşayiət etmişdir. 18 yanvar tarixində isə onun vəkili Fəxrəddin Sadıqovun iştirakı ilə Laçın rayonunda seçicilərlə görüş keçirilmişdir. O, 19 yanvar 2024-cü il tarixində isə Xırdalan şəhərində seçicilərlə görüş keçirmişdir. Fazil Mustafa 22 yanvar 2024-cü il tarixində keçirilən seçicilərlə görüşdə Amerikanın Səsinə verdiyi müsahibədə qəbul olunmuş Bakı Şəhərinin Baş Planına əsasən universitetlərin Bakıdan köçürülməsiylə şəhərdəki tıxacların azalmayacağını, tıxac problemlərinin həlli və Bakı şəhərinin yükünün azaldılması üçün Ağdam şəhərində yeni paytaxt salınmasını təklif etmişdir.

Fuad Əliyev

Fuad Əliyev 10 yanvar 2024-cü il tarixində Seçki Məcəlləsinin 69.2. maddəsinə əsasən Müstəqil Həmkarlar Birliyin İdarə Heyətinin sədri vəzifəsi üzrə xidməti vəzifələrinin icrasını ödənişsiz məzuniyyətə göndərilməklə müvəqqəti dayandırmışdır. Prezidentliyə namizəd Fuad Əliyevin komissiyaya təqdim etdiyi hesabata görə onun ilkin seçki büdcəsi namizədin xüsusi fondundan 2 000 manat olmaqla gəlirlər başlığı altında 2 000 manat, imzatoplama kompaniyası fəallarına xərclənən pullardan 2000 manat olmaqla xərclər başlığı altında 2000 manat təşkil etmişdir.

Təbliğat-təşviqat kompaniyasının başlaması ilə prezidentliyə müstəqil namizəd Fuad Əliyev "Varlı vətəndaş, varlı ölkə" şüarından istifadə etməyə başlamışdır. Fuad Əliyev 18 yanvar 2024-cü il tarixində Binə qəsəbəsində seçicilərlə görüş keçirmişdir.

Fuad Əliyevin seçki platformasında Azərbaycanın rəsmi neytral ölkə statusunun elanı, GUAM-dan çıxış, NATO və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına bitərəf münasibət saxlanılması, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı və Avrasiya İqtisadi İttifaqına qoşulma və Qərbi Azərbaycanlıların Ermənistana qayıdışı kimi müddəalar yer almışdır.

İlham Əliyev

26 dekabr 2023-cü il tarixində prezidentliyə namizəd İlham Əliyevin komissiyaya təqdim etdiyi hesabata görə onun namizədliyini irəli sürmüş Yeni Azərbaycan Partiyasının ilkin seçki büdcəsi 250 000 manat təşkil edir.

Təbliğat-təşviqat kompaniyasının başlaması ilə Yeni Azərbaycan Partiyası seçki şüarını açıqlamışdır. Belə ki, partiyanın prezidentliyə namizədi İlham Əliyev əvvəlki seçkilərdən fərqli olaraq, bu seçkilərdə "Qalib xalqın qalib lideri!" devizi ilə yarışa qatılmışdır.

İlham Əliyevin seçki platformasında Ermənistanla 5 il ərzində sülh müqaviləsi imzalanması qeyd olunmuşdur.

Prezidentliyə namizəd İlham Əliyevin adından namizədliyini irəli sürən Yeni Azərbaycan Partiyasının rayon, şəhər təşkilatları, deputatlar, vəkillər seçicilərlə görüş keçirmişdir. Belə görüşlər Nəsimi rayonu, Yasamal rayonu, Səbail rayonu, Binəqədi rayonu, Suraxanı rayonu, Hövsan qəsəbəsi, Lənkəran şəhəri, Şəki rayonu, Qazax rayonu, və Gədəbəy rayonunda keçirilmişdir.

Qüdrət Həsənquliyev

Prezidentliyə namizəd Qüdrət Həsənquliyev 21 dekabr 2023-cü il tarixində seçki platformasından bir neçə müddəanı mətbuata açıqlamışdır. Belə ki, o prezident seçiləcəyi təqdirdə konstitusiya referendumu ilə ölkənin rəsmi adını "Şimali Azərbaycan Respublikası" olaraq dəyişdirəcəyini, ədliyyə naziri və baş prokuror vəzifələrini Dövlət İstintaq Komitəsində birləşdirəcəyini, ölkəni 15 inzibati vahidə bölərək həmin inzibati vahidlərin sakinlərinin səsverməsiylə yaradılacaq 31 nəfərlik Məclisləri təsis edəcəyini, maaşları artıracağını, hərbi xidmət müddətini 6 aya endirəcəyini və mükələfiyyətdən azad olma üçün pulla ödəniş sistemini gətircəyini, həmçinin "uşaq pulu" ödənişlərini təsis edəcəyini elan etmişdir.

Prezidentliyə namizəd Qüdrət Həsənquliyevin komissiyaya təqdim etdiyi hesabata görə onun ilkin seçki büdcəsi namizədin xüsusi fondundan 10 000 manat, fiziki şəxlərin ianəsindən 10 000 manat olmaqla gəlirlər başlığı altında 20 000 manat, imzatoplama kompaniyası fəallarına xərclənən pullardan 15 000 manat olmaqla xərclər başlığı altında 15 000 manat təşkil etmişdir.

Təbliğat-təşviqat kompaniyasının başlaması ilə prezidentliyə namizəd Qüdrət Həsənquliyev seçki şüarının "Ədalət, Hüquq, Demokratiya" olduğunu açıqlamışdır. Qüdrət Həsənquliyevin açıqladığı seçki platformasında İlham Əliyevin adının əbədiləşdirilməsi ilə bağlı qanunun qəbulu, 9 ay ərzində parlamentli respublika ilə bağlı yeni Konstitusiyanın qəbulu, 2025-ci ildə yeni Konstitusiyaya əsasən proporsional parlament seçkilərinin keçirilməsi, yeni parlament seçkilərinədək Milli Birlik Hökumətinin qurulması, yeni Konstitusiya ilə ölkənin adının "Şimali Azərbaycan Respublikası" olaraq dəyişdirilməsi, Milli Məclisin Ali Məclis olaraq adlandırılması, prezident səlahiyyətlərinin azaldılması, səlahiyyət müddətinin 5 ilə endirilməsi, prezident seçkisinin parlament səlahiyyətinə verilməsi, millət vəkili sayısını 151-ə çatdırılaraq çağırış müddətinin 4 ilə endirilməsi, Bakı sakinləri arasında Formula 1 ilə bağlı sorğu keçirilməsi, mövcud rayon inzibati vahidlərinin ləğvi və 15 region inzibati vahidinin yaradılması, hər regionun 25–31 nəfərlik məclisinin seçilməsi, Naxçıvan Muxtar Respublikasının muxtar respublika statusunun alınaraq 15-ci region elan edilməsi və muxtar inzibati vahidə çevrilməsi, regionlara həmçinin hökumət başçısı, yəni Baş nazir tərəfindən valilərin təyin edilməsi, Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin ləğv olunması, ədliyyə naziri və baş prokuror vəzifələrini Dövlət İstintaq Komitəsində birləşdirilməsi, 18 yaşına çatmış oğlanlar üçün icbari hərbi xidmət müddətinin 6 aya endirilməsi, 18 yaşına çatmış qızlar üçün isə könüllü əsasla 6 aylıq hərbi xidmət haqqı tanınması, Ermənistandan təzminat təlabatı, sülh müqavəlisənin ardınca Qərbi Azərbaycanlı vətəndaşların torpaqlarına geri qayıtmasının təminatı, Cənubi Azərbaycanlılarla rahat əlaqələr üçün İranla viza rejiminin ləğvi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının ləğvi, ali məktəb rektorlarının həmin təhsil müəssisələrinin Elmi Şurası tərəfindən seçilməsi, orta məktəblərdə Türkiyə türkcəsinin tədrisi, 2–3 növbəli təhsilə son verilməsi, 2027-ci ildən etibarən hər il 10 yeni metrostansiyanın inşası, Bakı və Sumqayıta tramvay, Bakı-Tbilisi-Ankara-İstanbul sürət qatarı üçün dəmiryol inşaatı, Azərbaycan Hava Yolları və Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin özəlləşdirilməsi, Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzv olma, Türk-Slavyan Respublikaları İttifaqı qurma kimi müddəalar əks olunmuşdur.

Qüdrət Həsənquliyev 17 yanvar 2024-cü il tarixində Sumqayıt şəhərində, 18 yanvarda Şamaxı şəhərində, 19 yanvarda isə Yasamal rayonunda, 23 yanvarda Lənkəran şəhərində seçicilərlə görüş keçirmişdir.

Razi Nurullayev

Prezidentliyə namizəd Razi Nurullayev 22 dekabr 2023-cü il tarixində partiyasının sosial demokrat partiya, özünün isə sosial demokrat siyasətçi olduğunu vurğulamış və seçki proqramının əsasən sosial təminatlarla bağlı olduğunu açıqlamışdır.

Prezidentliyə namizəd Qüdrət Həsənquliyevin komissiyaya təqdim etdiyi hesabata görə onun ilkin seçki büdcəsi fiziki şəxlərin ianəsindən 3 000 manat olmaqla gəlirlər başlığı altında 3 000 manat təşkil etmişdir.

Təbliğat-təşviqat kompaniyasının başlaması ilə Milli Cəbhə Partiyası sədri Razi Nurullayev seçki şüarını açıqlamışdır. Belə ki, ötən seçkilərdən fərqli olaraq bu dəfə partiya sədri və siyasi partiyanım prezidentliyə namizədi olaraq seçkilərə qatılan Razi Nurullayev "Sosial ədalət, sosial demokratiya!" şüarını seçmişdir. O, həmçinin sosial şəbəkələr vasitəsilə xalqa müraciət etmişdir.

Razi Nurullayev təbliğat-təşviqat prosessinə 18 yanvar 2024-cü il tarixində doğulduğu və deputatı seçildiyi rayon olan İmişli rayonundan başlamışdır. Nurullayev 19 yanvar 2024-cü il tarixində isə Binəqədi rayonunda və Qusar rayonunda seçicilərlə görüş keçirmişdir.

Zahid Oruc

Zahid Orucun namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqləndiqdən sonra, 7 yanvar 2024-cü il tarixində o, Seçki Məcəlləsinin 69.2. maddəsinə əsasən Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Publik Hüquqi Şəxsin İdarə Heyətinin sədri vəzifəsi üzrə xidməti vəzifələrinin icrasını ödənişsiz məzuniyyətə göndərilməklə müvəqqəti dayandırmışdır. Prezidentliyə namizəd Zahid Orucun Mərkəzi Seçki Qərargahı 9 yanvar 2024-cü il tarixində Zahid Orucun Seçki Platformasının adının "4-cü Respublika — Azərbaycanın qalib 100 ili" olduğunu açıqlamışdır.

Prezidentliyə namizəd Zahid Orucun komissiyaya təqdim etdiyi hesabata görə onun ilkin seçki büdcəsi namizədin xüsusi fondundan 19 000 manat olmaqla gəlirlər başlığı altında 19 000 manat, imzatoplama kompaniyası fəallarına xərclənən pullardan 8000 manat olmaqla xərclər başlığı altında 8000 manat təşkil etmişdir. Onun ikinci maliyyə hesabatına əsasən onun seçki büdcəsi prezidentliyə namizədin xüsusi fondundan 13 000 manat olmaqla gəlirlər başlığı altında 13 000 manat, təşkilati-texniki tədbirlərin təşkili, imzatoplama üçün 8000 manat, təşviqat tədbirləri və informasiya xidmətlərinə 35 000 manat olmaqla xərclər başlığı altında 43 000 manat təşkil etmişdir.

Təbliğat-təşviqat kompaniyasının başlaması ilə prezidentliyə müstəqil namizəd Zahid Oruc bu seçkilərdəki şüarının "Qalib gələcəyə HƏ!" olduğunu açıqlamışdır. O, həmçinin, "4-cü Respublika: Azərbaycanın Qalib Yüz İli!", "Ən böyük sərvət İnsandır!" devizlərindən də istifadə edəcəyini açıqlamışdır. Zahid Oruc "qalib" seçicilərə çağırış etmiş və çağırışında namizədliyinin səbəbini keçirilən seçkilərin ilk dəfə Qarabağ daxil bütün Azərbaycanda baş tutacaq olması ilə izah etmişdir. Zahid Oruc seçkilərdə iştirakın məqsədinin sadəcə qalib olmaq olmadığını da qeyd etmişdir. O, müstəqil namizəd olaraq hər kəsi "müxalifət-iqtidar qütbləşməsinin fövqündə durmağa", yeni ölkə quruculuğunda fəal iştiraka dəvət etmişdir.

17 yanvar 2024-cü il tarixində Zahid Orucun səlahiyyətli nümayəndəsi Əziz Əlibəyli onun deputat olaraq təmsil etdiyi Bərdə rayonunda, Zahid Oruc isə Səbail rayonunda seçicilərlə görüş keçirmişdir. 19 yanvar tarixində Zahid Orucun səlahiyyətli nümayəndələri Əziz Əlibəyli və İlyas Hüseynovun iştirakı ilə İsmayıllı rayonunda seçicilərlə görüş keçirilmişdir.

Zahid Oruc hərbi xidmət müddətinin bütün əsgərlər üçün 1 ilə endirilməsini və Müdafiə Sənayesi İnstititunun yaradılmasını təklif etmişdir.

Prezidentliyə namizəd İlham Əliyev və ailəsi Xankəndi şəhərində səs verərkən

 

 

20 dekabr 2023-cü il tarixində Mərkəzi Seçki Komissiyası iclas keçirmiş və ardınca sədr Məzahir Pənahov mətbuata açıqlamalar vermişdir. Açıqlamalara əsasən növbədənkənar prezident seçkilərindəki seçici sayı 6 milyon 254 min 556 nəfərdir. Komissiyanın verdiyi məlumata görə seçki günü 228 nəfərin 18 yaşı tamamlanır. Seçki hüququ olan şəxslərin sayı son prezident seçkilərindən buyana 590 min, son parlament seçkilərindən buyana isə təxmini 407 min nəfər artmışdır. Seçkilər üçün 6 milyon 524 min 203 seçki bülleteni çap olunmuşdur. Bülletenlərdə namizədlərin soyadı, adı və atasının adı əlifba sırasına görə sıralanmışdır.

Seçkilərlə bağlı Azərbaycanın 37 xarici ölkədəki diplomatik nümayəndəliklərində 49 seçki məntəqəsi yaradılmışdır. Türkiyə Respublikasında Azərbaycanın Ankaradakı səfirliyində 46, 47, İstanbuldakı Baş konsulluğunda 53, 54, Qarsdakı Baş konsulluğunda 55 saylı seçki məntəqəsi yaradılmışdır. Rusiya Federasiyasında isə Azərbaycanın Moskvadakı Səfirliyi, Sankt-Peterburqdakı və Yekaterinburqdakı baş konsulluqlarında seçki məntəqələri yaradılmışdır. Bunun xaricində İtaliya, Koreya, Qazaxıstan (Astana, Almatı, Aktau), Qətər, Qırğızıstan, Latviya, Litva, Belçika, BƏƏ (Əbu-Dabi, Dubay), Böyük Britaniya, Çin, Çexiya, Estoniya, Fransa, Gürcüstan (Tbilisi, Batumi), İordaniya, İspaniya, İsveç, İsveçrə (Bern), Niderland, Özbəkistan, Pakistan, Polşa, Almaniya, ABŞ (Vaşinqton, Los-Anceles), Avstriya, Səudiyyə Ərəbistanı, Türkmənistan, Ukrayna, Yunanıstan, İran (Tehran və Təbriz), Belarus, Moldova, Macarıstan və Rumıniyada seçki məntəqələri yaradılmışdır.

 

Seçkilərdə Azərbaycan üzrə ən yaşlı səsvermə hüququ olan seçici 93 saylı Ağdaş seçki dairəsinin 43 saylı məntəqə seçki komissiyasında qeydiyyatda olan 1900-cü il təvəllüdlü Nəbiyeva Bari Şamı qızı, Naxçıvan Muxtar Respublikası üzrə ən yaşlı səsvermə hüququ olan seçici isə 2 saylı Şərur-Kəngərli seçki dairəsinin 41 saylı Qıvraq seçki məntəqəsində qeydiyyatda olan 1920-ci il təvəllüdlü Şərəf Muxtar qızı Hüseynəliyeva olmuşdur.

 

Naxçıvan Muxtar Respublikası üzrə seçicilərin sayı 278 mindən çoxdur. Muxtar respublika üzrə ən çox seçicinin qeydiyyatda olduğu seçki dairəsi 47 min 224 nəfərlə 2 saylı Şərur-Kəngərli seçki dairəsi olmuşdur. 2020-ci il 10 fevral tarixindən 2024-cü il 7 fevral tarixinə qədər ilk dəfə səs verəcək şəxslərin sayı 17 min 514 nəfər, səsvermə günü daxil olmaqla 2024-cü ilin yanvarın 1-dən fevralın 7-dək yaşı 18-i tamamlamış şəxslərin sayı isə 525 nəfər təşkil etmişdir. Yaşı 100-dən artıq olan seçicilərin sayı 5 nəfərdir.

Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkilərində səsvermə prossesi

 

 

Prezidentliyə namizəd İlham Əliyev ailə üzvləri ilə birgə Xankəndi şəhərində, 122 saylı Xankəndi seçki dairəsinin 14 saylı məntəqəsində, prezidentliyə namizəd Fazil Mustafa 26 saylı Sabunçu birinci seçki dairəsinin 13 saylı məntəqəsində, prezidentliyə namizəd Zahid Oruc 23 saylı Nəsimi-Səbail seçki dairəsinin 18 saylı məntəqəsində, prezidentliyə namizəd Elşad Musayev 19 saylı Nərimanov birinci seçki dairəsinin 3 saylı məntəqəsində, prezidentliyə namizəd Razi Nurullayev 8 saylı Binəqədi birinci seçki dairəsinin 12 saylı seçki məntəqəsində, prezidentliyə namizəd Fuad Əliyev isə 34 saylı Xətai ikinci seçki dairəsinin 19 saylı məntəqəsində, prezidentliyə namizəd Qüdrət Həsənquliyev isə 7 saylı Səbail seçki dairəsinin 38 saylı məntəqəsində səs vermişdir.

Seçici aktivliyi

Naxçıvan Muxtar Respublikası üzrə seçici aktivliyi 82,09% olmuşdur.

Seçkilərdə "exit-poll" keçirmək üçün ABŞ-nin "Oracle Advisory Group" təşkilatı, Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası, Rəy Monitorinq Mərkəzi və Sosioloji Tədqiqatlar Mərkəzi Mərkəzi Seçki Komissiyasına müraciət etmişdir. "Rəy" Monitorinq Mərkəzinin apardığı ekzitpolda saat 13:00 üçün 43,21%, 16:00 üçün iştirak göstəricisi 62,17% təşkil etmişdir.

 

Prezidentliyə namizədlərin səs faizləri   İlham Əliyev (92,12 %)  Zahid Oruc (2,17 %)  Fazil Mustafa (1,99 %)  Qüdrət Həsənquliyev (1,72 %)  Razi Nurullayev (0,80 %)  Elşad Musayev (0,66 %)  Fuad Əliyev (0,54 %)

Oracle Advisory Group və "Rəy" Monitorinq Mərkəzinin ekzitpollarının nəticələrinin açıqlanması ilə prezidentliyə namizəd İlham Əliyevin seçkiləri qələbə ilə başa vurduğu məlum olmuşdur. Bakı saatı ilə 00:00 radələrində bülletenlərin 54,47%-i hesablanmaqla seçkilərin ilkin nəticələri açıqlanmışdır. İlkin nəticələrə əsasən İlham Əliyev 92,10% səs toplayaraq 1-ci, Zahid Oruc 2,20% səs toplauaraq 2-ci, Fazil Mustafa 1,99% səs toplayaraq 3-cü, Qüdrət Həsənquliyev 1,78% səs toplayaraq 4-cü, Razi Nurullayev 0,79% səs toplayaraq 5-ci, Elşad Musayev 0,66% səs toplayaraq 6-cı, Fuad Əliyev isə 0,47% səs toplayaraq 7-ci sırada qərarlaşmışdır.

8 fevral 2024-cü il Bakı saatı ilə 03:00-da Mərkəzi Seçki Komissiyası məntəqələri 93,3%-nin nəticəsi hesablanmaqla seçki nəticələrini elan etmişdir. Nəticələrə əsasən İlham Əliyev 92,05% səs toplayaraq 1-ci, Zahid Oruc 2,19% səs toplayaraq 2-ci, Fazil Mustafa 2% səs toplayaraq 3-cü, Qüdrət Həsənquliyev 1,76% səs toplayaraq 4-cü, Razi Nurullayev 0,80% səs toplayaraq 5-ci, Elşad Musayev 0,67% səs toplayaraq 6-cı, Fuad Əliyev isə 0,53% səs toplayaraq 7-ci sırada qərarlaşmışdır.

Seçilmiş prezident İlham Əliyev və ailə üzvlərinin səs verdiyi 122 saylı Xankəndi seçki dairəsinin 14 saylı məntəqəsində verilən 297 səsin hamısı İlham Əliyevin lehinə verilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası 11 fevral 2024-cü il tarixində iclas keçirərək seçkilərlə bağlı yekun qərarını açıqlamışdır. Belə ki, alınan qərara əsasən seçicilərin iradəsinin müəyyən edilməsinə imkan verməyən qanun pozuntuları aşkarlanan 41 saylı Gəncə-Samux-Goranboy seçki dairəsinin 38 saylı, 61 saylı Qusar seçki dairəsinin 7 və 27 saylı, 65 saylı Salyan-Biləsuvar-Neftçala seçki dairəsinin 9 saylı, 68 saylı Sabirabad-Şirvan seçki dairəsinin 2 saylı, 77 saylı Lənkəran şəhər seçki dairəsinin 7 və 31 saylı, 92 saylı Göyçay-Ağdaş seçki dairəsinin 6 saylı, 99 saylı Bərdə seçki dairəsinin 2 saylı, 114 saylı Şəki şəhər seçki dairəsinin 1 saylı və 115 saylı Şəki kənd seçki dairəsinin 6 saylı seçki məntəqəsi üzrə səsvermənin nəticələrinin etibarsız hesab edilməsi və həmin seçki məntəqələrinin məntəqə seçki komissiyalarının buraxılmasına qərar verilmişdir. Seçkilər 125 seçki dairəsi üzrə 6319-u daimi, 218-i müvəqqəti olmaqla, ümumilikdə 6537 seçki məntəqəsində keçirilmişdir. Bu məntəqələrdən 47-si işğaldan azad olunmuş ərazilərdə, 49-u Azərbaycanın 37 xarici ölkədəki səfirlik, konsulluq və diplomatik nümayəndəliklərində yerləşmişdir. Yekun qərara əsasən məntəqələrdən 11-nin nəticəsi ləğv olunmuşdur. İclasda prezident seçkilərinin nəticələri haqqında komissiyanın protokolu tərtib edilmiş və bütün komissiya üzvləri tərəfindən imzalanıb təsdiqlənməklə seçkilərə yekun vurulmuşdur. Seçki Məcəlləsinin tələbinə uyğun olaraq, MSK-nın Protokolunun müvafiq sənədlərlə birlikdə seçkilərin nəticələrinin təsdiq edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinə təqdim edilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi 13 fevral 2024-cü il tarixində iclas keçirmiş, iclasda növbədənkənar Azərbaycan Respublikası Prezidenti seçkilərinin yekunlarının təsdiq və rəsmən elan olunmasına dair qərar qəbul edilmişdir.

Namizədlər

İlkin nəticələrə əsasən 1,78% səs toplayaraq 4-cü sırada qərarlaşan Qüdrət Həsənquliyevin sədri olduğu Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası bəyanət yayaraq İlham Əliyevi təbrik etmiş və ona uğurlar arzulamışdır. Ardınca Fazil Mustafanın sədri olduğu Böyük Quruluş Partiyası da bəyanat yayaraq İlham Əliyevi təbrik etmişdir. İlkin nəticələrə əsasən 1,99% səs toplayaraq 3-cü sırada qərarlaşan Fazil Mustafa İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir. İlkin nəticələrə əsasən 2,20% səs toplayaraq 2-ci sırada qərarlaşan Zahid Oruc bəyanat yayaraq İlham Əliyev qələbə münasibətilə təbrik etmiş və ona uğurlar arzulamışdır. İlkin nəticələrə əsasən 0,79% səs toplayaraq 5-ci sırada qərarlaşan Razi Nurullayevin sədri olduğu Milli Cəbhə Partiyası bəyanat yayaraq həm partiya, həm namizəd Razi Nurullayev adından İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir. İlkin nəticələrə əsasən 0,47% səs toplayaraq 7-ci sırada qərarlaşan Fuad Əliyevin Seçki Qərargahı da bəyanat yayaraq İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir. İlkin nəticələrə əsasən 0,66% səs toplayaraq 6-cı sırada qərarlaşan Elşad Musayevin sədri olduğu Böyük Azərbaycan Partiyası da bəyanat yayaraq İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

8 fevral tarixində prezidentliyə namizədlər Elşad Musayev, Fazil Mustafa, Fuad Əliyev, Qüdrət Həsənquliyev, Razi Nurullayev və Zahid Oruc İlham Əliyevə zəng edərək onu qələbə münasibətilə təbrik etmişdirlər.

Yerli

İlham Əliyevin qələbəsi münasibətilə Bakı şəhərində dəstək yürüyüşü keçirilmişdir. Gəncə, Şuşa, Biləsuvar, Cəlilabad, Laçın şəhərlərində də İlham Əliyevin qələbəsi qeyd olunmuşdur. Quba, Xaçmaz, Şabran şəhərlərində də qələbə yürüşləri keçirilmişdir.

Müsavat Partiyası seçkilərlə bağlı ilkin rəyində növbədənkənar prezident seçkilərini azad və ədalətli olmayan, qeyri-demokratik, xalqın azad iradəsinin ifadəsini əks etdirməyən seçkilər hesab etdiyini, seçkilərinin nəticələrinin ləğv edilməsini, Azərbaycan xalqının azad iradəsini əks etdirən və beynəlxalq standartlara cavab verən, demokratik seçkilər vasitəsilə prezident seçkilərinin keçirilməsini tələb etmişdir.

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası bəyanat yayaraq seçki nəticələrini tanımadığını, seçkilərin gerçək olmadığını, rəqabətsiz olduğunu, nəticələrin saxtalaşdırıldığını, namizədlərin İlham Əliyevin vəkili kimi davrandıqlarını açıqlamışdır. Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası seçkilərin rəqabətsiz, ədalətsiz, məhdudlaşdırıcı olduğunu və Azərbaycan xalqının iradəsini əks etdirmədiyini açıqlayaraq beynəlxalq qurumları seçki nəticələrini tanımamağa səsləmişdir. III Respublika Platforması prosesin qeyri-legitim olduğunu açıqlamışdır.

Azərbaycan Ümid Partiyası, Vəhdət Partiyası, Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası, Demokratik İslahatlar Partiyası, Haqq Ədalət Partiyası və Gələcək Azərbaycan Partiyası bəyanat yayaraq İlham Əliyevi dəstəklədiklərini və onu qələbə münasibətilə təbrik etdiklərini açıqlamışdır. Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası, Ədalət Partiyası, Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyası, Azad Vətən Partiyası və Yeni Zaman Partiyası bəyanat yayaraq İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

Respublikaçı Alternativ Partiyası Siyasi Komitəsinin sədri İlqar Məmmədov İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

Azərbaycan Respublikasının 1-ci Prezidenti Ayaz Mütəllibovun köməkçisi Qulu Həsənoğlu, Azərbaycan Respublikasının 2-ci Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin müşaviri Ülvi Həkimov, qardaşı oğlu Hürrü Əliyev İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

Azərbaycan Ağsaqqallar Şurası, Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası, İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

1998-ci il prezident seçkiləri və 2003-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd olmuş, Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası lideri Etibar Məmmədov da İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

Bir qrup ictimai fəal tərəfindən yaradılmış Seçki Müşahidə Alyansı seçkilərdən sonra bəyanat yaymış və bəyanatda növbədənkənar prezident seçkilərinin rəqabətsiz və qeyri-demokratik atmosferdə keçdiyi, seçki pozuntularının müşahidə olunduğunu qeyd etmişdir.

Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzi (SMDT) seçkiyəqədərki prosesdə cüzi çatışmazlıqların olduğunu, lakin səsvermə və səslərin sayılma prosesində ənənəvi problemlərin müşahidə olunduğunu açıqlamışdır.

Seçkilərin ardınca Meydan TV seçici sayındakı problemlə bağlı məqalə dərc etmişdir. Belə ki, məqalədə rəsmi statistikaya əsasən 18 yaşına çatmış səsvermə hüququ olan şəxslərin sayı ilə seçki hüququ olan seçicilərin sayı arasında 1 milyon 124 min 622 nəfər fərq olduğu qeyd olunmuşdur.

Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Mirmahmud Mirəlioğlu seçkilərdən bir müddət sonra İlham Əliyevi təbrik etmişdir.

Beynəlxalq

 

Ekzitpol nəticələrinin açıqlanmasının ardınca ilk olaraq Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyayev, ardınca isə Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko, Macarıstan Baş naziri Viktor Orban, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, İraq prezidenti Əbdüllətif Camal Rəşid, Serbiya prezidenti Aleksandr Vuçiç də İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir. İlkin nəticələrin açıqlanmasının ardınca isə Şimali Kipr Türk Respublikası prezidenti Ərsin Tatar, Pakistan prezidenti Arif Alvi, İran prezidenti İbrahim Rəisi, Çin Xalq Respublikasının sədri Si Tsinpin, Çeçenistan başçısı Ramzan Kadırov, Tacikistan prezidenti Emoməli Rəhmon, Venezuela prezidenti Nikolas Maduro, Qazaxıstan prezidenti Qasım-Comərd Tokayev, Rusiya prezidenti Vladimir Putin, Qırğızıstan prezidenti Sadır Japarov, Türkmənistan prezidenti Sərdar Berdiməhəmmədov, Türkmənistanın Milli Lideri Qurbanqulu Berdiməhəmmədov, Xorvatiyanın Baş naziri Andrey Plenkoviç, Xorvatiya prezidenti Zoran Milanoviç, İraq Kürdüstanı başçısı Neçirvan Bərzani, Albaniya prezidenti Bayram Beqay, Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidze, Fələstin prezidenti Mahmud Abbas, Bolqarıstan prezidenti Rumen Radev, Nikaraqua prezidenti Daniel Orteqa və vitse-prezident Rosario Muriyo, Qaqauziya rəhbəri Yevgeniya Qutsul, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri prezidenti Məhəmməd bin Zayed Əl-Nəhyan, Oman Sultanı Heytəm bin Tariq Al Səid, Keniya Prezidenti Vilyam Ruto, Səudiyyə Ərəbistanı kralı Salman bin Əbdüləziz Al Səud, Səudiyyə Ərəbistanı vəliəhdi Məhəmməd bin Salman, Küveyt Əmiri və Baş naziri Məşəl əl-Əhməd əl-Cabir əs-Sabah, Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili, Qaraçay-Çərkəz Respublikası başçısı Rəşid Temrezov, Albaniya Baş naziri Edi Rama, Bosniya və Herseqovina Prezidenti Milorad Dodik, Bosniya və Hersoqovina Rəyasət Heyətinin sədri Jelko Komşiç, boşnak üzvü Denis Beçiroviç və serb üzvü Jelka Sviyanoviç, Moldova Prezidenti Maya Sandu, Tatarıstan Respublikasının Rəisi Rüstəm Minnexanov, İtaliya Prezidenti Serco Mattarella, İordaniya Kralı II Abdullah, Bəhreyn kralı Həməd ibn İsa Əl-Xəlifə, Polşa prezidenti Andjey Duda, Bəhreyn Krallığının vəliəhdi və baş naziri Salman ibn Həməd Əl-Xəlifə, Vyetnam prezidenti Vo Van Txıonq, İtaliya Nazirlər Şurasının sədri Ciorcia Melani, Rusiya Federasiyası Hökumətinin sədri Mixail Mişustin, Çex Respublikasının prezidenti Petr Pavel, Rumıniya Prezidenti Klaus Yohannis, Latviya Prezidenti Edqar Rinkeseviç, Slovakiya prezidenti Zuzana Çaputova, İsrail prezidenti İsaak Herzoq, Yaponiyanın Baş naziri Fumio Kişida, Banqladeş Prezidenti Məhəmməd Şahabuddin, Əlcəzair Prezidenti Əbdülməcid Təbbun, Cibuti Prezidenti İsmayıl Ömər Cəlil, Litva Prezidenti Gitanas Nausedeya, Malta Prezidenti Corc Vella, Slovakiya Baş naziri Robert Fitso, Mərakeş Kralı VI Məhəmməd, Birləşmiş Krallığın Baş naziri Rişi Sunak, Almaniya Kansleri Olaf Şolts, Konqo Respublikasının Prezidenti Deni Sassu-Nqesso, İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Baş katibi Xusrav Noziri, Dövlətlərarası Aviasiya Şurası prezidenti Tatyana Anodina, Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişel, ICESCO Baş katibi Salim bin Məhəmməd Al-Malik, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı Baş katibi Helqa Maria, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Baş katibi Hissein Brahim Taham, Dövlətlərarası Aviasiya Komitəsi sədri Oleq Storçeyov, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı Baş katibi Sultan Rayev, Türk Dövlətləri Təşkilatı baş katibi Kubanıçbek Ömüralıyev, Müstəqil Dövlətlər Birliyi Baş katibi Sergey Lebedev, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı Baş katibi Can Min, Körfəz Əməkdaşlıq Şurası Baş katibi Casim Məhəmməd əl-Budeyvi, Avropa Şurası Baş katibi Mariya Buriç, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş katibi Antoniu Quterreş, İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyası prezidenti Roin Metreveli, Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti rektoru Pyotr Qlıboçko, Moskva Dövlət Universiteti rektoru Viktor Sadovniç, İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

Qazaxıstanın birinci prezidenti Nursultan Nazarbayev, 2023-cü il Türkiyə prezident seçkilərində prezidentliyə namizədlər Kamal Kılıçdaroğlu və Sinan Oğan, Türkiyənin milli müdafiə naziri Yaşar Gülər, Türkiyənin sabiq xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu, Türkiyə Böyük Millət Məclisi sədri Numan Qurtulmuş, Türkiyənin sabiq vitse-prezidenti Fuad Oqtay, İYİ Partiya sədri Meral Akşenər, Milliyətçi Hərəkat Partiyası sədri Dövlət Baxçalı, İnquşetiyanın birinci prezidenti Ruslan Auşev, Türkiyə Prezident Administirasiyasının sözçüsü Ömər Çelik, həbsdə olan Gürcüstanın sabiq prezidenti Mixeil Saakaşvili, Rusiyanın sabiq prezidenti Dmitri Medvedyev, Türkiyənin sabiq baş naziri Binəli Yıldırım, "TÜRK-İŞ" Həmkatlar İttifaqları Konfederasiyası başçısı Ergün Atalay, Rusiya Federasiyası Federal Məclisi sədri Valentina Matviyenko, Rusiya Liberal Demokrat Partiyası sədri Leonid Slutski, Rusiya Federasiyası Kommunist Partiyası sədri Gennadi Züqanov, İraq Türkmən Cəbhəsinin Kərkük millətvəkili Erşad Salihi, İsrail Bizim Evimizdir Partiyasının sədri Aviqdor Liberman, Moskvanın və bütün Rusiyanın patriarxı Kirill, Rusiya Federasiyası Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri Ravil Qaynutdin, də İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

FİFA prezidenti Canni İnfantino, BP Şirkətinin baş icraçı direktoru Mürrey Aukinklos, Ümumdünya Bədii Gimnastika Federasiyası prezidenti İrina Viner, də İlham Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik etmişdir.

Böyük Britaniya Azərbaycanda fevralın 7-də keçirilən prezident seçkilərinin məhdudlaşdırıcı, həqiqi siyasi alternativlərin olmadığı bir şəraitdə keçirilməsi ilə bağlı narahatlıqları bölüşdüyünü qeyd etmişdir. Böyük Britaniya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü 9 fevral 2024-cü il tarixində bəyanat yaymışdır. Bəyanatda Azərbaycan Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən seçki şikayətlərinə baxılması üçün Ekspert Qrupunun yaradılması, seçkinin sakit keçməsi və məcburi köçkünlərin öz seçki dairələrində səs verə bilməsi təqdir edilsə də, bir sıra narahatlıqların olduğu vurğulanmış, seçkilərin məhdudlaşdırıcı, həqiqi siyasi alternativlərin olmadığı bir şəraitdə keçirildiyi, ciddi pozuntuların müşahidə edildiyi və onlardan bəzilərinin bir sıra insan hüquqları və əsas azadlıqları əks etdirən 1990-cı il Kopenhagen Sənədinə ziddiyət təşkil etdiyi də əlavə olunmuşdur.

8 fevral tarixində ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosu seçkilərin məhdudlaşdırıcı mühitdə keçdiyini, tənqidi səslərin boğulduğunu və alternativlərin olmadığını açıqlamışdır.

14 fevral 2024-cü il tarixinə 92.12% səs toplayaraq prezident seçilmiş İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Qurani-Şərif və Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əl basaraq and içmişdir. Beləliklə o, 5-ci dəfə və 7 illiyinə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmişdir. Elə həmin gün Konstitusiyanın 116-cı bəndinə əsasən VIII Azərbaycan hökuməti istefa verdi. Yeni hökumət formalaşanədək İlham Əliyev keçmiş hökumət üzvlərinin səlahiyyətlərinin müvəqqəti icra edilməsi ilə bağlı sərəncam imzalamışdır.

16 fevral 2024-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin plenar iclasında yenidən prezident seçilmiş İlham Əliyevin baş nazir vəzifəsinə Əli Əsədovun təyinatı ilə bağlı təklifinə razılıq üçün layihə səsverməyə çıxarılmışdır. İclasda iştirak edən 105 deputatdan 103-nün lehinə, 1-nin əleyhinə, 1-nin bitərəf səs verməsi ilə Əli Əsədovun növbəti dəfə Azərbaycan Respublikasının Baş naziri vəzifəsinə təyinatı təsdiqlənmişdir. Bu səsvermədə Qüdrət Həsənquliyev hökumətin fəaliyyətini bəyənmədiyi üçün Əli Əsədovun əleyhinə, Erkin Qədirli isə bitərəf səs vermişdir.

Əli Əsədovun təyinatının təsdiqindən sonra İlham Əliyev Nazirlər Kabinetinin yeni tərkibini, yəni yeni Azərbaycan hökumətininin tərkibini təsdiqləmişdir. Belə ki, yeni tərkibdə 2001-ci ildən bəri ədliyyə naziri vəzifəsini daşıyan Fikrət Məmmədov və 2014-cü ildən bəri Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri vəzifəsini daşıyan Mübariz Qurbanlı vəzifəsindən azad edilmişdir. Müvafiq olaraq həmin vəzifələrin icrası Azər Cəfərov və Səyyad Arana həvalə edilmişdir. 2018-ci ildə VIII Azərbaycan hökumətində Nazirlər Kabinetindən çıxarılmış Milli Arxiv İdarəsi və yeni yaradılmış Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi birbaşa hökumətin tərkibinə daxil edilmişdir. Yeni hökumət 17-si nazir olmaqla 37 üzvdən ibarət olmuşdur.

• Tzabiras, Marianna. "Azerbaijan: Silencing media ahead of the presidential elections". IFEX (ingilis). 2024-02-02. İstifadə tarixi: 2024-02-03.