නිර්වාණ (සංස්කෘත: निर्वाण) හෙවත් නිවන යනු ඉන්දියානු ආගම්වල (බුද්ධාගම, හින්දු ආගම, ජෛන ආගම සහ සීක් දහම) සංකල්පයක් වන අතර එය සමාජ විද්යාත්මක මුදා හැරීමේ අවසාන තත්වය, දුක්ඛ, දුක්ඛිත සහ සංසාරයෙන් මිදීම, නියෝජනය කරයි.
නිබ්බාන පරිවර්තන | |
---|---|
ඉංග්රීසි | Nibbana |
පාලි | නිබ්බාන |
සංස්කෘත | निर्वाण (නිර්වාණ) |
බුරුම | နိဗ္ဗာန် (neibban) |
චීන | 涅槃 (පින්යින්: nièpán) |
ජපන් | 涅槃 (rōmaji: nehan) |
කොරියානු | 열반 (yeolban) |
මොංගෝලියානු | γasalang-aca nögcigsen |
සිංහල | නිවන |
ටිබෙට් | mya-ngan-las-'das-pa |
තායි | นิพพาน (nibpan) |
වියට්නාම | Niết bàn |
බුදු දහම ශබ්ද මාලාව |
භාරතීය ආගම්වල නිර්වාණය යනු මෝක්ෂය සහ මුක්ති යන්නයි. සියලුම භාරතීය ආගම් එය පරිපූර්ණ නිශ්ශබ්දතාව, නිදහස, ඉහළම සතුට මෙන්ම ඇලීමෙන් හා ලෞකික දුක්වලින් මිදීම සහ සංසාරයේ අවසානය ලෙස ප්රකාශ කරයි. කෙසේ වෙතත්, අබෞද්ධ සහ බෞද්ධ සම්ප්රදායන් විමුක්තිය සඳහා මෙම නියමයන් එකිනෙකට වෙනස් ලෙස විස්තර කරයි. හින්දු දර්ශනය අනුව බ්රහ්මන් සමඟ ආත්මයේ අනන්යතාවය එක්වීම හෝ අවබෝධ කර ගැනීමයි. ජෛනාගමේ, නිර්වාණය යනු කර්ම බන්ධනයෙන් හා සංසාරයෙන් ආත්මයක් මුදා හැරීම නියෝජනය කරන සමාජ විද්යාත්මක ඉලක්කය ද වේ. බෞද්ධ සන්දර්භය තුළ, නිර්වාණය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ දස සංයෝජන අත්හැරීම, නැවත ඉපදීමේ ක්රියාවලිය දිගටම කරගෙන යන අග්නිය දැමීමෙන් නැවත ඉපදීමේ අවසානය සනිටුහන් කිරීමයි.
ආත්මය සහ බ්රහ්මන් යන සංකල්පය සමඟින් අධ්යාත්මික විමුක්තිය පිළිබඳ අදහස්, බෘහදාරණ්යක උපනිෂද් හි 4.4.6 වැනි පාඨය වැනි වෛදික පාඨ සහ උපනිෂද් වල දක්නට ලැබේ.
"නිවී ගිය" විමුක්තිය යන සමාජ විද්යාත්මක අර්ථයෙන් නිර්වාණය යන පදය වේදයේ බොහෝ ස්ථානවල සහ ඊටත් වඩා පශ්චාත්-බෞද්ධ වෛෂ්ණව භාගවත පුරාණයේ දක්නට ලැබේ, කෙසේ වෙතත් ජනතාවාදී මතය වේද හෝ උපනිෂද් දෙකට ගෞරවය ලබා නොදේ. කොලින්ස් පවසන්නේ "බෞද්ධයන් එය පළමුව නිර්වාණය ලෙස හැඳින්වූ බව පෙනේ." වේද ග්රන්ථවල සහ උපනිෂද්වල, හොඳ, ප්රියජනක සහ විමුක්තිදායක දෙයක් ලෙස විස්තර කර ඇති බැවින්, මෙය මුල් බුදුදහමේ හිතාමතාම වචන භාවිත කිරීමක් විය හැකි බව, කොලින්ස් යෝජනා කරයි. කොලින්ස් පවසන්නේ නිර්වාණ යන වචනය වාචික මූලයක් වන "පිඹීම" යන වචනයේ "පිපිරුණු" යන අතීත කෘදන්ත ස්වරූපයෙන් වන අතර, "පිටතට" යන අර්ථය ඇති නිස් යන පෙරවදන සමඟ උපසර්ගය යෙදී ඇති බවයි. එබැවින් වචනයේ මුල් අර්ථය "පිපිරවීම, නිවා දැමීම" යන්නයි.
This article uses material from the Wikipedia සිංහල article නිවන, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 4.0 යටතේ ඇත. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki සිංහල (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.