Eroplano

Saray eroplano et nandurumay kabaleg, itsura, tan pakagawaan na saray payak da. Say malaknab a pakagamoran na saray eroplano so mangilaktip ed panagligliwaan, pangilugan na saray kalakal tan totoo, militar, tan pan-research. Diad sankamundoan, say komersyal ya aviation et mangitatarya na masulok ya apatiran bilyon ya pasahero kada taon diad saray eroplano tan mangitatarya na masulok ya 200 bilyon tonne-kilometers na kargamento kada taon, ya mas melag nen 1% na kargamento ed mundo. Maslak ya eroplano et papawilen na sakey a piloto, balet wala met iray ipapagawa ya remote odino computer-controlled.

Saray agagi ya Wright so angimbento tan angibakal na sankaunaan ya eroplano nen 1903, ya atagtagey bilang "say sankaunaan ya inagew-agew tan kontrolen ya mabiskeg nen say dagem ya angibakal". Nansumpalan ira ed saray kimey nen George Cayley ya ginmapon nen 1799, sanen impaliwawa to so ideya na modernon eroplano (tan diad saginonor et ginawa tan niparontal iray modelon man-fly tan saray asukses ya pasahero-a-flyer) tan say kimey na German a payunir na panag-aviasyon na too ya si Otto Lilienthal, ya, ed nagba na 1867 tan 1896, et nanaral met ed mabiskeg nen say dagem ya eroplano. Say impan-bulong nen Lilienthal nen 1891 so ipapasen bilang gapo na panagbulong na too. Kayari na limitado ya impangausar to ed Sankamundoan a Guerra I, nantultuloy ya inmubo so teknolohiya na eroplano. Saray eroplano so akapan-presensya ed amin a manunan bakal na World War II. Say sankaunaan ya jet aircraft et say German Heinkel He 178 nen 1939. Say unonan jetliner, say de Havilland Comet, so inmunan inusar nen 1952. Say Boeing 707, say sankaunaan ya commercial jet ya nagmaliw ya epektibo, et masulok ya 50 taon ya nanlingkor ed komersyal a serbisyo, manlapud 1958 anggad 2013 labat.