ജസിയ നികുതി

ഇസ്‌ലാമിക നിയമം അനുസരിച്ച് ഒരു ഇസ്‌ലാമികരാഷ്ട്രത്തിൽ സ്ഥിരവാസികളായ അമുസ്‌ലിംകൾ ( ദിമ്മി ) വർഷത്തിൽ നൽകേണ്ടിവന്നിരുന്ന നികുതിയാണ് ജിസ്‌യ (കപ്പം) ( അറബി: جِزْيَة‬ ; [d͡ʒizjah] ) . ദിമ്മി സമൂഹത്തിലെ സ്വതന്ത്രരും ബുദ്ധിസ്ഥിരതയുമുള്ള എല്ലാ പുരുഷന്മാർക്കും ജിസ്‌യ നൽകൽ നിർബന്ധമാണെന്ന് പണ്ഡിതന്മാർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ അവരിലെ സ്ത്രീകൾ, കുട്ടികൾ, വയോധികർ, വികലാംഗർ, സ്ഥിരരോഗികൾ, ബുദ്ധിസ്ഥിരതയില്ലാത്തവർ, സന്ന്യാസിമാർ, അടിമകൾ എന്നിവരൊക്കെ ജിസ്‌യയിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടുവന്നു. പ്രദേശത്ത് താൽക്കാലികമായി തങ്ങുന്നവർ, രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സൈനികസേവനത്തിൽ പങ്കാളികളാകുന്നവർ ദരിദ്രർ എന്നിവരെയും ജിസ്‌യയിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടു. ഇസ്‌ലാമിക നിയമമനുസരിച്ച് ദിമ്മികളിലെ വയോധികർ, വികലാംഗർ എന്നിവർക്കൊക്കെ പെൻഷൻ നൽകൽ ഭരണകൂടത്തിന്റെ ബാധ്യതയാണ്.

ഈ നികുതിയ്ക്ക് പകരമായി അമുസ്ലിംകൾക്ക് അവരുടെ മതവിശ്വാസം തുടരുകയും സാമൂഹികമായ സ്വയംഭരണം ഒരുപരിധിവരെ അനുഭവിക്കുകയും ബാഹ്യ ആക്രമണങ്ങളിൽ നിന്ന് മുസ്ലിം ഭരണകൂടത്തിന്റെ സംരക്ഷണം അ‌നുഭവിക്കുകയും ചെയ്യാനാകുമായിരുന്നു. നിർബന്ധിത സൈനിക സേവനവും മുസ്ലിം പൗരന്മാർ ന‌ൽകേണ്ടിയിരുന്ന സക്കാത്ത് എന്ന നികുതിയും ഇവർക്ക് ഒഴിവാക്കി നൽകിയിരുന്നു.

ഖുർആനും ഹദീസുകളും ജിസിയയെ പരാമർശിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അതിന്റെ തുകയോ നിരക്കോ നിശ്ചയിച്ചിട്ടില്ല.. എന്നിരുന്നാലും, ആദ്യകാല മുസ്‌ലിം ഭരണാധികാരികൾ ബൈസന്റൈൻ, സസാനിയൻ സാമ്രാജ്യങ്ങൾ പോലുള്ള കീഴടക്കിയ ഭൂമികളുടെ മുൻ ഭരണാധികാരികളുടെ കീഴിൽ സ്ഥാപിതമായ നിലവിലുള്ള നികുതി വ്യവസ്ഥകളും കപ്പവും സ്വീകരിച്ചുവെന്ന് പണ്ഡിതന്മാർ പ്രധാനമായും സമ്മതിക്കുന്നു.

മുസ്ലിം ഭരണാധികാരികളുടെ കാഴ്ചപ്പാടിൽ അമുസ്ലിംകൾ രാജ്യത്തിന് കീഴ്പ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നതിനും നാട്ടിലെ നിയമങ്ങൾ അനുസരിക്കുന്നു എന്നതിനുമുള്ള തെളിവായിരുന്നു ഈ നികുതി^{[അവലംബം ആവശ്യമാണ്]}. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടുവരെ പേർഷ്യയിലും ചില വടക്കൻ ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും ജസിയ നിലവിലുണ്ടായിരുന്നു. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇത് ഏകദേശം പൂർണ്ണമായി അപ്രത്യക്ഷമായി. ഇസ്ലാമിക രാജ്യത്തെ ഭരണകൂടങ്ങൾ ഈ നികുതി ഇപ്പോൾ പിരിക്കുന്നില്ല. ഐ.എസ്.ഐ.എസ്., താലിബാൻ മുതലായ വിഭാഗങ്ങൾ ഈ നികുതി ഇവരുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ പിരിക്കാറുണ്ട്. ഇരുപത്തൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഈ നികുതി നിയമത്തിനു മുന്നിലുള്ള തുല്യത, പൗരാവകാശങ്ങൾ മുതലായ ആശയങ്ങൾക്ക് കടകവിരുദ്ധമായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്.