Микеланджело

  Микеланджело Буонарроти (долу ады Микела́нджело ди Лодови́ко ди Леона́рдо ди Буонарро́ти Симо́ни; также Микельанджело; итал. Michelangelo di Lodovico di Leonardo di Buonarroti Simoni; 6 март 1475, Капрезе, Флорентий республика — 18 февраль 1564, Рим)  — итальян скульптор, чурукчу, архитектор, шүлүкчү.

Бедик Катап сайзырал болгаш эртеги барокконуң үезиниң эң улуг мастерлериниң бирээзи, ону архитектурада «барокконуң адазы» деп адап турар.

Ооң ажылдарын Катап сайзырал үезиниң уран чүүлүнүң эң бедик чедиишкини деп ол дириг чорда-ла ынчаар санап турган . Микеланджело 89 хар чурттаан. Ооң чуртталгазының болгаш чогаадыкчы ажылының дугайында дыка хөй документилер арткан.

Эң сураглыг скульптурлуг ажылдары — «Давид», «Бахус», «Пьета», Моисей, Лия база Рахильдиң тураскаалдары.

Микеланджелонуң баштайгы намдарының бижикчизи Джорджо Вазари мынча деп бижип турган: «Давид амгы-даа, бурунгу-даа үениң, грек-даа, рим-даа статуяларның алдарын хунаап апарган». Эң улуг ажылдарының бирээзи Сикстин капеллазының дээвирин чурааны болур. Гёте мынча деп бижип турган: «Сикстин капелланы көрбейн чыткаш, чаңгыс кижи чүнү кылып шыдаарын чугаалаары берге».

Амыдыралы болгаш чогаадыкчы ажылы

Микеланджело 
Микеланджелонуң төрүттүнгениниң дугайында бижиктиң хоолгазы

Микеланджело 1475 чылдың март 6-да Тоскананың Капрезе деп черге төрүттүнген. Ооң ачазы ядыыраан флорентий ызыгууртан Лодовико Буонарроти (итал. Lodovico (Ludovico) di Leonardo Buonarroti Simoni) (1444—1534) деп кижи чораан. Уильям Уоллес мынча деп бижип турган:

Микеланджело  «Микеланджелонуң мурнунда дыка эвээш чурукчулар ындыг ызыгууртан өг-бүледен бооп турган. Чурукчулар сүлде хамаанчок, шын фамилия безин чок боор турган. оларның фамилиязын адазының, кылып турар ижиниң азы хоорайының ады-биле адап каар турган. Оларның аразында Микеланджелонуң үезинде чурттап чораан сураглыг Леонардо да Винчи база Джорджоне» Микеланджело 

Авазы Франческе ди Нери дель Миниато ди Сиена (итал. Francesca di Neri del Miniato di Siena) дугайында Микеланджело ачазы-биле болгаш акылары-дуңмалары-биле чагаалажыышкынында чаңгыс-даа сагынмаан болуп турар.

Лодовико Буонарроти бай эвес турган болгаш, хөй ажы-төлүн азырап шыдавайн барганы-биле, Микеланджелону Тополина деп фамилиялыг өг-бүлеге берипкен.

1488 чылда ооң ачазы оглунуң сонуургалын канчап-даа чадап кааш, Доменико Гирландайо деп чурукчунуң мастерскаязынга апарып каан. Микеланджело аңаа кол материалдар болгаш техникалар-биле таныжып алыр аргалыг болган.

Аңаа бир чыл хире ажылдаан. Ооң соонда Микеланджело Бертольдо ди Джованни деп скульпторнуң мастерскаязынче кирип алган, ону Лоренцо де Медичи деп кижи акша-биле хандырып турган. Медичи Микеланджелонуң салым-чаяанныын эскерип, ону ажаап карактап турар.

1501 чылда Микеланджело Флоренцияже эглип келгеш, «алтаря Пикколомини» биле «Давид» деп скульптурлуг ажылдарын кылган. 1503 чылда «Двенадцать Апостолов», «Святым Матфеем» деп ажылдарын кылган. 1503—1505 чылдарда «Мадонна Дони», «Мадонна Таддеи», «Мадонна Питти» и «брюггерская Мадонны» деп ажылдарын кылган. 1504 чылда «Давид» деп ажылын дооскан.

1508 чылда Микеланджело Юлия II императорнуң дилээ-биле Римче Сикстин капеллазын чурууру-биле чорупкан, ону 1512 чылдың октябрьга чедир кылып келген.

Микеланджело 
Микеланджело Буонарротиниң Санта-Крочеде гробницазы

Микеланджело 1564 чылдың февраль 18-те Римге чок болган.

Микеланджело 
Микеланджелонуң портреди (Кондиви)
Микеланджело 
Микеланджело. 1564. Хүлер. Кастелло Сфорцеско, Милан

Сураглыг ажылдары

  • Мадонна у лестницы. Мрамор. Ок. 1491. Флоренция, Музей Буонарроти.
  • Битва кентавров. Мрамор. Ок. 1492. Флоренция, Музей Буонарроти.
  • Пьета. Мрамор. 1498—1499. Ватикан, Собор Святого Петра.
  • Мадонна с младенцем. Мрамор. Ок. 1501. Брюгге, церковь Нотр-Дам.
  • Давид. Мрамор. 1501—1504. Флоренция, Академия изящных искусств.
  • Мадонна Таддеи. Мрамор. Ок. 1502—1504. Лондон, Королевская академия художеств.
  • Мадонна Дони. 1503—1504. Флоренция, Галерея Уффици.
  • Мадонна Питти. Ок. 1504—1505. Флоренция, Национальный музей Барджелло.
  • Апостол Матфей. Мрамор. 1506. Флоренция, Академия изящных искусств.
  • Роспись свода Сикстинской капеллы. 1508—1512. Ватикан.
    • Сотворение Адама
  • Умирающий раб. Мрамор. Ок. 1513. Париж, Лувр.
  • Моисей. Ок. 1515. Рим, церковь Сан-Пьетро-ин-Винколи.
  • Атлант. Мрамор. Между 1519, ок. 1530—1534. Флоренция, Академия изящных искусств.
  • Капелла Медичи 1520—1534.
  • Мадонна. Флоренция, Капелла Медичи. Мрамор. 1521—1534.
  • Библиотека Лауренциана. 1524—1534, 1549—1559. Флоренция.
  • Гробница герцога Лоренцо. Капелла Медичи. 1524—1531. Флоренция, собор Сан-Лоренцо.
  • Гробница герцога Джулиано. Капелла Медичи. 1526—1533. Флоренция, собор Сан-Лоренцо.
  • Скорчившийся мальчик. Мрамор. 1530—1534. Россия, Санкт-Петербург, Государственный Эрмитаж.
  • Брут. Мрамор. После 1539. Флоренция, Национальный музей Барджелло.
  • Страшный суд. Сикстинская капелла. 1535—1541. Ватикан.
  • Гробница Юлия II. 1542—1545. Рим, церковь Сан-Пьетро-ин-Винколи.
  • Флорентийская Пьета (Пьета Бандини, или Пьета с Никодимом). Мрамор. 1547—1555. Флоренция, Музей Опера-дель-Дуомо.
  • Пьета Палестрины. Ок. 1555. Галерея Академии, Флоренция.
  • Пьета Ронданини. 1552—1564. Мрамор. Милан, Кастелло Сфорцеско.

Демдеглелдер

Литература

Орус дылда

  • Сомов А.И. Микеланджело Буонарроти // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  • Брион Марсель. Микеланджело / Пер. с фр. Г. Г. Карпинского = фр. Michel-Ange. — М.: Молодая гвардия, 2002. — ISBN 5-235-02487-7.
  • Вазари Д. Жизнеописания прославленных живописцев, скульпторов и архитекторов = итал. Le Vite de’piu eccelenti Pittori, Scultori e Architetti. — Майык:К.: Искусство, 1970.
  • Эрпель Фриц. Микеланджело / Пер. с нем. Сергея Данильченко. — Берлин: Хеншель, 1990. — ISBN 3-362-00044-4.
  • Карел Шульц, «Камень и боль» [www.belousenko.com/wr_Michelangelo.htm (текст романа в библиотеке Александра Белоусенко)]
  • Дажинa В. Д. Микеланджело. Рисунок в его творчестве. — М.: Искусство, 1987.
  • Махов А. Б. Микеланджело. — М.: Молодая гвардия, 2014. — (Жизнь замечательных людей). — ISBN 978-5-235-03689-5.
  • Микеланджело. Поэзия. Письма. Суждения современников / сост. В. Н. Гращенков. — М., 1983.
  • Микеланджело. Жизнь. Творчество / Сост. В. Н. Гращенков; вступительная статья В. Н. Лазарева. — М.: Искусство, 1964.
  • Микеланджело и его время / Под ред. Е. И. Ротенберга, Н. М. Гершензон-Чегодаевой. — М.: Искусство, 1978. — 25 000 экз.
  • Ротенберг Е. И. Микеланджело. — М.: Искусство, 1964.
  • Ирвинг Стоун, «Муки и радости», big-library.info/?act=read&book=26322
  • Ромен Роллан. Жизнь Микеланджело. — 1992.
  • Титан (Микеланджело) / Сост. Г.С. Кушнеровская. — М.: Молодая гвардия, 1977. — 100 000 экз.
  • Дунина М. В. Микеланджело-воспитатель: особенности творческой индивидуальности и система преподавания // Актуальные проблемы теории и истории искусства: сб. науч. статей. Вып. 9 / Под ред. А. В. Захаровой, С. В. Мальцевой, Е. Ю. Станюкович-Денисовой. — МГУ имени М. В. Ломоносова / СПб.: НП-Принт, 2019. С. 634—643.

Өске дылдарда

  • Condivi, Ascanio (англ.); Alice Sedgewick. The Life of Michelangelo. — Pennsylvania State University Press (англ.), 1999. — ISBN 0-271-01853-4.
  • Wallace, William E. Michelangelo: Skulptur, Malerei, Archtektur. — Köln: Monte von DuMont, 2011.
  • Tolnay K. Michelangelo. — Princeton, 1943.
  • Gilles Néret. Michelangelo. — Köln: Taschen, 1999. — (Basic Art).
  • Edith Balas, «Michelangelo’s Medici Chapel: a new Interpretation», Philadelphia, 1995
  • James Beck, Antonio Paolucci, Bruno Santi, «Michelangelo. The Medici Chapel», London, New York, 2000
  • Władysław Kozicki, Michał Anioł, 1908. Wydawnictwo Gutenberg — Print, Warszawa

Шөлүлгелер

Tags:

Микеланджело Амыдыралы болгаш чогаадыкчы ажылыМикеланджело ДемдеглелдерМикеланджело ЛитератураМикеланджело ШөлүлгелерМикеланджело

🔥 Trending searches on Wiki Тыва:

ГепардЧаңчылҮшкү хүнТөвүт аттарИйиги хүнКуулар, Николай Шагдыр-оол оглуТываның аржааннарыОюн, Седен-оолДельфинВодородМакроэкономикаМагниттиг шөлУйгу чок Улуг-ХемБилиглелГашишТатарстанАддамс, ДжейнАВинегретКөдээ суурЕвропаГовь-СумбэрКунаа Александр ЧайбаровичПикассо, ПаблоГелийДерсу Узала (фильм, 1975)Тыва таналАтлант океанХерээжен кижиМеркурийХостуг хүрешке Россия чемпионады 2002Гитлер, АдольфАрагаУзбекистанСундуй, Михаил Белекпен оглуНогаан Дарийги Бурганга мактал ыдык ырларУкраинаМөңгүн-Тайга кожуунуРушева, Надежда НиколаевнаВеласкес, ДиегоСарыг сугЛомоносов, Михаил ВасильевичАът чарыжы-20142020 чылКыдат дылХапсагай (якут хүреш)ХакастарВольтАнна Ивановна БеломытцевАнимеБКонфуцианствоГеографияАк Дарийги - ДрөлкарАзербайджанБадалов, Павел ПетровичКало, ФридаШеңнеЧыжырганаСагламер, ГюльсюнГерманияТываБүрээ🡆 More