ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਦੀ ਹਾਲਤ

ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਦੀ ਹਾਲਤ

ਲੇਖਕ	ਫਰੈਡਰਿਕ ਏਂਗਲਜ਼
ਮੂਲ ਸਿਰਲੇਖ	Die Lage der arbeitenden Klasse in England
ਦੇਸ਼	ਜਰਮਨੀ
ਭਾਸ਼ਾ	ਮੂਲ ਜਰਮਨ
ਵਿਧਾ	ਰਾਜਨੀਤੀ, ਆਰਥਿਕਤਾ, ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਤੀ	ਜਰਮਨ: 1845, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: 1887
ਆਈ.ਐਸ.ਬੀ.ਐਨ.	1-4069-2036-3
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ

ਇਸ ਵਿੱਚ ਏਂਗਲਜ਼ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ: “ਨੈਤਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੰਨੀ ਗਿਰੀ ਹੋਈ, ਖੁਦਪ੍ਰਸਤੀ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਬੁਰੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਗਲਤਾਨ, ਅੰਦਰੋਂ ਇੰਨੀ ਖੋਖਲੀ… ਜਮਾਤ ਮੈਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀ”। ਉਦਯੋਗਿਕ ਇਨਕਲਾਬ ਨੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਦਤਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ। ਮਿਸਾਲ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਦਰਸਾਇਆ ਕਿ ਮੈਨਚੇਸਟਰ ਅਤੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ (ਚੇਚਕ, ਖਸਰਾ, ਲਾਲ ਬੁਖ਼ਾਰ ਅਤੇ ਕਾਲੀ ਖੰਘ ਵਰਗੇ) ਰੋਗਾਂ ਨਾਲ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ\ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਚਾਰ ਗੁਣਾਂ ਸੀ।

ਏਂਗਲਜ਼ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਸਨਅਤੀ ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਾਬਤ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਜਰਤਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਰਹਿਣ ਹਾਲਤਾਂ ਦੋਨਾਂ ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਦਰਸਾਇਆ ਕਿ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਪੂਰਵ-ਉਦਯੋਗਿਕ ਕਿਰਤੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵਧੇਰੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ-ਰਹਿਤ ਅਤੇ ਕੋਝੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਸਨਅਤੀਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਆਪਕ ਆਲੋਚਨਾ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਵੀਹਵੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਇਨਕਲਾਬ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਵੀਹਵੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਖ਼ੂਬ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।