Komunikacja Językowa: Wymiana informacji między jej uczestnikami

Wypracowanie teorii komunikacji powiązane jest w szczególności z powstaniem i rozwojem cybernetyki jako nauki o ogólnych zasadach sterowania informacjami i ich przekazu.

Komunikacja językowa stanowi szczególną formę przekazywania informacji za pomocą języka (zob. funkcja komunikatywna języka). W procesie tym obecne są następujące elementy i zdarzenia: uczestnicy rozmowy (mówiący, słuchający), treść informacyjna, kodowanie i dekodowanie informacji za pomocą języka (kodu językowego).

Podstawowy model komunikacyjny obrazuje relację między nadawcą a odbiorcą. Pomiędzy tymi dwoma uczestnikami następuje przekaz informacji za pomocą języka, czyli usystematyzowanego kodu, składającego się z różnych znaków i zasad ich łączenia. Treść przekazywana przez nadawcę jest dekodowana, identyfikowana po przyjęciu przez odbiorcę. Efektywne przekazanie komunikatu możliwe jest tylko w przypadku, gdy odbiorca zna kod (język) używany przez nadawcę.

Jeżeli w akcie komunikacyjnym zawarte są określone intencje wobec odbiorcy (jest to prośba, obietnica, pytanie, groźba itd.), wówczas akt ten określa się jako akt mowy.

Akty mowy można podzielić na:

• udane (fortunne) – takie, które trafiły do właściwego odbiorcy i zostały zinterpretowane zgodnie z intencją nadawcy
• nieudane (niefortunne) – odebrane przez innego odbiorcę lub niewłaściwie odczytane.

Według koncepcji Romana Jakobsona można wyróżnić sześć funkcji wypowiedzi:

• ekspresywna (emotywna) – gdzie największą wagę przykłada się do wyrażenia emocji
• impresywna (konatywna) – gdy nadawca stara się wpłynąć na odbiorcę
• przedstawieniowa (poznawcza, informatywna, informacyjna) – gdzie najistotniejszy jest przepływ treści informacyjnych, faktów
• fatyczna – czyli funkcja mająca na celu utrzymanie kontaktu pomiędzy nadawcą a odbiorcą
• metajęzykowa – gdy wypowiedź zawężona jest do opisu samego kodu/przekazu językowego
• poetycka (estetyczna) – gdzie największą wagę przykłada się do doznań estetycznych, sposobu organizacji komunikatu.

• funkcje języka
• styl funkcjonalny

• JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758  (słow.).