हरिताक्षवृक्षः

हरिताक्षवृक्षस्य वल्कलानां पत्राणां शलाटूनां मूलानां कषायम् आमशङ्कारोगे नियन्त्रणं साधयति । फलरसं मधुना सह खादनेन गर्भवतीनाम् अतिसारः नियन्त्रितः भवति । फलरसस्य काण्डरसस्य च पानेन मधुमेहस्य नियन्त्रणं भवति । फलभक्षणं पित्तहरि भवति । पेशलपत्राणि अथवा शालटून् घातयित्वा मधुना अथवा गुडेन सह खादति चेत् पित्थसम्बद्धरोगाः उपशान्ताः भवन्ति । अस्य मूलानि जले निमज्ज्य जलं पिबति चेत् शरीरं शीतलं करोति । त्वचः चूर्णं तिलतैलेन सह योजयित्वा प्राचिनस्य व्रणे लेपनेन कलङ्कः लीयते । त्वचः कषायं क्षतक्षालनार्थम् उपयोजयन्ति । वृक्षस्य काण्डात् निस्सरतः निर्यासः मूलव्याधेः अतिसारस्य निरोधकः । वृक्षस्य त्वचः प्राणिचर्मसंस्करणे उपयुज्यन्ते । निर्यासेन रब्बर् कागदं च उत्पादयन्ति । पेशलपत्राणि व्यञ्जने उपयोजयन्ति पशावः प्रीत्या खादन्ति च । अस्य फपानि सुन्दराणि पानकं कृत्वा जनाः पिबन्ति । अस्य काष्टं तु गृहनिर्माणे उपयुज्यते ।