Jablok

Se om jablokpun (latin.: Malus) södab plod.

Ristit söi mecjablokoid istorijanedeližiš aigoiš völ.

Tetas enamba mi kümne tuhad sortuid, kul'turižen (Malus domestica) i kitajižen (Malus prunifolia) jablokpuiden päpaloin. Kul'turižiden jablokpuiden kodima om Keskuzazijan suvipäivnouzm. Zavottihe kazvatada jablokoid läz vit tuhad vozid tagaz. Kazvatadas äjid sortuid mail'man venos klimatižes vönes.

Väghine mahuz, il'man ekstremaližen lämuden olmatomuz i veden äjüz oma tarbhaižed kazvatamižes. Jablokoiden kilogramman kazvatand tarbhaičeb läz 700 litrad vet.

 

Kaikiš järedambad jablokoiden kazvatajad oma Kitai (se-žo niiden järed möi, 40,5 mln tonnoid vl 2020), AÜV (4,6 mln t sil-žo vodel), Turkanma (4,3), Pol'šanma (3,5), Indii (2,7), Italii (2,4), Iran (2,2), Venäma (2 mln tonnoid), Francii i Čili (1,6 mln tonnoid joga).

Plodun suruz om 5..13 sm. Mülütab C-vitaminad da toižid antioksidantoid. Om äi raudad ploduiš.

Keskmäine jablok söndkuiduiden (stajišton) järgeliženke mülündanke vedab 242 grammad, sen energine arvuz om 126 kilokalorijad.

Södas küpsikš veresikš, ahavoitud, kuivatud. Kävutadas torhudeks slokostimhä südäivezid, vasad, sidrad, segoitadud jomižid, möuvast, sömližadusid.

Kävutase sömtegimištol avaros, ka sätihe äi sortuid jablokan kaikuččen kävutandan täht.

• Kenen jablokpu, se i jablokoid söb.

• Apple — korporacii päfateranke AÜV:oiš, tegeb personaližid da planšetkompjuteroid, audioplejerid, telefonid da kompjuterprogramid.
• Jablok — Venäman politine partii.