لیختن‌اشتاین: کشوری در مرکز قارۀ اروپا
لیختِن‌اِشتاین (آلمانی: ( شنیدن))، با نام رسمی شاهزاده‌نشین لیختن‌اشتاین (آلمانی: Fürstentum Liechtenstein)، یک کشورک محصور در خشکی آلمانی‌زبان است که در نزدیکی آلپ، و در میان اتریش و سوئیس قرار دارد.
لیختن‌اشتاین یک پادشاهی مشروطه است و رئیس کشور شاهزادهٔ لیختن‌اشتاین است. درازای کشور لیختن اشتاین بر مبنای داده های جغرافیایی در بیشترین حالت ممکن فقط ۲۴ کیلومتر بوده است. لیختن‌اشتاین از غرب و جنوب با سوئیس و از شرق و شمال با اتریش همسایه است. این کشور با مساحتی حدود ۱۶۰ کیلومتر مربع (۶۲ مایل مربع) و جمعیتی ۳۸٬۷۴۹ نفری چهارمین کشور کوچک اروپا محسوب می‌شود. لیختن‌اشتاین به ۱۱ شهرستان تقسیم شده‌است که بزرگترینِ آن‌ها شان است، در حالی که پایتخت این کشور فادوتس نام دارد. این کشور همچنین کوچک‌ترین کشور جهان است که با دو کشور مرز مشترک دارد.
شاهزاده‌نشین لیختن‌اشتاین Fürstentum Liechtenstein (آلمانی) لیختن‌اشتاین | |
|---|---|
 نشان ملی | |
شعار: "Für Gott, Fürst und Vaterland" «خدا، شاهزاده، میهن» | |
سرود: | |
![موقعیت لیختن‌اشتاین (سبز) در اروپا (خاکستری) — [Legend]](/wiki/fa/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Europe-Liechtenstein.svg) موقعیت لیختن‌اشتاین (سبز) | |
_-_LIE_-_UNOCHA.svg) | |
| پایتخت | فادوتس |
| بزرگترین شهرستان | شان ۴۷°۱۰′۰۰″ شمالی ۹°۳۰′۳۵″ شرقی / ۴۷٫۱۶۶۶۷°شمالی ۹٫۵۰۹۷۲°شرقی |
| زبان(های) رسمی | آلمانی |
| گروه‌های قومی (۲۰۱۷) |
|
| دین(ها) (۲۰۱۵) | |
| نام(های) اهلیت | لیختن‌اشتاینی |
| حکومت | حکومت یکپارچه پارلمانی پادشاهی مشروطه تحت یک دموکراسی مستقیم |
• شاه | هانس آدام دوم |
| آلوئیس | |
• نخست‌وزیر | دانیل ریش |
| قوه مقننه | لاندتاگ |
| استقلال به عنوان شاهزاده‌نشین | |
• اتحاد میان فادوتس و شلنبرگ | ۲۳ ژانویه ۱۷۱۹ |
| ۱۲ ژوئیه ۱۸۰۶ | |
• جداشدن از کنفدراسیون آلمان | ۲۳ اوت ۱۸۶۶ |
| مساحت | |
• کل | ۱۶۰ کیلومتر مربع (۶۲ مایل مربع) (۱۹۰مین) |
• آبها (٪) | ۲٫۷ |
| جمعیت | |
• برآورد سال ۲۰۲۲ | ۳۸٬۳۸۷ (۱۸۹مین) |
• تراکم | ۲۳۷ بر کیلومتر مربع (۶۱۳٫۸ بر مایل مربع) (۵۷مین) |
| تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۱۳ |
• کل | ۵٫۳ میلیارد (۱۴۹مین) |
• سرانه | ۹۸٬۴۳۲ دلار (۳مین) |
| تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۲۰ |
• کل | ۶٫۸۷۲ میلیارد دلار (۱۴۷مین) |
• سرانه | ۱۸۰٬۰۰۰ دلار (1st) |
| شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۱) |  ۰٫۹۳۵۱۶مین |
| واحد پول | فرانک سوئیس (CHF) |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی+۰۱:۰۰ (CET) |
• تابستان (ساعت تابستانی) | یوتی‌سی+۰۲:۰۰ (CEST) |
| جهت رانندگی | راست |
| پیش‌شماره تلفنی | +۴۲۳ |
| دامنه سطح‌بالا | .li |
از نظر اقتصادی، لیختن‌اشتاین یکی از بالاترین سرانه‌های تولید ناخالص داخلی برای هر نفر در جهان را دارد. این کشور دارای یک بخش مالی قوی است که در فادوتس متمرکز است. این کشور زمانی به عنوان گریزگاه مالیاتی میلیاردرها شناخته می‌شد، اما اکنون چنین نیست. به عنوان یک کشور آلپی، لیختن‌اشتاین یکی از مقاصد علاقه‌مندان به ورزش‌های زمستانی است.
لیختن‌اشتاین یکی از اعضای سازمان ملل متحد، انجمن تجارت آزاد اروپا، و شورای اروپا است. اگرچه یکی از اعضای اتحادیه اروپا نیست، اما عضو منطقه شنگن و منطقه اقتصادی اروپا است. این کشور یک اتحادیه گمرکی و وحدت پولی با سوئیس دارد.
جغرافیا
این کشور در مرکز اروپا قرار دارد و از شرق و شمال توسط اتریش و از غرب و جنوب توسط سوئیس احاطه شده‌است.
کوه‌های آلپ در شرق این شاهزاده‌نشین قرار دارد. غرب کشور متشکل از جلگهٔ سیلابی رود راین است. رودهای مهم آن راین و سامینا و بلندترین نقطه آن گروز پیتز است که ۲۵۹۹ متر ارتفاع داردو این کشور آب و هوای آلپی معتدل دارد البته دارای زمستان‌هایی بسیار سرد و تابستانهایی خنک است.
پایتخت لیختن‌اشتاین فادوتس است اما بزرگترین شهر این کشور، شان با ۵ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت می‌باشد.
تاریخ
این کشور در سال ۱۸۶۸ اعلان بیطرفی کرد. لیختن‌اشتاین که به واسطهٔ خاک اتریش از آلمان جداست، تنها شاهزاده‌نشین آلمانی بود که در ۱۸۷۱ به امپراتوری آلمان نپیوست. از سال ۱۹۱۹ سوئیس مسئولیت سیاست خارجی لیختن اشتاین را بر عهده گرفت و از ۱۹۲۴ این کشور از اتحاد گمرکی و پولی با سوئیس برخوردار بوده‌است، با این حال از ۱۹۸۹ نقش فعالتری در عرصهٔ بین‌المللی به خود گرفته‌است.
شاهزاده هانس آدام دوم پس از مرگ پدرش فرانتز جوزف سوم در سال ۱۹۸۹ جایگزین او شد. ماریو فریک از اتحادیهٔ میهن پرستان در سال ۱۹۹۳ ریاست دولت را بر عهده گرفت، در سال ۲۰۰۱ نیز اوتمار هاسلر جای او را در سمت نخست‌وزیری گرفت.
سیاست
لیختن‌اشتاین کشوری‌ست پادشاهی با پارلمان ۲۵ نفره و دولتی ۵ نفره. لیختن‌اشتاین و سوئیس تنها کشورهایی در اروپا هستند که دمکراسی مستقیم دارند. از سال ۱۹۸۴ در این کشور زنان نیز حق رأی دارند.
حکومت این کشور پادشاهی مشروطه و حاکم آن یک شاهزاده است. ۲۵ عضو لندستگ (پارلمان) تحت نظام تعیین تعداد نمایندگان به نسبت جمعیت هر منطقه با رأی تمامی افراد بالغ برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند. لندستگ ۵ نفر از جمله نخست‌وزیر را به عنوان کمیتهٔ ملی (کابینه) انتخاب می‌کند. نخست‌وزیر رسماً از سوی شاهزاده گمارده می‌شود. احزاب مهم سیاسی لیختن‌اشتاین عبارتند از اتحاد میهنی، حزب شهروند مترقی و حزب لیست آزاد (سبز).
مردم
آلمانی زبان رسمی لیختن‌اشتاین می‌باشد. دو سوم مردم این کشور لیختن‌اشتاینی‌اند. دیگران مهاجرانی‌اند که بیشترشان از سوئیس، اتریش و آلمان آمده‌اند.
۶۵ ٪ از مردم این کشور را لیختن اشتاینی، ۱۰ ٪ را سوییسی، ۵ ٪ را اتریشی و ۳ ٪ را آلمانی تشکیل می‌دهد، همچنین دین ۷۸ ٪ از لیختن اشتاینی‌ها، کاتولیک و ۸ ٪ پروتستان می‌باشد.
تقسیمات کشوری
کشور لیختن‌اشتاین به ۱۱ شهرستان تقسیم شده‌است که بیشتر آن‌ها تنها از یک شهر تشکیل شده‌است. ۵ شهرستان لیختن اشتاین در شمال کشور قرار گرفته‌اند ناحیه انتخاباتی اونترلاند را تشکیل می‌دهند و ۶ شهرستان باقی‌مانده بخش انتخاباتی اوبرلاند را.
بخش انتخاباتی اونترلاند:
بخش انتخاباتی اوبرلاند:
منابع
پیوند به بیرون
| مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به لیختن‌اشتاین در ویکیگفتاورد موجود است. |
| ویکیسفر یک راهنمای سفر برای لیختن‌اشتاین دارد. |
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ لیختن‌اشتاین موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article لیختن‌اشتاین, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.