Ang Talatuntunan ng Kaunlarang Pantao (Ingles: Human Development Index, daglat: HDI) sa Ingles ay isang talatuntunan o indeks na ginagamit upang sukatin o iranggo ang mga bansa ayon sa antas ng kaunlarang panlipunan at ekonomiya ng isang bansa at karaniwang nagpapahiwatig kung ang isang bansa ay maunlad, umuunlad, o kulang sa pag-unlad.
Upang mabago ang hilaw na Bariabelo sabihing ang sa isang unit-free index sa pagitan ng 0 at 1 (na pinapayagan ang magkaibang indices na dapat pagsamahin ang dalawa), ang sumusunod na formula ang ginamit:
kung saan at ang mga pinakamababa at pinakamataas na balyu, ang bariabelo ang maaaring mag-attain.
Ang HDI ay binubuo ng:
Ang 2011 ng HDI ay nagsasama ng tatlong mga dimensiyon:
Sa 2010 Human Development Report, ang UNDP ay nagsimulang gumamit ng bagong paraan sa pagkakalkula ng HDI at binubuo ng tatlong mga indeks: 1. Indeks ng inaasahang panahon ng buhay (LEI)
2. Indeks ng edukasyon (EI)
3. Indeks ng sahod (II)
Ang HDI ang mean na heometriko ng nakaraang mga tatlong normalisadong indeks:
LE: Inaasahang panahon ng buhay sa kapanganakan
MYS: Mean na mga taon ng pag-eeskwela (Mga taon na ang isang 25 taong gulang na tao o mas matanda ay gumugol sa eskwela) EYS: Inaasahang mga taon ng pag-eeskwela(Mga taon na ang isang 5 taong gulang na bata ay gugugol ng kanyang edukasyon sa kanyang buong buhay)
GNIpc: Gross na pambansang sahod sa paridad na kapangyarihang bumili kada capita |}
Ang mga bansa na may pinakamataas na pag-unlad na pantao: Note: Ang mga beredeng palaso ( ), mga pulang palaso ( ) at mga dash na asul ( ) ay kumakatawan sa mga pagbabago sa ranggo kapag inihambing sa bagong data na 2011 ng HDI para sa 2010.
|
|
|
Ang mga sumusunod na bansa ang nakasama sa Top 38.
|
|
Ang mga bansang hindi nakasali sa Talaan ng 2009 sa kadahilanan ng kakulangan sa istatistika , kawalan ng kaayusan at hindi miyembro ng UN
|
|
|
|
This article uses material from the Wikipedia Tagalog article Talatuntunan ng Kaunlarang Pantao, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Maaaring gamitin ang nilalaman sa ilalim ng CC BY-SA 4.0 maliban kung nabanggit. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tagalog (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.