Kot Nubijski

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1780 roku niemiecki przyrodnik Johann Reinhold Forster nadając mu nazwę Felis lybica. Holotyp pochodził z rejonu starożytnego miasta Kafsa w Tunezji.

Felis lybica jest często uważany za podgatunek F. silvestris, ale dowody genetyczne i morfologiczne potwierdzają rozpoznanie dwóch odrębnych gatunków żbika, z F. lybica będącym przodkiem F. catus. Wydaje się, że istnieją trzy różne linie genetyczne F. lybica. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki.

Etymologia

• Felis: łac. feles lub felis „kot”.
• lybica: łac. lybicus „libijski”.
• cafra: nowołac. Caffra „południowo-afrykański”.
• ornata: łac. ornatus „ozdobny, strojny, ozdobiony, znakomity”, od ornare „ozdobić”.

Kot nubijski występuje w południowej Europie, Afryce i Azji zamieszkując w zależności od podgatunku:

• F. lybica lybica – kot nubijski – północna, zachodnia i wschodnia Afryka, Półwysep Arabski, Bliski Wschód, Korsyka, Sardynia i Kreta; prawdopodobnie krzyżuje się z ornata w Iraku.
• F. lybica cafra – kot kafryjski – południowa Afryka; dokładna granica z lybica niepewna, ale może występować w Mozambiku lub Tanzanii.
• F. lybica ornata – kot stepowy – południowo-zachodnia i środkowa Azja, Afganistan, Pakistan, Indie, Mongolia i Chińska Republika Ludowa.

Długość ciała (bez ogona) 40,6–66,5 cm, długość ogona 24,1–36,8 cm; masa ciała 2,4–6,4 kg dla osobników z Afryki; długość ciała (bez ogona) 47–74 cm, długość ogona 21,9–36 cm; masa ciała 2–6 kg dla osobników z Azji. Kot o dość lekkiej budowie. Ogon spiczasty, długi i cienki. Kot o zmiennym ubarwieniu, od żółtoszarego do ciemnoszarego. Deseń mało widoczny, podobny do wzoru spotykanego u kotów domowych. Tylna strona uszu ma czerwony lub rudobrązowy odcień. Ogon z dwiema wyraźnymi obrączkami, reszta „rozmazana”. Pyszczek prążkowany. Koty leśne są ciemniejsze od tych, które zamieszkują półpustynie.

Prowadzi samotny tryb życia. Żywi się drobnymi gryzoniami, pajęczakami, jaszczurkami i niewielkimi ptakami. Ciąża trwa około 50–60 dni, w miocie 2–3 młodych. Dojrzałość płciową osiąga w wieku 11 miesięcy.

• C.J. Temminck: Monographie de mammalogie. T. 1. Paris: 1824, s. 1–204. (fr.).
• F. Lataste. Étude de la faune des vertébrés de Barbarie (Algérie, Tunisie et Maroc): Catalogue provisoire des mammifères apélagiques sauvages de Barbarie. „Actes de la Société linnéenne de Bordeaux”. 39, s. 129–289, 1885. (fr.). 
• H. Schwann. On Felis ocreata, better known as Felis caligata, and its subspecies. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 13, s. 421–426, 1904. (ang.). 
• L. Zukowsky. Über zwei neue Formen von Felis caudata Gray. „Archiv für Naturgeschichte”. Abteilung A. 80 (9), s. 93–101, 1915. (niem.). 
• L. Zukowsky. Drei neue Kleinkatzenrassen aus Westasien. „Archiv für Naturgeschichte”. Abteilung A. 80 (10), s. 124–142, 1915. (niem.). 
• R.I. Pocock. The races of the North African wild cat (Felis lybica). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1944 (1–2), s. 65–73, 1944. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1944.tb00212.x. (ang.).