Janubi-Gʻarbiy Somali
Janubi-gʻarbiy Somali (somalicha: Koonfur-Galbeed Soomaaliya; Maay-Maay: Koofur-Orsi) — Somalining janubi-gʻarbiy qismidagi muxtor tuzilma.
Somalining Janubi-gʻarbiy Davlati | |
|---|---|
 Bayroq  Gerb | |
 | |
| Poytaxt | Baraue (de-yure) Baydabo (de-fakto) |
| Eng katta shahar | Baydabo |
| Rasmiy til(lar) | Af-may, arabcha va inglizcha |
| Etnik guruhlar | Somali Rahanveynlari |
| Din | Islom |
| Etnoxoronim(lar) | Somalilar |
| Hukumat | Prezidentlik federativ davlat |
| Muhammad Abdiaziz | |
| Maydon | |
• Butun | 98 863 km² km2 |
| Aholi | |
• 2022-yilgi roʻyxat | 4 387 355 kishi |
| YIM (XQT) | 2018-yil roʻyxati |
• Butun | 5 895 765 |
| HDI (2012) | 0.2 low |
| Pul birligi | Somali shillingi |
| Telefon prefiksi | +252 |
| Internet domeni | .so |
2007-yilda aholi soni 2,87 million kishini tashkil etdi, shu jumladan Bay provinsiyasida – 1106 ming kishi, Bakol provinsiyasida – 364 ming va Quyi Shabel provinsiyasida – 1400 ming kishi. Aholi zichligi – 32,8 kishi/km².
Janubi-g‘arbiy Somalining amaldagi prezidenti Abdiaziz Hasan Muhammaddir.
Geografiyasi
Janubda Hind okeani bilan yuviladi, gʻarbda Somali muxtor davlati Jubalend, sharqda Xirshabelle muxtor Somali davlati bilan chegaradosh. Janubi-sharqda – Somalining poytaxti joylashgan Banadir mintaqadi bilan, shimolda – Efiopiya bilan chegaradosh. Poytaxti – Barava shahri.
Somalining uchta maʼmuriy provinsiyasidan (gobolka) iborat: Bay, Bakol va Quyi Shabelle.
Janubi-gʻarbiy Somalining maydoni 87,403 km².
Tarixi
Birinchi marta Raxanveyn Qarshilik Armiyasi (RRA) rahbari Hasan Muhammad Nur Shatigadud 2002-yil 31-martda janubi-gʻarbiy Somalining (Bay va Bakol viloyatlarini oʻz ichiga olgan) muxtor davlatini eʼlon qildi. Oʻsha paytda RPA yuqorida qayd etilgan viloyatlarning muhim qismini nazorat qilgan va xabarlarga koʻra, Muvaqqat davri federal hukumatiga dushman boʻlgan Efiopiya tomonidan qoʻllab-quvvatlangan.
2006-yil 10-fevralda bu tan olinmagan davlat Somali urushi boshida Somali muvaqqat hukumati bilan toʻqnashuv paytida Islom Sudlari Ittifoqi hujumi ostida yoʻq qilindi. Koʻp oʻtmay, 2006-yil dekabr oyida ISIning oʻzi Somalining muvaqqat davri federal hukumati va Efiopiya armiyasining hujumi ostiga tushdi, ammo u parchalanib ketganidan keyin tuzilgan “Harakat ash-Shabab” islomiy tashkiloti mintaqada turli muvaffaqiyatlar bilan davom etib kelyabdi. Shu jumladan, Somalining janubi-gʻarbiy qismida, har xil intensivlikdagi janglar (asosan, 2014-yilda partizanlar) bugungi kungacha davom etmoqda.
2014-yil
2014-yil 16-martda Janubi-gʻarbiy Somali, Jubalend va Somali federal hukumati rasmiylari shartnoma imzoladilar, unga koʻra, yangi tashkil etilgan Janubi-gʻarbiy Somali, allaqachon uchta provinsiyadan iborat (jumladan, Mogadishu bilan chegaradosh zich joylashgan Quyi Shabella) Muvaqqat Federal Konstitutsiyaga bo'ysunuvchi muxtor davlat maqomini oldi.
2014-yil 7-noyabrda Janubi-g‘arbiy Somalining davlati rasmiy ravishda poytaxti Barava shahri deb e’lon qilindi. Mintaqa konstitutsiyasi ham tasdiqlandi.
Manbalar
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Janubi-gʻarbiy Somali, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.