Цивилизация (латин: civiscode: la is deprecated — ватІанчилъиялъулаб, пачалихъияб абураб рагІудаса) — комплексияб жамгІият, жиндие сипат-сурат гьабулеб шагьарияб цебетІеялдалъун, жамгІияб стратификациялдалъун, бетІерлъи гьабиялъул формаялдалъун ва коммуникациялул симболикияб системаялдалъун (хъвай-хъвагІи гІадал).
Цивилизациял ратІа тІечІого рухьарал рукІуна ва тІадеги мухІкан гьарула цогидал жамгІиялги сиясиялгин экономикаял сипат-суратаз: централизация, гІадамал рукІа, цогидал рухІчІаголъаби рукІа рукъалде руссинари, захІматалъул специализация, маданиябгин интеграллъараб прогрессалъулаб ва тІадегІанлъиялъулаб идеалогия, монументалияб архитектура, магъалалъи, росдал магІишаталда ва экспансионизмалда рай гІадал.
Тарихияб рахъалъ "цивилизация" гІемерисеб бичІчІулеб букІана дагьабги кІудияб ва "цебетІураб" маданият хІисабалда, дагьалги гІисинал, примитивиял маданиятазде данде жал лъолел. Гьеб гІатІидаб магІнаялда цивилизация данде лъола централлъичІел къавмазулал жамгІиятазде, жидеде гъорлъе гочарулел гІухьбузулги, неолитикиял жамгІиятазулги ялъуни чанахъаби-бакІарунчагІазулги маданиятал рачунел; амма цо-цо гьел данде лъола гьединго маданиятазда, жал жибго цивилизациялда жанир ратараздеги. Цивилизациял ккола гІуцІарал, гІемер чи вугел чІчІей бугел бакІал, иерархиял жамгІиял классазде рикьарал, бетІерлъуда элитаги бугел, гьезие мутІигІлъулеб росдалаб халкъги бугел, жинца интенсивияб росдал магІишатги, даран-базарги гьабулеб, гІиси-бикъинаб мануфактураги бугеб, магІдан-къоноги бахъулеб. Цивилизациялъ концентратлъизабула къуват, хутІараб тІабигІаталда, гьенибго гъорлъ инсанияталдаги тІад кверщел тІибитІизабулаго.
Цивилизация, гьелъул этимологиялда рекъон (ралагье гъорлкьегІан), буго байбихьудасанго шагьаразда хурхараб бичІчІи. Бищун цебесеб цивилизация бакки хурхараб буго неолитикияб революциялъул ахирисел этапазда, жиндир кульминациялъун гІахьалго хехаб шагьаралъулаб революциялъулги ва жиндирсиясияб цебетІей бетІерлъул элита баккиялда хурхараб пачалихъал лъугьиналъулги процесслъун бугел.
Халип:Маданият
This article uses material from the Wikipedia Авар article Цивилизация, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Контент рагьараб буго CC BY-SA 4.0 лицензиялда гъоркь, цогидаб бихьизабун гьечӀони. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Авар (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.