CPU (ពាក្យពេញ៖ Central Processing Unit) គឺជាផ្នែករឹងមួយនៅក្នុងកុំព្យូទ័រដែលផ្ទុកនូវការណែនាំ (instruction) សម្រាប់កម្មវិធីកុំព្យូទ័រ ដោយប្រតិបត្តិលើលេខនព្វន្តបឋម តក្កវិទ្យា និងប្រតិបត្តិការចេញចូល (input/output) របស់ប្រព័ន្ធ។ ពាក្យ CPU ត្រូវបានប្រើក្នុងវិស័យកុំព្យូទ័រចាប់តាំងពីដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០មក។ ទ្រង់ទ្រាយ ការរចនា និងការអនុវត្តរបស់ CPU ត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរជាវគ្គៗក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ប៉ុន្តែប្រតិបត្តិការមូលដ្ឋានរបស់ពួកវានៅតែដូចគ្នាដដែល។
កុំព្យូទ័រមួយអាចមាន CPU ច្រើនជាងមួយ ដែលនេះហៅថាពហុដំណើរការ (multiprocessing) ។ រាល់ CPU ទំនើបៗទាំងអស់គឺជាប្រភេទមីក្រូ (microprocessor) ដែលស្ថិតនៅលើបន្ទះឈីបមួយប៉ុណ្ណោះ។ សៀគ្វីរួមចូលគ្នាខ្លះ (integrated circuit ឬ IC) មានផ្ទុក CUP ច្រើននៅលើឈីបមួយ ហើយសៀវគ្វីនោះត្រូវបានហៅថា multi-core processor ។ ចំណែកសៀគ្វីរួមបញ្ចូលគ្នា ដែលមាន CPU តែមួយក៏អាចផ្ទុកគ្រឿងឧបករណ៍ណាមួយ (peripheral device) និងសមាសភាគផ្សេងៗទៀតរបស់កុំព្យូទ័រ ដែលនេះត្រូវបានហៅថា ប្រព័ន្ធលើឈីបមួយ (SoC, System on a Chip) ។
This article uses material from the Wikipedia ភាសាខ្មែរ article អង្គភាពដំណើរការកណ្តាល, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ខ្លឹមសារអត្ថបទប្រើប្រាស់បានក្រោមអាជ្ញាបណ្ឌCC BY-SA 4.0 លើកលែងតែមានបញ្ជាក់ផ្សេងពីនោះ។ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ភាសាខ្មែរ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.