Imperativus
Imperativus est modus verbi, qui imperata indicat.
Est modus, sicut modus coniunctivus et modus indicativus. Lingua Latina formas huius modi personarum secondae et tertiae. Lingua Anglica, sicut plures linguae, formas secondae personae tantum habet. Lingua Sanscritica formas imperativas omnium personarum habet, quamquam formae primae personae re vera fuerunt formae modi coniunctivi.
Imperativus in Lingua Latina
Ecce imperativus singularis (imperatum uni personae) et pluralis (imperatum multis personis), secondae personae:
REGULAE
|
| Imperativus praesens passivus | Infinitivus | Imperativus singularis | Imperativus pluralis |
| -o 1 | amari | amare | amamini |
| -eo 2 | moneri | monere | monemini |
| -o 3 | mitti | mittere | mittimini |
| -io 4 | audiri | audire | audimini |
| -io M | capi | capere | capimini |
|}
Lingua Latina etiam "imperativum futurum" habet qua in legibus utimur.
| Imperativus futurus activus | Infinitivus | Imperativus singularis (2) | Imperativus singularis (3) | Imperativus pluralis (2) | Imperativus pluralis (3) |
| -o 1 | amaturus esse | amato | amato | amatote | amanto |
| -eo 2 | moneturus esse | moneto | moneto | monetote | monento |
| -o 3 | missurus esse | mittito | mittito | mittitote | mittunto |
| -io 4 | auditurus esse | audito | audito | auditote | audiunto |
| -io M | capturus esse | capito | capito | capitote | capiunto |
|}
| Imperativus futurus passivus | Infinitivus | Imperativus singularis (2) | Imperativus singularis (3) | Imperativus pluralis (2) | Imperativus pluralis (3) |
| -o 1 | amatum iri | amator | amator | - | amantor |
| -eo 2 | monetum iri | monetor | monetor | - | monentor |
| -o 3 | missum iri | mittitor | mittitor | - | mittuntor |
| -io 4 | auditum iri | auditor | auditor | - | audiuntor |
| -io M | captum iri | capitor | capitor | - | capiuntor |
|} Imperativum usus cum aliquid negat, licet hunc modo coniunctivo uti, sed non mutat in ne:
- non pugnare = ne pugnemus! (-o 1)
- non legere = ne legamus! (-o 3)
- Eum ne audiamus! (Eum audire non debemus, -io 4)
Autem coniunctivus imperfecti -usus irrealis-, ei verbum non est cum sententia negans est.
- non pugnare = non pugnaremus! (-o 1)
- non legere = non legeremus! (-o 3)
- Eum non audiremus!
Hi coniunctivi appellantur coniunctivos prohibitativos (nom sing.: Coniunctivus prohibitativus).
Irregulares
N.B.: Nimirum sunt etiam imperativi irregulares
- esse = es! (simus!) este! esto! esto! estote! sunto!
- facere = fac! (faciamus!) facite! fieri! fitis! facito! facito! facitote! faciunto! fito! fito! fitote! fiunto!
- dicere = dic! (dicamus!) dicite! dicito! dicito! dicitote! diciunto!
- ducere = duc! (ducamus!) ducite! ducere! ducimini! ducito! ducito! ducitote! duciunto! ducitor! ducitor! duciuntor!
- ferre = fer! (feramus!) ferte! ferre! (fiamus!) ferimini! ferto! ferto! fertote! ferunto! fertor! fertor! feruntor!
- ire = i! (eamus!) ite! ito! ito! itote! eunto!
- velle = vel! (alterae formae non existunt)
- nolle= noli! (nolimus!) nolite! nolito! nolito! nolitote! noliunto!
Notae
| Partes orationis |
|---|
| (Nomen) substantivum | (Nomen) adiectivum | Nomen numerale | Pronomen | Articulus | Verbum (temporale) | Adverbium | Participium | Coniunctio | Praepositio | Interiectio | (Particula) |
| Verbum (temporale) |
| Persona: Prima | Secunda | Tertia |
| Numerus: Singularis | Pluralis | Dualis |
| Genus verbi: Activum | Passivum | (Neutrum | Commune | Deponens) |
| Modus: Infinitivus | Indicativus | Coniunctivus | Imperativus | Optativus |
| Tempus: Praesens | Imperfectum | Perfectum | Plusquamperfectum | Futurum | Futurum exactum |
| Vide etiam: Gerundium | Supinum | Gerundivum |
This article uses material from the Wikipedia Latina article Imperativus, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Textus sub CC BY-SA 4.0 praebetur nisi aliter indicatus. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Latina (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.