Vizantiyashunoslik, vizantistika — Vizantiyaning tarixi, HUKUQI, tili va madaniy merosini (adabiyoti, falsafasi, sanʼati va b.) oʻrganuvchi gumanitar fanlar majmui.
V. alohida bilim tarmogʻi sifatida 19-asr 2-yarmida, fanda "Vizantiya" termini qaror topgan chogʻda shakllandi. Lekin V.ning ildizlari chuqur boʻlib, u uzoq oʻtmishga borib taqaladi. Vizantiyadan tashqarida uning madaniyati va tarixiga qiziqish ilk oʻrta asrlardayoq tarixiy taqdirlari Vizantiya imperiyasi bilan chambarchas bogʻliq boʻlgan Armaniston, Gruziya, jan. slavyan mamlakatlari va Qad. Rusda namoyon boʻlgan. Gʻarbiy Yevropada Vizantiyaga boʻlgan eʼtibor Uygʻonish davri (15—16-asrlar) da, ayniqsa usmonli turklar 1453 y. Konstantinopolni egallab, Yevropadagi boshqa davlatlarga xavf sola boshlaganlaridan soʻng kuchaygan. Masalan, 17— 18-asrlarda Fransiyada V.ga qirol saroyi homiylik qilib, undan siyosiy maqsadlarda foydalanganlar: Vizantiya markazlashgan monarxiyaning namunasi sifatida tasvirlangan. Sh. Dyukanj, P. Lemerl (Fransiya), E. Gibbon (Buyuk Britaniya), K. Krumbaxer (Germaniya), V. G. Vasilevskiy, M. V. Levchenko, Ye. A. Kosminskiy (Rossiya), A. Greguar (Belgiya), G. A. Ostrogorskiy (Yugoslaviya), M. Meyendorf (AQSH) va b. V. rivojiga salmoqli hissa qoʻshganlar. V. boʻyicha 1924 y.dan beri xalqaro kongresslar chaqirilib turiladi. Vizantiyashunoslarning xalqaro assotsiatsiyasi mavjud (1955). Hozirda V.ning ilmiy markazlari AQSH, Buyuk Britaniya, Fransiya, GFR, Belgiya, Avstriya, Germaniya, Italiya, Rossiya va b. mamlakatlardagi universitet va fanlar akademiyalarida bor. V.ga oid davriy nashrlar turli mamlakatlarda chop etilmoqda.
Bobur Gʻiyosov.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Vizantiyashunoslik, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.