2022 Ҳамлаи Русия Ба Укроин

Русия дар шаби 23 то 24 феврал 2022 амалиёти низомӣ алайҳи Укроинро оғоз кард.

Ҳамлаи Русия ба Укроин
Фармондеҳ
Владимир Путин Сергей Шойгу Николай Патрушев Денис Пушилин Леонид Пасечник Александр Лукашенко Володимир Зеленский Алексей Резников Алексей Данилов
Парвандаҳо дар Викианбор

Ин ҳамла пас аз гирдоварии тӯлонимуддати нерӯҳои низомӣ дар марзи Укроин ва Русия, ба расмият шинохтани ҷумҳуриҳои худхондаи мардуми Донетск ва Луҳанск тавассути Русия дар рӯзҳои пеш аз таҳоҷум, ва ба думболи он вуруди Нерӯҳои мусаллаҳи Русия ба минтақаи Донбас дар шарқи Укроин дар 21 феврали 2022 оғоз шуд.

Дар ҳудуди соати 06:00 ба вақти Маскав (UTC+3), раисиҷумҳур Владимир Путин амалиёти низомиро бо ҳадафи «ғайринизомӣ кардан ва нозизудоии Укроин» эълом кард. Дақиқаҳое баъд, ҳамалоти мушакӣ ба нуқоте дар саросари кишвар, аз ҷумла дар наздики пойтахт Киев, оғоз шуд. Хадамоти марзии Укроин эълом кард, ки марзҳои ин кишвар бо Русия ва Беларус мавриди ҳамла қарор гирифтааст. Тибқи маълумоти СММ то 4 март, аз оғози ҳамла дастикам 331 ғайринизомӣ кушта ва дастикам 675 ғайринизомӣ маҷрӯҳ шудаанд ва талафоти воқеӣ, ба гуфтаи баъзе манобеъ, метавонад хеле бештар бошад. Садҳо хонаҳо хароб ва ё осеб диданд; шаҳри Волноваха қариб тамоман хароб гардид. Илова бар ин, ҳамла боиси бӯҳрони муҳоҷират гардид: тибқи маълумоти СММ, то 4 март, зиёда аз 1,2 миллион гуреза Украинаро тарк кардааст. Ин ҳамла бузургтарин муноқишаи низомӣ дар Аврупо пас аз анҷоми Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ буд. Амалҳои Русияро аксари кишварҳои ҷомеаи ҷаҳонӣ ва созмонҳои байналмилалӣ сахт маҳкум карданд. Дар қатъномаи Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид ES-11/1, ки аз ҷониби аксарияти мутлақи кишварҳои ҷаҳон ҷонибдорӣ карда шуд, амалҳои Русияро маҳкум ва аз он даъват кардааст, ки нерӯҳои худро аз қаламрави Украина берун кашад. 141 кишвар ба ҷонибдории ин қатънома, панҷ кишвар мухолиф (Беларус, Кореяи Шимолӣ, Русия, Сурия ва Эритрея) ва 35 кишвар бетараф (аз ҷумла Чин, Ҳиндустон, Покистон, Африқои Ҷанубӣ, Эрон ва ҳамаи кишварҳои узви СПАД, ба истиснои Русия ва Беларус) овоз доданд. Ин ҳамла ба эътирозҳои зиддиҷанг, сензураи ВАО, таҳримҳои нав алайҳи Русия оварда расонд ва боиси бӯҳрони пулию иқтисодӣ дар кишвар гардид.

Заминаи пасошӯравӣ

Пас аз пош хӯрдани Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ дар соли 1991, Укроин ва Русия ҳамчунон равобити наздики худро ҳифз карданд. Дар соли 1994, Укроин мувофиқат кард, ки зарродхонаи ҳастаии худро канор бигузорад ва тавофуқи Будапешт дар мавриди тазминҳои амниятиро, машрут бар инки Русия, Биритониё ва Иёлоти Муттаҳида дар баробари таҳдид ё истифода аз зӯр алайҳи тамомият арзӣ ё истиқлоли сиёси тазмин кунанд, имзо кард. Панҷ сол баъд, Русия яке аз имзокунандагони маншури амнияти Аврупо буд, ки дар он «ҳаққи зотии ҳар як аз кишварҳои ширкаткунанда барои озоди интихоб ё муносиботи амнияти худ, аз ҷумла тавофуқҳо ва тааҳҳудҳоро дубора таъйид кард».

Укроин алорағми ин ки аз соли 1991 ба унвони як кишвари мустақил ба расмият шинохта шуда буд, ба унвони як ҷумҳури ташкилдиҳандаи Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравии собиқ, тавассути раҳбарии Русия ба унвони бахше аз ҳавзаи нуфузи он талаққӣ мешуд. Дар соли 2008, Владимир Путин, раисиҷумҳури Русия, алайҳи пайвастани эҳтимолии Укроин ба Созмони Паймони Атлантикаи Шимолӣ (НАТО) суханронӣ кард. Дар соли 2009, Юлиян Чифу, таҳлилгари руминиёӣ ва ҳамкоронаш изҳор доштанд, ки дар робита бо Укроин, Русия нусхаи барӯзшудаи доктрини Брежневро думбол мекард, ки бар пояи он ҳокимияти Укроин наметавонд бузургтар аз ҳокимияти кишварҳои узви Паймони Варшава пеш аз фурӯпошии ҳавзаи нуфузи Шӯравӣ дар охирҳои даҳаи 1980 ва аввалҳои даҳаи 1990 бошад. Ин дидгоҳ бар ин фарз бино шудааст, ки иқдомоти Русия барои ором кардани Ғарб дар аввалҳои даҳаи 1990 бояд бо вокуниши мутақобили Ғарб, бидуни густариши НАТО дар имтидоди марзи Русия, ҳамроҳ мешуд.

Инқилоб ва ҷанги Укроин

Пас аз ҳафтаҳо эътироз дар ғолиби ҷунбиши Евромайдон (2013—2014), Виктор Янукович, раисиҷумҳури ҳаводори Русия ва раҳбарони мухолиф порлумони Укроин дар 21 феврали 2014 тавофуқномаеро имзо карданд, ки хостори баргузории интихоботи зудҳангом буд. Рӯзи баъд, Виктор Янукович пеш аз ройгирии истезоҳ аз Киев гурехт, ки боиси салби ихтиёроти ӯ ба унвони раисиҷумҳур шуд. Раҳбарони манотиқ шарқии русзабони Укроин ҳамчунон вафодории худро ба Виктор Янукович эълом карданд, ки боис рух додани нооромиҳое аз тарафи ҳаводорони Русия дар соли 2014 дар Укроин шуд. Ин нооромиҳо бо илҳоқи Крим ба Русия дар марти 2014 ва ҷанг дар Донбас, ки дар апрели 2014 бо эҷоди шибҳииёлатҳои Ҷумҳури халқи Донетск ва Луҳанск тавассути Русия оғоз шуд, думбол шуд.

Дар 14 сентябри 2020, раисиҷумҳури Укроин, Володимир Зеленский, стратегияи ҷадиди амнияти миллии Укроинро «ки густариши мушорикати мутамоиз бо НАТО-ро бо ҳадафи узвият дар НАТО фароҳам мекунад», тасвиб кард дар 24 марти 2021, Володимир Зеленский фармони № 117/2021-ро имзо кард, ки «стратегияи халъи ишғол ва идғоми муҷаддади сарзаминҳои муваққатан ишғолшудаи Ҷумҳури худмухтори Крим ва шаҳри Севатопол»-ро тасвиб кард.

Дар июли 2021, Путин мақолае бо унвони «Ваҳдати таърихӣ русҳо ва укроиниҳо» мунташир кард, ки дар он дубора дидгоҳи худро мабнӣ бар инки русҳо ва укроиниҳо «як миллат» ҳастанд, такрор кард. Тимутӣ Снойдер таърихшиноси амриокӣ, ақоиди Путинро империалисм тавсиф кард. Эдвард Лукос рӯзноманигори биритониёии онро бозбинии таърихӣ тавсиф кард. Нозирони дигар хотирнишон кардаанд, ки раҳбарии Русия дидгоҳи таҳрифшуда аз Укроини навин ва таърихи он дорад.

Русия гуфтааст, ки пайвастани эҳтимолии Укроин ба НАТО ва ба таври куллӣ густариши НАТО амнияти миллии ин кишварро таҳдид мекунад. Дар муқобил, Укроин ва соири кишварҳои аврупоии ҳамсоя, Русия Путинро ба талош барои эҳёи Имперотурии Русия / Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ ва ба думболи он сиёсатҳои низомии таҳоҷумӣ муттаҳам кардаанд.

Даргирӣ бо гирдоварии нерӯҳои низомӣ дар миқдори зиёд, ибтидо аз март то апрели 2021 ва сипас аз октябри 2021 то феврали 2022 оғоз шуд. Дар тӯли дувумин гирдоварии низомӣ, Русия хостаҳоеро ба ИМА ва НАТО ироа кард, ки аз ҷумлаи он ду пешнавис буд, ки шомили дархостҳое барои он чи аз он ба унвони «замонатҳои амниятӣ» ёд мешавад, аз ҷумла қонуни илзомовар мабнӣ бар адами пайвастани Укроин ба НАТО ва ҳамчунин коҳиши нерӯҳои НАТО ва сахтафзори ҷангии мустақар дар Аврупои шарқӣ буд. Русия таҳдид кард, ки агар НАТО ба «рӯйкарди таҳоҷумӣ» идома диҳад, посухи низомии номушаххасе дарёфт хоҳад дод.

Иттиҳомоти Русия

Дар 9 декабри 2021, Владимир Путин, раисиҷумҳури Русия, аз табъиз алайҳи русзабонони берун аз Русия суҳбат кард ва гуфт: «Бояд бигӯям, ки руссофобия нахустин гом ба сӯи наслкушӣ аст. Ман ва шумо медонем дар Донбас чӣ рӯй медиҳад. Бегумон бисёр шабеҳи наслкушӣ аст.» Русия ҳамчунин қонуни забони укроиниро маҳкум кард. Дар 15 феврали 2022, Путин ба матбуот гуфт: «Ончи дар Донбас мегузарад дақиқан наслкушӣ аст.» Хабаргузориҳо хотирнишон карданд, ки алорағми иттиҳоми Путин ба наслкушӣ алайҳи бумиён русзабон, раисиҷумҳури Укроин Волдимир Зеленский, худро русзабони бумӣ медонад.

Чандин созмони ҷаҳонӣ, аз ҷумла Комиссараияти олии ҳуқуқи башари СММ, маъмурони назорати вежаи Созмони амният ва ҳамкории Аврупо дар Укроин ва Шӯрои Аврупо, ҳеч мадраке барои пуштибонӣ аз иддаоҳои Русия пайдо накарданд. Иттиҳоми наслкушӣ тавассути комиссияи Аврупо ба унвони иттилооти нодурусти Русия рад шудааст.

Сафорати ИМА дар Укроин иддаои наслкушии Русияро «дурӯғи қобили сарзаниш» тавсиф кард, ва Нед Прайс, сухангӯи Вазорати умури хориҷаи Иёлоти Муттаҳида гуфт, ки Маскав чунин иддаоҳоеро ба унвони баҳонае барои ҳамла ба Укроин матраҳ мекунад.

Иддаои даргирӣ

Даргириҳо дар Донбас дар 17 феврали 2022 ба шиддат афзоиш ёфт. Дар ҳоле, ки теъдоди рӯзона ҳамалот дар шаш ҳафтаи аввали соли 2022 байни ду то панҷ буд, Артиши Укроин 60 ҳамларо дар 17 феврал гузориш кард. Расонаҳои давлатии Русия низ дар ҳамон рӯз беш аз 20 ҳамлаи тӯпхонаӣ ба пойгоҳҳои ҷудоиталабонро гузориш карданд. Ба унвони мисол, давлати Укроин ҷудоиталабони русиро муттаҳам кард, ки бо истифода аз тӯпхона, ширхогоҳе дар Станитсия Луҳанскаро гулӯлаборон карданд ва се ғайринизомиро маҷрӯҳ карданд. Ҷумҳури Халқии Луҳанск эълом кард, ки нерӯҳояш тавассути давлати Укроин бо хумпора, норинҷкандоз ва шиллики мусалсал маврид ҳамла қарор гирифтаанд.

Рӯзи баъд, Ҷумҳурии Халқии Донетск ва Ҷумҳурии Халқии Луҳанск дастури тахлия иҷбории ғайринизомён аз шаҳрҳои пойтахти марбутаи худро содир карданд, агарчи ишора шудааст, ки тахлияи комил моҳҳо тӯл мекашад. Расонаҳои укроинӣ аз афзоиши шадиди тирборони тӯпхонаии шибҳинизомиён зери раҳбарии Русия дар Донбас ба унвони талош барои таҳрики Артиши Укроин ном бурданд.

Дар 21 феврал, Хадамоти амнияти федероли Русия (ФСБ) эълом кард, ки гулӯлаборони Укроин як таъсисоти марзии ФСБ-ро дар 150 метрии марзи Русия ва Укроин дар устони Ростов нобуд кардааст. Ҷудогона, хадамоти матбуотии минтақаи низомии ҷанубӣ эълом кард, ки нерӯҳои русӣ субҳи он рӯз як гурӯҳи 5 нафара аз харобкоронро дар наздики рустои Митикойская, устони Ростов, ки бо ду худрави ҷангии пиёданизом аз Укроин ба марз нуфуз карда буданд, мунҳадим карданд. Укроин даст доштан дар ҳар ду ҳодисаро рад кард ва онҳоро як парчами дурӯғин хонд. Илова бар ин, ду сарбози укроинӣ ва як ғайринизоми дар асари гулӯлаборон дар рустои Зетсев дар 30 километр (19 моил) шимоли Донетск кушта шуданд.

Дар 21 феврал, Нерӯгоҳи ҳароратии Луҳанск дар Ҷумҳурии худхондаи Луҳанск аз сӯи нерӯҳои ношинос гулӯлаборон шуд. Укроин низ эълом кард, ки дар натиҷаи ин пешомад нерӯгоҳ маҷбур ба таътил шуд.

21–24 феврал

Дар 21 феврали 2022, пас аз ба расмият шинохтани ҷумҳуриҳои Донетск ва Луҳанск аз тарафи Русия, раисиҷумҳур Путин дастур дод нерӯҳои Русия (аз ҷумла тонкҳо) ба Донбас гусел шаванд, ки Русия онро «маъмурияти ҳифзи сулҳ» номид. Артиши Русия эълом кард, ки 5 харобкор укроиниро, ки аз марз рад шудаанд куштааст, ки Киев ин иддаоро рад кард. Дар поёни ҳамон рӯз, чандин расонаи новобаста ва мустақил таъйид карданд, ки нерӯҳои русӣ дар ҳоли роҳёбӣ ба Донбас ҳастанд. Мудохилаи 21 феврал дар Донбас ба таври густурда тавассути Шӯрои амнияти Созмони Милали Муттаҳид маҳкум шуд ва ҳеч пуштибонӣ дарёфт накард. Мортин Кимонӣ, сафири Кения, ҳаракати Путинро бо истеъмор муқоиса кард ва гуфт: «Мо бояд беҳбудии худро аз ахгари имперотуриҳои мурда ба гунае комил раҳо кунем то моро ба ашколи ҷадиди султаву ситам фурӯ набарад.»

Дар 22 феврали 2022, Ҷо Байден, раисиҷумҳури Амрико гуфт, ки "оғози таҳоҷуми Русия ба Укроин" рух додааст. Йенс Столтенберг, дабири кулли НАТО ва Ҷастин Трюдо, нахуствазири Конодо, гуфтанд, ки «таҳоҷуми бештаре» сурат гирифтааст. Дмитро Кулеба, вазири умури хориҷаи Укроин гуфт: «Чизе ба номи таҳоҷуми ҷузъӣ, мутавассит ё бузург вуҷуд надорад. Таҳоҷум таҳоҷум аст.» Ҷузеп Бурел, раиси сиёсати хориҷи Иттиҳодияи Аврупо, изҳор дошт, ки «нерӯҳои Русия ба хоки Укроин ворид шуда буданд», ки «як таҳоҷуми [ғайри] тамомъиёр» буд. Дар ҳамон рӯз, Шӯрои Федератсияи Русия ба иттифоқи оро ба Путин иҷозаи истифода аз нерӯи низомӣ дар хориҷ аз Русияро дод. Раисиҷумҳур Зеленский низ ба навбати худ дастури сарбозгирӣ аз нерӯҳои захираи Укроинро содир кард, ва ҳанӯз басиҷи умумиро эълом накард.

Дар 23 феврал, Укроин вазъияти фавқулода саросариро ба истиснои сарзаминҳои ишғолӣ дар Донбас эълом кард, ки аз нимаишаб иҷроӣ шуд. Дар ҳамон рӯз Русия шурӯъ ба тахлияи сафорат худ дар Киев кард ва ҳамчунин парчами Русияро аз болои сохтимони пойин овард. Торнамоҳои порлумон ва давлати Укроин ба ҳамроҳ вебгоҳҳои бонкӣ мавридb ҳамлаи DDoS қарор гирифтанд.

Дар соъатҳои нахустини 24 феврал, Зеленский як суханрони телевизионии «эҳсосӣ» анҷом дод, ки дар он шаҳрвандони Русияро ба забони русӣ маврид хитоб қарор дод ва аз онҳо хост то аз ҷанг ҷилавгирӣ кунанд.

Нишасти дигаре дар Шӯрои амнияти Созмони Милали Муттаҳид дар 23 то 24 феврали 2022 ташкил шуд. Русия дар ҷараёни нишасти изтирории Шӯрои амнияти СММ бо ҳадафи хунсо кардани буҳрон юриш ба Укроинро оғоз кард. Антониу Гутерриш, Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид гуфта буд: «Ба сулҳ фурсат бидиҳед». Русия дар ҳоле, ки риёсати Шӯрои амнияти СММ-ро дар феврали 2022 бар уҳда дошт, ба ин кишвар ҳамла кард ва ба унвони яке аз панҷ узви доимӣ, дорои ҳаққи вето аст.

24 феврал

Каме пеш аз соати 05:00 ба вақти Укроин (UTC+2) (06:00 ба вақти Маскав, UTC+3) дар 24 феврал, Путин эълом кард, ки тасмим ба оғози амалиёти низомӣ дар шарқи Укроин гирифтааст. Путин дар суханронии худ гуфт ҳеч барномае барои ишғоли сарзамини Укроин вуҷуд надорад ва муддаъӣ шуд, ки аз ҳаққи мардуми Укроин барои таъйини сарнавишт пуштибонӣ мекунад. Путин ҳамчунин гуфт, ки Русия ба думболи «ҷангзудоӣ ва нозизудоӣ»-и Укроин аст ва аз сарбозони укроинӣ хост силоҳҳои худро замин бигузоранд.

Чанд дақиқа пас аз эъломи Путин, инфиҷорҳое дар Киев, Харкив, Одесса ва Донбас гузориш шуд. Мақомоти укроини гуфтанд, ки Русия нерӯҳои худро дар Одесса ва Мариупол фуруд оварда ва мушакҳои куруз ва баллистикро ба фурудгоҳҳо, пойгоҳҳоӣ ва анборҳои низомӣ дар Киев, Харкив ва Днипро партоб кардааст. Баъдан артиши Укроин иттилооти марбут ба фуруди артиши Русия дар Одессаро такзиб кард. Худравҳои низомӣ аз тариқи Сенкивка, ки нуқтае аст, ки Укроин бо Беларус ва Русия марз дорад дар ҳудуди соати 6:48 субҳ ба вақти маҳаллӣ вориди Укроин шуд.

Ба гуфтаи вазири давлати Укроин, Антон Герашенко дуруст пас аз соати 06:30 UTC+2, нерӯҳои русӣ аз тариқи замин наздики шаҳри Харкив ҳамла карданд ва канорагириҳои обии хокӣ дар андозаҳои бузург дар шаҳрҳои Мариупол ва Одесса гузориш шуд. Антон Герашенко канорагирӣ дар наздикии Одессаро таъйид кард. Дар соати 07:40, Би-Би-Сӣ ба нақл аз манобеъи дигар эълом кард, ки нерӯҳо низ аз Беларус вориди кишвар мешаванд. нерӯҳои марзии Укроин юришҳоеро ба пойгоҳҳои дар Луҳанск, Сумӣ, Харкив, Чернигив ва Житомир ва ҳамчунин аз Крим гузориш карданд.

Пас аз як соати хориҷ аз дастрас будан, торнмои Вазорати дифоъи Укроин бозёбӣ шуд. Ин вазоратхона муддаъӣ шуд, ки панҷ ҳавопаймо ва як чархболро дар Луҳанск сарнагун кардааст.

Каме пеш аз соати 07:00 (UTC+2), раисиҷумҳур Зеленский эълом кард, ки ҳукумати низомӣ дар Укроин барқарор аст. Бо таваҷҷуҳ ба дархости Вазорати дифоъи Русия мабнӣ бар дархост аз воҳидҳои назорати тарофики Укроин барои таваққуфи парвозҳо, ҳарими ҳавоӣ бар фарози шарқи Укроин маҳдудиятҳое барои тараддуди ҳавоии ғайринизомӣ иъмол кард ва Ожонси эминии ҳавонавардии Иттиҳодияи Аврупо кулли минтақаро минтақаи даргирии фаъол хонд.

Ҷаҳонӣ

Дар вокуниш ба ба расмият шинохтани ду ҷумҳурии таҷзияталаб, кишварҳои ғарбӣ шурӯъ ба аъмоли таҳримҳо алайҳи Русия карданд. Дар 22 феврал, нахуствазири Биритониё, Борис Ҷонсон, панҷ бонки русӣ "Бонки Русия", "Бонки Пасандози Санъатӣ", "Бонки Ҷенерол", "Промсвязбонк", ва "Бонки Дарёи Сиёҳ" ва се миллиарддор аз шарикҳои Путин, яъне Геннадий Тимченко, Борис Ротенберг ва Игор Ротенбергро таҳрим кард. Олаф Шолтз садриаъзами Олмон аз таваққуфи раванди судури гувоҳиномаи хатти лӯлаи "Ҷараёни шимолӣ 2" хабар дод. Вазирони хориҷа Иттиҳодияи Аврупо сармоягузорон Иттиҳодияи Аврупоро аз тиҷорати вомбаргҳои давлатӣ бо ҳама аъзои Дума, ки ба расмият шинохтани манотиқи таҷзияшуда раъйи мусбат доданд, манъ карданд ва воридоту содирот бо ниҳодҳои таҷзияталабро дар феҳристи сиёҳ қарор доданд. Ҷо Байден, раисиҷумҳури Иёлоти Муттаҳида, бонкҳои "ВЭБ.РФ" ва "Промсвязбонк"-ро таҳрим кард ва таҳримҳои ҷомеъ бар бидеҳиҳои давлатии Русия вазъ кард.

Дар 24 феврал, Скотт Моррисон, нахуствазири Устролиё, мамнуъияти сафар ва таҳримҳои молии ҳадафманд алайҳи ҳашт узви Шӯрои амнияти миллии Русияро эълом кард. Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид Антониу Гутерриш аз Русия хост ба таҷовузот дар Укроин поён диҳад, ва сафирони Фаронса ва ИМА эълом карданд, ки қатъномаеро дар 25 феврали 2022 ба Шӯрои амнияти СММ ироа хоҳанд кард. Биритониё низ «юриши бедалел»-и Русияро маҳкум кард ва қавл дод, ки Биритониё ва муттаҳидонаш қотеъона посух хоҳанд дод.[118] боядан «таҳрик омез ва ғайр қобил тавҷеҳ» хондан юриш, хотирнишон кард, ки давлат ӯ иқдомот эҳтимоли бештареро дар назар хоҳад гирифт.

биржаи Маскав то иттилоъи сонавӣ бозорҳои худро таътил кард. Муомилаҳо дар соъати 10 субҳ ба вақт Маскав аз сар гирифта шуд.

• Мушакпаронӣ ба Украина 10 октябри соли 2022