Svati er eit bantuspråk i nguni-gruppa som blir tala av swazifolket i Eswatini og Sør-Afrika.
Nær ein million menneske i Eswatini og vel ein million i Sør-Afrika talar svati. Språket er nærskyldt med nguni-språka phuthi, zulu, sør-ndebele, nord-ndebele og xhosa.
Svati siSwati | ||
Klassifisering | Niger-kongo-språk Atlantisk-kongo-språk Benue-Kongo Bantoid Sør-bantoid Bantu Sør-bantu Nguni Tekela | |
Bruk | ||
Tala i | Eswatini, Sør-Afrika, Lesotho, Mozambique | |
Svatitalande i alt | 2 034 000 (2006) | |
Skriftsystem | Latinsk | |
Språkkodar | ||
ISO 639-1 | ss | |
ISO 639-2 | ssw | |
ISO 639-3 | ssw | |
Wiki på svati |
Det blir undervist i svati i skular i Eswatini og i nokre skular i Mpumalanga og KaNgwane-området i Sør-Afrika. Svat er offisielt språk i Eswatini, ved sida av engelsk, og er også eit av elleve offisielle språk i Sør-Afrika. Språkbrukarane kan i stor grad lese og skrive språket.
Svati tala i Eswatini kan delast i tre dialektar: baca, hlubi og phuthi. Standard svati blir hovudsakleg brukt nord i språkområdet, og det er denne dialekten som skal ha størst prestisje.
Labial | Dental | Alveolar | Alveolar Lateral | Palatal (-alveolar) | Velar | Glottal | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nasal | m | n | ɲ | ŋ | |||
Lukkelyd | pʰ pʼ b ɓ | tʰ tʼ d | kʰ kʼ g ɠ | ||||
Affrikat | ts dz | tʃʼ dʒ | |||||
Frikativ | f v | s z | ɬ ɮ | ʃ ʒ | h ɦ | ||
Approksimant | l | j | w | ||||
Klikkelydar | ǀ | ǃ |
I svati er substantiva samansett av to delar, eit prefiks og ein ordstamme. Ut frå prefiksa kan ein gruppere substantiva i ulike klassar.
Klasss | Eintal | Fleirtal |
---|---|---|
1/2 | um(u)-1 | ba-, be- |
1a/2a | Ø- | bo- |
3/4 | um(u)-1 | imi- |
5/6 | li- | ema- |
7/8 | s(i)-2 | t(i)-2 |
9/10 | iN-3 | tiN-3 |
11/10 | lu-, lw- | |
14 | bu-, b-, tj- | |
15 | ku- |
1 umu- erstattar um- einstavingsstammar, som t.d. umuntfu (person).
2 s- og t- erstattar si- and ti- framfor stammar som begynner med vokal, som sandla/tandla (hand/hender).
3 N står i prefiksa iN- og tiN- for m, n eller ingen bokstav i det heile
Nokre døme på ord og setningar:
Norsk | Swazi |
---|---|
Velkommen | Sondzela |
Takk | Siyabonga |
Goddag / hallo | Sawubona |
Røyking forbode | Akubhenywa |
Ingen tilgang | Akungenwa |
Pass opp! | Caphela! |
Lykke til med fødselsdagen | Lusuku lwekutalwa loluhle |
God jul og godt nyår | Khisimusi lomuhle kanye neMnyaka lomusha lonenjabulo |
This article uses material from the Wikipedia Nynorsk article Svati, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Teksten er tilgjengeleg under CC BY-SA 4.0 om ikkje anna er oppgjeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nynorsk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.