Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αποκαλούμενη (κυρίως από την πλευρά της Ρωσίας) και ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, είναι μια εμπόλεμη σύγκρουση μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, αποτελώντας ουσιαστικά την κορύφωση της συνεχιζόμενης ρωσοουκρανικής διαμάχης από το 2014.

Ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ύστερα από την εντολή του Πρόεδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν, να προελάσουν τα ρωσικά στρατεύματα εντός ουκρανικού εδάφους.

Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (2022)
Μέρος του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου
Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία
Χάρτης των συγκρούσεων στο έδαφος της Ουκρανίας στις 17 Απριλίου 2024

     Περιοχές υπό τον έλεγχο της Ουκρανίας.

     Περιοχές που κατέχουν οι αυτονομιστές και η Ρωσία.
Χρονολογία24 Φεβρουαρίου 2022 - σήμερα
ΤόποςΟυκρανία, Ρωσία, Μαύρη Θάλασσα
Στόχοι
  • Καταστροφή επιλεγμένων βιομηχανικών εγκαταστάσεων και "αποστρατιωτικοποίηση" της Ουκρανίας
  • Αποχώρηση της Ουκρανίας από πιθανές συμφωνίες με το ΝΑΤΟ και άλλους δυτικούς οργανισμούς
  • Πτώση της κυβέρνησης Ζελένσκι και γενικά αλλαγές στο καθεστώς της Ουκρανίας
ΚατάστασηΣε εξέλιξη
Αντιμαχόμενοι
Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Ουκρανία
Ηγετικά πρόσωπα
Δυνάμεις
  • Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Ρωσία:
  • 175.000 με 190.000
  • Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Λ.Δ. Ντανιέτσκ:
  • 20.000
  • Εισβολή Της Ρωσίας Στην ΟυκρανίαΛ.Δ. Λουγκάνσκ:
  • 14.000
  • Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Ουκρανία:
  • 209.000 (Ένοπλες Δυνάμεις)
  • 102.000 (Παραστρατιωτικοί)
  • 900.000 (Έφεδροι)

Στις 21 Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία αναγνώρισε επίσημα τη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ και Λαϊκή Δημοκρατία του Λουγκάνσκ ως αυτόνομες πολιτείες του Ντονμπάς. Η εισβολή ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022, όταν ο Πούτιν ανακοίνωσε ειδική στρατιωτική επιχείρηση για την αποστρατικοποίηση και αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας, λέγοντας ότι ανταποκρίθηκε σε αίτημα των δύο λαϊκών δημοκρατιών για την υπεράσπισή τους. Λίγα λεπτά αργότερα, πύραυλοι και βομβαρδισμοί χτύπησαν τη πρωτεύουσα του Κιέβου. Την ίδια ημέρα η εισβολή ξεκίνησε σε πολλαπλά μέτωπα. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε καθεστώς στρατιωτικού νόμου και ζήτησε να στρατολογηθούν όλοι οι άντρες-κάτοικοι της χώρας μεταξύ 18-60, που πλέον απαγορεύονταν να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Η εισβολή καταδικάστηκε διεθνώς από χώρες της Δύσης. Τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν διακήρυξη που καταδίκασε την εισβολή και ζητούσε από τη Ρωσία να αποχωρήσει από την Ουκρανία. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έδωσε εντολή στη Ρωσία να σταματήσει τις στρατιωτικές επεμβάσεις, ενώ το Συμβούλιο της Ευρώπης απέβαλλε τη Ρωσία. Πολλές χώρες του Δυτικού κόσμου ανακοίνωσαν οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι οποίες επηρέασαν σημαντικά τόσο της Ρωσία αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Πολλές χώρες της Ευρώπης, καθώς και οι ΗΠΑ, ανακοίνωσαν ανθρωπιστική και στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία. Διαδηλώσεις ξεκίνησαν από τον Φεβρουάριο παγκοσμίως, με αυτές στη Ρωσία να οδηγούν σε μαζικές συλλήψεις και λογοκρισία στα ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένων απαγορεύσεων της χρήσης λέξεων όπως πόλεμος και εισβολή. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ανακοίνωσε τη διεξαγωγή έρευνας για τέλεση εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στην Ουκρανία από το 2013, καθώς και κατά τη διάρκεια της εισβολής το 2022.

Η εισβολή προχώρησε με σταθερά εδαφικά κέρδη για τη Ρωσία έως τις αρχές Απριλίου 2022, όταν και αποχώρησε από το Κίεβο και τη βορειοανατολική Ουκρανία γενικότερα. Η γραμμή του μετώπου προχώρησε σταδιακά ως τον Σεπτέμβριο του 2022 υπέρ της Ρωσίας, όταν μια ουκρανική αντεπίθεση οδήγησε στην αποχώρηση των Ρώσων και την ανακατάληψη αρκετών εδαφών στην ανατολική και νότια Ουκρανία. Τον Σεπτέμβριο του 2022, εξαιτίας αυτής της εξέλιξης, η Ρωσία έθεσε σε εφαρμογή μερική επιστράτευση, δημιουργώντας ένα κύμα εξόδου πολλών Ρώσων από τη χώρα, ενώ διεξήγαγε μια σειρά από αμφιλεγόμενα και μη αναγνωρισμένα δημοψηφίσματα προσάρτησης των κατεχόμενων περιοχών της Ουκρανίας στη Ρωσία, τα οποία οδήγησαν στην προσάρτηση ορισμένων περιοχών στη Ρωσία στις 30 Σεπτεμβρίου 2022.

Η εισβολή οδήγησε στη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην ήπειρο από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με 6.7εκ. Ουκρανούς πολίτες να εγκαταλείπουν τη χώρα και σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού της Ουκρανίας να εκτοπίζεται. Η εισβολή προκάλεσε επίσης παγκόσμια επισιτιστική κρίση και ελλείψεις σε τρόφιμα και βασικά αγαθά.

Ιστορικό πλαίσιο και αναλύσεις

Οι δεσμοί της Ρωσίας και της Ουκρανίας (φυλετικοί, ιστορικοί, πολιτιστικοί, εμπορικοί και οικονομικοί) ήταν παραδοσιακά στενοί και δυνατοί. Ακόμα και μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και την ανακήρυξη του ανεξάρτητου κράτους της Ουκρανίας τον Αύγουστο του 1991, οι δεσμοί παρέμειναν ισχυροί για τουλάχιστον μια δεκαετία.

Πολιτικοί σαν τον Γιούσενκο και την Τιμοσένκο υπήρξαν πρωτεργάτες της στροφής της Ουκρανίας προς τη Δύση, ξεκινώντας, μεταξύ άλλων, τη διαδικασία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ζητώντας την ένταξη της χώρας τους στο ΝΑΤΟ. Η προσπάθεια αυτή ενθαρρύνθηκε ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ αλλά και τις άλλες χώρες του δυτικού κόσμου με κύριο σκοπό τη μείωση της επιρροής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η χώρα άρχιζε να διχοτομείται μεταξύ ρωσόφιλων και δυτικόφιλων, μια διχοτόμηση που αποτυπώθηκε ακόμα και γεωγραφικά: η κεντροδυτική Ουκρανία προτιμούσε τη σύσφιξη των σχέσεων με την Ευρώπη ενώ η ανατολική προτιμούσε τη Ρωσία.

Η νίκη ωστόσο του Γιανουκόβιτς στις προεδρικές εκλογές του 2010, υποψήφιου γνωστού για τη ρωσόφιλη πολιτική του, ανέτρεψε τους σχεδιασμούς της αντίπαλης πλευράς. Η δε απόφαση του να διακόψει τη διαδικασία σύνδεσης με την Ε.Ε. και ταυτόχρονα να λάβει μια σημαντική οικονομική βοήθεια από τη Ρωσία, σε μια στιγμή που η χώρα βάδιζε στο χείλος της χρεωκοπίας πυροδότησε ένα τεράστιο κύμα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που υποστηρίχτηκε από τη Δύση.

Η διάρκεια και η ένταση των διαδηλώσεων χώρισε την Ουκρανία και κυριολεκτικά στα δυο: η νίκη του φιλοδυτικού Πέτρο Ποροσένκο στις προεδρικές εκλογές του ίδιου έτους οδήγησαν στο ξέσπασμα αντικυβερνητικών ταραχών στο Ντονμπάς, οι ρωσόφωνοι του οποίου διεκδικούσαν πλέον την πλήρη αυτονομία τους από την Ουκρανία. Η έκκληση του Ανωτάτου Συμβουλίου της Κριμαίας να ζητήσει από τη Ρωσία, τον Μάρτιο του 2014 την επανένωση μαζί της, αποτέλεσε την αφορμή για να εισβάλλει ο ρωσικός στρατός και να προσαρτήσει την περιοχή, ενώ αυτονομιστές υποστηριζόμενοι από τη Ρωσία, κατέκτησαν μεγάλο κομμάτι του Ντονμπάς, εγκαινιάζοντας έτσι μια περίοδο περιφερειακού πολέμου. Το 2021, η Ρωσία ξεκίνησε τη συγκέντρωση μεγάλων στρατευμάτων στα σύνορα της με την Ουκρανία, τα οποία έφτασαν τις 190,000 μονάδες μαζί με στρατιωτικό εξοπλισμό.

Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία 
Χάρτης των κρατών που παρέχουν είτε στρατιωτική είτε ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία.

Με το πέρασμα των χρόνων και παρά τις προσπάθειες εύρεσης συμβιβαστικής λύσης, η στάση και των δυο χωρών γινόταν όλο και πιο αδιάλλακτη με κατηγορίες να εκτοξεύονται εκατέρωθεν. Τον Φεβρουάριο του 2022 η Ρωσία μετέφερε τον πόλεμο από τις ανατολικές περιοχές σε ολόκληρη την Ουκρανία, με σκοπό να επιφέρει μια ντε φάκτο λύση του προβλήματος.

Σύμφωνα με αυτή την ανάγνωση, ο διεθνολόγος Τζον Μερσχάιμερ (John Mearsheimer) συμπέρανε ότι η επέμβαση της Δύσης στα εσωτερικές υποθέσεις της Ρωσίας ήταν σημαντικότατος παράγοντας αύξησης της ρωσικής επιθετικότητας. Η προσπάθεια επέκτασης του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά μέσω της Ουκρανίας ήταν επόμενο να συναντήσει τη ρωσική άρνηση. Ο Μερσχάιμερ έχει επικρίνει πολλές φορές την πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία, θεωρώντας μάλιστα τη χώρα του αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση ως τους κύριους υπεύθυνους της κρίσης που προκλήθηκε με την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, το 2014.

Αντίθετα, o ιστορικός και βιογράφος του Ιωσήφ Στάλιν, Στίβεν Κότκιν (Stephen Kotkin) υποστήριξε ότι ακόμα και αν το ΝΑΤΟ δεν επιδίωκε την προς Ανατολάς επέκτασή του, η Ρωσία θα συμπεριφερόταν με τον ίδιο τρόπο, λόγω του μεγαλοϊδεατισμού και του σωβινισμού που υπάρχουν ενσωματωμένα στην πολιτική της από την εποχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.

Χρονικό του πόλεμου

Στις 21 Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία αναγνώρισε επίσημα τη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ και Λαϊκή Δημοκρατία του Λουγκάνσκ ως αυτόνομες πολιτείες του Ντονμπάς. Την επόμενη ημέρα, η Ρωσία έδωσε το πράσινο φως για στρατιωτική επέμβαση, με τους στρατιώτες να προχωρούν και στις δύο περιοχές. Με την απόφαση του Προέδρου της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία από την Ουκρανία των αυτόνομων περιοχών του Ντανιέτσκ και του Λουγκάνσκ (ανεξαρτησία που οι δυο αυτές περιοχές είχαν διεκδικήσει ήδη από το 2014, δημιουργώντας τις Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ και Λ.Δ. του Λουγκάνσκ, αντίστοιχα), ενισχύθηκαν οι εκτιμήσεις για ενδεχόμενη πολεμική σύγκρουση, αφού η αναγνώριση των δυο αυτών κρατιδίων έδινε στη Ρωσία την κατάλληλη αφορμή, δηλαδή την υπεράσπιση των ομοεθνών της, ώστε να επέμβει στρατιωτικά σε ουκρανικά εδάφη. Την απόφαση του Ρώσου προέδρου, φαίνεται να υποστήριξε σε δημοσκόπηση που διεξήχθη την επόμενη ημέρα, το 73% των Ρώσων πολιτών που πήραν μέρος σε αυτή, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων TASS, ενώ δημοσκόπηση του CNN στη Ρωσία έδειξε ότι το 50% των ερωτηθέντων συμφωνούν με τη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο εισόδου της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, με το 25% να αντιτίθεται.

Αρχική ρωσική εισβολή

Σε τηλεοπτικό διάγγελμα του Πούτιν, στις 24 Φεβρουαρίου, δήλωσε ότι τα κρατίδια του Ντονέσκ και του Λουγκάνσκ ζήτησαν τη ρωσική βοήθεια και για το λόγο αυτό αποφάσισε τη διεξαγωγή ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης. Είπε πως ανταποκρίθηκε στην έκκληση των δυο ηγετών των ρωσόφωνων περιοχών, του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ για βοήθεια. Ισχυρίστηκε ότι στόχος είναι «η υπεράσπιση των ανθρώπων που επί οκτώ χρόνια υφίστανται διωγμούς και γενοκτονία από το καθεστώς του Κιέβου» και ότι θα οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη «όσοι διέπραξαν πολλαπλά εγκλήματα εναντίον αμάχων, συμπεριλαμβανομένων και πολιτών της Ρωσικής Ομοσπονδίας». Στο διάγγελμα του, ο Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποίησε αλυτρωτικούς όρους, αμφισβήτησε την εδαφική κυριαρχία της Ουκρανίας και υποστήριξε ότι η χώρα κυβερνάται από νεοναζί, που καταδιώκουν τις Ρωσικές μειονότητες εντός της Ουκρανίας, θέση που Δυτικοί παρατηρητές έχουν απορρίψει. (κύριο λήμμα: Νεοναζισμός στην Ουκρανία)

Τις ημέρες που ακολούθησαν από την έναρξη του πολέμου, μεραρχίες πεζικού μαζί με υποστηρικτικές μεραρχίες τεθωρακισμένων, εστίασαν τη δράση τους σε τέσσερα σημεία: στο βόρειο μέτωπο προς το Κίεβο, στο βορειοανατολικό στο Τσερνίχιβ, στο νοτιοανατολικό στις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και τέλος στο νότιο εισβάλλοντας από την Κριμαία.

Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία 
Πολίτες του Κιέβου αναζητούν υπόγεια προστασία στους σταθμούς του μετρό της ουκρανικής πρωτεύουσας.

Στις 25 Φεβρουαρίου ρωσικές στρατιωτικές μονάδες έφτασαν στην ευρύτερη περιοχή του Κιέβου, αφού πρώτα κατέλαβαν το εργοστάσιο του Τσερνομπίλ. Επίσης κατέλαβαν το αεροδρόμιο Χοστόμελ (ή Αντόνοφ), λίγο έξω από το Κίεβο. Κατά τη διάρκεια της μάχης καταστράφηκε το μοναδικό εν λειτουργία Antonov An-225, το οποίο βρισκόταν σε ένα υπόστεγο στο αεροδρόμιο. Στη συνέχεια οι Ρώσοι προσπάθησαν να πολιορκήσουν το Κίεβο και καταγράφηκε ένα μακρύ μακρύ κομβόι τεθωρακισμένων μήκους 64 χιλιομέτρων να κινείται προς την πόλη.

Στα νότια, οι ρωσικές δυνάμεις κινήθηκαν προς τα βόρεια και ανατολικά από την Κριμαία και δυτικά από το Ντονμπάς και κατέλαβαν το λιμάνι Μπερντιάνσκ στις 26 Φεβρουαρίου, την Μελιτόπολη και τη Χερσώνα τις 2 Μαρτίου. Η Χερσώνα ήταν η πρώτη περιφερειακή πρωτεύουσα που κατέλαβαν οι Ρώσοι.

Τα ξημερώματα της 4ης Μαρτίου, οι Ουκρανικές αρχές ανακοίνωσαν ότι έχει ξεσπάσει πυρκαγιά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια (ο μεγαλύτερος σε μέγεθος στην Ευρώπη) έπειτα από βομβαρδισμό των Ρώσων. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα, απαίτησε να απομακρυνθούν οι Ρωσικές δυνάμεις, καθώς υπάρχει κίνδυνος πυρηνικού ατυχήματος, που σύμφωνα με τον ίδιο "θα είναι 10 φορές χειρότερο από το ατύχημα του Τσερνόμπιλ". Τελικά η πυρηνική υπηρεσία της Ουκρανίας, διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος ατυχήματος καθώς και ότι δεν γίνεται μάχη στις εγκαταστάσεις αφού βρίσκεται υπό πλήρη Ρωσικό έλεγχο. Η πλευρά της Ρωσίας δήλωσε ότι το όλο θέμα ήταν "προβοκάτσια του εθνικιστικού καθεστώτος του Κιέβου".

Οι Ουκρανοί ξεκίνησαν αντεπίθεση στα βόρεια στα τέλη Μαρτίου και οι Ρώσοι αποχώρησαν από τη βόρεια Ουκρανία. Όταν οι ουκρανικές δυνάμεις εισήλθαν στην Μπούτσα την 1η Απριλίου βρήκαν δεκάδες αμάχους νεκρούς. Σε απάντηση αυτών των ευρημάτων, ο ΟΗΕ απέπεμψε τη Ρωσία από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι Ρώσοι αποχώρησαν επίσης μέχρι τις 7 Απριλίου από τα ομπλάστ Τσερνίχιβ και Σούμι.

Ρωσική επίθεση στο Ντονμπάς

Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία 
Η ρωσική εισβολή την περίοδο 7 Απριλίου-5 Σεπτεμβρίου

Μετά την αποχώρηση από τη βόρεια Ουκρανία, οι ρωσικές δυνάμεις επικεντρώθηκαν στην περιοχή του Ντονμπάς, έχοντας ήδη εξασφαλίσει μια αμιγώς κατεχόμενη από τη Ρωσία περιοχή από τον Ντονμπάς μέχρι την Κριμαία. Η μόνη περιοχή σε αυτόν τον χερσαίο διάδρομο που δεν είναι κατακτηθεί μέχρι τον Απρίλιο ήταν η Μαριούπολη, με τις μάχες να συνεχίζονται μέχρι την διάλυση του τελευταίου πυρήνα αντίστασης στο Χαλυβουργείο Αζοβστάλ, όπου οι εναπομείνασες ουκρανικές δυνάμεις παραδόθηκαν στις 17 Μαΐου. Επίσης στις 11 Απριλίου κατέλαβαν το Ιζιούμ, νότια του Χαρκόβου. Στις 14 Απριλίου βυθίστηκε το ρωσικό καταδρομικό Moskva, η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου στη Μαύρη Θάλασσα, με τους Ουκρανούς και το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ να υποστηρίζουν ότι το πλοίο χτυπήθηκε από πυραύλους. Στις 30 Ιουνίου 2022, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι απέσυρε τα στρατεύματά της από το Φιδονήσι, ανοικτά της Οδησσού.

Μετά την πτώση της Μαριούπολης, οι ρωσικές δυνάμεις επικεντρώθηκαν σε άλλες περιοχές του Ντονμπάς, καταλαμβάνοντας το Λύμαν στις 26 Μαΐου, το Σιεβιεροντονέτσκ στις 25 Ιουνίου, μετά από μάχη διάρκειας ενός μήνα, και το Λισιτσάνσκ στις 2 Ιουλίου. Μετά από μάχες στο Πίσκι της ανατολικής Ουκρανίας που χαρακτηρίστηκαν σφοδρές, στις 13 Αυγούστου, οι Ρωσικές δυνάμεις υποστήριξαν ότι κατέστρεψαν τοπικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και το οπλικό σύστημα HIMARS, θέτοντας και την περιοχή υπό τον έλεγχό τους. Νωρίτερα την ίδια μέρα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν προειδοποίησε ότι αν συνεχιστούν να επιτάσσονται περιουσίες Ρώσων πολιτών από Αμερικανικές αρχές, θα υπάρξει σοβαρός κίνδυνος στις εναπομείναντες διμερείς σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας.

Στις 15 Αυγούστου, έγιναν αναφορές για νεκρούς πολίτες στην Οδησσό από τις ίδιες τις νάρκες που είχαν τοποθετηθεί από τις Ουκρανικές αρχές, ενώ την ίδια μέρα οι Ουκρανοί βομβάρδισαν το Ντονιέσκ και οι Ρώσοι αντίστοιχα το Χάρκοβο. Μια μέρα πριν, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε "απαιτήσει" από τη Δύση, να επιβάλει κυρώσεις στην πυρηνική ενέργεια της Ρωσίας. Στις 17 Αυγούστου, η Ουκρανία απείλησε τη Ρωσία ότι θα «γκρεμίσουν τη γέφυρα του Κερτς», ενώ την ίδια μέρα ανέλαβε την ευθύνη για βομβιστικές επιθέσεις σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις των Ρώσων στην Κριμαία. Στις 20 Αυγούστου, η Ουκρανοί επιτέθηκαν σε μονάδες της Σεβαστούπολης, συμπεριλαμβανομένου του αρχηγείου του ρωσικού πολεμικού Ναυτικού, με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, προκαλώντας ισχυρή έκρηξη.

Στα μέσα Αυγούστου, αυξήθηκαν οι φόβοι για πυρηνικό ατύχημα στη Ζαπορίζια, με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για προβοκάτσια Η Μόσχα, είχε δηλώσει προηγουμένως ότι είναι θετική σε μια παρέμβαση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας.

Λίγες μέρες αργότερα, η Ρωσία κατηγόρησε την Ουκρανία είχε δηλητηριάσει Ρώσους στρατιώτες στα τέλη Ιουλίου, στην περιοχή του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια και έκανε λόγο για «χημικό πόλεμο». Το Ουκρανικό Υπουργείο Άμυνας ισχυρίστηκε ότι μάλλον οι δηλητηριάσεις θα προήλθαν από «ληγμένες κονσέρβες» και αρνήθηκε να απαντήσει σε σχετική ερώτηση του πρακτορείου Reuters.

Ουκρανική αντεπίθεση σε Χάρκοβο και Χερσώνα και προσαρτήσεις εδαφών από τη Ρωσία

Στις 6 Σεπτεμβρίου 2022, οι ουκρανικές δυνάμεις αντεπιτέθηκαν στο μέτωπο του Χαρκόβου, ξεκινώντας από την περιοχή της Μπαλακλίγια και με κατεύθυνση προς το Κουπιάνσκ, αποκόπτοντας το Ιζιούμ από τις εφοδιαστικές γραμμές. Η αντεπίθεση είχε ως αποτέλεσμα οι Ρώσοι να ανακοινώσουν την αποχώρησή τους από την περιφέρεια Χαρκόβου. Στις 2 Οκτωβρίου οι Ουκρανοί ανακατέλαβαν το Λύμαν μετά από μάχη.

Στις 22 Σεπτεμβρίου ο Πούτιν ανακοίνωσε «μερική επιστράτευση», με την κλήση 300.000 εφέδρων. Έπειτα, στα τέλη του Σεπτέμβρη, διεξήχθησαν δημοψηφίσματα στα ομπλάστ Χερσώνας, Ζαπορίζια, Ντονέσκ και Λουχάνσκ, με ερώτημα την ένωσή τους με τη Ρωσική Συνομοσπονδία, με το αποτέλεσμά τους να είναι συντριπτικά υπέρ της ένωσης. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε την προσάρτησή τους στη Ρωσική Συνομοσπονδία στις 30 Σεπτεμβρίου.

Στις 29 Αυγούστου 2022, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι η Ουκρανία θα αντεπιτεθεί στη Χερσώνα, ώστε να ανακαταλάβει ο ουκρανικός στρατός την πόλη. Οι ουκρανικές δυνάμεις ανακατέλαβαν χωριά στην ευρύτερη περιοχή της Χερσώνας μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου. Συνέχισαν να πιέζουν κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου, ανακαταλαμβάνοντας το Ντούνττσανι. Στις 9 Νοεμβρίου, ο Σεργκέι Σοϊγκού διέταξε την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τη Χερσώνα και τη μετάβασή τους στην ανατολική όχθη του Δνείπερου. Μετά την αποχώρηση αυτή, οι Ρώσοι δεν κατείχαν ουκρανικά εδάφη δυτικά του Δνείπερου.

Στις 26 Σεπτεμβρίου σημειώθηκε έκρηξη στους αγωγούς φυσικού αερίου Νορντ Στριμ που αποδόθηκε σε σαμποτάζ. Στις 8 Οκτωβρίου μια έκρηξη προκάλεσε την μερική κατάρρευση της γέφυρας της Κριμαίας. Ακολούθως οι ρωσικές δυνάμεις άρχισαν τον βομβαρδισμό σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία.

Παγίωση των μετώπων κατά τη διάρκεια του χειμώνα

Μετά το πέρας των δύο Ουκρανικών αντεπιθέσεων, οι πολεμικές τακτικές άλλαξαν, με τις μάχες που λάμβαναν χώρα να είναι αιματηρές αλλά το μέτωπο να μετακινείται λίγο. Οι ρωσικές δυνάμεις προσπάθησαν να επιτεθούν σε διάφορα μέτωπα, με τις περισσότερες από αυτές να αποτυγχάνουν ή να μεταφράζονται σε μικρά εδαφικά οφέλη. Η ομάδα Βάγκνερ, μια ρωσική οργάνωση μισθοφόρων άρχισε να αναλαμβάνει πιο ενεργό ρόλο, και κατάφερε μετά από πολύμηνη σφοδρή μάχη να καταλάβει την πόλη Μπαχμούτ στο Ντονμπάς, ελέγχοντας σχεδόν ολόκληρη την πόλη τις 23 Μαΐου.

Στις 6 Ιουνίου 2023 έγινε η ανατίναξη του φράγματος του Δνειπέρου στη Χερσώνα, με αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν αρκετές περιοχές γύρω από τον Δνείπερο στην περιφέρεια Χερσώνας προκαλώντας τουλάχιστον 5 θανάτους. Η Ουκρανία υποστηρίζει ότι υπεύθυνη είναι η Ρωσία, και υποστηρίζει ότι προχώρησε στην ανατίναξη του φράγματος για να πλήξει την προσπάθεια ουκρανικής αντεπίθεσης στη περιοχή, ενώ η Ρωσία κατηγορεί την Ουκρανία ότι το έκανε για να αφήσει την Κριμαία και τα ελεγχόμενα από τη Ρωσία εδάφη της Ουκρανίας χωρίς νερό.

Αντιδράσεις και κυρώσεις

Εναντίον της ρωσικής εισβολής τάχτηκαν αμέσως οι εξής:

Τη στήριξή τους στη Ρωσική Ομοσπονδία ή την ανοχή τους στις στρατιωτικές της ενέργειες διακήρυξαν οι εξής:

Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ανακοίνωσε ότι καταδικάζει μεν την εισβολή, ωστόσο δεν προτίθεται να επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία. Η Τουρκία αρχικά πήρε επίσης ουδέτερη θέση, κλείνοντας αφενός τα στενά του Βοσπόρου για τα ρωσικά πολεμικά πλοία ενεργοποιώντας τη Συνθήκη του Μοντρέ και αρνούμενη αφετέρου να μετάσχει στο πλέγμα των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας. Ωστόσο τόσο η Σερβική, όσο και η Τουρκική κυβέρνηση τελικά μετά από κάποιο διάστημα τάχθηκαν και αυτή Εναντίον της ρωσικής εισβολής.

Το Ισραήλ μέχρι τώρα δεν έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή, αποστέλλοντας μόνο ανθρωπιστική και όχι στρατιωτική βοήθεια, ενώ ο Πρωθυπουργός του Ναφτάλι Μπένετ, είναι ο μόνος ηγέτης που έχει ανοιχτή δίοδο επικοινωνίας και με τις δυο πλευρές.

Κυρώσεις

Στην επιβολή αυστηρών κυρώσεων εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας προχώρησαν οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες, σχεδόν αμέσως μετά την ανακοίνωση της εισβολής καθώς και τις ημέρες που ακολούθησαν. Στις κυρώσεις περιλαμβάνονται η απαγόρευση κάθε συναλλαγής με την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας, ο αποκλεισμός των ρωσικών τραπεζών από το σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών SWIFT, το κλείσιμο των εναέριων χώρων σε όλη σχεδόν την Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ο περιορισμός στις εμπορικές αγοραπωλησίες προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων τόσο του Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν όσο και του Πρωθυπουργού Μιχαήλ Μισούστιν και του Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, αλλά και πολλών Ρώσων δισεκατομυριούχων.

Κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας επέβαλαν και πολυεθνικές εταιρείες. Οι Αμερικανοί διαχειριστές των καρτών Visa, Mastercard και American Express ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να παρεμποδίσουν ρωσικές εταιρείες να χρησιμοποιούν τα δίκτυα τους. Οι εταιρείες Maersk, CMA CGM, Hapag Lloyd και MSC ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις μεταφορές από και προς τα ρωσικά λιμάνια. Ο όμιλος Volvo ανακοίνωσε διακοπή των πωλήσεων προς τη Ρωσία, όπως εξάλλου και οι όμιλοι των Daimler Truck Harley-Davidson Inc, Ford Motor Co, BMW, Jaguar Land Rover, Aston Martin και General Motors, που διακόπτουν και τη λειτουργία των καταστημάτων τους στη Ρωσία, αλλά και η Apple σταμάτησε την πώληση των προϊόντων της.

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πήρε την πρωτοφανή για τα δεδομένα του απόφαση να αναστείλει τις μεταδόσεις των κρατικών ρωσικών ειδησεογραφικών καναλιών RT και Sputnik, από όλους τους διαθέσιμους διαύλους (τηλεόραση, ίντερνετ). Η Διεθνής Ένωση Δημοσιογράφων (EFJ) αντέδρασε στην απαγόρευση υπογραμμίζοντας, εκτός των άλλων, τον κίνδυνο που υπάρχει με την εφαρμογή αντιποίνων να στερηθούν οι Ρώσοι πολίτες την πληροφόρηση από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης.

Στο πλαίσιο αυτών απαγορεύσεων το YouTube και και Twitter μπλόκαραν το περιεχόμενο των RT και Sputnik σε χώρες της Ευρώπης. Αντίστοιχη απάντηση της Ρωσίας ήταν ο αποκλεισμός του Twitter και του Facebook από τη χώρα.

Η πλατφόρμα Meta, η διαχειρίστρια πλατφόρμα των Facebook και Instagram, επέτρεψε κατ' εξαίρεση της πάγιας πολιτικής της και προσωρινά σε πολίτες της Ρωσίας, Ουκρανίας και Πολωνίας, να προτρέπουν σε χρήση βίας ακόμα και σε εκκλήσεις θανάτου του Ρώσου πρόεδρου Βλαντίμιρ Πούτιν αλλά και του Λευκορώσου προέδρου, Αλεξάντερ Λουκασένκο. Οι παροτρύνσεις αυτές θα επιτρέπονται μόνο αν δεν περιέχουν μεθόδους, τρόπους ή μέρη δολοφονίας τους, και μόνο αν αναφέρονται ξεκάθαρα σε σχέση με την εισβολή στην Ουκρανία. Θετικές αναφορές θα επιτρέπονται και για το γνωστό για τις ακροδεξιές και φασιστικές απόψεις του, ουκρανικό Τάγμα του Αζόφ. Πολλές οργανώσεις που ασχολούνται με θέματα ελευθερίας της έκφρασης στο διαδίκτυο επέκριναν την κίνηση ως «πολιτική των δυο μέτρων και δυο σταθμών».

Πάντως, η Ρωσία, ως τον Οκτώβριο του 2022, έχει σχετικά επιτύχει να αντέξει του αρχικού κύματος των κυρώσεων, καθώς οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι υψηλότερες από το προσδοκώμενο, σύμφωνα με αναφορά του ΔΝΤ τον Ιούλιο του 2022. Παράλληλα, αν και υπήρξε μια κατάρρευση του ρουβλιού, στις πρώτες μέρες της εισβολής, το ρούβλι έχει επανέλθει σε υψηλό πενταετίας. Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, η ενεργειακή κρίση που επηρεάζει την Ευρώπη το 2022, οδηγώντας στην άνοδο των τιμών των προϊόντων, έχει προέλθει από τις δυτικές κυρώσεις και την προσπάθεια της ΕΕ για ταχεία απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.

Αποκλεισμοί Ρώσων από τον πολιτισμό και τον αθλητισμό

Οι αποκλεισμοί επεκτάθηκαν και στους χώρους του πολιτισμού, του αθλητισμού και της Επιστήμης.

Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία 
Διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας από την οργάνωση «Malteser».

Το Κάρνεγκι Χολ και η Φιλαρμονική ορχήστρα της Βιέννης διέκοψαν τη συνεργασία τους με τον μαέστρο Βαλέρι Γκεργκίεφ και τον πιανίστα Ντένις Ματσούεφ αφού θεωρήθηκαν ότι μετέχουν στο κύκλο του περιβάλλοντος του Πούτιν. Ο Γκεργκίεφ ενδέχεται να χάσει και τη θέση του διευθυντή της Φιλαρμονικής ορχήστρας του Μονάχου. Η Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης, που έχει μακρά παράδοση συνεργασίας με Ρώσους καλλιτέχνες αλλά και με το Θέατρο Μπολσόι, ανακοίνωσε ότι δεν θα συνεργάζεται πλέον μαζί τους αφού θεωρεί ότι έχει υποχρέωση να δείξει υποστήριξη στον λαό της Ουκρανίας. Η Μητροπολιτική Όπερα προχώρησε και στη διακοπή της μακρόχρονης συνεργασίας της με τη σοπράνο Άννα Νετρέμπκο θεωρώντας την υποστηρίκτρια του προέδρου Πούτιν και της πολιτικής του.

Στη διακοπή των συνεργασιών του με ρωσικά καλλιτεχνικά σχήματα προχώρησαν η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, η Κρατική Όπερα της Βαυαρίας, η Όπερα της Ζυρίχης, η «Σκάλα» του Μιλάνου και πολλοί άλλοι καλλιτεχνικοί οργανισμοί. Η ελληνική κυβέρνηση, με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνας Μενδώνη, αποφάσισε να ανασταλεί οποιαδήποτε υλοποίηση, συνεργασία, προγραμματισμός ή συζήτηση εκδηλώσεων με ρωσικούς πολιτιστικούς οργανισμούς.

Την ευάλωτη θέση των καλλιτεχνών - όπου αρκετοί από αυτούς δέχτηκαν πιέσεις να καταδικάσουν όχι μόνο τη ρωσική εισβολή αλλά γενικά τη διακυβέρνηση Πούτιν -, εξέφρασε με τις δηλώσεις του ο αρχιμουσικός Τουγκάν Σοχίεφ, λέγοντας ότι: «Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών βίωσα κάτι που πίστευα πως δεν θα έβλεπα ποτέ στη ζωή μου. Σήμερα στην Ευρώπη είμαι αναγκασμένος να κάνω μια επιλογή και να επιλέξω μία από τις μουσικές μου οικογένειες έναντι της άλλης. Καλούμαι να επιλέξω έναν καλλιτέχνη έναντι άλλου. Καλούμαι να επιλέξω μια πολιτιστική παράδοση έναντι άλλης. Καλούμαι να επιλέξω έναν τραγουδιστή έναντι άλλου. Σύντομα θα κληθώ να επιλέξω μεταξύ Τσαϊκόφσκι, Στραβίνσκι, Σοστακόβιτς έναντι Μπετόβεν, Μπραμς, Κλωντ Ντεμπυσί. Συμβαίνει ήδη στην Πολωνία, μια ευρωπαϊκή χώρα, όπου η ρωσική μουσική απαγορεύεται». Ο δήμαρχος της Τουλούζης αρνήθηκε ότι πίεσαν τον αρχιμουσικό να διαλέξει μεταξύ των δύο μουσικών ιδρυμάτων, αλλά αποδέχτηκε το γεγονός ότι τον πίεσαν προκειμένου να δηλώσει δημόσια εναντίον της ρωσικής εισβολής.

Αποκλεισμοί επιβλήθηκαν κατά Ρώσων (αλλά και Λευκορώσων) αθλητών και αθλητικών ομοσπονδιών. Συγκεκριμένα, αθλητές από τις δυο αυτές χώρες αποκλείστηκαν από τις διεθνείς διοργανώσεις ανοιχτού και κλειστού στίβου ενώ οι αθλητικές ομοσπονδίες τους στα αθλήματα του πατινάζ, σκι, κανόε καγιάκ, μοντέρνο πένταθλο, μπάντμιντον, σόφτμπολ και μπέιζμπολ, αποκλείστηκαν από τις διεθνείς ομοσπονδίες αυτών των αθλημάτων.
Αλλά και στα πιο δημοφιλή αθλήματα του ποδοσφαίρου, του μπάσκετ και του βόλεϊ αποκλείστηκαν όλοι ρωσικοί και λευκορωσικοί σύλλογοι, σύμφωνα με ανακοινώσεις της FIFA, FIBA, FIVB, αντίστοιχα. Η FIFA μάλιστα απέκλεισε και όλους τους διαιτητές ποδοσφαίρου.
Η εφημερίδα Wall Street Journal σχολιάζοντας τις αποφάσεις της FIFA, έγραψε ότι ενώ η παγκόσμια ομοσπονδία ποδοσφαίρου απέκλεισε τη Ρωσία για ανθρωπιστικούς λόγους, φαίνεται ταυτόχρονα να αδιαφορεί για τις κατακραυγές που υφίσταται το Κατάρ (η χώρα που διοργανώσει το επόμενο Μουντιάλ) για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στις αρχές Μαρτίου του 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παγώσει τη συνεργασία της με ρωσικούς ερευνητικούς οργανισμούς και Ρώσους επιστήμονες στα πλαίσια του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», κάτι που έπραξαν και αρκετές εθνικές κυβερνήσεις. Το ΜΙΤ σταμάτησε τη συνεργασία του με το ρωσικό «Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας -Σκόλκοβο» και το CERN αποφάσισε να ικανοποιήσει το αίτημα Ουκρανών επιστημόνων και να άρει το καθεστώς παρατηρητή που είχε μέχρι τώρα η Ρωσία στις έρευνές του, στη φυσική υψηλών ενεργειών. Ωστόσο ο οργανισμός δεν αναμένεται να προχωρήσει στην απόλυση των 1.000 περίπου Ρώσων μελών του προσωπικού του - κίνηση που είχε αρνηθεί να κάνει κάτω από οποιεσδήποτε πολιτικές συνθήκες τα προηγούμενα χρόνια. Αλλά και το «Διεθνές Συμβούλιο Επιστήμης», αν και καταδίκασε τη ρωσική εισβολή δεν θα διακόψει τις επιστημονικές του σχέσεις με τη Ρωσία καθώς όπως ανακοίνωσε: η απομόνωση και ο αποκλεισμός σημαντικών επιστημονικών κοινοτήτων είναι επιζήμιος για όλους.

Διαδηλώσεις

Κατά της εισβολής

Διαδηλώσεις διαμαρτυρίας εναντίον της εισβολής οργανώθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ρωσίας την 24η Φεβρουαρίου. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων συνελήφθησαν 1.400 άτομα περίπου.

Διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες υπέρ της Ουκρανίας οργανώθηκαν σε εκατοντάδες πόλεις. Στην Πράγα 80.000 άτομα συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Βέντσεσλας, ενώ στο Βερολίνο οι συμμετέχοντες στη διαδήλωση που έγινε στη Πύλη του Βραδεμβούργου ξεπέρασαν τις 100.000. Η μεγαλύτερη διαδήλωση φαίνεται ότι είναι αυτή που έλαβε χώρα στη Κολωνία της Γερμανίας, όπου η δημοτική αρχή αντί των καθιερωμένων εκδηλώσεων της Καθαρής Δευτέρας (Δευτέρα των Ρόδων) κάλεσε σε συγκέντρωση συμπαράστασης προς τον Ουκρανικό λαό. Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν 200.000 άτομα.

Στην Ελλάδα σημειώθηκαν επίσης ειρηνικές πορείες και διαμαρτυρίες, όπως αυτή έξω από τη πρεσβεία της Ρωσίας στις 25 Φεβρουαρίου του 2022 όπου χιλιάδες πολίτες έλαβαν μέρος.

Στις 18 Μαρτίου εκατόν εννέα άδεια καροτσάκια μωρών τοποθετήθηκαν στην κεντρική πλατεία της ουκρανικής πόλης Λβιβ στη μνήμη των 109 παιδιών που σκοτώθηκαν από την αρχή της ρωσικής εισβολής.

Υπέρ της εισβολής

Περίπου χίλιοι άνθρωποι διαδήλωσαν στο Βελιγράδι υπέρ του Πούτιν και της εισβολής σε ένδειξη υποστήριξης προς τη Ρωσία. Στη διαδήλωση ήχησαν οι εθνικοί ύμνοι της Σερβίας και της Ρωσίας, ενώ σημαίες της ΕΕ ποδοπατήθηκαν και κάηκαν από τους διαδηλωτές . Στη Σερβία οι διαδηλώσεις υπέρ της Ρωσίας συνεχίζονται ακόμα και τον Απρίλιο του 2022, με συμμετοχή χιλιάδων πολιτών.

Διαδήλωση υπέρ της εισβολής πραγματοποιήθηκε και στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Οι διαδηλωτές καταδίκασαν την παλιά γαλλική αποικιοκρατία, ενώ μίλησαν με επαινετικά λόγια για τον Πούτιν.

Φιλορωσικές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν ακόμα στη Λάρνακα και στη Λεμεσό της Κύπρου (που επίσης και η Κυπριακή κυβέρνηση ήταν εξ αρχής και αυτή ενάντια στην Εισβολή). Οι διαδηλωτές, Ρώσοι μαζί με λίγους Κύπριους, υποστήριξαν ότι το ΝΑΤΟ είναι υπεύθυνο για τους πολέμους σε περιοχές που έχει επέμβει στρατιωτικά και έδιναν δίκιο στη ρωσική στρατιωτική επέμβαση.

Δείτε επίσης

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Tags:

Εισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Ιστορικό πλαίσιο και αναλύσειςΕισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Χρονικό του πόλεμουΕισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Αντιδράσεις και κυρώσειςΕισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία ΔιαδηλώσειςΕισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Δείτε επίσηςΕισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία ΠαραπομπέςΕισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕισβολή Της Ρωσίας Στην Ουκρανία202224 ΦεβρουαρίουΈνοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής ΟμοσπονδίαςΒλαντίμιρ ΠούτινΟυκρανίαΡωσίαΡωσο-Ουκρανικός πόλεμος

🔥 Trending searches on Wiki Ελληνικά:

Ελληνικές ευρωεκλογές 2019ΒουδισμόςΆρης (πλανήτης)Yung LightΝησιά Αιγαίου ΠελάγουςΝίκος ΚούρκουλοςΛούκα ΜόντριτςΟλυμπίαΟλυμπιακά αθλήματαΠαρί Σεν ΖερμένΚιάνου ΡιβςΒαβυλώναΕορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821ΠειραιάςΤαύρος (αστρολογία)Βασίλειο της ΕλλάδαςΘανάσης ΕυθυμιάδηςΠεριφέρειες της ΕλλάδαςΑγγλίαΜαρία ΦαραντούρηΒόρεια ΚορέαΣυνθήκη της ΛωζάνηςΤουρκίαΒραζιλίαΧίοςΝότια ΚορέαΚάρλο ΑντσελότιΙράκΜυκήνεςΣταμάτης ΚόκοταςΓιάννης ΡίτσοςAIDSΜάχη των ΘερμοπυλώνΑφροδίτη ΣκαφίδαΛωρίδα της ΓάζαςΠαγκόσμιες ημέρεςΣτέφανος ΚασσελάκηςΟΥΕΦΑ Γιουρόπα ΛιγκΜετέωραΔημήτρης ΜητροπάνοςΣύνδρομο ΆσπεργκερΔιαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής ΕνέργειαςΕπτά θανάσιμα αμαρτήματαΠυθαγόρειο θεώρημαΓηΕυγενία ΣαμαράΚέντρικ ΝανΆθλοι του ΗρακλήΕθελοντισμόςΑυστραλίαΒαθμοί ενόπλων δυνάμεων της ΕλλάδαςThe MatrixΡουχολάχ ΧομεϊνίΑλέξανδρος ΑντωνόπουλοςΆρης Θεσσαλονίκης (ποδόσφαιρο ανδρών)Ιωσήφ ΣτάλινΜαλδίβεςΝίκος ΠαπάζογλουΖοζέ ΜουρίνιοΒερολίνοΆγιος ΝικόλαοςΜαρίνα ΣάττιΜπορούσια ΝτόρτμουντΛευτέρης ΠαπαδόπουλοςΤείχος του ΒερολίνουΝέα ΖηλανδίαΙσραήλΗ χαραυγή της νίκηςΑλέξης ΓεωργούληςΜπούντεσλιγκαΒαγγέλης ΜαρινάκηςΧοσέ Λουίς ΜεντιλίμπαρΚατάλογος χωρώνΗνωμένες Πολιτείες ΑμερικήςΡωμαϊκή ΑυτοκρατορίαΤσάρλι ΤσάπλινΔομήνικος ΘεοτοκόπουλοςΚυριάκος ΜητσοτάκηςΘεσσαλονίκη🡆 More