siá-Chok Ê Kui-Hoān

Siaⁿ-tiāu hû-hō ê phiat-hoat, khin-siaⁿ ê siá-hoat, liân-hō ê iōng-hoat, téng-téng. Chhiáⁿ chham-khó Wiki: Chiàⁿ-jī-hoat.

Iōng Latin-jī hoan-siá gōa-bûn

siōng-sè: Wiki: Choán Lô-má-jī

Hui-Latin-jī hē-thóng ê gōa-kok bûn-jī kiàn-gī iōng ē-kha ê hoan-siá hē-thóng:

Chhiáⁿ khoàⁿ:

• ISO TC46/SC2: Conversion of Written Languages
• ICS 01.140.10: transliteration
• ISO 15924:2004 Information and documentation – Codes for the representation of names of scripts
• GB/T 16159-1996 中文拼音正詞法基本規則

Lē:

• Hân-bûn:
• Hôa-gí: ISO 7098:1991 (Hàn-gí Pheng-im)
• Ji̍t-bûn: ISO 3602
• Lō͘-se-a-gí: ISO 9:1995

Thâu-ê jī-bó tio̍h tōa-siá ê lē:

• Lâng sèⁿ kap miâ
• Tē-hō-miâ

Mài iōng Hàn-jī-sek ê phiau-tiám hû-hō: chhin-chhiūⁿ

• 、
• 《》

Mài iōng Hàn-jī-sek ê làng-keh-á (space).

misc.

Kán-siá ū nn̄g-chióng-:

1. Ōe-tàng tha̍k ê kán-siá-: Lı̍p-úi < Lı̍p-hoat Úi-ôan; Bîn-chìn-tóng < Bîn-chú Chìn-pō· Tóng
2. Bōe-tàng tha̍k ê kán-siá: LHUO, LU < Lı̍p-hoat Úi-ôan; POJ < Pe̍h-ōe-jī; KBT/KMT < Kok-bîn-tóng/Kuomintang; DPP < Democratic Progressive Party (Bîn-chú Chìn-pō· Tóng)

Só·-ū ê kán-siá, lóng ái sòe-jī chim-chiok iōng.

Wiki bô àn-sǹg ū phiau-chún khiuⁿ-kháu. It-poaⁿ lâi kóng, bûn-chiuⁿ ê lōe-iông pí khiuⁿ-kháu khah iàu-kín. Chóng--sī, 1 phiⁿ bûn-chiuⁿ nā tōa-pō·-hūn í-keng iōng bó·-1-chióng khiuⁿ-kháu siá hó, gún kiàn-gī lí phoè-ha̍p.

Gōa-lâi-gú chì-chió ū 2 chióng:

1. Hàn-jì bûn-hòa-khoan-lāi ê sio-chioh sû. Kāng-khoán a̍h-sī lūi-sū ê hàn-jī, hoat-im ū khó-lêng lūi-sū mā ū khó-lêng chha chin chē. Lē: hui-lêng-ki, Ko-hiông, bāng-lō·, Ô· Chì-bêng.
2. Bô Hàn-jī ki-chhó· ê gōa-lâi-gú. Sin sû it-poaⁿ hóng goân sû ê tho̍k-im (o·-tó·-bái, sap-bûn, sio̍k-pháng).
   1. Chiah ê gōa-lâi-gú nā tī Hō-ló-ōe í-keng sı̍p-kòan iōng ah, tō chiàu Hō-ló-ōe ê hoat-im: sap-bûn, pháng.
   2. Nā-sī sin ê Gōa-lâi-gú, chiàu Latin jī-bú ê siá-hoat: Aids/Sida, internet, euro.

Chhiáⁿ khoàⁿ Zhou Youguang, Hanzi gaige gailun. tē 3 pán. Beijing: Wenzi Gaige Chubanshe, 1979; 211 kàu 213 bīn.

Bûn-jī: chīn-liōng iōng ta̍k-ê gú-bûn koàn-sì ê lô-má-jī siá.

• Se-hng: chiàu pún-lâi gú-giân ê sı̍p-kòan siá:
  • Tony Blair, Siōng-bóe-ê Llywelyn (Liân-ha̍p Ông-kok);
  • Lech Wałęsa, Czesław Miłosz (Polska).
• Tang-a-chiu:
  • Isihara Sintarô (Ji̍t-pún)
  • Chûng Seu-chṳn (Kheh-ka) a̍h-sī Chiong Tiāu-chèng (Hō-ló hoat-im)

Miâ-sìⁿ ê sūn-sī: àn-chiàu ta̍k-ê bûn-hòa ê koàn-sì pâi-lia̍t miâ-sìⁿ ê sūn-sī. Lē:

• Se-hng: miâ tī thâu-chêng, sìⁿ tòa āu-piah.
• Tang-a-chiu: sìⁿ tī thâu-chêng, miâ tī āu-piah; tiong-ng làng 1 keh, m̄-thang iōng comma. Lē:
  • Tân Chúi-píⁿ; Lâu Éng-hok; Tēⁿ Sêng-kong.
  • Trương Vĩnh Ký (Oa̍t-lâm)

Sè-kài chin chē só·-chāi ê lâng kan-na ū miâ, bô sèⁿ. Ū-ê "sèⁿ" kî-si̍t sī tùi miâ ê chù-kái. Lē:

• Sukarno (Ìn-nî chêng-chóng-thóng)
• Megawati Sukarnoputri (ì-sù sī "Megawati, Sukarno ê Cha-bó·-kiáⁿ", só·-í bē-sái kiò i "Sukarnoputri chóng-thóng")

Ū-ê chheng-ho· chhin-chhiūⁿ miâ-sèⁿ, m̄-koh kî-si̍t sī hâm-thâu. Lē:

• Dalai Lama (m̄-thang kiò "Dalai")

Sû-tiâu pún-sin nā pau-koat só·-jī m̄-koh kap sǹg-siàu bô koan-hē, tō èng-kai iōng lô-má-jī kā siá--chhut-lâi, mài siá A-lat-pek sò·-jī. Lē: chi̍t-sut-á (m̄-sī 1-sut-á), tán--chi̍t-ē (m̄-sī tán--1-ê), sam-put-gō·-sî (m̄-sī 3-put-5-sî).

Jı̍t-kî kap sî-kan iōng Hō-ló-ōe ê kóng-hoat siá, lóng iōng Gregorius Le̍k-hoat: 2004 nî chiaⁿ--goeh chhe-4 tiong-tàu 12 tiám 23 hun.

Kán-siá iōng ISO jı̍t-kî phiau-chún: 2004-01-04 12:23.

Chhùn-chhioh lóng iōng Système International.

Holopedia chin hán-tit siá Hàn-jī, it-poaⁿ hān tī bûn-jī (iû-kî miâ) ê chù-kái.