Кьибле-Африкадин Республика

Кьибле-Африкадин Республика Republic of South Africa Republiek van Suid-Afrika
[[{{{тӀвар-род}}} пайдах|Пайдах]] [[{{{тӀвар-род}}} герб|Герб]] Гимн: [[{{{тӀвар-род}}} гимн|Nkosi Sikelel' iAfrika / Die Stem van Suid-Afrika]]
Кьилин шегьер:	Претория (официал), Кейптаун (къанунар акъуддай), Блумфонтейн (мегькемедин)
Шегьерар:	Йогьаннесбург, Кейптаун, Дурбан, Претория
Аслутуширвал:	25 май 1961 (ЧӀехибританиядилай)
ЧӀал:	Инглис, африкаанс, венда, зулу, коса, ндебеле, свати, кеферпатан сото, сесото, тсвана, тсонга
Идара авунин тегьер:	Парламентдин республика
Кьил:	Джейкоб Зума (президент) Кгалема Мотланте (премьер-министр)
Майдан:	1 219 912 км² (21-лагьай)
· Цин кьадар %:	гъвечӀи
Агьалияр:	49 991 300 кас (25-лагьай)
· Агьалийрин чуькьуьнвал:	41 кас/км²
Пул:	Кьибле-Африкадин ранд
КъВБ:	505,2 млрд. $ (26-лагьай)
· АСКА КъВБ:	10 243 $
ИПВИ:	0,683 (129-лагьай)
Домен:	.za
Телефондин код:	+27
Сятдин чӀул:	+2

3 кьилин шегьерар — Претория (официал), Кейптаун (къанунар акъуддай), Блумфонтейн).

Ксар — 50 млн.

КьАР — унитар республика; 9 — провинцияни (ингл. province) 6 округар (шегьер дистриктар) (ингл. district) ва 46 районар акатзава.

Кьибле-Африкадин Республикадин провинцияр

1. РагъакӀидай патан Капдин провинция (Кейптаун)
2. Кеферпатан Капдин провинция (Кимберли)
3. РагъэкъечӀдай патан Капдин провинция (Бишо)
4. Квазулу-Натал (Питермарицбург)
5. Азад гьукумат (Блумфонтейн)
6. Кефердинни рагъакӀидай патан арадин провинция (Мафекинг)
7. Гаутенг (Йогьаннесбург)
8. Мпумаланга (Нелспрёйт)
9. Лимпопо (Полокване)

Ксарин кьадардай Кь-пАР 26 чкадал ала. Гьукуматда 49,1 миллион кас яшамиш жезва. Эхиримжи къад йисан къене ксарин кьадар гьукуматда стӀунни дегиш жезвач. Гьич сакӀус тӀимил жезва. Къвез-къведайдивай лацубур Кь-пАРда тӀимил жезва. Папарин уьмуьр 50 йис яргъи я. Итимрин уьмуьр — 48 йис. ЧӀулавбур — 79,4 % Лацубур — 9,2 % Ранг алайбур (чӀехи пай мулатар) — 8,8 %. Индусарни амай азиатар азиаты — 2,6 % Сифте халкьдин хцабди къалурнай, 1911 йиса ина лацубур 22 % авай тир. 1980-лагьай йисал лацубурун пай 18 %дал агъуз хьана.

Дин

Гьукуматда са чӀехи дин авайди туш. Сионар (10 %), яхцӀурницӀудхъанбур (7,5 %), католикар (6,5 %), методистар (6,8 %), голланд реформатар (6,7 %), англиканар (3,8 %), амай хашпересар (36 %), мусурманар (1,3 %), маса динар (2,3 %), са падни кьун тавунвайбур (1,4 %), атеистар (15,1 %).

Кь-пАР — Африкадин виридалайни девлетлу гьукумат я. Ам авай са гьукумат я Африкада, Пудлагьай Дуьньядик куткн тийидай. КъВП 2009-лагьай йисуз 505 млрд долл. Тир (26-лагьай чка дуьньяда). КъВП хкаж хьайи чӀавуз ам 5 %дин гележегда авай, 2008-лагьай йисуз — 3 %. Гьукумат гилалдани дуьньядин девлетлубурук квач. Гьукуматдихъ ацӀана чилин хийир зтӀар ава. Валюта: Кьибле патан Африкадин рэнд, гьамни 100 центдиз талукь я. Импорт: нафт, тӀуьн, химик щеэр. Экспорт: алмазар, къизил, платина, маншинар, автомобиляр. Импорт (91 млрд долл.) экспортдилай (86 млрд долл.) пара я.

•  
  Ян Волсхенк, Лангеберген сув (1927).