Krasnodrzew Pospolity
Krasnodrzew pospolity, koka, krzew kokainowy (Erythroxylum coca Lam.) – gatunek krzewu prawdopodobnie pochodzący z rejonu Andów.
Obecnie występuje wyłącznie w uprawie. Główne rejony uprawy to: Ameryka Południowa, Jawa, Kamerun.
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | krasnodrzew pospolity |
| Nazwa systematyczna | |
| Erythroxylum coca Lam. Encycl. 2:393. 1786 | |
Morfologia
- Pokrój
- Krzew dorastający do wysokości 2–3 m.
- Liście
- Pojedyncze, cienkie, odwrotnie jajowate lub podłużnie jajowate, całobrzegie. Pachną herbatą.
- Kwiaty
- Małe, zebrane po kilka w kątach liści, 5-krotne: korona kwiatu białożółta, składająca się z 5 płatków. Pręcików 10, słupek 1 o zalążni trójkomorowej.
- Owoce
- Czerwone pestkowce.
Zmienność
- Erythroxylum coca Lam. var. coca
- Erythroxylum coca Lam. var. ipadu Plowman
Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Liście koki, zawierające kokainę w ilości 0,25–1,3%, są wykorzystywane przez południowoamerykańskich rdzennych mieszkańców jako używka. Sama roślina odgrywa ważną rolę w tradycyjnej kulturze andyjskiej. W wielu rejonach stanowiła podstawę egzystencji rdzennych rolników, zwłaszcza w górach, niesprzyjającym innym uprawom. Roślina wykorzystywana jest do produkcji Coca-Coli, przy czym o ile w początkach jej produkcji (po 1886 roku) surowiec zawierał kokainę, w późniejszych latach (po około 1900 roku) stosowany był dekokainizowany wyciąg z koki. Krasnodrzew jest poza tym wykorzystywany do produkcji narkotyku[potrzebny przypis].
Zwalczanie
Liśćmi koki odżywiają się larwy motyla Eloria noyesi – rząd Kolumbii zaproponował plan walki z plantacjami koki w tym kraju za pomocą tego gatunku[potrzebny przypis].
Przypisy
Bibliografia
- C.E. Turner i inni, Isolation of dihydrocuscohygrine from peruvian coca leaves, „Phytochemistry”, 20 (6), 1981, s. 1403–1405, DOI: 10.1016/0031-9422(81)80048-9 [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- Zbigniew Podbielkowski, Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, ISBN 83-09-00256-4.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Krasnodrzew pospolity, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.