Itungo

Itungo (ubuke : Amatungo )

Itungo
intama
Itungo
ihene

Intama n’ihene

Itungo 
Amatungo magufi afasha abaturage kwiteza imbere (ihene)

Ihene n’intama zifatwa nk’inka z’abakene kubera ko zitanga inyama, amata , impu n’imyenda bihagije ku byo umworozi aba acyeneye iwe, binashobotse akaba yasagurira isoko kubisigaye. Hari impamvu nyinshi ziri nyamanswa ziboneye kurusha inka k’uborozi bato. Zirahendutse muu kuzigura kandi kuzibona ziroroshye kurusha inka.

  • zibyara vuba, kandi kenshi n’abana benshi
  • zitanga ingano y’inyama, amata, impu, imyenda icungikwa mu kuribwa cyangwa kugurisha. Zifite ubushobozi bwo gukomeza kubaho zirya ibiryo bibi no mu gihe gito.
  • zimenyereza byoroshye ku myaka no kuyandi matungo
  • ubuto bwazo butuma byorohera abagore n’abana kuzicunga.

Aya matungo kandi atuma uzigama ukaninjiza muburyo bworoshye. Aho aborozi batagera ku ma banki, ihene n’intama ni ishoramari ribarinda kugwa mu bukene.

Amoko y’amatungo

Amoko Itariki Ahantu Purpose
Imbwa
(Canis lupus familiaris)
15,000 BC Afurika y’uburasizuba hunting, shepherding, herding, companionship, pest control, inyama, transportation
Intama
(Ovis orientalis aries)
between 11,000 BC and 9000 BC Southwest Asia wool, inyama, amata, leather, vellum
Ingurube
(Sus scrofa domestica)
9000 BC Near East, Ubushinwa inyama, leather, companionship
Ihene
(Capra aegagrus hircus)
8000 BC Irani amata, inyama
Inka
(Bos primigenius taurus) captive-bred
8000 BC Ubuhinde, Middle East na Sub-Saharan Africa inyama, amata, leather, muscle, vellum, transportation, soil fertilization
Zebu
(Bos primigenius indicus)
8000 BC Ubuhinde inyama, amata, leather, muscle, vellum, transportation, soil fertilization
Injangwe
(Felis silvestris catus)
7500 BC Near East pest control, companionship
Inkoko
(Gallus gallus domesticus)
6000 BC Ubuhinde and Southeast Asia inyama, amagi, feathers
Guinea pig
(Cavia porcellus)
5000 BC Peru inyama, companionship
Indogoba
(Equus africanus asinus)
5000 BC Misiri transportation, muscle, inyama
Igishuhe
(Anas platyrhynchos domesticus)
4000 BC Ubushinwa inyama/fat
Water buffalo
(Bubalus bubalis)
4000 BC Ubuhinde, Ubushinwa muscle, inyama, amata
Uruyuki
(Apis spp.)
4000 BC Multiple places honey, pollination, inyama
Ifarashi
(Equus ferus caballus)
4000 BC Eurasian Steppes inyama, transportation, muscle, amata
Dromedary Camel
(Camelus dromedarius)
4000 BC Arabiya transportation, muscle, amata, inyama
Silkworm
(Bombyx mori)
3000 BC Ubushinwa silk, companionship
Reindeer
(Rangifer tarandus)
3000 BC Uburusiya inyama, amata, muscle, antlers
Rock pigeon
(Columba livia)
3000 BC Mediterranean Basin show, messenger, inyama
Goose
(Anser anser domesticus)
3000 BC Misiri inyama/fat, feathers, guarding
Yak
(Bos grunniens)
2500 BC Tibeti amata, muscle, inyama, wool
Bactrian camel
(Camelus bactrianus)
2500 BC Central Asia amata, transportation, inyama
Lama
(Lama glama)
2400 BC Peru transportation, muscle, inyama
Alpaca
(Vicugna pacos)
2400 BC Peru amata, transportation, wool, inyama
Guineafowl
(Numida meleagris)
2400 BC Afurika inyama, amagi
Asian Elephant
(Elephas maximus)
2000 BC Pakisitani muscle, transportation
Ferret
(Mustela putorius furo)
1500 BC Burayi hunting, companionship
Fancy mouse
(Mus musculus)
1100 BC Ubushinwa companionship
Fallow Deer
(Dama dama)
1000 BC Mediterranean Basin inyama, antlers
Muscovy Duck
(Cairina moschata)
700–600 BC Amerika y’Epfo inyama/fat
Cochineal Insect
(Oactylopius coccus)
700–500 BC Shili, Megizike red dye
Indian Peafowl
(Pavo cristatus)
500 BC Ubuhinde show, feathers, inyama
Barbary Dove
(Streptopelia risoria)
500 BC North Africa show
Banteng
(Bos javanicus)
Unknown Southeast Asia, Java inyama, amata, muscle
Gayal
(Bos gaurus frontalis)
Unknown Southeast Asia inyama, muscle
Mandarin Duck
(Aix galericulata)
Unknown Ubushinwa inyama, fat
Dendo
(Meleagris gallopavo)
180 AD Megizike, Leta Zunze Ubumwe z’Amerika inyama, feathers
Stingless Bee
(Melipona beecheii)
180 AD Megizike, Amazon Basin honey
Goldfish
(Carassius auratus auratus)
300–400 Ubushinwa companionship
Urukwavu
(Oryctolagus cuniculus)
600 Burayi inyama, fur, felt, companionship
Mute Swan
(Cygnus olor)
1000–1500 Burayi
Japanese Quail
(Coturnix japonica)
1100–1900 Ubuyapani inyama
Common carp
(Cyprinus carpio)
1200–1500 Burayi, East Asia inyama, show (koi)
Canary
(Serinus canaria)
1600 Canary Islands, Burayi companionship
Fancy rat
(Rattus norvegicus)
19th century Ubwongereza companionship
Burayian Mink
(Mustela lutreola)
19th century Burayi fur
Budgerigar
(Melopsittacus undulatus)
1850s Ositaraliya companionship
Cockatiel
(Nymphicus hollandicus)
1870s Ositaraliya
Zebra Finch
(Taeniopygia guttata)
20th century Ositaraliya
Hamster
(Mesocricetus auratus)
1930s Siriya companionship, research
Domesticated silver fox
(Vulpes vulpes)
1950s Repubulika Zunze Ubumwe z’Abasoviyeti fur, research
Muskox
(Ovibos moschatus)
1960s Leta Zunze Ubumwe z’Amerika muscle, inyama, amata

Notes

Tags:

🔥 Trending searches on Wiki Ikinyarwanda:

AbanyiginyaAmavuta y'inkaUwihoreye Jean Bosco MustaphaUbuhinzi bw'amashuJoseph HabinezaSawo Tome na PurensipeUbuhinzi bw'urusendaUbusuwisiUmuvumuIsrael MbonyiApotre Yoshuwa MasasuUmurenge wa MimuliSeyisheleAmaperaAkarere ka KarongiAvokaAmateka ku yahoze ari Gereza ya Nyarugenge 1930MakadamiyaAkagariDicynoneCécile KayirebwaAkazirarugumaIngugeIsimbi AllianceRosalie GicandaFuraha JacquesIbirango by’igihuguISO 3166-1SilovakiyaUrwandiko rwa II rwandikiwe AbatesalonikaAndrew KarebaLeta Zunze Ubumwe z’AmerikaInkomoJuno KizigenzaUmurenge wa NderaLudwig FeuerbachUmugaboKigaliUgushyingoMukankubito Gahakwa DaphroseIngomaUrwiriInyoni zo mu RwandaImboga rwatsiUbuhinzi ubwiza bw' ikirereHabyarimana DesireAbadiventisti b'Umunsi wa KarindwiSudani y’AmajyepfoMolidovaImpongoImyemerere gakondo mu RwandaMary GahonzireUmurenge wa GatengaInyanyaGisagara Thermal Power StationBurundiSofiyaArikidiyosezi Gatolika ya KigaliImikino gakondo mu RwandaOda GasinzigwaUmurenge wa NyakabandaKwakira abantu bashyaGusyaOsitiriyaMukankuranga Marie JeanneIbiranga umuyobozi mwizaInigwahabiriSuwedeClementine WamariyaIbikoroUmutesi FrancineUturere tw’u RwandaBernadette UmunyanaIkirogora🡆 More