Pilihan Raya Umum Kemboja 2023

Ia akan menjadi pilihan raya pancatahunan ketujuh di Kemboja sejak pilihan raya demokratik dipulihkan pada 1993. Parti Rakyat Kemboja (PRK) kini memegang semua kerusi di parlimen. Perdana Menteri Hun Sen akan memohon penggal lima tahun lagi dalam jawatan. Parlimen baharu itu dijadualkan mengangkat sumpah pada 28 Ogos 2023.

← 2018 23 Julai 2023 2028 →
Semua 125 kerusi dalam Perhimpunan Kebangsaan 63 kerusi diperlukan untuk majoriti
Terdaftar	9,710,645 ▲ 13.7%
Parti pertama Parti kedua Parti ketiga   Pemimpin Hun Sen Norodom Chakravuth Nhek Bun Chhay Parti Parti Rakyat Kemboja FUNCINPEC Parti Bersatu Kebangsaan Khmer Pilihan raya lepas 76.85%, 125 karusi 5.89%, 0 kerusi 1.56%, 0 kerusi Kerusi sebelum 125 0 0 Kerusi yang dimenangi 120 5 0
Keputusan mengikut wilayah Keputusan mengikut peratusan Pemerolehan dan pengekalan
Perdana Menteri sebelum pilihan raya Hun Sen Parti Rakyat Kemboja Terpilih Hun Manet Parti Rakyat Kemboja

Hun Sen telah menjadi Perdana Menteri Kemboja dan negeri-negeri pendahulunya (Republik Rakyat Kampuchea dan Negeri Kemboja) sejak Januari 1985 (dalam kapasiti pemangkuan dari Disember 1984). Sejak rampasan kuasa 1997, beliau telah menyatukan kuasa, mengakibatkan pemerintahan autoritarian yang memuncak dengan penubuhan sistem satu parti de facto pada 2018 selepas Mahkamah Agung Kemboja yang setia kepadanya mengharamkan parti pembangkang terbesar, Parti Penyelamat Nasional Kemboja dan Kem Sokha.

Hun Sen telah disahkan sebagai calon perdana menteri PRK bagi pemilihan 2023 semasa Kongres ke-43 parti itu. Jawatankuasa Pusat juga sebulat suara meluluskan Hun Manet, anak Hun Sen, sebagai calon perdana menteri parti selepas Hun Sen. Hun Sen secara terbuka berikrar untuk kekal sehingga selepas pilihan raya 2028, walaupun peralihan kuasa kepada anaknya antara 2023 dan 2028 tidak ditolak sepenuhnya. Walaupun terdapat beberapa kelemahan, terutamanya semasa wabak berskala besar pada awal tahun 2021, kerajaan telah dipuji secara meluas kerana tindak balas COVID-19, memulakan program vaksinasi yang berjaya, dengan lebih 80% penduduk telah divaksin sepenuhnya setakat Januari 2022.

Perbalahan awam berprofil tinggi antara puak Kem Sokha dan Sam Rainsy dari bekas Parti Penyelamat bermakna tidak mungkin ada pembangkang yang bersatu menentang PRK. Pilihan raya komun 2022 yang mengakibatkan kejatuhan besar terjangka buat CPP, dilihat sebagai penggerak pilihan raya umum. Berdasarkan keputusan tersebut, PRK secara dalaman mengunjurkan bahawa ia akan memenangi 104 kerusi atau 83.20%, dan Parti Cahaya Lilin akan memenangi 21 kerusi atau 16.80%. Bagaimanapun, selepas itu, jurucakap parti, Sok Eysan berkata bahawa PRK akan menyasarkan 90% kerusi (120).

Pada 15 Mei 2023, Parti Cahaya Lilin telah dinafikan pendaftaran secara rasmi oleh Jawatankuasa Pilihan Raya Kebangsaan, bermakna mereka telah hilang kelayakan daripada menyertai pilihan raya. Alasan yang diberikan ialah kegagalan untuk mengemukakan dokumen pendaftaran yang sepatutnya, yang mana pihaknya berkata ia akan membuat rayuan.

Penahanan Khem Sokha

Bekas presiden Parti Penyelamat (CNRP) Khem Sokha dijatuhi hukuman penjara 27 tahun kerana didakwa bersubahat dengan kuasa asing untuk menjatuhkan kerajaan. Beliau ditahan di rumahnya di kawasan kejiranan Tuol Kork di Phnom Penh, dan ditahan di penjara Trapeang Phlong dalam menunggu perbicaraan. Disebabkan kebimbangan COVID-19, perbicaraan awalnya ditangguhkan. Pada 3 Mac 2023, mahkamah perbandaran menjatuhkan hukuman penjara 27 tahun di bawah Seksyen 439 dan 443 Kanun Jenayah, dan mengharamkannya daripada politik dan pilihan raya di bawah Perkara 450. Sokha tidak segera dipenjarakan, dan sebaliknya dihadkan di rumahnya di bawah pemantauan mahkamah. Keputusan mahkamah itu dikutuk oleh kumpulan hak asasi manusia, kedutaan AS dan Pesuruhjaya Hak Asasi Manusia PBB.

Peletakan jawatan

Parti Belia Kemboja

Berikutan peristiwa ini, 15 ahli parti termasuk tiga ahli kanan Parti Belia Kemboja dan ahli jawatankuasa tetap Neou Bora, Huon Thearith dan Chhom Chanthorn meletak jawatan. Pemimpin parti Pich Sros dipetik berkata, "perletakan jawatan pegawai kanan bukanlah perkara yang perlu dibimbangkan, dan parti merancang untuk mendaftarkan penyertaan dan senarai calonnya dengan Jawatankuasa [bagi pilihan raya 2023].

Parti Cahaya Lilin

Kong Korm, penasihat kanan Parti Cahaya Lilin Kemboja, meletak jawatan selepas pihak berkuasa mengumumkan rancangan untuk meneruskan tuntutan mahkamah terhadapnya atas komen yang dibuatnya pada Januari yang mengutuk rampasan hartanya. Beliau memohon maaf kepada Hun Sen dan PRK kerana memaksa parti itu memfailkan tuntutan mahkamah, dan berkata persatuannya dengan Parti Cahaya Lilin ialah satu kesilapan. Dalam surat permohonan maafnya, Kong Korm berkata "saya menerima kesilapan saya dan memohon maaf kepada presiden PRK yang menganggap aktiviti politik terbaharu saya membahayakan maruah pemimpin PRK dan mengganggu keharmonian masyarakat."

Perlembagaan Kemboja menyatakan Dewan Negara dipilih bagi penggal 5 tahun daripada 25 kawasan pilihan raya berbilang ahli berdasarkan wilayah dengan senarai tertutup perwakilan berkadar. Kerusi diperuntukkan menggunakan kaedah D'Hondt dan pilihan raya akan diadakan pada Ahad keempat bulan Julai.

 

Bilangan peruntukan kerusi wilayah:

Semua warganegara berumur 18 tahun ke atas layak mengundi, dengan pengundian adalah tidak wajib. Jawatankuasa Pilihan Raya telah meluluskan 9,710,645 pengundi berdaftar untuk 2023, peningkatan sebanyak 504,964 lagi pengundi sejak pilihan raya komun 2022, dan peningkatan sebanyak 13.7% (1,330,428) sejak pilihan raya umum 2018.

Satu subdekri yang ditandatangani oleh Perdana Menteri Hun Sen pada 5 Januari menetapkan bilangan ahli majlis bandaran yang berasingan dan baru ditubuhkan di Kandal, Kampong Speu dan Kratie bagi mandat pertama. Subdekri itu menyatakan bahawa bandar Arey Ksat di Kandal akan ada 19 ahli majlis. Secara berasingan, bandar Sampov Poun di Kandal mesti mempunyai 19 ahli majlis juga. Subdekri itu juga menyatakan bahawa Udong Mechey di Kampong Speu mesti ada 17 ahli majlis. Daerah Sameakki Mean Chey di Kampong Speu, kini mempunyai 19 ahli majlis. Subdekri itu juga menyatakan bahawa daerah O'Kreang Sen Chey yang baru ditubuhkan di Kratie mesti mempunyai 15 ahli majlis.

Garis masa pilihan raya kecil: