ରାମାୟଣ କୁଶ: ରାମାୟଣର ଚରିତ୍ର

Kusha
Kusha, one of Rama and Sita's twin sons

ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ପୂର୍ବ ୩୨୦ ମସିହାରୁ ୧୮୫ ମସିହା ଯାଏ ବାରାନଶୀ ଓ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଶାସନ କରିଥିବା ମୌର୍ଯ୍ୟ ରାଜବଂଶ କୁଶଙ୍କ ବଂଶୋଦ୍ଭବ ହେଇଥିବାରା କୁହାଯାଇଥାଏ । 

 

ରାମାୟଣ ଅନୁସାରେ ସିତା ଗର୍ଭବତୀ ଥିବା ସମୟରେ ଲୋକ ବାଦ ଯୋଗୁଁ ତାଙ୍କୁ ବନବାସରେ ଯିବାକୁ ହେଇଥିଲା । ସେ ଅରଣ୍ୟରେ ବାଲ୍ମୀକି ଋଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ରହିଲେ । ତମଶା ନଦୀ କୂଳରେ ଥିବା ସେହି ଆଶ୍ରମରେ ଲବ ଓ କୁଶଙ୍କ ଜନ୍ମ ହେଇଥିଲା । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ସେମାନଙ୍କ ଲାଳନ ପାଳନ ଦେଖିବା ସହ ସେମାନେ ବଡ଼ ହେଲା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । 

ରାମ ଯେତେବେଳେ ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞ କାଲେ ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ଲବ ଓ କୁଶଙ୍କୁ ଧରି ସେଟାକୁ ଯାଇଥିଲେ । ସେହି ସ୍ଥଳରେ ଲବ ଓ କୁଶ "ରାମାୟଣ" ମୂଳରୁ ପଠନ କରିଥିଲେ । ସୀତାଙ୍କ ବିଷୟ ଆସିବା ପରେ ରାମ ଦୁଖରେ ଜର୍ଜରିତା ହେଇଗଲେ ଓ ଅନୁତାପ କଲେ । ସେହି ସମୟରେ ବାଲ୍ମୀକି ସୀତାଙ୍କୁ ଆଣି ରାମଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କାଲେ । କିନ୍ତୁ ତଥାପି ରାମ ଲୋକ ବାଦର ଭ୍ରମ ଏଡେଇବାକୁ ସୀତାଙ୍କୁ ଅଗ୍ନି ପରିକ୍ଷା ଦେବାକୁ କହି ତାହା ପରେ ଗ୍ରହଣ କଲେ । 

ରାମଙ୍କ ଅନ୍ତେ ଲବ ଓ କୁଶ "ଲବପୁରୀ" ଓ "କସୁର" ନାମକ ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରି ରାଜୁତି କରିଥିଲେ । କେତେକଙ୍କ ମତରେ କସୁର ଆଧୁନିକ କୁଶୀନଗରଠାରେ ଥିଲା ଓ ତାହାର ନାମ କୁଶବତୀ ଥିଲା । ଏକ ସମୟରେ ଏହା କଳିଙ୍ଗ ସମ୍ଭ୍ରାଜୀରେ ଥିଲା ।