Aktiniy
Aktiniy (lotincha: Actinium, yun.
aktinos — nur), Ac — Mendeleyev davriy sistemasining III guruhiga mansub kimyoviy radioaktiv element. Tartib raqami 89, atom massasi 227, 0278; yer poʻstining ogʻirlik jihatdan qismini tashkil etadi, 1899-yilda fransuz kimyogari A. Debern uran rudasi chiqindilarini nur-276lantirish paytida kashf etgan. Uning 10 izotopi maʼlum: As2" (yarim yemirilish davri 21,8 yil), As228 (yarim yemirilish davri 6,13 soat), As225 (yarim yemirilish davri 10 kun). A.kumush rang metall; suyuqlanish temperaturasi 1040° C, kimyoviy xossalari jihatidan lantanga oʻxshaydi. U 3 valentli, havoda tez oksidlanadi, xlorid va nitrat kislotalarda eriydi. Toza A.ni yadroviy jarayonlar yordamida olish qulay.Radiyni atom reaktorida neytronlar yordamida nurlantirish yoʻli bilan koʻp miqdorda A. olish mumkin.
Adabiyotlar
- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 |
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Aktiniy, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.