ကမၠိုဟ်

ကမၠိုဟ် (Cognition) ဂှ် ဒှ်ဝေါဟာရ မဆေင် ကုကသဳစိုတ် ဟွံသေင်မ္ဂး လၟေင်ကမၠောန် မကတ်လ္ၚတ်ကေတ် လညာတ်ညာဏ် ကေုာံ ဒဒှ်မကၠိုဟ် နူကဵု မဗစာရဏာ၊ ပရေင်ဆဵုဂဗ ကေုာံ ပရေင်မဒုင်စသိုင်တအ်ရ။ ဝေါဟာရဝွံ ဆက်စပ်ဒၟံင် ကုအရာမကၠိုဟ်ခၠင် ကဵု လၟေင်ဂၠံင်တရဴ မဂွံစိုပ် ဒဒှ်မကၠိုဟ်ခၠင် ဗီုကဵု - ဒဒှ်မကၠိုဟ်၊ ဒဒှ်မကလင်ပင်မှိင်၊ ဒဒှ်မဒက်ပတန်လညာတ်ညာဏ်၊ တင်သမ္တီ ကေုာံ ပရေင်ဆဵုဂဗကမၠောန်၊ မဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ် ကဵု မစွံင္ၚုဟ်မး၊ မဖျေဟ်ဟိုတ်ဖိုလ်၊ မပသောင်ပြသၞာ ကေုာံ မဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ်၊ ဒဒှ်မနွံကဵုအစာံမကၠိုဟ်ကေတ်မာန် ကဵု မဟီုပတိတ် အရေဝ်ဘာသာ တအ်ရ။ လၟေင်ကမၠောန် ကမၠိုဟ်ဂှ် ဒှ်အရာမသၠဲပ္တိတ် လညာတ်ညာဏ် ကဵု မဆဵုညာတ်ကေတ် လညာတ်ညာဏ်တၟိတအ်ရ။

A cognitive model illustrated by Robert Fludd
လၟေင်ဗီုပြင် ကမၠိုဟ်၊ မဗၟံက်ထၜးလဝ် နကဵု Robert Fludd (1619)

မအရေဝ် ကမၠိုဟ်ဏအ်ဂှ် ဗွဲမဗဗွဲ ကုပရူပရာဂှ် ပံက်အဓိပ္ပါယ် တၞဟ်ခြာတဴ ရေင်သကအ်ရ။

နိရုတ်

မအရေဝ် နကဵု ဘာသာအင်္ဂလိက် cognition ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် နူကဵု ၜိုတ် ၁၅ ဗွဝ်ကၠံ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဂွံအဓိပ္ပါယ် "ဒဒှ်မချပ် ကဵု ဒဒှ်မစွံသတိ"။ တမ်နိရုတ် မအရေဝ်ဏအ်ဂှ် ကၠုင်နူ လေတ္တေန် (နာမ်)(cognitio) မဂွံအဓိပ္ပါယ် ('ဒဒှ်မစမ်ၜတ်,' 'ဒဒှ်မဗတောန်,' ဟွံသေင်မ္ဂး 'လညာတ်ညာဏ်'), မနာမ်ဂှ် ကၠုင်နူ ကြိယာ cognosco မဗဂပ်စုတ်လဝ် con ဂတ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ('နကဵု') ကဵု gnōscō (နာမ်) မဂွံအဓိပ္ပါယ်('ဒဒှ်မတီ')။ အလဵုဇကု မအရေဝ် gnōscō ဂှ် နကဵု ဘာသာဂရိတ် γι(γ)νώσκω မဂွံအဓိပ္ပါယ် (ဒဒှ်အဲမတီ ဟွံသေင်မ္ဂး မကၠိုဟ်)။

မအရေဝ် မန် ကမၠိုဟ် ဂှ် ရံင်ကဵု အဓိပ္ပါယ် ဗီုလေတ္တေန်တုဲ မကြိယာမန် "ကၠိုဟ်" ဂှ် စကာ နဒဒှ် မနာမ်တုဲ ဖန်ဗဒှ်လဝ်ရ။


နိဿဲ

Tags:

🔥 Trending searches on Wiki မန်:

ဒပ်စဵုဒၞာဍုင်မန်ဗြိသိတ် (Brexit)ကြုက်ထံက်၊ ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳသ္ၚိသပြု၊ တၞံကလိင်၊ ဂစေံရတုပြကိုဟ်စရာဲဗုဒ္ဓဘာသာ ကၞပ်(၁)သၞောဝ်ကေပ်လေရ် မဆေင်ကဵု ဂြိုဟ်တာရာယတ္တဒ္ဂေတ်ဝတ်ဘာမန် ကိုဝ်ရဳယျာမတ်အဲၜါမ မၚ်မွဲလဝ်ခိုဟ်ခိုဟ် (ဝတ္ထုဇမၠေအ်)ကမၠင်မေတ္တာCouncil of Science Editorsမကၠဵုသၟိင်ဝါရေဝ်ရောဝ်မန်ချေတ်သိုဝ်ဓမ္မသ (ကွာန်) မဒးဒုင်စံင် ကုပၞာန်ဗၟာ သၞာံ ၂၀၂၄သံဂါယနထၜးဆန္ဒဍုင်ဗၟာ ၂၀၂၁ၜါတ်တလာတ်၊ လိက်တၟအ်တ္ၚဲဒှ်မၞိဟ်သ္ၚုဍုင်မန်ဒဳမဝ်ကရေသဳဘာဝဳကဳပဳဒဳယာFrench West India Companyလၟေင်ကမၠောန် သုတေသန ဝေါဟာရမန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လိက်ပတ်ဗဝ်သၟုတ်ဗပေၚ်ဂိတုဘတ်ဟာလ္လောဝေန်တွဵုရးဍုင်မန်တ္ၚဲအ္စာကဝိမန်လိင် မသက်ကုဘဲပါန်ကွတ်အေန်သတဳကျုတ် ဘာသာမန်အံင်သာန်သုကျဳကွာန်ပါၚ်ယၚ်ဒိန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်သၠုၚ်ကျာသၞောဝ်လိက်မန်🡆 More