Ksenon: Kemijski element z atomskim številom 54 in najtežji stabilni žlahtni plin
Ksénon je kemični element, ki ima v periodnem sistemu simbol Xe in atomsko število 54.
Ta zelo težak žlahtni plin, brez barve in vonja, se pojavlja v ozračju v sledovih. Ksenon je bil del prve sintetizirane spojine žlahtnega plina.
 S ksenonom napolnjena cev - žari svetlo modro | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ksenon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Izgovarjava | IPA: [ˈkseːnɔn] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Videz | brezbarven plin, žari modro v električnem polju | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Standardna atomska teža Ar, std(Xe) | 131,293(6) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ksenon v periodnem sistemu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vrstno število (Z) | 54 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Skupina | skupina 18 (žlahtni plini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Perioda | perioda 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Blok | blok p | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Razporeditev elektronov | [Kr] 4d10 5s2 5p6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Razporeditev elektronov po lupini | 2, 8, 18, 18, 8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fizikalne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Faza snovi pri STP | plin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tališče | −111,75 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vrelišče | −108,099 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gostota (pri STP) | 5,894 g/L | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| v tekočem stanju (pri TV) | 2,942 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Trojna točka | −111,745 °C, 81,77 kPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kritična točka | 16,583 °C, 5,842 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Talilna toplota | 2,27 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Izparilna toplota | 12,64 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Toplotna kapaciteta | 21,01 J/(mol·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parni tlak
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lastnosti atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oksidacijska stanja | 0, +1, +2, +4, +6, +8 (redko več kot 0; šibko bazični oksid) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | Paulingova lestvica: 2,6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ionizacijske energije |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kovalentni polmer | 140±9 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Van der Waalsov polmer | 216 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Druge lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pojavljanje v naravi | prvobitno | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kristalna struktura | ploskovno centrirana kocka (pck) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hitrost zvoka | gas: 178 m·s−1 liquid: 1090 m/s | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Toplotna prevodnost | 5,65×10−3 W/(m⋅K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Magnetna ureditev | diamagnetik | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Magnetna susceptibilnost | −43,9·10−6 cm3/mol (298 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Številka CAS | 7440-63-3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zgodovina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Odkritje in prva izolacija | William Ramsay in Morris Travers (1898) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Najpomembnejši izotopi ksenona | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zunanje povezave
- ksenon (video), University of Nottingham
This article uses material from the Wikipedia Slovenščina article Ksenon, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Vsebina je na voljo pod licenco CC BY-SA 4.0, razen če je navedeno drugače. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Slovenščina (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.