တႃႈလိူဝ်ႇ၊ ၸႄႈတိူင်း

ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉ တီႈလတ်ႉတီႇတုတ်ႇႁွင်ႇ ၼႂ်းၵႄႈ 19 တီႇၵရီႇ 20 မိတ်ႉၼိတ်ႉလႄႈ 23 တီႇၵရီႇ 45 မိတ်ႉၼိတ်ႉ လႄႈ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႇၵျီႇတုတ်ႉၽၢႆႇဢွၵ်ႇ 94 တီႇၵရီႇလႄႈ 45 မိတ်ႉၼိတ်ႉ လႄႈ 97 တီႇၵရီႇ ဢေႃႈ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈ ဢေႇရိယႃႇ မၼ်းမီးဝႆႉ ၁၁၉၂၅.၉၆ လၵ်းပၼ်ႇမူၼ်းဢေႃႈ။ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵူၼ်းယူႇသိပ်ႉၵၼ်ယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉႁိူၼ်း ဢၼ်ၵဵပ်းမိူဝ်ႈ ပီ 2014 ၼၼ်ႉသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မီး ၆,၁၆၅,၇၂၃ ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ပေႃးတူၺ်းၾိင်ႈၾႃႉ တီႈၼႂ်း ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းမီးဝႆႉ လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ပွတ်းဢွၵ်ႇ (မိူင်းၵုတ်ႈလႄႈ ပၢင်ႇဢူး (ပျိၼ်ႇဢူးလုၼ်ႇ) ၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၾိင်ႈၾႃႉပဵၼ်ဢၼ် ဢုၼ်ႇယမ်း ဝႆႉယဝ်ႉ။ တၢင်ႉမႆႈ တီႈၼႃႈလိၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ မီး 70 တီႇၵရီႇၽႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉ တေႃႇ 75 တီႇၵရီႇၽႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉ ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၶၢဝ်းၵတ်းမႃးၼႆ မီး 60 တီႇၵရီႇၽႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉၵူၺ်းၵွၼ်ႇ။ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ် တီႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၼႆႉ မီး 100 ၼိဝ်ႉသေ တီႈဝဵင်းပၢင်ႇဢူးတႄႉ မီး 60 ၼိဝ်ႉပၢႆယဝ်ႉ။ ၼႃႈလိၼ်ၽၢႆႇပွတ်းၸၢၼ်းၸမ်ႉ လႆႈႁၼ်ပဵၼ်ၾိင်ႈၾႃႉ မႆႈႁႅင်းႁႅင်ႈႁွင် ဝႆႉယဝ်ႉ။ တၢင်ႉမႆႈၽတ်ႉၽဵင်ႇၼႆႉ မီး 88 တီႇၵရီႇၽႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉသေ တၢင်ႉမႆႈၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ မီးထိုင် 110 တီႇၵရီႇၽႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းၵတ်းမႃးၸမ်ႉ တၢင်ႉမႆႈၼႆႉ လူင်းထိုင် 50 တီႇၵရီႇယဝ်ႉ။ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ်တႄႉ တီႈတႃႈလိူဝ်ႇလႄႈ တီႈပၢင်ႇၵျွၵ်ႉသႄႇၼႆႉ မီး 32 တေႃႇ 34 ၼိဝ်ႉသေ တီႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇၼႆႉ မီး 27 ၼိဝ်ႉ၊ တီႈႁိမ်းႁွမ်း ပူၵ်ႉပႃးၼႆႉ မီးထိုင် 40 ၼိဝ်ႉသေ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၽၢႆႇၸၢၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၽူၼ်ၵႆႉတူၵ်းလူင်းထိုင် တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ် 56 ၼိဝ်ႉယဝ်ႉ။

ၸႄႈလူင် တီႈ ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ယဝ်ႉ။

1. ဝဵင်းၵျွၵ်ႉသႄႇ
2. ဝဵင်းမဵၵ်ႉထီႇလႃႇ
3. ဝဵင်းမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ
4. ဝဵင်းၺွင်ႇဢူး
5. ဝဵင်းပၢင်ႇဢူး
6. ဝဵင်းယမႄးတိၼ်း

• ႁေႃၶမ်းမျႃႉၼၢၼ်းၸၢမ်ႇၵျေႃႇ
• ၶူဝ်ဢူးပဵင်ႇ
• ပႃႇထၢၼ်ၸဝ်ႈၵႅမ်မိူင်း
• လွႆၸဝ်ႈၼၢင်း(တၶိၼ်ႇမတွင်ႇ)
• ၽြႃးမႁႃႇမုၼိ (တႃႈလိူဝ်ႇ)
• ပွႆးတွင်ႇပျူင်း
• လွႆပူၵ်ႉပႃး
• ၼႃးလိၼ်ၾိင်ႈငႄႈမိူင်ႈၵွၼ်ႇ ပူးၵမ်ႇ
• ဝဵင်းမႂ်ႇ ယတၼႃႇပူင်ႇ ပၢႆးသၢႆႊ
• မေႃႇသႅင် မိူင်းၵုတ်ႈ
• ဝဵင်းပၢင်ႇဢူး

•  
  ၼွင်တွင်ႇတမၢၼ်ႇ
•  
  ၶၢဝ်းလႅတ်ႇၶဝ်ႈ တီႈလွႆမၢၼ်းတလေး
•  
  ၶၢဝ်းလႅတ်ႇၶဝ်ႈ တီႈၶူဝ်ဢူးပဵင်ႇ
•  
  လွႆပူၵ်ႉပႃး
•  
  လွႆမၢၼ်းတလေး လႄႈ ၶူးဝဵင်း
•  
  သူၼ်ဢူးယဵၼ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵၢၼ်ႇတေႃႇၵျီး
•  
  ပူးၵမ်ႇ

 

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၵိူဝ်းယမ် ၸႄႈတိူင်း

  ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ (95.7%)

  ဢိတ်ႇသလၢမ်ႇ (3%)

  ၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇ (1.1%)

  ႁိၼ်ႇတူႇ (0.2%)

ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၵမ်ႉၼမ် တီႈၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ တီႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၶႄႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ယူႇၼၢၼ်ႇၶၢႆႉလူင်းမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ယူႇသဝ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢိၼ်းတီးယႃးၶဝ်ၵေႃႈယူႇသဝ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ တီႈသၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၸႄႈတိူင်း ပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးၶဝ် ယူႇသဝ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ပၢႆးပႆႇၺႃႇၸၼ်ႉသုင်ၵမ်ႉၼမ် တီႈမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ တႃႈၵုင်ႈ လႄႈ တႃႈလိူဝ်ႇယဝ်ႉ။ ၸၼ်ႉၸွမ်ႇၸၼ်ႉသုင်ၵမ်ႉၼမ် တႃႇမိူင်းမျၢၼ်ႇပွတ်းၼိူဝ်ၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇၵမ်ႉၼမ်ယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်ပဵၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၽၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉယဝ်ႉ။

• Official Website Archived 2020-07-06 at the Wayback Machine.