ကၟာဝက်၊ ဍုင်

ဍုင်ကၟာဝက်
ဍုင်
ဍုင်ကၟာဝက် ဒၞာဲဍုင်ကၟာဝက် မၞုံ
ဒတန်ဒၞး: 16°08′26″N 97°44′01″E / 16.140444°N 97.733731°E / 16.140444; 97.733731 97°44′01″E / 16.140444°N 97.733731°E / 16.140444; 97.733731
ကၟိန်ဍုင်	Myanmar
တွဵုရး	Monတွဵုရးဍုင်မန်
ခရိုင်	ခရိုင်မတ်မလီု
ပွိုင်ဍုင်	ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်
ဒၞာဲအပိုင်အခြာ အခိင်	UTC+6.30 (အခိင်ကၟိန်ဍုင်ဗၟာ)

ကၟာဝက် (အၚ်္ဂလိက်: Kamarwet, မြန်မာ - ကမာဝက်) ဝွံ ဒှ်ဒတန်မန်ဇမၞော်မွဲ မၞုံပ္ဍဲ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်ရ။ ဒၞာဲဍုင်ကၟာဝက်ဂှ် နွံဍုင်တြေံမွဲ ညးကော်စ ဍုင်ဇြာဂှ်ရ လၟုဟ် ဍုင်ကၟာဝက် ရးဇြာ ညးတအ် မကော်စရ။ နကဵုစၟတ်သမ္တီဂၠးတိမ္ဂး ဍုင်ဇြာဂှ် နွံတန်တဴဒၟံင် လေတ္တဳကျုတ်သၟဝ်ကျာ ၁၆ ဒဳဂရဳ ၀၈မဳနေတ်၊ လံင်တဳကျုတ်ဗၟံက် ၉၇ဒဳဂရဳ၄၃မိနေတ် (16°08’36N-97°43’51E) ဇမၞော်ကွာန်ကၟာဝက် သီုဖအိုတ် နွံစၜိုတ် 1.57 mi² ဒၞာဲဍုင်တြေံဂှ် သီုဖအိုတ် နွံစၜိုတ် 111.486m² (0.04 mi²)ရ။ စဵုကဵုစိုပ် အခိင်ဟံသာဝတဳလီု ပ္ဍဲသၞာံ ၁၇၅၇ ဂှ် ဒှ်လဝ် ဍုင် မလုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲရးမုတ္တမ ၃၂ ဍုင်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲခေတ်လက္ကရဴဏအ် စဵုကဵုစိုပ် သၞာံ ၂၀၁၅ ဂှ် ဒှ်လဝ် ကွာန်မွဲတုဲ မဂွံစၟတ်သမ္တီ ကွာန်ဇၞော်အိုတ် အလုံမွဲ ကၟိန်ဍုင်ဗၟာရ။ ကၟာဝက် မသုန်ကွာန် မကော်ဂး ကၟာဝက်၊ ဝါယာပ်၊ စိင်တံင်၊ ထံင်ကှ်ေ၊ ဘာဓနိဂှ် စၟတ်သမ္တီ ဍုင်ကၟာဝက် ရးဇြာ။ သဘင်စၟတ်သမ္တီဍုင်ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဨပြဳ ၇၊၂၀၁၄။ ပ္ဍဲသဘင်ဂှ် သကိုပ်ဝန်ဇၞော် တွဵုရးဍုင်မန် ဦးအုန်းမြင့်၊ ဝန်ဇၞော် ဒံက်တာမေန်နဲသဵုတအ် တိုန်စိုပ်လဝ်ရ။

ဇြာ အတိုင်ဝင်ကျာ်ဇြာမ္ဂး ကာလကျာ်တြဲ မစိုပ်ကၠုင်ဂှ် ဟိုတ်နူထဴဗျုဇရာ မအာတ်ဓါတ်သော်တုဲ ညးကော်စ ဍုင်ဇရာ၊ နူဂှ် ဒှ်အာ ဍုင်ဇြာ။ လဟီုဝင်ဝွံ နဒဒှ် ဝင်ကျာ်မွဲ ၜိုန်ရ မွဲအခန် မွဲကဏ္ဍ စွံလဝ်ဂွံကီုလေဝ်၊ နကဵုသက်သဳ သာဓက သုတေသနဝင်မ္ဂး ဟွံလုပ်အဝေါင်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ အဓိပ္ပါယ် ဇြာ ဂှ် မထေက်ကဵု ဒးသ္ၚေဝ်ဂၠေပ်လ္ၚတ်ရ။ အတိုင်နာဲဗဳထဝ်မန်ဇြာ မချူလဝ် ပ္ဍဲလိက်ညး ＂နိရုတ္တိ စကားဇစ်မြစ်အမြင်ဖြင့် ပျူ နှင့် မွန်လူမျိုးတို့အကြောင်း＂ရံင်ကဵု ယၟုဍုင်ဂှ် ညးတမၠာတအ် မကၠာဲလဝ် ဗီုပါဠိ ပဉ္စလနာဂိုလ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဍုင်မသုန်ကလင် (ဝါ) ဍုင်မသုန်တုဲ ဍုင်ဇြာ ဂှ် ကၠုင်နူအရေဝ် ဍုင်သုန်/ဍုင်မသုန် ဒှ်မာန်ဂၠိုင်ရ။ နူကဵု ဍုင်မ္သုန်/ဍုင်သုန် ဂှ် ဒှ်အာ ဍုင်ဇြာ ရ၊၊ အခိင်မန် မစုက်လုက် ကုပါဠိဂှ် ယၟုဍုင်ဇကုတအ်ဂှ် ကၠာဲစၠောအ်ကၠုင် ဗီုပါဠိရ။ ဥပမာ ဍုင်ပါင်ၜဳ ဂှ် ညးကၠာဲ ဍုင်ဒွါရဝတဳ၊ ဍုင်တိကလေဲ (ကလေဲ - မဂွံအဓိပ္ပါယ် ထဝ်) ဂှ် သုဝဏ္ဏဘုမ္မိ။ ရံင်ကဵု အဓိပ္ပါယ်ယၟုဍုင်ဝွံတုဲ ဒဒှ်ရ ဍုင်ဇြာဏအ်ဂှ် ဒှ်လဝ် ခေတ်တြေံ ဗွဲမဂၠိုင်ရောင်ဂှ် ဟီုမာန်ရ။

ကၟာဝက် ဒှ်မအရေဝ်မန်။ ကၟာ - မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲမၜံက်ခုဲလဝ်တိ သွက်ဂွံဂွံ ဍာ်ရ။ ဝက် - မဂွံအဓိပ္ပါယ် ၜေဲဝက်ဒၟံင်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကၟာဝက် ကၟာမၞုံကဵု ပါင်မၜေဲဝက်ဒၟံင်ရ။

ညးဒေသတအ် ဗွဲမဂၠိုင်ဟီု အခိင်ဟံသာဝတဳမလီုဂှ် ကောန်မန် နူဒေသဟံသာဝတဳတအ် ဍိုက်ကၠုင် ကဵုဂၠုင်တုဲ ကၠုင် ပတန်ကွာန် ပ္ဍဲဒၞာဲကၟာဝက်ဂှ် ညးတအ် ၜံက်ကၟာ ဂွံကဝက်တုဲ ဒးဒြေပ်ဒဴပၠန် ဟိုတ်နူကၟာဂှ် ဂွံကဝက် ဟွံတုဲဂှ်ရ ကၟာဝက် ညးမကော်ရ။ ပ္ဍဲအခိင် ကၠာဟံသာဝတဳ ဟွံဂွံလီုဏီဂှ် ပ္ဍဲဒၞာဲဍုင်ကၟာဝက်ဝွံ ဒှ်လဝ် ကွာန် ဒေသမၞိဟ်မမံင်တုဲတုဲရ။ အတိုင်လိက်စၟတ်သမ္တီမ္ဂး ရးဇြာ (ပွိုင်ဍုင်ဇြာ)ဂှ် သီုဖအိုတ် နွံလဝ် ကွာန်၃၉ ကွာန်။ ပလိုတ်ကၟာဝက် တ္ၚဲဏအ် မဒှ်ဒၞာဲဝါဗ္ၚဂှ် မဂွံဆဵုကေတ် ဗျကွာန် ဗွဲမဂၠိုင်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဝင်ပါင် မဟီု မၞိဟ်မဒဴပၞာန် နူဗဂေါတအ် ၜံက်ကၟာဂှ် ဒှ်ဝင် မဟွံမွဲ ကုယုတ္တိမွဲရ။

ဍုင်ကၟာဝက်ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵု မသုန်ကွာန်။ ကွာန်ထံင်ကှ်ေ၊ ကွာန်ထံင်ဘုတ် (လဒေါဝ်ကွာန်)၊ ကွာန်စိင်တံင်၊ ကွာန်ဝါယာပ်၊ ကေုာံ ကွာန်ဘာဓနေတ်။

ထံင်ကှ်ေ - ထံင် ဂှ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲ၊ ဒတန်၊ သၞေဟ်၊ ထံင်ကှ်ေ ဂှ် သၞေဟ်တၞံကှ်ေ။ ညးတအ် စၟတ်သမ္တီလဝ် တမ်ဒၞာဲ နွံ ပ္ဍဲဒၞာဲ ဘာလကျာ်ထံင်ကှ်ေ (ဘာသာသနာပါလ)။

ထံင်ဘုတ် - ထံင် မဂွံအဓိပ္ပါယ် သၞေဟ်၊ ဘုတ် မဒှ်အရေဝ်တမ် မကၠုင်နူ သံသကြိုတ် ဗုဒ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဗီုပါဠိ ဗုဒ္ဓ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ကျာ်။ ထံင်ဘုတ် သၞေဟ်ဘုတ် (ဝါ) သၞေဟ်ကျာ်။ ဘုတ်ဂှ် နွံဗၟံက် ဘာထံင်ကှ်ေ။ ဘုတ်ဂှ် လီုအာတုဲ လၟုဟ် ဥက္ကဌဇၞော် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ နာဲထဝ်မန် နကဵုသြန်အာဲမိမညးဂှ် ညးကလေင်ပလေဝ်လဟဵုပတိုန်လဝ်တၟိ။

စိင်တံင် - စိင် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဇၞော်၊ တံင် ဂှ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် တုပ်ကဵု ထံင် ဒှ်မာန်။

ဝါယာပ် - ဝါ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဒၞာဲတိသၠာတ်၊ ယာပ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဍုက်ဍေက်၊ ဝါယာပ် - ဝါမၞုံကဵုတိမဍုက်ဍေက်။ စဵုကဵုလၟုဟ် ပ္ဍဲဝါယာပ်ဂှ် ဂွံဍာ်လောဲသွာ နူဒၞာဲတၞဟ်ရ၊၊

ဘာဓနေတ် - ဘာ - ဘာလကျာ်၊ ဓနေတ် - ရံင်ကဵု ယၟုဗီုဗၟာ ဂုံညင်းတန်း တုဲ နူတံတေအ် ကၠုင်နူ ဘာဓနိ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဘာမၞုံကဵု တၞံဓနိ ဒှ်မာန်ရ။

ပ္ဍဲကဵု ခေတ်အေင်္ကလိက် သၞာံ ၁၈၉၀တအ်ဂှ် ဍုင်မန်ဗၟာဂှ် ညးဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵု ရး၊ ခရိုင်၊ ပွိုင်ဍုင်၊ ပွိုင် ရ။ ကၟာဝက် ဂှ် နွံ ပ္ဍဲရးတၞင်သဳ (Tenasserim Division)၊ ခရိုင်ကျာ်ခမဳ (Amherst district)၊ ပွိုင်ဍုင်ဇြာ(မုဟ်ဍုင်) Zaya (Mudon Township)။ ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ဇြာဂှ် နွံ ၁၂ ပွိုင် (Circle)၊ ပွိုင်မုဟ်ဍုင် (Mudon Circle)၊ ပွိုင်ကအ်ပရာန် (Kawparan Circle)၊ ပွိုင်ဝါကလိ (Wèkali Circle)၊ ပွိုင်ကွာန်တာ (Kwantè Circle)၊ ပွိုင်ကၟာဝက် (Kamawet Circle)၊ ပွိုင်ကၠအ်သတ် (Kalawthut Circle)၊ ပွိုင်ထုံမင် (Tônman Circle)၊ ပွိုင်ကွာန်လှာ (Kwanhla Circle)၊ ပွိုင် (Kingyaung Circle)၊ ပွိုင်ကျောက်တာန် (Kyauktan Circle)၊ ပွိုင်ကအ်ကနိ (Kawkani Circle)၊ ပွိုင်ဖအံက် (Pa-auk Circle)၊ ပွိုင်င္ၚာင်ဒဵု (Ngantè Circle)

ဂကောံကွာန် မနွံ အပ္ဍဲပွိုင်ကၟာဝက်ဂှ်
ကွာန်သေံ (Shanywa)၊ ကၟာဝက် (Kamawet)၊ ထံင်ကှ်ေ (Taungke)၊ စိင်တံင် (Seindaung)၊ Thantada၊ ဍုင်ဇြာ (Mudongale)၊ Mahlamè၊ ဝါယာပ် (Theingôn)၊ ဘာဓနေတ် (Gônnyindan)၊ ဝင်ကၟအ် (Winkamaw)၊ မြာင်ကုန် (Myingôn)၊ လတက် (Lettet)၊ အနာင်သၠုင် (Ananhlôn)၊ Daingwun၊ အခေါန် (Akunywa)၊ Kawtakun၊ ဝါပရိက် ပလိုတ် (Wèparit anauk)၊ ဝါကောန်ဒေင်? (Wèkundaing)။

ပ္ဍဲမွဲပွိုင်ကၟာဝက်ဂှ် ညးရုဲစှ် မၞိဟ်စၞးကံင်သဳ ၜါတၠ၊

သၞာံ ၁၉၂၆ ဂိတုဇာန္နဝါရဳ ၁၅ ဂှ် ရုဲစှ်ပတိုန်လဝ် U On Gaing ကဵု U Tha Shin

သၞာံ ၁၉၃၂ ရုဲစှ်ပတိုန်လဝ် U Ngwe Gaing ကဵု U Ohn Gaing

သၞာံ ၁၉၃၅ ရုဲစှ်ပတိုန်လဝ် U Shwe Khaing ကဵု U Kyaw

အတိုင် စရင် နူသၞာံ ၁၈၉၁ မ္ဂး ပ္ဍဲပွိုင်ကၟာဝက်ဂှ်

စမြိုင်စၟတ်သမ္တီတြေံ (ancient Monument) ပ္ဍဲပွိုင်ကၟာဝက်ဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် ကျာ်ဇြာ မသြိုင်လဝ် နူ ၉၃၈ အေဒဳ။

ဍုင်ဇြာဂှ် နူအခိင်လဵု မစဒက်ပ္တန်လဝ်၊ ပ္ဍဲဍုင်ဇြာဂှ် နူအခိင်လဵု ကောန်မၞိဟ်တအ် မစမံင်ကၠုင်လဝ်ဂှ် နကဵုသက်သဳဝင် ခိုင်င်ဂှ် ဟွံဂွံတီကေတ်ဏီဖိုဟ်ရ။ ပ္ဍဲခေတ်ဟံသာဝတဳ ဒြဟတ်ခိုဟ် (ၜိုတ် အေဒဳ ၁၅ ဗွဝ်ကၠံ) ဂကူမန်တအ် ပကောံဒြဟတ် ဍုင်ရးမန်ဂမၠိုင် ညံင်ဂွံဒှ် မွဲက္ဍိုင်ဗတာင်ဂှ် ဍုင်ဇြာ ပါလုပ် ပ္ဍဲ ရးမတ္တမ (၃၂)ဍုင်ဂှ်ရ။

ကြဴနူ ဍုင်မန်ဟံသာဝတဳ မဒးဒုင်ပလီုထောအ် ကုဗၟာအံင်ဇဲယျတုဲ ပ္ဍဲ သၞာံ ၁၁၂၈၊ ဂိတုပုဟ် ၁၀ စွေက် (၂၄ ဇာန်နဝါရဳ ၁၇၆၇) ဂှ် စဳရေင်ဍုင် နာင်ကိုဝ် ဒုင်စဳရေင် ပယိုဝ်တိရးဍုင်ဇြာ ပ္ဍဲလိက် (ဍုင် ၃၂ ဇာ ၁၂ ဒၟံင်စာတန်) မဒှ်လိက် စၟတ်သမ္တီ ပယျဵုရးမတ္တမ ၃၂ ဍုင် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။

၎င်ပုံ ၁၀ စီရေင်ဍုင်ဇြာ နင်ကဵုစရင် ပယိုဝ်တိ ရးဍုင်သ္ဇာ၊
နူဍုင်မတ္တမ စိုပ်ဍုင်ဇြာ ၂ တ္ၚဲ ၂၀ တိုင်၊
။ နူဍုင်ဇြာ လပါ်ဗၟံက် ပါကျာ်သီဟကန်ဒဴ ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုင်မတ်လမၠီု ၃ တိုင်၊
။ နူဍုင်ဇြာ လပါ်သမၠုင်ကျာ ပါကြုင်ကံမမြင် ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုင်ဝါခရူ ၅ တိုင်၊
။ နူဍုင်ဇြာ လပါ်ပလိုတ် ပါၜဳဇၞော် ၅ တိုင်၊
။ နူဍုင်ဇြာ လပါ်သၟဝ်ကျာ ပါကြုင်ကင် ကျာ်မုဟ်ဍုင် ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုင်မတ်လမၠီု ၄ တိုင်၊
။ နူဍုင်ဇြာ လပါ်အဂၞဲ ပါပြာန် ၄ ဗၠိုင် ကမၠိုင်ကၠံ ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုင်ဝင်ရဴ ၆ တိုင်၊
။ နူဍုင်ဇြာ လပါ်နေရတိ ပါဒေါဝ်ၜဳကလေင် ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုင်ဝါခရူ ၅ တိုင်၊
။ နူဍုင်ဇြာ လပါ်ဗာယပ် ပါကြုင်ကင် ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုင်မတ်လမၠီု ၅ တိုင်၊
။ နူဍုင်ဇြာ လပါ်အေသာန် ပါလ္ဂဝ်ဗတီ ပါဒဵုတိုက္ကလာ ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုင်မတ်လမၠီု ၆ တိုင်၊
၎င်ကွာန်တရေံ ၃၉ လီုဖအိုတ် ဗဒှ်ဂွံတၟိ ၄။ ကွာန်ထုံမင်၊ ကွာန်လဣတက်၊ ကွာန်ကံမြာင်၊ ကွာန်မုဟ်ကြေဟ်၊

ပ္ဍဲအခိင် ခေတ်ပၞာန်ဂၠးတိ အလန်ဒုတိယတုဲ အင်္ဂလိက် ဒးပအပ်ကဵု ဍုင်သၠးပွး ကုဍုင်ကဝ်လဝ်နဳတအ်ဂှ် သွက်ဍုင်မန်ဗၟာ ဂွံသၠးပွးဂှ် ညးတအ် ဖန်ကၠုင်ရ။ ပ္ဍဲက္ဍိုပ်သကိုပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဍုင်မန်ဗၟာတအ်ဂှ် ဂကူမန် ဗွဲမဂၠိုင် မပါလုပ်ဒၟံင်ရ။ မၞိဟ်လတူဍုင် ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ်လေဝ် စိုတ်ဓါတ်ဂကူမန် ဟွံသကာတ်မြဟ် စိုတ်ဓါတ် မပံင်တောဲကၠောန် ကရောမ်ဗၟာဂှ်ဂၠိုင်တုဲ ညးလ္ၚဵုတအ်ဂှ် အလဵုဇကုညးတအ် ဟီုအရေဝ်မန် ဟွံလေပ် (လေပ်ဆ စပုင် သုင်ဍာ်)တုဲ အရေဝ်ဗၟာ အရေဝ်အင်္ဂလိက်ဂှ် ဒှ်အဓိက အရေဝ်ညးတအ်ရ။ ဟိုတ်နူဂှ်တုဲ သွက်ဂွံအာတ်အခေါင်တၞဟ်ခြာ သွက်ဂကူမန်ဂှ် ညးတအ် ဟွံချပ်လဝ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵု မၞိဟ်ဂမၠိုင်ဂှ် အစာနာဲဖဝ်ချိုဝ် ညာတ်ကေတ် ယဝ်ရ မန်ဟွံကၠောန် ပရေင်ဍုင်ကွာန်၊ ယဝ်ရ မန် ဟွံအာတ် အခေါင်မန်တၞဟ်ခြာမ္ဂး မန် ဟွံကလိဂွံအခေါင်တၟေင်တုဲ ဂကူမန် ဒးကၠေအ်ကၠက်အာ ဗွဲမပြဟ်မာန်ရောင်တုဲ ဆဝ်မ္ၚုဟ် ကောန်ဂကူမန် ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲကွာန်မန်ဂမၠိုင်ရ။ ကွာန်ကၟာဝက်ဂှ် ဒှ်ဇၞော်အိုတ်၊ ဒှ်ကွာန်ဂကူမန်ဇေတ်တ် ပါဲနူမန်ကြုက် နွံညိညတုဲ သၟေဟ်တအ်ဂှ် ဂကူမန်ဖအိုတ်ရ။ ညံင်ရဴ လၟိဟ်ဂကူမန်မဂၠိုင် မဒှ်ကွာန် မၞုံကဵု ဒြပ်ရတ်မခိုဟ် ပ္ဍဲအခိင်ဂှ်တုဲ ဒြဟတ်ကောန်ဂကူမန်လေဝ် ဂၠိုင်အိုတ် ဟီုဂွံရ။အင်္ဂလိက် ပအပ်ကဵု ဍုင်သၠးပွးတုဲကီုလေဝ် အခေါင်အရာ သွက်ဂကူမန်ဂှ် ဟွံမံက်ဂတဝ်ကၠုင်တုဲ မန်တအ် ဒးတဝ်စၞေဟ် နကဵုလွဟ်ရောင် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ်တုဲ ဒက်ဒပ်ပၞာန်မန်မွဲရ။ စွံလဝ် ဗဒိုပ် ပ္ဍဲဗၟံက်ကွာန် ဒၞာဲတြင်ဍုင်တေအ်ရ။ ညးအာဂတပၠတရဴဒပ်ဂှ် ဒှ်ဂဥုပ်အစာဘာ နာဲဖဝ်စိင် (နိုင်ဖိုးစိန်)၊ သဇိုင်ညးဂှ် ဒှ်နာဲစံရွှန်း၊ နာဲဟို၊ နာဲထောန်ခေန်၊ နာဲဆာန်မန်တုဲ ညးမဒှ်သကိုပ်လပါ်ပၞာန်ဂှ် ဂဥုပ်ဗိုလ်ရာဇ (ကောန်တာ)၊ ဗိုလ်ဘစိန်၊ နာဲဝိဇ္ဇာဓိုရ်၊ နာဲဖိုးလင်း တအ်ရ။

စိုပ်သၞာံ ၁၃၁၀ ဂိတုဖဝ်ရဂိုန် (၃) မံက် တ္ၚဲအၚာ (၁၉၄၉၊ မာတ် ၁)ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ကေုာံ ဒပ်ကၟိန်ဍုင် ဒပ်ကချေန်တအ် လုပ်ကၠုင်ကွာန်တုဲ ကဵုစံင်ထောအ်ကွာန်ကၟာဝက်ရ။ သီုဖအိုတ် သ္ၚိတူအာ ၃၆၁ မ။ စပ်ကဵုပရူဏအ်တုဲ အစာကဝိဒယှ် မာံတောအ် ချူဇန်လဝ် ကဗျ အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဏအ်ရ၊၊

ပ္ဍဲသၞာံဝွံဗိုန် ဖဝ်ရဂိုန်ဒြာ၊
ပ္ဍဲပိမံက်ဂှ် ဒှ်တ္ၚဲအၚာ၊
ဗော်အကုသဵု ချေင်ကဵုဗမာ၊
သၟိင်တခေန်ဏု ယမုရာဇာ၊
ကဵုပၟိင်စံင်ယဇ် ဥပဒ္ဒဝါ၊

ကၟာဝက်ရးဇြာ ဇာတိကွာန်မန်၊
ဍေဟ်စံင်ထောအ်ပၠန် ပန်မံင်လ္ၚုလ္ၚောန်၊
သ္ၚိပိကၠံအဴ တြဴစှ်ောမွဲပ္ၚောန်၊
ထဝ်သြန်သ္ၚုသြောအ် တူထောအ်ဂၠိုင်လောန်၊
ဗၟာစံင်ပၠင်မန် ကောန်ကွာန်ကၟာဝက်၊
အဝိဇ္ဇာကၠာ ကြိယာဝိပက်၊
ဒးလေင်သုန်အာ ဒေါဝ်သံသာစက်၊
ဟိုတ်အဝဵုသၟိင် အနိင်အထက်၊
ပရေင်ဒါန ဘဝဍိက်ပၠက်၊
ညးတၠအဝဵု ဍဵုဍိုက်သက်သက်၊
ဂြပ်လေင်ဂၠံင်ကၠက် မသက္ကုခြာ။

ပ္ဍဲဍုင်ကၟာဝက်ဂှ် ဘာဗ္တောန်လိက်အလဵုအသဳ
ဘာတန်မူလ ထံင်ကှ်ေ (၁) ဘာ၊
ဘာတန်မူလ စိင်တံင် (၂) ဘာ၊
ဘာတန်မူလ ဝါယာပ် (၂)ဘာ
ဘာတန်မူလ ဘာဓနေတ် (၂) ဘာ
ဘာတန်မူလ ကွာန်သေံ (၁) ဘာ

ဘာတန်ဒေါဝ် လဒေါဝ်ကွာန် (၁) ဘာ
ဘာတန်သမၠုင် မွဲဘာ

ဘာတန်မူလ ကောန်ဂကူ နွံ (၃) ဘာ

ပါဲနူတန်တုဲ ပ္ဍဲဘာလကျာ်ဂမၠိုင်လေဝ် ဗတောန်ဒၟံင် လိက်မန် ကေုာံ လိက်ပရိယတ် နွံကီုရ။

ပ္ဍဲဍုင်ကၟာဝက်ဂှ် ကျာ်စေတဳကိစ္စဇၞော်အိုတ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်စေတဳ ကျာ်ဇြာတုဲ ကျာ်စေတဳ ကျာ်တၟအ် မၞုံလတူဒဵုတေအ်လေဝ် ယၟုမြဟ်ဒၟံင်ကီုရ။ သဘင်ကျာ်တၟအ် ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဝှ် ၆-၈ စွေက်ဂှ် ဒှ်သဘင်ကျာ် ကၟုဲမကၠုင်ဂၠိုင်မွဲရ။

ကျာ်တၟအ် မၞုံလတူဒဵု ဗၟံက်ဍုင်ကၟာဝက်ဂှ် ပ္ဍဲလိက်တြေံ မဂွံဆဵုကေတ် ယၟု ကျာ်သဳဟကန်ဒဴ ရ၊၊ ဗွဲကြဴ မၞိဟ်တအ် ဟွံတီ ယၟုဂှ်တုဲ ဟိုတ်နူတမ်မူဝါတေအ် ကျာ်ဂှ် မဒက်ပတန်လဝ် နကဵုတၟအ်တုဲ ကျာ်တၟအ် ညးမကော်စရ၊၊ ဒၞာဲကျာ်တၟအ်ဝွံ မဒှ်ဒၞာဲ မစၟတ်သမ္တီ ပယျဵုတိ ရးဍုင်ဇြာ လေဝ်ဒှ်ရ၊၊

ကျာ်ဇြာ ဂှ် ပ္ဍဲဍုင်ကၟာဝက်မ္ဂး ဒှ်ကျာ်ဇၞော်အိုတ် ဒှ်ကျာ် မုက်ကျာ်သြဳ ဍုင်ကွာန်မွဲရ၊၊ ညံင်ရဴ ကျာ်ဇၞော်အိုတ် ပ္ဍဲဍုင်လ္ဂုင်ဂှ် ကျာ်လ္ဂုင်၊ ကျာ်ဇၞော်အိုတ် ပ္ဍဲဍုင်သဓီုဂှ် ကျာ်သဓီု မြဴသာ်ဝွံ မကော်ခဴကၠုင်ကီု ကျာ်စေတဳဝွံ ဟိုတ် မၞုံ ပ္ဍဲဍုင်ဇြာတုဲ ကျာ်ဇြာ ညးကော်စရ၊၊

ကျာ်မြဟ်ကအ်ဖါ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ကျာ်မြဟ် မၞုံပ္ဍဲတကအ်ဇၞော်၊၊ ဖါ မနာမဝိသေသနဂှ် ပတၟေင် ကုကအ်မ္ဂး မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဇၞော်၊ ပတၟေင် ကုအခိင်မ္ဂး အခိင်လအ်၊၊

ကျာ်မြဟ်ကအ် ဗဗေင် မၞုံ အပ္ဍဲထၜိုင်ဍုင်ဇြာ၊

ဍုင်ကၟာဝက် ရးဇြာဝွံ ၜိုန်ရ ဒှ်လဝ် ဒတန်ညးဍုင်ကွာန်မန် နူအခိင် တၟာလအ်ရကီုလေဝ် ဟိုတ်နူပၞာန် ဗၟာအံင်ဇဲယျ ပ္ဍဲအကြာသၞာံ ၁၁၁၉ ဂှ်တုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဒးလီု အခိုက်မၞိဟ် ဒးလီုကၠုင်လဝ်ရ၊၊ ဂကောံမၞိဟ်မန် နကဵုယေန်သၞာင်မွဲ ကလေင်ဂျိုင်တိုန်ပၠန်ဂှ် အခိင်ဟွံလအ်ကွေဟ်ဟ်ရ၊၊

သဘင်လံင်ဗဗေင်သ္ၚု

ဇၟာပ်မစိုပ် ဂိတုဘတ် ၇ စွေက် ဂှ် စကၠောန် နူ သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၂၇၊၊

သၞာံ ၁၃၈၀ ဂှ် လၟိဟ်သင် ကေုာံ သဳလ နူပွိုင်ဍုင်မတ်မလီု ၁၀၅ ဘာ၊ လကျာ် ၄၄၀၃ ဇကု၊ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင် ၆၉ ဘာ၊ လကျာ် ၂၁၀၉ ဇကု၊ ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု ၁၃ ဘာ၊ ၁၁၂ ဇကု၊ ပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ် ၃ ဘာ၊ ၁၁၀ ဇကု၊ ပွိုင်ဍုင်ပံင် ၂ ဘာ၊ ၁၃ ဇကု၊ သဳလ နူပွိုင်ဍုင်နာနာ ၄၂ ဇြပ် ၁၂၁၃ ဇကု သီုဖအိုတ် ၇၉၆၀ ဇကု)၊၊

သဘင်ပူဇဴပၟတ် ကေုာံ ကၠေင်သ္ဍဴ

 

ဂိတုဝှ်ပေင် သဘင်ပူဇဴပၟတ် ကေုာံ ကၠေင်သ္ဍဴ မကၠောန်ပူဇဴ ပ္ဍဲကျာ်ဇြာ။ သဘင်ဏအ်ဂှ် စကၠောန်ကၠုင် နူကဵု သၞာံ ၁၉၈၄။ သၞာံ ၂၀၁၉ ဂှ် ကလိဂွံ ၃၅ ဝါ။

သဘင်ကျာ်တၟအ်

ဇၟာပ်မစိုပ် ဂိတုဝှ် ၈ စွေက်

သဘင်ကဝါ်ပၞာင်

တ္ၚဲအတးတိုန်

သဘင်စံင်အှော်ဒါန်

သဘင်စံင်အှော်ဒါန်ဂှ် ကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင် ပ္ဍဲဂိတုမာဃ် ၁၄ မံက် ပ္ဍဲအရာပ်ဆက်တိတ် (စိင်တံင် ကွာန်တၟိ) နူကဵု သၞာံ ၁၉၁၉ တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၉ ဂှ် ဝေင်သဘင် ပေင်ကၠံသၞာံရ၊၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဝုတ်ဗၠာဲတအ် တိတ်အာဂြိုပ်တုဲ ဗက်နင်အှော် (တၞံကသဵု) တုဲ ကၠုင်ဖအုံစွံလဝ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သလာတ်ဂှ်ရ၊၊ တ္ၚဲဂိတုမာဃ်ပေင် နူဂယးဂှ် ညးစံင်ရ၊၊

အဓိက ပရေင်ပိုန်ဒြပ် ရဲကွာန်ကၟာဝက်တအ်ဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ဗ္ၚ မတဵုသြောအ်တုဲ ကမၠောန်ကၠအ်ခၜိုတ်ဂှ် ဒှ်ပရေင်ပိုန်ဒြပ် အဓိက ဒုတိယရ။ ကမၠောန်တမ္ၚာ ကေုာံ ပရေင်သွံရာန်ဗၞိက်ဂှ် ဒှ်ကမၠောန် မၞိဟ်လပါ်အောန်တအ်ရ။

 

 

ပ္ဍဲ ၂၃ သေတ်တေန်ပါ ၂၀၁၈ တ္ၚဲသ္ၚိသဝ်ဂှ် နကဵုသဘင်ကၞာဂှ် ကောန်ဍုင်ကွာန် ခမဳသင်တအ် လ္ဇံက် ရုပ်ဗရိုတ် တၠညးရာဇာဓိရာဇ် ပ္ဍဲကၠအ်ပ္ကဴကျာ်ဇြာရ၊၊ ရုပ်ဗရိုတ်တၠညးရာဇာဓိရာဇ်ဂှ် ပ္ဍဲ ၁၄ သေတ်တေန်ပါ ၂၀၁၈ အခိင်သဝ်တ္ၚဲ ၄ နာဍဳ ဂှ် ရုပ်တၠညးရာဇာဓိရာဇ် နကဵုဗရိုတ် မကၠောန်ပ္ဍဲဍုင်အင်ဝဂှ် စိုပ်ပါင်ဂၠံင်ဇၞော် ဍုင်ကၟာဝက်ရ၊၊ ညးဍုင်ကွာန်ကၟာဝက် ဂြုဂြုဂြီုဂြီု မဗိုက်လတက်လဝ် ကယျိုင်မန် ဗုဍာဲ နကဵုအသေအဟာန် အလာံၜိုပ်ထဝ်ဂှ် ဒုင်ဖျဴဏာ အာစွံလဝ် မွဲဆိုန်ခဏ ပ္ဍဲဘာတိုက်တၟိ (ဘာတိုက်တၟိ) ဍုင်ကၟာဝက်ရ၊၊

ကျာ်ဇၞော်အစာပါလိတ တိတ်ဒုင်တၠုင် သီုဓဝ်ပဳတိ မဇၞော်တုဲ ညးဟီုကဵု ＂သက္ကရာဇ် ၇၃၄ တော်ကဵုသက္ကရာဇ်လၟုဟ်တှ်ေ ဂွံအာ ၆၀၀ သၞာံပြင်ရ၊၊ ညးမွဲလေဝ် ကၠောန်ဟွံမာန်၊ ညးမွဲလေဝ် ကၠောန်ဟွံမာန်ပုဟ် လၟုဟ်ဂှ် ကၠာအိုတ်ရ၊၊ ပွိုင် ၆၀၀ သၞာံ ဗီုတၠညးရာဇာဓိရာဇ်ဏအ် ညးမွဲလေဝ် ကၠောန်ဟွံမာန်ပုဟ်၊၊ ဣဏအ် စိုပ်ကၟာဝက် ကၠာအိုတ်ရ၊၊ ညးမင်မဲကၠုင်လဝ် ပရေင်ဂကူ ပရေင်သာသနာ ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဒှ်တမ် ၉၆ ဍုင် ပွိုင် ၄၄ သၞာံ လုပ်ဒၟံင်ပေါဲဗတိုက် ကျဟွံမဲ မွဲလှ်ေ၊ ရာဇဝင်ဂၠးတိ ဒးပစၟတ်သမ္တီလဝ်၊ ပူဂဵု သာမည ဟွံသေင်၊၊ ရံင်ကဵုဂုန်၊ ရံင်ကဵုဂုန်တုဲ ပိုဲဒးကၠောန်ဏာ၊၊ ဂုန်ညး ပတောအ်ၜတ် ဟွံမာန်ပုဟ်၊၊ ဂုန်ညးတအ်ဂှ် အဵုဂှ်ရ ပူဂဵုသာမည ဟွံသေင်၊၊ ဟိုတ်နူ ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင်လဝ် ပရေင်ဂကူ ပရေင်ပၞာန် ဂၠးတိ ဒးပစၟတ်သမ္တီ၊ ပူဂဵုသာမည ဟွံသေင်၊ ပ္ဍဲရာဇဝင်ဍေဟ်တအ်လေဝ် နွံဒၟံင်ရ၊၊ အဵုဂှ်ရ တ္ၚဲဏအ် ဂိတုဘတ် မသုန်မံက် တ္ၚဲသ္ၚိသဝ် အခိင်သဝ်တ္ၚဲ ၄ နာဍဳ လုပ်ပါဂၠံင်ဇၞော်တေအ်၊၊ လုပ်စိုပ်ဘာဓါတ်ကျာ်ဂှ် မသုန်နာဍဳ စွံအဏအ် မွဲလစုတ်၊၊ အံင်ဇၞးရ အံင်ဇၞးရ အံင်ဇၞးရ ဇိတံနော ဇိတံနော ဇိတံနော＂

ရုပ်တၠညး ရာဇာဓိရာဇ် ဝွံ တၠဂုဏ်စန္ဒကုမာရ ဘာဇာဒိသိုင်ၜါ က္ဍိုပ်က္ဍိုက်တုဲ နူကဵု ဂကောံသြဝါဒသင်ဂမၠိုင် အလုံဍုင်ကၟာဝက်၊ ဂကောံဂေါပက ကျာ်တၟအ် ကျာ်ဇြာ၊ ဂကောံဗ္တောန်ပတ်မန်ကေုာံယေန်သၞာင်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဍုင်ကၟာဝက် ကေုာံ ညးမဆာန်ဂကူတအ် ပံင်ကောံတုဲ မကၠောန်လဝ်ရ၊၊ ရုပ်ဂှ် လျိုင်ဗရိုတ် ၃၀၀ ပသာ၊ သမၠုင် ၈ ပေ၊ အနာံ ၄၆ ၝောအ်တဲ နွံရ၊၊ ရုပ်ဗရိုတ်ဝွံ နကဵုၚုဟ်လိင်တဲ သြန် (၇၀) ကိုဋ်၊၊

＂ယဝ်ရ ပိုဲဟွံဗၟံက်ဂတဝ်ပ္တိုန် ဗီုဏအ်တှ်ေ ဝင်ပိုဲကၠေအ်အာမာန်ရောင်၊ အာဲကၟာဲပိုဲလေဝ် ကၠေအ်အာမာန်ရောင်တှ်ေ ဂကူပိုဲလေဝ် ကၠေအ်အာမာန်မံင်＂မြဴသာ်ဝွံ နာဲဗညာဆာန် ညးမပါလုပ် ပ္ဍဲကမၠောန် မကၠောန်ဗဒှ် ရုပ်တၠညးရာဇာဓိရာဇ် ဟီုကဵု ပရိုင်အခေတ်မန် Men3 အခိင်မဖ္ဍိုက်ဖျဴ ရုပ်ဂှ်ရ၊၊

ဍုင်/ကွာန်ကၟာဝက်ဝွံ ပ္ဍဲအခိင် ပၠန်ဂတးမန် စကတဵုတၟိတၟိတေအ် ဟိုတ်မဒှ် ကွာန်မဇၞော်အိုတ် မၞိဟ်မလေပ်ပညာလေဝ် နွံဂၠိုင်တုဲ မၞိဟ်မတိတ်ပၠန်ဂတးလေဝ်ဂၠိုင်ဂှ်ရ ကၟာဝက်ဂှ် ဒှ်ဒတန် မၜံင်ပတိတ် က္ဍိုပ်သကိုပ် ကေုာံ သရာဲသ္ဂံင် ကောန်ဂကူမန် ဗီုဗီုဏအ် မဂွံဒုင်အထိုင်အသး ညးဂမၠိုင်ရ၊၊ ပၞောဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုင်တအ်ဂှ် မၞိဟ်ယၟုပြာကတ်ဂၠိုင်အိုတ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဏအ်ရ၊၊

နာဲထဝ်အး - ညးမချဳဓရာင် ပရေင်ဂကူမန် ကေုာံ ဂေါပကကျာ်တၟအ် ကျာ်ဇြာတြေံ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၀တအ်၊ မဒှ်မၞိဟ် မပတိုန်ကဵုကသပ် တ္ၚဲပတန်ဍုင်ဟံသာဝတဳ ဂိတုမာ်မွဲစွေက်ဂှ် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်။

နာဲဖိုလ်စိင် (က) နာဲမၞိက်ရတ် - ညးမဒှ်သၟာပၠန်ဂတး သွက်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် မကေင်ယိုက်ဂၠေင်လဝ် နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဌ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ကေုာံ အမာတ်ကၠတ်ထဝ် စၞးဂကူမန် နူပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင် (၁၉၆၀-၁၉၆၂)၊ ဂကောံကမ္မတဳဗဟဵု ပ္ဍဲကမ္မတဳမဗမံက်ပ္တိန် တွဵုရးဍုင်မန်။

နာဲဆာန်မန် - ညးတာလျိုင်ကဆံင်လတူ ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်။

ကျာ်ဇၞော်အစာအိန္ဒက နွံပိုန်ဘာလွဳမာန်ထဝ် - ညးမချဳဓရာင် သွက်လိက်ပတ်မန်၊ ညးမဒှ် အဓိက ပ္ဍဲဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာင်ဗုဒ္ဓဘာသာ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင် ကေုာံ အလုံဒေသရးမန်

ကျာ်ဇၞော်အစာပါလိတ - အစာကဝိဒယှ် မခၞံချူလဝ်လိက် လၟိဟ်ကြပ်ပေင်ကၠံ၊ သီုကဵု ဒှ်ညးမချဳဓရာင် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန်။

ဒံက်တာမာံတေန်မန် - အစာဘာတက္ကသိုလ်တြေံ ကေုာံ အစာအဘိဓမ္မာဒယှ် အလုံမွဲဍုင်ဗၟာ။

နာဲဖေသိင်ဇြာ - ညးမချဳဓရာင် က္ဍိုပ်သကိုပ်ကွးဘာ ပ္ဍဲခေတ်ဦးနု၊ နေဝင်း တုဲ ကမ္မတဳဗဟဵုဗော်ဍုင်မန်တၟိ၊ ဂဥုပ်ဘာတက္ကသိုလ်ဖေဝ်ဒရဴ၊ အစာချူလိက်။

နာဲဝင်ရော - ညးမချဳဓရာင် သွက်ဂကူမန်ဗၠးၜး၊ အစာချူလိက်။

နာဲထဝ်မန် - ဥက္ကဌဇၞော် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ။

နာဲထာဝရ - ကမ္မတဳက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ရေင်တၠုင်ကေင်ကာဗဟဵု (ဗော်ဍုင်မန်တၟိ)။

နာဲဗညာစက္ကရတ် (ရးဇြာ) - အစာကၞေဟ် ကေုာံ ညးမယိုက်ဂၠေင် သွက်ဂကူမန် သွာင်နာနာ။

မင်းဇေယျာ - က္ဍိုပ်သကိုပ် ကွးဘာဗၟာ ၈၈၈၈။

နာဲအံင်ဇၞး - သၟာဂဳတ သီုဒယှ်ေ သီုတိင်တိုက်။

နာဲဗဳထဝ် မန်ဇြာ - အစာချူလိက် ကေုာံ လိက်ပတ်မန်တြေံ။

၂၀၁၉ အံက်တဝ်ပါ ၈ (၁၃၈၁သၞာံ၊ ဂိတုဝဟ် ၁၀ မံက်) ပယျာံ နူဂယး ၉း၀၀ ပတိုန်ကဍိုင်ကျာ်တၟအ်တၟိ။