ชาวยิวอัชเกนัซ หรือ ชาวยิวแห่งอัชเกนัซ (ฮีบรู: יְהוּדֵי אַשְׁכֲּנָז หรือ אַשְׁכֲּנָזִים, อังกฤษ: Ashkenazi Jews หรือ Ashkenazic Jews หรือ Ashkenazim) คือชาวยิวที่สืบเชื้อสายมาจากชาวยิวที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในลุ่มแม่น้ำไรน์แลนด์ทางตะวันตกของเยอรมนีและตอนเหนือของฝรั่งเศสในยุคกลาง คำว่า Ashkenaz เป็นชื่อภาษาฮิบรูสมัยกลางของภูมิภาคที่ในปัจจุบันครอบคลุมประเทศเยอรมนี และบริเวณที่มีชายแดนติดต่อที่พูดภาษาเยอรมัน นอกจากนั้นอัชเกนัซก็ยังเป็นประมุขจาเฟติคที่สืบเชื้อสายมาจากลูกหลานของโนอาห์ (Table of Nations) ฉะนั้น อัชเกนัซ หรือ อัชเกนัซยิว ก็คือ ชาวยิวเยอรมัน
ประชากรทั้งหมด | |
---|---|
10–11.2 ล้านคน | |
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
สหรัฐ | 5–6 ล้านคน |
อิสราเอล | 2.8 ล้านคน |
รัสเซีย | 194,000–500,000; รายงานจากFJCR มีผู้มีเชื้อสายยิวสูงถึง 1 ล้านคน |
อาร์เจนตินา | 300,000 |
สหราชอาณาจักร | 260,000 |
แคนาดา | 240,000 |
ฝรั่งเศส | 200,000 |
เยอรมนี | 200,000 |
ยูเครน | 150,000 |
ออสเตรเลีย | 120,000 |
แอฟริกาใต้ | 80,000 |
เบลารุส | 80,000 |
บราซิล | 80,000 |
ฮังการี | 75,000 |
ชิลี | 70,000 |
เบลเยียม | 30,000 |
เนเธอร์แลนด์ | 30,000 |
มอลโดวา | 30,000 |
อิตาลี | 28,000 |
โปแลนด์ | 25,000 |
เม็กซิโก | 18,500 |
สวีเดน | 18,000 |
ลัตเวีย | 10,000 |
โรมาเนีย | 10,000 |
ออสเตรีย | 9,000 |
นิวซีแลนด์ | 5,000 |
โคลอมเบีย | 4,900 |
อาเซอร์ไบจาน | 4,300 |
ลิทัวเนีย | 4,000 |
เช็กเกีย | 3,000 |
สโลวาเกีย | 3,000 |
ไอร์แลนด์ | 2,500 |
เอสโตเนีย | 1,000 |
ภาษา | |
ยิดดิช ปัจจุบัน: ภาษาพื้นเมือง โดยหลักคืออังกฤษ, ฮีบรู, รัสเซีย | |
ศาสนา | |
ศาสนายูดาห์ บางส่วนเป็นฆราวาส หรือไม่มีศาสนา | |
กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง | |
ชาวยิวเซฟาร์ดี, ชาวยิวมิซราฮี, ชาวอิตาลีเชื้อสายยิว, ชาวยิวโรมานีโอต, ชาวสะมาเรีย, ชาวเคิร์ด, กลุ่มลิแวนต์อื่น ๆ (ดรูซ, ชาวเลบานอน, ชาวอัสซีเรีย, ชาวอาหรับ), กลุ่มเมดิเตอร์เรเนียน (ชาวอิตาลี, ชาวสเปน) |
ต่อมาชาวยิวอัชเกนัซก็อพยพไปทางตะวันออก ไปตั้งถิ่นฐานอยู่ในบริเวณที่ไม่ได้พูดภาษาเยอรมันที่รวมทั้งฮังการี โปแลนด์ ลิทัวเนีย รัสเซีย ยุโรปตะวันออก และ ภูมิภาคอื่นๆ ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 10 ถึง 19 ภาษาที่นำติดตัวไปก็คือภาษายิดดิช ซึ่งเป็นภาษากลุ่มเจอร์แมนิกของชาวยิว ที่ตั้งแต่ยุคกลางมาเป็น "ภาษากลาง" ในหมู่ชาวยิวอัชเกนัซ นอกจากนั้นก็มีบ้างที่พูดภาษายิว-ฝรั่งเศส หรือ ภาษาซาร์ฟาติค (Zarphatic) และ ภาษากลุ่มสลาฟ-ที่มีพื้นฐานมาจากภาษาคนานิค (ภาษายิว-เช็ก) ชาวยิวอัชเกนัซวิวัฒนาการวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเองที่ผสานเอาวัฒนธรรมของชนในท้องถิ่นที่ตั้งถิ่นฐานในยุโรปกลางและยุโรปตะวันออกเข้ามาด้วย
แม้ว่าในคริสต์ศตวรรษที่ 11 ชาวยิวอัชเกนัซจะเป็นจำนวนเพียง 3 เปอร์เซ็นต์ของประชากรชาวยิวทั้งโลก แต่เมื่อมาถึงปี ค.ศ. 1931 จำนวนก็สูงขึ้นถึง 92 เปอร์เซ็นต์ และในปัจจุบันเป็นจำนวนประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์ของชาวยิวทั่วโลก ชุมชนชาวยิวที่มีประวัติยืดยาวในยุโรปจะเป็นชาวยิวอัชเกนัซนอกจากกลุ่มที่มีควาสัมพันธ์กับบริเวณเมดิเตอเรเนียน ชาวยิวส่วนใหญ่ที่อพยพจากยุโรปไปยังทวีปอื่นในสองร้อยปีที่ผ่านมาก็เช่นกัน โดยเฉพาะการอพยพไปตั้งถิ่นฐานในสหรัฐอเมริกา ที่ชาวยิวส่วนใหญ่ในบรรดาชาวยิวอเมริกัน 5.3 ล้านคนเป็นชาวยิวอัชเกนัซ ซึ่งทำให้เป็นชาวยิวอัชเกนัซกลุ่มที่ใหญ่ที่สุดในโลก
นิยามของความเป็นชาวยิวยังไม่เป็นที่ตกลงกันโดยทั่วไป—ไม่ว่าจะเป็นผู้เชี่ยวชาญทางศาสนาจากนิกายต่างๆ หรือ ในบริบทของการเมือง หรือแม้แต่โดยทั่วไป ซึ่งการเป็นยิวอาจจะกล่าวอย่างง่ายๆ ว่าเป็นทั้งทางศาสนาและทางโลก หรือ ทางศาสนาแต่อย่างเดียว ซึ่งทำให้เป็นการยากที่จะระบุนิยามของชาวยิวอัชเกนัซ เพราะชาวยิวอัชเกนัซได้รับการตีความหมายเป็นหลายอย่างโดยศาสนา วัฒนธรรม และ ชาติพันธุ์เป็นเครื่องวัด แต่ชาวยิวอัชเกนัซส่วนใหญ่ในปัจจุบันมิได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในยุโรปตะวันออกแล้ว ฉะนั้นลักษณะทางวัฒนธรรมและการปฏิบัติทางศาสนาที่เคยเป็นลักษณะเฉพาะเพราะตำแหน่งที่ตั้งถิ่นฐานที่ใกล้เคียงกันก็เริ่มเลือนหายไป นอกจากนั้นคำว่า "อัชเกนัซ" ก็ยังนำไปใช้ในบริบทที่นอกไปจากการใช้กันมาก่อน โดยเฉพาะในอิสราเอล ตามหลักของปรัชญาออร์ธอด็อกซ์แล้วผู้ที่จะเป็นยิวได้ก็เมื่อมีแม่เป็นยิว หรือ เปลี่ยนศาสนามานับถือศาสนายูดาย ซึ่งทำให้ตีความหมายได้ว่าผู้หนึ่งอาจจะเป็นอัชเกนัซแต่ไม่ได้เป็นยิวตามการตีความหมายของกลุ่มชาวยิวบางกลุ่ม ซึ่งทำให้การใช้คำว่า "อัชเกนัซ" ตีความหมายได้ว่าเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่วิวัฒนาการมาจากการดำรงชีวิตตามหลักศาสนายูดายในยุโรป
This article uses material from the Wikipedia ไทย article ชาวยิวอัชเกนัซ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.