कैटरीना कैफ ( ( शृणु) /ˈkɛɪtəriːnɑː kɛɪph/) (हिन्दी: कैटरीना कैफ , आङ्ग्ल: Katrina Kaif) इतीयं ब्रिटन्-देशीया अभिनेत्री, प्रतिरूपिणी (Model) च अस्ति । सा मुख्यतः भारतीयचलच्चित्रक्षेत्रे अभिनयति । अनया तेलुगू-चलच्चित्रक्षेत्रे, मलयालम-चलच्चित्रक्षेत्रे च अभिनीतम् । भारतदेशे याः अभिनेत्र्यः अधिकं पारिश्रमिकं प्राप्नुवन्ति, तासु अभिनेत्रीषु इयम् अन्यतमा । गूगल-अन्वेषणगवेषिकायां सर्वाधिकान्विष्टेषु भारतीयेषु कैटरीना इत्यस्याः चतुर्थं स्थानं वर्तते । ।
सा प्रतिरूपण-वृत्त्याः (Model) अनन्तरं २००३ तमे वर्षे बूम-इत्याख्ये भारतीयचलच्चित्रे अभिनयम् अकरोत् । परन्तु तत् चलच्चित्रम् असफलम् अभवत् । हिन्दीचलच्चित्रे असफलतायां सत्यां सा तेलुगू-चलच्चित्रे कार्यं प्रारभत । तेलुगू-चलच्चित्रे 'मल्लीस्वारी'-इत्याख्ये चलच्चित्रे अनया सफलता प्राप्ता । तस्मिन् चलच्चित्रे तया कृतः अभिनयः सर्वैः प्रोत्साहितः तथा च तत् चलच्चित्रम् अपि सफलम् अभवत् । ततः तया पुनः हिन्दीचलच्चित्रे पदार्पणं कृतम् । 'मैंने प्यार क्यूँ किया', 'नमस्ते लन्दन्' इत्याख्ययोः चलच्चित्रयोः तया अभिनीतम् । ते चलच्चित्रे अतिसफले आस्ताम् । एवं बॉलीवुड्-मध्येऽपि तया व्यावसायिकसफलता अर्जिता । 'नमस्ते लन्दन्'-चलच्चित्राय कैटरिना इत्यस्याः अभिनयस्य अतिप्रशंसा अपि अभवत् । ततः तस्याः कानिचन अन्यानि सफलानि चलच्चित्राणि बॉलीवुड-मध्ये तस्याः स्थानं स्थिरम् अकुर्वन् । यथा - पार्टनर (२००७), वेलकम (२००७), सिंह इझ् किंग इत्यादीनि ।
२००९ तमे वर्षे 'न्यू यॉर्क'-इत्याख्याय चलच्चित्राय फिल्मफेयर-पुरस्कारेषु सर्वोतमाऽभिनेत्रीत्वेन तस्याः नामाङ्कनम् अभवत् । ततः तस्याः वृत्तौ विधेयात्मकं परिवर्तनम् अभवत् । राजनीति, जिन्दगी न मिलेगी दोबारा, मेरे ब्रदर की दुल्हन, एक था टाइगर इत्यादिषु चलच्चित्रेषु तया अभिनयं कृतम् । एतानि सर्वाणि चलच्चित्राणि सफलानि अभूवन् । यद्यपि सा धूम-३ चलच्चित्रे अल्पकालं यावत् अभिनयम् अकरोत, तथापि तस्याः अभिनयस्य सर्वैः प्रशंसा कृता । हिन्दीचलच्चित्रजगति सर्वाधिकधनार्जनं कृतवत् तत् चलच्चित्रम् ।
कैटरीना इत्यस्याः जन्म १९८४ तमस्य वर्षस्य जुलाई-मासस्य षोडशे (१६/०७/१९८४) दिनाङ्के चीन-देशस्य हॉङ्ग कॉङ्ग-महानगरे अभवत् । तस्याः कुलस्य नाम तुरकोट्टे अस्ति । कैटरीना एकस्मिन् साक्षात्कारे अवदत्, मम पिता मौहम्मद कैफ 'ब्रितानी' व्यापारी आसीत् । तस्य पूर्वजाः काश्मीर-राज्यात् तत्र स्थानान्तरणम् अकुर्वन् । मम माता सुझेन ब्रिटिश-वाक्कीलत्वेन कार्यं करोति ।
कैटरीना इत्यस्याः सप्त सहोदराः सन्ति । तस्याः एकः अग्रजः, तिस्रः आग्रजाः, तिस्रः अनुजाः च सन्ति । अग्रजानां नामानि क्रमेण स्टेफनी, क्रिस्टीन, नताशा च । अनुजानां नामानि क्रमेण मेलिस्सा, सोनिया, इसाबेल च । अग्रजस्य नाम माइकल अस्ति । कैटरीना यदा शैशवे आसीत्, तदैव तस्याः पित्रोः विवाहविच्छेदः अभवत् । कैटरीना इत्यनया सह तस्याः सहोदराणां पालनं तस्याः माता एव अकरोत् ।
यदा कैटरीना अष्टवर्षीया आसीत्, तदा सा फ्रांस-देशे निवसति स्म । कैटरीना इत्यस्याः माता समाजकल्याणस्य कार्ये सँल्लग्ना अस्ति । अतः सा विभिन्नेषु देशेषु निवासं कृतवती । कैटरीना इत्यस्याः जन्मानन्तरं तस्याः परिवारः कानिचन दिनानि चीन-देशे आसीत् । परन्तु ततः सः परिवारः क्रमेण जापान, फ्रांस, स्विट्जरलैंड, पोलैंड, बेल्जियम इत्यादिषु देशेषु न्यवसत् । ततः सः परिवारः भारते न्यवसत् । सा व्यापारि-आज्ञापत्रानुसारं भारते कार्यं करोति, सा ब्रिटिश-नागरिकत्वं धरते ।
कैटरीना यदा चतुर्दशवर्षीया आसीत्, तदा सा हवाई-महानगरे सौन्दर्यप्रतियोगितायां विजेत्री आसीत् । तदारभ्य सा प्रतिरूपणं (modelling) करोति स्म । ततः एकस्मिन् आभूषणविक्रतुः सङ्घटने (Company) सा प्रतिरूपणत्वेन वृत्तिम् आरभत । ततः सा व्यवसायत्वेन लन्दन-महानगरे प्रतिरूपणम् आरब्धवती । तत्र सा विभिन्नैः सङ्घटनैः सह मिलित्वा स्वतन्त्ररूपेण प्रतिरूपणं कृतवती । लन्दन-महानगरे यदा सा प्रतिरूपणत्वेन कार्यं कुर्वती आसीत्, तदा तया एकस्य भारतीयचलच्चित्रनिर्मातुः ध्यानम् आकर्षितम् । सः निर्माता कश्चन कैजाद गुस्ताद आसीत् । सः कैटरीना इत्यनया सह मिलित्वा बूम-इत्याख्यं चलच्चित्रं निर्मितवान् । परन्तु तत् चलच्चित्रम् असफलम् अभवत् । भारते यदा सा कार्यान्विता आसीत्, तदा अन्येभ्यः चलच्चित्रेभ्यः अपि सा प्रस्तावान् प्राप्तवती । अतः तया भारते एव निवासाय निर्णयः कृतः । सा स्वल्पे काले एव भारतीय-प्रतिरूपण-सङ्घटनेषु प्रसिद्धा अभवत् । सा अनेकेषु विज्ञापनेषु कार्यम् अकरोत् । यथा - कोका कोला, एलजी, फेवीकोल, सैमसङ्ग । ततः तया हिन्दीभाषायाः अध्ययनं प्रारब्धम् । शनैः शनैः तया हिन्दीभाषायाः अवबोधनं कृतम् । ।
स्वस्य प्रथमचलच्चित्रस्य असफलतायाः अनन्तरं सा मल्लीस्वारी-नामके तेलुगू-चलच्चित्रे अभिनयं कृतवती । तस्य चलच्चित्रस्य कृते सा ₹७५ लक्षरूप्यकाणि प्राप्तवती । तावता एकयापि दक्षिणभारतीयाभिनेत्रीणा एतावत् धनं न प्राप्तम् । चलच्चित्रोद्योगक्षेत्रस्य अभिनेत्रीषु सा अधिकतमं पारिश्रमिकं प्राप्तवती । परन्तु तस्याः अभिनयस्य प्रशंसा तु नैवाभवत् । तस्याः सा सफलता केवलम् आर्थिकसफला आसीत् ।
ततः सा राम गोपाल वर्मा-इत्याख्यस्य सरकार-नामके चलच्चित्रे अभिषेक बच्चन इत्यस्य प्रेमिकायाः अभिनयम् अकरोत् । तस्मिन् चलच्चित्रे तस्याः भूमिका स्वल्पकालीना आसीत् । ततः हिन्दीचलच्चित्रक्षेत्रे मुख्याभिनेत्रीत्वेन सा प्रप्रथमे 'मैंने प्यार क्यूँ किया'-नामके चलच्चित्रे कार्यम् अकरोत् । डेविड धवन इत्याख्येन निर्मितं तत् चलच्चित्रं सफलम् अभवत् । तस्मिन् चलच्चित्रे तया सह सलमान खान, सोहेल खान, सुष्मिता सेन च प्रमुखभूमिकायाम् आसन् । चलच्चित्रे सफले सति कैटरीना इत्यस्याः प्रशंसा अभवत् । ततः सा एकस्मिन् तेलुगू-चलच्चित्रे कार्यं कृतवती । तस्य चलच्चित्रस्य नाम 'अल्लरी पिदुगू' आसीत् । तस्मिन् चलच्चित्रे तस्याः भूमिका स्वल्पकालीना आसीत् ।
२००६ तमे वर्षे अक्षय कुमार इत्यनेन सह कैटरीना 'हमको दीवाना कर गये'-इत्याख्ये चलच्चित्रे कार्यम् अकरोत् । तयोः बहुप्रशंसा अपि अभवत् । चलच्चित्रस्य स्थितिः मध्यमा आसीत्, परन्तु कैटरीना इत्यस्याः अभिनयस्य सर्वैः प्रशंसा कृता । ततः 'बलराम बनाम तारादास'-नामके मलयालम-चलच्चित्रे सा अभिनयम् अकरोत् । तस्य कृते अपि तस्याः अतिप्रशंसाः अभूवन् ।
२००७ तमं वर्षं कैटरीना इत्यस्याः कृते शुभवर्षम् आसीत् । तस्याः चत्वारि चलच्चित्राणि प्रकाशितानि, यानि सर्वाणि सफलानि अभूवन् ।
२००७ तमे वर्षे प्रप्रथमं विपुल शाह-नामकेन निर्देशकेन निर्मितं 'नमस्ते लंदन' इत्याख्यं चलच्चित्रं चलच्चित्रगृहेषु प्रसिद्धम् अभवत् । तत् चलच्चित्रम् अतिसफलम् अभवत् । तथा च कैटरिना इत्यस्याः अभिनयस्यापि अतिप्रशंसाः अभूवन् । तदनन्तरं जनाः कैटरिना इत्येनाम्, अक्षयं च युगलत्वेन पश्यन्ति स्म ।
२००७ तमे वर्षे तस्याः द्वितीयं चलच्चित्रं 'अपने'-इत्याख्यं चलच्चित्रगृहेषु प्रकाशितम् अभवत् । तस्मिन् चलच्चित्रे सा सहायकभूमिकायाम् आसीत् । तस्मिन् चलच्चित्रे तया धर्मेन्द्र, सन्नी देओल, बॉबी देओल, किरन खेर, शिल्पा शेट्टी इत्यादिभिः सह कार्यं कृतम् । ततः डेविड धवन इत्यनेन निर्देशितं पार्टनर-इत्याख्यं चलच्चित्रं चलच्चित्रगृहेषु प्रकाशितम् अभवत् । तस्मिन् चलच्चित्रे तया सह सलमान खान, गोविन्दा, लारा दत्ता च आसन् । ₹१०० कोटिः रूप्यकाणि अर्जयित्वा तेन चलच्चित्रेण । एवं तेन चलच्चित्रेण इतिहासः रचितः ।
२००७ तमस्य वर्षस्य अन्तिमे बहुचर्चितं चलच्चित्रं वैलकम-चलच्चित्रं चलच्चित्रगृहेषु प्रसिद्धम् अभवत् । तस्मिन् चलच्चित्रे सा अक्षयस्य प्रेमिकायाः भूमकाम् अभजत । तस्मिन् चलच्चित्रे नाना पाटेकर, मल्लिका शेरावत, अनिल कपूर, परेश रावल इत्येषाम् अपि प्रमुखभूमिका आसीत् । तत् चलच्चित्रम् अपि अतिसफलम् अभवत् । सततं द्वितीयवारं कैटरिना इत्यनया अभिनीतं चलच्चित्रं अतिसफलम् अभवत् । तेन चलच्चित्रेण आविश्वं ₹११६ कोटिरूप्यकाणि अर्जितानि । एतेषु चलच्चित्रेषु उत्तमे प्रदर्शने कृते सत्यपि कैटरीना-द्वारा अभिनीतानि पात्राणि समीक्षकैः अवगणितानि । यतो हि समीक्षकाणां धारणा आसीत् यत्, एतेषु चलच्चित्रेषु "महिलाभ्यः कर्तुं किमपि उत्तमं कार्यं नासीत्" इति । तेषु चलच्चित्रेषु कैटरीना-इत्यनया केवलं सुन्दराणि वस्त्राणि धृतानि, तया किमपि विशेषं कार्यं न कृतम् अस्ति इति ।
२००८ तमे वर्षे तस्याः प्रप्रथमं चलच्चित्रं 'रेस' चलच्चित्रगृहेषु प्रकाशितम् अभवत् । तस्मिन् चलच्चित्रे सैफ अली खान, अक्षय खन्ना, बिपाशा बसु, अनिल कपूर, समीरा रेड्डी च आसन् । 'रेस'-चलच्चित्रं सफलम् अभवत् । यद्यपि तत् तस्याः सततं तृतीयं सफलं चलच्चित्रम् आसीत्, तथापि तस्याः अभिनयस्य विषेय समीक्षकाणां मिश्रितानि मतानि आसन् ।
ततः सिंह इज् किङ्-इत्याख्यं चलच्चित्रं चलच्चित्रगृहेषु प्रकाशितम् । तस्मिन् चलच्चित्रे पुनः तया अक्षय्येन सह अभिनयं कृतम् । आविश्वं ₹125 कोटिरूप्यकाणि अर्जितानि तेन चलच्चित्रेण । चलच्चित्रम् अतिसफलम् अभवत् । एवं कैटरीना इत्यस्याः तत् सततं षष्ठमं सफलं चलच्चित्रम् आसीत् ।
२००८ तमस्य वर्षस्य अन्तिमसमये चलच्चित्रगृहेषु प्रकाशितं युवराज-इत्याख्यं चलच्चित्रम् अतिविफलं चलच्चित्रम् आसीत् , तथा च तस्याः अभिनयस्यापि बहुकिमपि प्रशंसा नाभवत् । तत् चलच्चित्रम् अधिकं सफलं नाभवत् । केचन प्रशंसां कृतवन्तः केचन निन्दां च कृतवन्तः । यद्यपि जनानां प्रतिस्पन्दः मिश्रितः आसीत्, तथापि पटकथायाः कलात्मकयोग्यतात्वात् तत् चलच्चित्रम् अकादमी ऑफ मोशन पिक्चर आर्ट्स एण्ड साइन्सेज इत्यस्मिन् पुस्तकालयेन सह योजितम् ।
उक्तेषु सर्वेषु चलच्चित्रेषु कैटरीना इत्यस्याः स्वरः अन्यमहिलया पूर्तिकरः (Dubbing) भवति स्म । यतो हि सा हिन्दी-भाषाम्, अन्याः भाषाः च न जानाति स्म । बहुषु चलच्चित्रेषु कैटरीना इत्यस्याः मुख्यभूमिकाः आसन्, तथा च अनेकानि चलच्चित्राणि सफलानि अपि आसन् । यद्यपि तस्याः चलच्चित्राणि सफलानि आसन्, तथापि तस्याः अभिनयस्य उत तस्याः उपस्थितेः कृते चलच्चित्रसमीक्षकाणाम् अधिकः ध्यानं नासीत् । समीक्षकाणाम् अनुमानम् आसीत् यत्, यानि चलच्चित्राणि कैटरीना इत्यनया कृतानि, तेषु चलच्चित्रेषु पुरुषाणाम् एव महत्त्वपूर्णभूमिका आसीत् । एवं तस्याः अभिनयस्य कृते सर्वदा सा नैराश्यवतः अभिप्रायान् एव प्राप्तवती ।
समीक्षकाणां मतानुसारम् उक्तेषु सर्वेषु चलच्चित्रेषु कैटरीना अभिनेत्रीत्वेन स्वीकृता, यतो हि सा अतिसुन्दरी अस्ति । परन्तु सा अभिनयं जानाति इत्यनेन आधारेण तस्याः चयनं चलच्चित्रेषु न भवति इति । ततः 'न्यू यॉर्क'-नामके चलच्चित्रे तया यः अभिनयः कृतः, तेन अभिनयस्तरेऽपि तस्याः आवश्यकता समुद्भूता । तस्मिन् चलच्चित्रे जॉन अब्राहम, नील नितिन मुकेश, इरफान खान च सहाभिनेतृत्वेन आसन् । कैटरीना इत्यस्याः अभिनयस्य, चलच्चित्रस्य च समीक्षकैः भूरिशः प्रशंसा कृता । चलच्चित्रम् अपि व्यावसायिकरूपेण सफलम् अभवत् । 'न्यू यॉर्क'-चलच्चित्रस्य अभिनयार्थं कैटरीना इत्यस्याः नामाङ्कनं 'फिल्मफेयर'-मध्ये अभवत् । सा 'ब्लू'-नामके चलच्चित्रे 'कैमियो'-त्वेन अभिनयम् अकरोत् ।
राजकुमार सन्तोषी इत्यस्य 'अजब प्रेम की गजब कहानी'-चलच्चित्रे सा रणबीर कपूर इत्यनेन सह अभिनयम् अकरोत् । चलच्चित्रं सफलम् अभवत्, तथा च कैटरीना इत्यस्याः अभिनयस्यापि भूरिशः प्रशंसाः अभूवन् । ततः तया प्रियदर्शन-इत्याख्यस्य चलच्चित्रनिर्मातुः 'दे दना दन'-चलच्चित्रे कार्यं कृतम् । तस्मिन् चलच्चित्रे अक्षय कुमार, सुनील शेट्टी, परेश रावल, समीरा रेड्डी, नेहा धूपिया इतीमे अभिनेतारः च आसन् ।
२०१० तमे वर्षे प्रकाश झा इत्यनेन निर्मिते 'राजनीति'-नामके चलच्चित्रे कैटरीना इतीयम् अभिनयम् अकरोत् । चलच्चित्रे तया सह रणबीर कपूर, अजय देवगन, अर्जुन रामपाल, नाना पाटेकर, मनोज बाजपेयी च सहाभिनेतारः आसन् । तस्य चलच्चित्रस्य पटकथा महाभारतमहाकाव्याधारिता आसीत् । चलच्चित्रस्य, कैटरीना इत्यस्याः अभिनयस्य च अतिप्रशंसा अभवत् । ₹ १४० कोटिरूप्यकाणि अर्जितानि राजनीति-चलच्चित्रेण । कैटरीना अक्षय कुमार इत्यस्य प्रेमिकात्वेन 'तीसमार खां'-चलच्चित्रे अपि अभिनयम् अकरोत् । चलच्चित्रस्य अतिनिन्दा अभवत् । यद्यपि समीक्षकाणां, पत्रकाराणां च नैराश्यवत्प्रतिस्पन्दः आसीत्, तथापि चलच्चित्रस्य धनलाभः अभवत् । 'तीस मार खाँ' इत्यस्मिन् चलच्चित्रे कैटरीना इत्यस्याः प्रदर्शनस्य प्रशंसा नाभवत्, परन्तु तया एकस्मिन् 'शीला की जवानी'-नामके आइटम्-गीते यः अभिनयः कृतः, तेन तस्याः प्रशंसा अभवत् ।
२०११ तमे वर्षे सा ऋत्विक् रोशन, फरहान अख्तर, अभय देयोल, कल्की केकलां इत्यादिभिः सह जोया अख्तर इत्यनया निर्मिते 'जिन्दगी न मिलेगी दोबारा'-नामके चलच्चित्रे अभनयम् अकरोत् । चलच्चित्रम् अतिसफलम् अभवत् । तेन चलच्चित्रेण आविश्वं ₹ १५३ कोटिरूप्यकाणि अर्जितानि । समीक्षकैः चलच्चित्रस्य भूरिशः प्रशंसाः कृताः । कैटरीना इत्यस्याः अभिनयस्य सर्वैः प्रशंसा कृता । 'जिंदगी न मिलेगी दोबारा'-चलच्चित्रं तस्य वर्षस्य सफलतमेषु चलच्चित्रेषु अन्यतमम् आसीत् । प्रमुखैः भारतीयपुरस्कारैः तत् चलच्चित्रं सम्माननं प्रापत् । बहुत्र तु श्रेष्ठचलच्चित्रस्य श्रेण्याम् अपि तस्य चलच्चित्रस्य सम्मानः अभवत् ।
ततः सा 'यश राज फिल्म्स' इत्यस्याः संस्थायाः 'मेरे ब्रदर की दुल्हन'-चलच्चित्रे इमरान खान इत्यनेन सह अभनयम् अकरोत् । तस्मिन् चलच्चित्रे अली जफर-नामकः पाकिस्थानदेशीयः अभिनेता अपि कार्यम् अकरोत् । कैटरीना इत्यस्याः अभिनयस्य, चलच्चित्रस्य च भूरिशः प्रशंसाः अभूवन् । कैटरीना तस्मिन् चलच्चित्रे मुख्यनायिकात्वेन अभिनयम् अकरोत् । तस्याः पात्रं परितः एव सम्पूर्णस्य चलच्चित्रस्य पटकथा निर्मिता आसीत् । तस्य चलच्चित्रस्य व्यापारिकसफलतायै, चलच्चित्रस्य सफलतायै च विश्लेषकाः कैटरीना इत्यस्यै श्रेयाः अयच्छन् । स्वाभिनयस्य कृते 'फिल्मफेयर'-पुरस्काराय द्वितीयप्रत्याशिनित्वेन तस्याः नामाङ्कनम् अभवत् ।
२०१२ तमे वर्षे कैटरीना 'अग्निपथ'-नामके चलच्चित्रे अतिलोकप्रिये आइटम-गीते अभिनयम् अकरोत् । तस्य गीतस्य नाम 'चिकनी चमेली' इति । तस्य गीतस्य निर्माणकार्यं दशदिनानि अचलत् । तस्मिन् गीते सा महाराष्ट्रियलोकनृत्यम् अकरोत् । नृत्यस्य शैली लावणी आसीत् । तस्य गीतस्य मञ्चनानन्तरं कैटरीना अवदत्, "'चिकनी चमेली'-गीतस्य कृते सर्वे मम प्रशंसां कुर्वन्तः सन्ति । तस्य गीतस्य नृत्यं कर्तुं मह्यं बह्वरोचत् । गीतस्य अभिनये मया बहुः परिश्रमः कृतः । यतो हि अहं पुरा कदापि एतादृशं नृत्यं नाकरवम् । तत् गीतम् अतिशीघ्रगामि आसीत् । परन्तु तदेव मम कृते समाह्वानम् (challenge) आसीत्" इति । ततः, सा कबीर खान इत्यनेन निर्मते गुप्तचरविषयेन सँल्लग्ने 'एक था टाइगर'-नामके चलच्चित्रे कार्यम् अकरोत् । तस्मिन् चलच्चित्रे सा आईएसआई इत्यस्याः संस्थायाः सदस्यत्वेन अभिनयम् अकरोत् । तस्मिन् चलच्चित्रे सा रॉ इत्यस्याः भारतीयसंस्थायाः सदस्ये स्निह्यति । चलच्चित्रम् अतिसफलम् अभवत् । कैटरीना इत्यस्याः अभिनयस्य, तस्याः युद्धसम्बद्धानां दृश्यानाम् अपि अतिप्रशंसा अभवत् । सलमान खान इत्ययं कैटरीना इत्यस्याः पूर्वप्रेमी आसीत् । अतः तेन सह तस्याः चलच्चित्राभिनयेन अनेकाः प्रश्नाः, जिज्ञासाः च उत्पन्नाः । तेषां प्रश्नानां, जिज्ञासानां च बलेनैव आविश्वं ₹ ३११ कोटिरूप्यकाणि अर्जितानि तेन चलच्चित्रेण । 'एक था टाइगर' इतिचलच्चित्रं वर्षस्य सर्वाधिकं धनार्जनकं चलच्चित्रम् अभवत् ।
२०१२ तमे वर्षे कैटरीना इत्यनया यश चोपडा इत्यस्य प्रणयारम्ये (romantic) चलच्चित्रे कार्यं कृतम् । तस्मिन् प्रणयारम्ये (romantic) 'जब तक है जान'-चलच्चित्रे शाहरुख खान, अनुष्का शर्मा चापि आस्ताम् । चलच्चित्रे कैटरीना इत्यनया मीरा-नामिकायाः महिलायाः अभिनयः कृतः । सा मीरा भगवन्तम् एकदा याचते स्म यत्, यदि तस्याः प्रेमी मूर्छायाः प्रकोपात् मुक्तः भवति, तर्हि सा तस्य जीवनात् सुदूरे गमिष्यति इति । एतत् चलच्चित्रम् प्रशंसावतां समीक्षां प्राप्तत् । राजीव मसन्द-नामकः चलच्चित्रस्य समीक्षकः कुत्रचित् अलिखत्, "यद्यपि तस्य चलच्चित्रस्य पटकथायां बहव्यः क्षतयः सन्ति, तथापि एतत् चलच्चित्रं वीक्षणीयम् अस्ति । एतत् भवत्सु प्रेमपराकाष्टायाः अनुभूतिं जनयिष्यति" इति । चलच्चित्रस्य प्रशंसा तु अभवत्, परन्तु कैटरीना इत्यस्याः प्रदर्शनविषये समीक्षकैः मिश्रितप्रतिस्पन्दः प्रदत्तः । बीबीसी इत्यस्य चलच्चित्रसमीक्षकेण अर्णब बनर्जी इत्यनेन लिखितम्, "कैटरीना इत्यस्याः नृत्यं सौन्दर्यं, कार्यशैली इत्यादीनि बहूत्तमानि सन्ति, परन्तु भावप्राक्ट्यस्य दृश्येषु सा सम्यक् रीत्या कार्यं कर्तुं न पारयति" इति । एतत् चलच्चित्रं अतिसफलं चलच्चित्रम् आसीत् । आविश्वं ₹ २११ कोटिरूप्यकाणि अर्जितानि तेन चलच्चित्रेण ।
२०१३ तमे वर्षे कैटरीना विजय कृष्ण आचार्य-इत्याख्येन निर्देशिते 'धूम 3'-नामके चलच्चित्रे कार्यम् अकरोत् । तस्मिन् चलच्चित्रे सा आमिर खान, अभिषेक बच्चन, उदय चोपडा इत्येतैः सह अभिनयम् अकरोत् । सा क्रीडारङ्गस्य (Circus) नट्याः अभिनयम् अकरोत् । तत् चलच्चित्रं सङ्ग्रामपूर्णं (action), रोमाञ्चकं (thriller) च आसीत् । यद्यपि चलच्चित्रे कैटरीना इत्यस्याः अभिनयकालः अतिस्वल्पः आसीत्, तथापि सा आकर्षणस्य केन्द्रम् अभवत् । तस्याः अभिनयस्य कृते समीक्षकाणां मिश्रितः प्रतिस्पन्दः आसीत् । परन्तु नृत्याय, क्रीडारङ्गस्य क्रीडाभिनयाय च तस्याः प्रशंसा अभवत् । आविश्वं ₹ ५०० कोटिरूप्यकेभ्यः अधिकं धनार्जनम् अभवत् । एवं सर्वाधिकधनार्जनकं चलच्चित्रम् अभवत् ।
२०१४ तमे वर्षे तया सिद्धार्थ आनन्द इत्यनेन रचिते 'बैङ्ग बैङ्ग'-नामके चलच्चित्रे अभिनयः कृतः । तत् चलच्चित्रं हॉलीवुड-संस्थायाः 'नाइट एण्ड् डे'-नामकस्य चलच्चित्रस्य आधारेण निर्मितम् आसीत् । कैटरीना तस्मिन् चलच्चित्रे कोषागारस्य कर्मचारिण्याः भूमिकाम् अभजत् । सा कर्मचारिणी अपरिचिते पुरुषे (ऋत्विजि) स्निह्यति । ततः तयोः जीवनं विभिन्नाभिः समस्याभिः ग्रस्तं भवति । परन्तु ऋत्विक् सर्वदा कैटरीना इत्यस्याः रक्षणं करोति । चलच्चित्रम् अतिनैराश्यवन्तं प्रतिस्पन्दं प्रापत् । कैटरीना इत्यस्याः अभिनयस्यापि नैराश्यवान् प्रतिस्पन्दः आसीत् । तथापि चलच्चित्रं व्यावसायिकदृष्ट्या तु सफलम् एव आसीत् ।
२०१५ तमे वर्षे सा द्वयोः चलच्चित्रयोः अभिनयं कुर्वती अस्ति । कबीर खान इत्यनेन निर्मिते 'फैण्टम'-इत्याख्ये चलच्चित्रे सा सैफ अली खान इत्यनेन सह अभिनयं करोति । तेन चलच्चित्रेण सह अनुराग बसु इत्यनेन रचिते 'जग्गा जासूस'-इत्याख्ये हास्यचलच्चित्रे रणबीर कपूर इत्यनेन सह कार्यं करोति ।
कैटरीना इत्यस्याः नैजजीवनं पत्रकारैः व्यापकरूपेण चर्चितम् अस्ति । सा स्वस्याः नैजजीवनस्य विषये चर्चां कर्तुम् अनिच्छुका एव भवति । तस्याः कथनम् अस्ति, "अहम् अतिभावुका महिला अस्मि । मम कृते मम सम्बन्धाः अतिनैजाः । अतः अहं तेषां विषये चर्चां कर्तुं नेच्छामि, तथा च मम नैजजीवने अन्येषां विक्षेपम् अपि नेच्छामि । मम नैजसम्बद्धैः संलग्नानां सुखानां दुःखानां च स्पष्टीकरणं मम कृते आवश्यकं नास्ति" इति । सलमान खान इत्यनेन सह तस्याः सम्बद्धानां चर्चा २००४ तमे वर्षे आसीत् । यद्यपि २०१० तमे वर्षे तयोः सम्बद्धविच्छेदः अभवत्, ततः कैटरीना तस्य सम्बन्धस्य विषये किमपि नावदत्, तथापि सा अङ्ग्यकरोत् यत्, सः सम्बन्धः तस्याः जीवनस्य प्रप्रथमः गभीरः सम्बन्धः आसीत् इति । सम्बन्धविच्छेदे सत्यपि उभयोः मित्रता आसीत् । कैटरीना वदति यत्, "सलमान इत्ययं मयि आत्मविश्वासं जनयति तथा च मम मार्गदर्शनम् अपि करोति ।
"सलमान सर्वदैव मम मार्गदर्शनं कर्तुम् उपस्थितः भवति । यतो हि अहं चलच्चित्रोद्योगस्य विषये किमपि न जानामि । आरम्भकालादेव सलमान वदति स्म यत्, त्वम् एकस्मिन् दिने सफला भविष्यसि इति । तस्य तत् कथनं मम मस्तिष्के पौनःपुन्येन भ्रमति स्म" ।
पत्रकारैः अनुमितं यत्, सलमान-कैटरीना इत्यनयोः सम्बन्धविच्छेदस्य कारणं रणबीर कपूर आसीत् । कैटरीना यदा 'अजब प्रेम की गजब कहानी'-इत्याख्ये चलच्चित्रे कार्यं करोति स्म, तदा रणबीर कपूर इत्यनेन सह तस्याः नैकट्यम् अवर्धत । तयोः नैकट्यविषये कैटरीना, रणबीर च इतीमौ किमपि नावदताम् । परन्तु तयोः सम्बन्धः पत्रकारैः बहुचर्चितः, संशोधितश्च । यतो हि तौ उभौ अन्यव्यक्तेः प्रेमपाशे बद्धौ आस्ताम् । २०१३ तमस्य वर्षस्य अगस्त-मासे इबीसा-मध्ये अवकाशदिनेषु प्रेमानन्दं कुर्वन्तौ कैटरिना-रणबीर इत्येतौ एकस्य पत्रकारस्य दृष्टिपथि आगतौ । सः पत्रकारः तयोः अन्तरङ्गचित्राणि अकर्षत् । तस्य पत्रकारस्य नाम स्टारडस्ट् इति आसीत् । तेन तानि चित्राणि एकस्यां मासिकपत्रिकायां प्रकाशितानि । तेन तयोः प्रेमसम्बन्धस्य पुष्टता अभवत् । तानि चित्राणि यदा सर्वेषां सम्मुखम् आगतानि, तदा कैटरीना प्रकाशसंस्थायै पत्रं प्रैषयत् । तस्मिन् पत्रे लिखितम् आसीत् यत्, तानि चित्राणि प्रकाशनविभागेन प्रकाशितानि अतः अहं रुष्टा अस्मि । यतो हि तानि चित्राणि मम अनुमतिं विना भवतां सम्पादकेन कर्षितानि ।
चलच्चित्रेषु अभिनयेन सह कैटरीना इत्यनया अनेकेषु रङ्गमञ्चकार्यक्रमेषु अपि भागः ऊढः । २००८ तमे वर्षे 'टेम्पटेशन् रीलोडेड २००८'-इत्याख्ये कार्यक्रमे सा भागम् अवहत् । तस्य कार्यक्रमस्य सङ्गीतश्रङ्खलायां सा विभिन्नेषु देशेषु प्रदर्शनम् अकरोत् । रॉटरडैम्, नीदरलैण्ड इत्यनयोः देशयोः आयोजितः सः कार्यक्रमः अनेकैः अभिनेतृभिः युक्तः आसीत् । तस्मिन् कार्यक्रमे अर्जुन रामपाल, करीना कपूर, शाहरुख खान, गणेश हेगडे, जावेद अली, अनुषा दाण्डेकर सदृशाः अभिनेतारः अपि भागम् अवहन् । केचन मासाः सा तस्मिन् कार्यक्रमे व्यस्ता आसीत् । ततः भारतं प्रत्यागत्य सा पुनः शाहरुख-करीना-अर्जुनेत्यादिभिः सह दुबई-महानगरम् अगच्छत् । तत्र दुबई-महानगरस्य एरीना-स्थले १५,००० दर्शकानाम् उपस्थितौ सा प्रदर्शनं कृतवती । कैटरीना इत्यनया पुरस्कारसम्मेलनेषु, आरक्षकसम्मानकार्यक्रमेषु, सङ्गीतसमारोहेषु च बहुधा प्रदर्शनानि कृतानि । मस्कट-महानगरे आयोजिते 'टेम्पटेशन् रीलोडेड २०१३' इत्यस्मिन् कार्यक्रमे सा शाहरुख खान, अली जफर, प्रीति जिण्टा इत्यादिभिः सह प्रदर्शनम् अकरोत् । कैटरीना २००९ तमे वर्षे जोहानसबर्ग-महानगरे वाण्डरर्स क्रिकेट स्टेडियम-मध्ये अन्ताराष्ट्रियकार्यक्रमे भागम् अवत् । ततः २०१३ तमे वर्षे अपि सा 'आई पी एल्'-क्रीडायाः उद्घाटनसमारोहे प्रदर्शनं कृतवती । कैटरीना स्वाभिनीतानां चलच्चित्राणां गीतेषु विभिन्नेषु पुरस्कारसमारोहेषु प्रदर्शनं करोति । २००६ तमे वर्षे कैटरीना 'ग्लोबल इण्डियन'-पुरस्कारे प्रदर्शनम् अकरोत् । ततः वर्षद्वयानन्तरं २००८ तमे वर्षे 'रेस'-चलच्चित्रस्य गीतेषु नवमे 'अन्ताराष्ट्रिय-भारतीय-चलच्चित्र-अकादमी'-पुरस्कारसमारोहे नृत्यम् अकरोत् । २००९ तमे वर्षे पञ्चपञ्चाशत्तमे 'फिल्मफेयर'-पुरस्कारसमारोहे तथा च २०१३ तमे वर्षे 'जी सिने'-पुरस्कारसमारोहे च सा प्रदर्शनम् अकरोत् । उभौ समारोहौ मुम्बई-महानगरे आस्ताम् ।
'दैनिक जागरण'-इत्याख्ये समाचारपत्रे कैटरीना इत्यस्याः विषये एकः लेखः प्रकाशितः अभवत् । तस्मिन् लेखे उल्लिखितम् आसीत् यत्, यद्पि कैटरीना हिन्दीभाषां न जानाति तथा च सा विदेशिमहिला अस्ति, तथापि भारतीयचलच्चित्रजगति सफलतायाः पर्यायत्वेन कैटरीना इत्यस्याः नाम देदीप्यमानम् अस्ति । कैटरीना कैफ इत्यस्याः समकालीनासु सर्वासु अभिनेत्रीषु सफला अभिनेत्री अस्ति । अभिनयसम्बद्धाः आलोचनाः कैटरीना-विरुद्धं भवन्ति, तथापि सततं सा सफलतमाऽभिनेत्रीत्वेन भारतीयचलच्चित्रजगति ख्यातिं प्राप्तवती । एकया मासिकपत्रिकया सफलतमायाः अभिनेत्र्याः विषये सर्वेक्षणं कृतम् आसीत् । तस्मिन् सर्वेक्षणे कैटरीना सफलतमाऽभिनेत्री अस्ति इति उद्घोषणा आसीत् । कैटरीना इत्यस्याः विषये पत्रकारेषु मान्यता अस्ति यत्, सा स्वकार्यं प्रति समर्पिता व्यक्तिः अस्ति । 'अजब प्रेम की गजब कहानी'-चलच्चित्रस्य निर्देशकः राजकुमार सन्तोषी कैटरीना इत्यस्याः कृते अवदत्, "सा प्रप्रथमक्रमाङ्कस्य अभिनेत्री अस्ति, परन्तु चलच्चित्रनिर्माणकाले सा तादृशं व्यवहारं कदापि न करोति । यद्यपि सा प्रख्याततमा अभिनेत्री अस्ति, तथापि निर्माणस्थले किमपि प्रभावितं न भवति" इति । कैटरीना इत्यनया स्वाभिनयस्य क्षमता वर्धिता, हिन्दीभाषायाः शिक्षणं प्राप्तं च अतः तस्याः प्रशंसा सर्वत्र अभवत् । तेन सह तया 'आइटम'-गीतेषु यः अभिनयः कृतः, तस्य कृते अपि तस्याः प्रशंसा अभवत् ।
भारते याः अभिनेत्र्यः सन्ति, तासु कैटरीना सर्वाधिकं पारिश्रमिकं प्राप्नोति इति मन्यते । जनानाम् अनुमानम् अस्ति यत्, सा एकस्य चलच्चित्रस्य कृते ५.५ वा ६ कोटिरूप्यकाणि स्वीकरोति । २०१३ तमे वर्षे प्राप्तसर्वाधिकपारिश्रमिकासु भारतीयाभिनेत्रीषु सा द्वितीये क्रमाङ्के आसीत् । फोर्ब्स-पत्रिकायाः अनुमानानुसारं कैटरीना इत्यनया २०१२ तमे वर्षे ६५ कोटिरूप्यकाणि अर्जितानि । तस्य फलस्वरूपं सा द्वादशे क्रमाङ्के आसीत् । २०१३ तमस्य वर्षस्य सूच्यां सा दशमे क्रमाङ्के आसीत् । दशजनेषु सा एकाकिनी महिला आसीत् । 'पीपल विथ मनी'-नामिकया पत्रिकया २०१४ तमे वर्षे आविश्वं सर्वाधिकधनार्जनं कृतवतीनां अभिनेत्रीणां नामानि उद्घोषितानि । तस्यां सूच्यां तस्याः प्रप्रथमः क्रमाङ्कः वर्तते ।
भारतदेशे याः अभिनेत्र्यः सन्ति, तासु कैटरीना सुन्दरतमा अस्ति इति मान्यता अस्ति । पत्रकारिताक्षेत्रे तस्याः त्वचः, केशानाम्, शरीराकृतेः च बहुधा प्रशंसा भवति । गूगल-गवेषणेन एका साङ्ख्यिकी प्रकाशिता अस्ति, तस्याः साङ्ख्यक्याः अनुसारं कैटरीना भारतदेशे सर्वाधिकलोकप्रियेषु बॉलीवुड-अभिनेतॄषु अन्यतमा अस्ति । 'ऍफ् एच् एम्'-पत्रिका २००८, २००९, २०११, २०१२, २०१३ वर्षेषु "आविश्वं कमनीयतममहिला"-त्वेन (sexiest) उदघोषयत् । 'इस्टर्न आई'-इत्याख्या ब्रितानी-पत्रिका २००८ तः २०१२ पर्यन्तं सततं चत्वारि वर्षाणि "आविश्वं कमनीयतमजम्बूद्वीपीयमहिला"-त्वेन कैटरीना इत्यस्याः नाम्नः उद्घोषणाम् अकरोत् । सा प्रप्रथमा महिला अस्ति, यस्याः प्रतिकृतित्वेन बार्बी-इत्याख्यायाः पाञ्चालिकायाः (Doll) निर्माणं जातम् अस्ति ।
एतत् चिह्नं दर्शयति यत्, अमुकचलच्चित्रं प्रकाशितं नाभवत् । |
वर्षम् | चलच्चित्रम् | चरित्रम् | टिप्पणी |
---|---|---|---|
२००३ | बूम | रीना कैफ | |
२००४ | मल्लीस्वारी | राजकुमारी मल्लीस्वारी | तेलुगुचलच्चित्रम् |
२००५ | मैंने प्यार क्यूँ किया | सोनिया | |
२००५ | अल्लरी पिदुगू | श्वेता | तेलुगुचलच्चित्रम् |
२००५ | बलराम बनाम तारादास | सुप्रिया | मलयालमचलच्चित्रम् |
२००५ | सरकार | पूजा | |
२००६ | हमको दीवाना कर गये | जिया यशवर्धन | |
२००७ | नमस्ते लंदन | जसमीत सिंह | |
२००७ | पार्टनर | प्रिया जयसिंह | |
२००७ | वैलकम | सञ्जना | |
२००७ | अपने | नन्दिनी साराभाई | |
२००८ | रेस | सोफिया | कैमियो |
२००८ | सिंह इज किङ्ग | सोनिया सिंह | |
२००८ | हैलो | कथावाचक | |
२००८ | युवराज | अनुष्का बेण्टन | |
२००९ | न्यू यॉर्क | माया शेख | |
२००९ | ब्लू | निक्की | कैमियो |
२००९ | अजब प्रेम की गजब कहानी | जेनिफर "जेन्नी" पिण्टो | |
२००९ | दे दना दन | अञ्जलि कक्कड | |
२०१० | राजनीति | इन्दु सेकसरिया / प्रताप | |
२०१० | तीसमार खां | अन्या खान | |
२०११ | जिन्दगी न मिलेगी दोबारा | लैला | |
२०११ | बॉडीगार्ड | ख़ुद | गीत "बॉडीगार्ड" इत्यस्मिन् विशेषोपस्थितिः |
२०११ | मेरे ब्रदर की दुल्हन | डिम्पल दीक्षित | मनोनीत-फिल्मफेयर-पुरस्कारं प्रापत्, सर्वश्रेष्ठाभिनेत्री |
२०१२ | अग्निपथ | चिकनी चमेली | गीत "चिकनी चमेली"-गीते विशेषोपस्थितिः |
२०१२ | एक था टाइगर | जोया | |
२०१२ | जब तक है जान | मीरा थापर | |
२०१३ | मैं कृष्णा हूँ | राधा | कैमियो |
२०१३ | बॉम्बे टॉकीज | खुद | कैमियो |
२०१३ | धूम 3 | आलिया | |
२०१४ | बैङ्ग बैङ्ग | हरलीन साहनी | |
२०१५ | फैण्टम | घोषणा न जाता | फिल्माङ्कनम् |
२०१५ | जग्गा जासूस | घोषणा न जाता | फिल्माङ्कनम् |
This article uses material from the Wikipedia संस्कृतम् article कैटरीना कैफ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). भिन्नोल्लेखः यावत् न भवेत्, तावत् CC BY-SA 4.0 इत्यत्र उल्लेखो भवति । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki संस्कृतम् (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.