ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់ ត្រូវបានអនុម័តដោយរដ្ឋសភាបានកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ ២០០១ នាសម័យប្រជុំពេញអង្គលើកទី៥ នីតិកាលទី២ ហើយដែលព្រឹទ្ធសភាបានអនុម័តយល់ស្របតាមលើទម្រង់ និង គតិច្បាប់នេះទាំងស្រុង កាលពីថ្ងៃទី០១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០១ នាសម័យប្រ ជុំពេញអង្គលើកទី៤ នីតិកាលទី១ ព្រមទាំងត្រូវបានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ ប្រកាសថាស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ តាមសេចក្តីសម្រេចលេខ ០៤១, ០០៣,២០០១ កបធ.ច ចុះថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០១ ហើយដែលមានសេចក្តីទាំងស្រុងដូចតទៅ៖
ច្បាប់នេះមានគោលដៅកំណត់គ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់ទាំងអស់ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមនយោបាយវិមជ្ឈការ។
ឃុំ សង្កាត់ជានីតិបុគ្គល។
ប្រព័ន្ធនៃអភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋានត្រូវអនុវត្តនៅថ្នាក់ឃុំ សង្កាត់។
អំណាចដឹកនាំ និងគ្រប់គ្រងឃុំ សង្កាត់បានមកដោយការបោះឆ្នោតជាទូទៅ ជាសកល ដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ដោយ ស្មើភាព ដោយចំពោះដោយសម្ងាត់ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃឃុំ សង្កាត់នីមួយៗ។
ឃុំ សង្កាត់ គ្រប់គ្រងកិច្ចការមូលដ្ឋានក្នុងដែនដីរបស់ខ្លួនដោយផ្អែកទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ ប្រកាស និងលិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ។ អំណាចបញ្ញត្តិ អំណាចប្រតិបត្តិក្នុងការគ្រប់គ្រងមូលដ្ឋានត្រូវផ្តល់ឱ្យឃុំ សង្កាត់ ហើយអំណាចនេះ ត្រូវអនុវត្ត ស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ ប្រកាស និងលិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ។
ការបង្កើត ការលុបចោល ការកែប្រែព្រំប្រទល់ និងការប្តូរឈ្មោះរបស់ឃុំ សង្កាត់ ក្នុងករណីមិនប៉ះពាល់ដល់ព្រំប្រទល់របស់ ខេត្ត ក្រុងពាក់ព័ន្ធ ត្រូវសម្រេចដោយអនុក្រឹត្យតាមសំណើរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ក្នុងករណីដែលមានការប៉ះពាល់ដល់ព្រំប្រទល់ របស់ខេត្ត ក្រុងពាក់ព័ន្ធ ការបង្កើត ការលុបចោល ការកែប្រែព្រំប្រទល់ និងការប្តូរឈ្មោះរបស់ឃុំ សង្កាត់ ត្រូវសម្រេចដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមសំណើរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ផ្អែកលើសំណើរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។
កាលបើមានផលវិបាកណាមួយកើតឡើង ក្រោយពេលដែលឃុំ សង្កាត់ត្រូវបានបង្កើត លុបចោល រឺ កែសម្រួលរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង មហាផ្ទៃត្រូវចេញប្រកាសដើម្បីដោះស្រាយផលវិបាកនោះស្របតាមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន។
ឃុំ សង្កាត់ណាដែលមិនអាចដំណើរការរៀបចំបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់បានដោយករណីប្រធានសក្តិ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជូនរដ្ឋសភា។ បន្ទាប់ពីបានរាយការណ៍ជូនរដ្ឋសភារួចហើយ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវចាត់ឱ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ រៀបចំគ្រប់គ្រងឃុំ សង្កាត់ទាំងនោះជាបណ្ដោះអាសន្ន ហើយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ទាំងនោះ នឹងត្រូវដំណើរការ នៅពេលស្ថានការណ៍ឃុំ សង្កាត់ទាំងនេះមានប្រក្រតីឡើងវិញ។
ឃុំ សង្កាត់នីមួយៗ ត្រូវមានក្រុមប្រឹក្សាមួយហៅថាក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់។ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ជាអង្គការដែលតំណាងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន និងមានបេសកកម្មបម្រើផលប្រយោជន៍ទូទៅក្នុងឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវជ្រើសរើសឡើងតាមការបោះឆ្នោត ដោយប្រជាពលរដ្ឋនៃឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួនស្របទៅតាមនីតិវិធីដែលកំណត់ដោយច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់មានអាណត្ដិ៥(ប្រាំ)ឆ្នាំ ហើយត្រូវផុតកំណត់នៅពេលដែលមានក្រុមប្រឹក្សា ឃុំ សង្កាត់ថ្មីចូលកាន់តំណែង។ ក្នុងតំណាក់កាលអន្តរកាលនេះ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលផុតអាណត្ដិមានភារកិច្ចសម្រួលកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់មានសមាជិកពី៥ ទៅ ១១រូប ផ្អែកតាមប្រជាសាស្ត្រ និងភូមិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន។ ចំនួនជាក់ស្តែងនៃសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នីមួយៗ ត្រូវកំណត់ដោយអនុក្រឹត្យតាមសំណើរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ចំនួនសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលបានកំណត់រួចហើយ អាចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរបានដោយ អនុក្រឹត្យតាមសំណើរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ អាស្រ័យដោយការផ្លាស់ប្តូរនៃប្រជាសាស្ត្រ និងភូមិសាស្ត្រ។ សមាជិកបន្ថែមនៃក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវជ្រើសរើសតាមនីតិវិធីដូចសមាជិកដ៏ទៃទៀតដែរ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវមានប្រធានម្នាក់ ហៅថាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់មានភារកិច្ច៖
បទបញ្ញត្តិ ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា២៣ នៃច្បាប់នេះ
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទដែលមានសិទ្ធិ និងមានបំណងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌសំខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសឡើងទៅតាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រ។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវបាត់បង់សមាជិកភាពរបស់ខ្លួនទៅតាមករណីណាមួយក្នុងចំណោមករណីដូចខាងក្រោម៖
ត្រូវរៀបចំធ្វើការបោះឆ្នោតឡើងវិញក្នុងរយពេល១២០ថ្ងៃយ៉ាងយូរ ដើម្បីធ្វើការជ្រើសរើសក្រុម ប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ក្នុងករណីណាមួយដូចខាងក្រោម៖
ការកែប្រែព្រំប្រទល់របស់ឃុំ សង្កាត់ណាមួយ អាចប្រព្រឹត្តបានតែក្នុងករណីដែលការកែប្រែនោះពុំ បណ្ដាលឱ្យផ្លាស់ ប្តូរដល់ចំនួនសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលបានជាប់ឆ្នោត។ ការបង្កើតឃុំ សង្កាត់ថ្មីណាមួយអាចប្រព្រឹត្តបានតែក្នុងករណីដែលការបង្កើតនោះ ពុំបណ្ដាលឱ្យមាន ផ្លាស់ប្តូរដល់ចំនួនសមាជិកក្រុមប្រឹក្សានៃឃុំ សង្កាត់ដែលពាក់ព័ន្ធ។ ក្នុងករណីឃុំ សង្កាត់ដែលត្រូវបង្កើតថ្មី ដែលត្រូវលុបចោល ដែលត្រូវកែប្រែព្រំប្រទល់ហើយ បណ្ដាលឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរដល់ចំនួនសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែល បានជាប់ឆ្នោត ការបង្កើត ការលុបចោល ការកែប្រែព្រំប្រទល់ ត្រូវចូលជាធរមានសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ នាអាណត្ដិបន្ទាប់។
ក្នុងអំឡុងពេល១៤ថ្ងៃ ក្រោយពីការប្រកាសលទ្ធផលជាផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោត ត្រូវចាត់ឱ្យមានការប្រជុំជាលើកដំបូងនៃក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ក្រោមអធិបតីភាពមន្ត្រីម្នាក់ដែលចាត់តាំងដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីប្រកាសសុពលភាពសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ និងប្រកាសឈ្មោះប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ មេឃុំ ចៅសង្កាត់ ជំទប់ និងចៅសង្កាត់រង។
មុនចាប់ផ្តើមការងារ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ នីមួយៗ ត្រូវរៀបចំ និងអនុម័តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងដើម្បី កំណត់នូវវិធានទាំងឡាយសម្រាប់អង្គប្រជុំ និងរបៀបរបបធ្វើការងាររបស់ខ្លួន។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវចេញសេចក្តីណែនាំអំពីគោលការណ៍នានាសំរាប់ជាមូលដ្ឋានដល់ការរៀបចំបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងខាងលើនេះ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើការប្រជុំយ៉ាងតិចណាស់ចំនួនមួយដងក្នុងមួយខែ។ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវប្រជុំក្នុងសាលាឃុំ រឺសាលាសង្កាត់របស់ខ្លួន រឺក្នុងករណីចាំបាច់អធិបតី នៃអង្គប្រជុំអាចជ្រើសយកទីកន្លែងណាមួយក្នុងឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួនដើម្បីប្រជុំ។
ការប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ នឹងយកជាបានការ លុះត្រាតែមានចំនួនលើសពីពាក់កណ្ដាលនៃសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ទាំងមូលចូលរួម។ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើការបោះឆ្នោតអនុម័តដោយសំឡេងភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិកក្រុម ប្រឹក្សាទាំងមូលដើម្បីសម្រេចបញ្ហាណាមួយដូចខាងក្រោម៖
ការប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ត្រូវធ្វើជាសមាណ: និងមានលក្ខណប្រជាធិបតេយ្យ ។ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាចប្រជុំជា សំងាត់បាន ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវចេញសេចក្តីណែនាំអំពីរបៀបរបបប្រជុំខាងលើនេះ ។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ មានសេរីភាពក្នុងការបញ្ចោញមតិក្នុងអង្គប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ។ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សា ឃុំ សង្កាត់រូបណាក៏ដោយ មិនអាចត្រូវបានចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន រឺ ឃុំខ្លួនដោយហេតុពីបានសំដែងយោបល់ រឺ បញ្ចោញមតិក្នុង អង្គប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់បានឡើយ ។
រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់ ត្រូវដឹកនាំគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ។ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវមានប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ជាមេឃុំ ចៅសង្កាត់ ។
មេឃុំ ចៅសង្កាត់ មានអ្នកជំនួយការដូចខាងក្រោម : ចំពោះមេឃុំ អ្នកជំនួយការមានពីររូប :
មេឃុំ ចៅសង្កាត់ មានសិទ្ធិចាត់តាំងគណកម្មាធិការនានាដើម្បីផ្តល់យោបល់ និងជួយកិច្ចការនានា តាមការចាំបាច់ ។ គណ កម្មាធិការខាងលើនេះអាចយកសមាជិកណាម្នាក់ក្នុងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អោយធ្វើជាប្រធានក៏ បាន រឺអាចយកប្រជាពលរដ្ឋដែលមាន សិទ្ធិបោះឆ្នោតណាម្នាក់ក្នុងឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន ក្រៅពីសមាជិកក្រុម ប្រឹក្សាអោយធ្វើជាប្រធានក៏បាន ។
ឃុំ សង្កាត់ត្រូវមានបុគ្គលិកក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋបាលនៃក្រសួងមហាផ្ទៃមួយរូប ធ្វើជាស្មៀនឃុំ សង្កាត់ ។ ស្មៀនឃុំ សង្កាត់តែងតាំង ដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃដែលមានភារកិច្ចជួយកិច្ចការឃុំ សង្កាត់ និងធានានិរន្តភាពកិច្ចការរដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់ ។ ស្មៀនឃុំ សង្កាត់ត្រូវ ផ្លាស់ប្តូរក្នុងករណីមានសំណើរបស់មេឃុំ ចៅសង្កាត់ អនុលោមតាមការសំរេច របស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ។
ឃុំ សង្កាត់អាចជ្រើសរើសបុគ្គលិកក្រៅក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋដើម្បីជួយកិច្ចការរបស់ខ្លួនតាមសេចក្តីត្រូវការ និងការចាំបាច់នៃការងារ និងតាមសេចក្តីសំរេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ក្នុងអាណត្ដិ ហើយអាចបន្ត ការងារតាមការសំរេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាណត្ដិបន្ទាប់ ។
ក្នុងគោលដៅលើកកំពស់ប្រសិទ្ធភាពនៃការគ្រប់គ្រងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នីមួយៗត្រូវរៀបចំជ្រើសរើសអោយមានមេ ភូមិម្នាក់សំរាប់ភូមិនីមួយៗ ចំណុះឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន ។ មេភូមិត្រូវរៀបចំចាត់តាំងអោយមានអនុប្រធានមួយរូប និងសមាជិកមួយរូបជា ជំនួយការ ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រូវចេញសេចក្តីណែនាំអំពីបែបបទ នីតិវិធីនៃការជ្រើសរើសមេភូមិ ការចូលកាន់តំណែង ការផ្លាស់ ប្តូរមេភូមិ និងការតែងតាំងជំនួយការមេភូមិ ។
មេភូមិមានភារកិច្ច :
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវចេញសេចក្តីណែនាំបន្ថែមអំពីរបៀបរបបធ្វើការងារ និងភារកិច្ចរបស់ភូមិ អោយបានសមស្រប។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាមេឃុំ ចៅសង្កាត់ត្រូវជ្រើសរើសចេញពីបេក្ខជនលេខរៀងលើ គេបង្អស់នៃបញ្ជីបេ ក្ខជនដែលបានទទួលសំឡេងឆ្នោតច្រើនជាងគេបង្អស់ ។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាមេឃុំ ចៅសង្កាត់មានអាណត្ដិស្មើនឹងអាណត្ដិ របស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ។
ជំទប់ទី១ ចៅសង្កាត់រងទី១ ត្រូវជ្រើសរើសចេញពីបេក្ខជនដែលមានឈ្មោះលេខរៀងលើគេនៃបញ្ជី បេក្ខជនដែលបានទទួល សំឡេងឆ្នោតលំដាប់ទី២ ។ ជំទប់ទី២ ចៅសង្កាត់រងទី២ ត្រូវជ្រើសរើសចេញពីបេក្ខជនដែលមានឈ្មោះលេខរៀងលើគេនៃបញ្ជីបេក្ខជន ដែលបានទទួលសំឡេងឆ្នោតលំដាប់ទី៣ ។
ក្នុងករណីដែលលទ្ធផលជាផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ណា បានផ្តល់ សំឡេងគាំទ្រដល់បញ្ជីបេ ក្ខជនតែមួយ ដែលមានលក្ខណសម្បត្តិទទួលបានអាសនទាំងអស់ក្នុងក្រុមប្រឹក្សា ត្រូវជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាពីក្នុងបញ្ជីតែមួយ នោះអោយទទួលតំណែងជាមេឃុំ រឺចៅសង្កាត់ ជំទប់ទី១ រឺចៅសង្កាត់រងទី១ ជំទប់ទី២ រឺចៅសង្កាត់រងទី២។
ក្នុងករណីដែលលទ្ធផលជាផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើស សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ណាបានផ្តល់សំឡេងគាំទ្រដ ល់បញ្ជីបេក្ខជនតែពីរដែលមានលក្ខណសម្បត្តិទទួលបានអាសនក្នុងក្រុម ប្រឹក្សាត្រូវជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាជាបេក្ខជនដែលមាន ឈ្មោះលេខរៀងបន្ទាប់ពីបេក្ខជនដែលមាន ឈ្មោះលេខរៀងលំដាប់លើគេបង្អស់នៃបញ្ជីដែលបានទទួលសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រលំដាប់ទីមួយ អោយទទួល តំណែងជាជំទប់ទី១ រឺចៅសង្កាត់រងទី១ និងជ្រើសរើសយកសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ជាបេក្ខជនដែល មានឈ្មោះលេខរៀងលើគេបង្អស់នៃបញ្ជីដែលបានទទួលសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រលំដាប់ទី២អោយទទួលតំណែងជា ជំទប់ទី២ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី២ ។
តំណែងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាមេឃុំ ចៅសង្កាត់ត្រូវបាត់បង់ក្នុងករណីសាម៉ីខ្លួនបាត់បង់សមាជិកភាពក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់តាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដូចមានចែងក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌទី១ មាត្រា១៦ នៃច្បាប់នេះ។
មុខតំណែងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ មុខតំណែងមេឃុំ ចៅសង្កាត់ និងមុខតំណែងជាសមាជិក ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ កាលបើមុខតំណែងណាមួយត្រូវបាត់បង់មុខតំណែងទាំងអស់ខាងលើរបស់ជននោះក៏ត្រូវបានបាត់បង់ព្រមពេលជាមួយគ្នាដែរ ។ ក្នុងករណីខាងលើនេះ ត្រូវជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលមានឈ្មោះតាមលេខរៀងបន្ទាប់នៅក្នុងបញ្ជីរួមជាមួយអតីតប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាមេឃុំ ចៅសង្កាត់ ដែលបានបាត់បង់ពីមុខតំណែងនោះអោយទទួលបន្តតំណែងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាមេឃុំ ចៅសង្កាត់ និងត្រូវជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាថ្មីជំនួសកន្លែងដែលទំនេរតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលបានចែងក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌទី២ មាត្រា១៦ នៃច្បាប់នេះ ។ ក្នុងករណីដែលបញ្ជីបេក្ខជនត្រូវកាន់កាប់តំណែងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាមេឃុំ ចៅ សង្កាត់អស់សមាជិក ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ត្រូវជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ចេញពីក្នុងបញ្ជី បេក្ខជនជាមួយ ផ្អែកតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលបានចែងក្នុ ងវាក្យខ័ណ្ឌទី២ មាត្រា១៦ នៃច្បាប់នេះនិងចាត់អោយ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សារូបនេះទទួលបន្តតំណែងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជា មេឃុំ ចៅសង្កាត់ជំនួស ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាមេឃុំ ចៅសង្កាត់ដែលបានបាត់បង់ពីមុខតំណែង ។ ផ្អែកតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌខាង លើនេះ ការបាត់បង់មុខតំណែង និងការទទួលតំណែងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាមេឃុំ ចៅសង្កាត់ត្រូវធ្វើដោយប្រកាសរបស់រដ្ឋ មន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃក្នុងរយៈពេលយ៉ាងយូរ ១៤ថ្ងៃ ។
តំណែងជាជំទប់ទី១ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី១ តំណែងជាជំទប់ទី២ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី២ ត្រូវបាត់បង់ពីមុខតំណែងក្នុងករណីដែលសាម៉ី ខ្លួនបាត់បង់សមាជិកភាពក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់តាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដូចមានចែង ក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌទី១ មាត្រា១៦ នៃច្បាប់នេះ ។ ក្នុងករណីតំណែង ជាជំទប់ទី១ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី១ តំណែងជាជំទប់ទី២ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី២ ត្រូវបានបាត់បង់មុខតំណែងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់របស់ ជននោះក៏ត្រូវបានបាត់បង់ព្រមពេល ជាមួយគ្នាដែរ ។ ក្នុងករណីខាងលើនេះ ត្រូវជ្រើសរើសយកសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ជាបេក្ខ ជនដែលមាន ឈ្មោះតាមលេខរៀងបន្ទាប់នៃបញ្ជីបេក្ខជនរួមជាមួយជំទប់ទី១ រឺចៅសង្កាត់រងទី១ ជំទប់ទី២ រឺចៅសង្កាត់រងទី២ អោយទទួល តំណែងជំនួសជំទប់ រឺចៅសង្កាត់រង ដែលបានបាត់បង់ពីមុខតំណែង និងត្រូវជ្រើសរើស សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាថ្មីជំនួសកន្លែងដែលទំនេរតាមល័ក្ខ ខ័ណ្ឌដែលមានចែងក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌទី២ មាត្រា១៦ នៃច្បាប់នេះ ។ ក្នុងករណីបញ្ជីបេក្ខជនដែលត្រូវកាន់កាប់តំណែងជាជំទប់ទី១ រឺចៅសង្កាត់ រងទី១ ជំទប់ទី២ រឺចៅសង្កាត់រងទី២ អស់សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវជ្រើសរើសបេក្ខជនពីក្នុងបញ្ជីនោះ បញ្ចូលជា សមាជិកក្រុម ប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ទៅតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដូចមានចែងក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌទី២ មាត្រា១៦ នឹងប្រគល់អោយ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សារូបនោះទទួលតំណែង ជាជំទប់ទី១ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី១ ជំទប់ទី២ រឺចៅសង្កាត់រងទី២ ជំនួសតំណែងជំទប់ទី១ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី១ ជំទប់ទី២ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី២ ដែល បានបាត់បង់ពីមុខតំណែង ។ ផ្អែកតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌខាងលើនេះ និងល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលបានចែងក្នុងមាត្រា៣៣ នៃច្បាប់នេះ ការបាត់បង់មុខតំណែង និងការទទួលតំណែងជាជំទប់ទី១ រឺចៅសង្កាត់រងទី១ ជំទប់ទី២ រឺចៅសង្កាត់រងទី២ ត្រូវធ្វើដោយប្រកាសរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុង រយៈពេលយ៉ាងយូរ ១៤ថ្ងៃ ។
មេឃុំ ចៅសង្កាត់បំពេញតួនាទីភារកិច្ចដូចខាងក្រោម :
ជំទប់ រឺចៅសង្កាត់រងជាជំនួយការរបស់មេឃុំ ចៅសង្កាត់ក្នុងការអនុវត្តភារកិច្ចដែលមេឃុំ ចៅ សង្កាត់ប្រគល់អោយ និងជំ នួសមេឃុំ ចៅសង្កាត់ទៅតាមឋានានុក្រមនៃជំទប់ ចៅសង្កាត់រង នៅពេលដែលមេ ឃុំ ចៅសង្កាត់អវត្តមាន ។ ជំទប់ រឺ ចៅសង្កាត់រង ត្រូវ ធ្វើការបែងចែកភារកិច្ចដូចខាងក្រោម : ជំទប់ទី១ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី១ ទទួលជួយមេឃុំ ចៅសង្កាត់ លើកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និង ហិរញ្ញវត្ថុ ។ ជំទប់ទី២ រឺ ចៅសង្កាត់រងទី២ ទទួលជួយមេឃុំ ចៅសង្កាត់ លើកិច្ចការរដ្ឋបាល សង្គមកិច្ច សេវា សាធារណ និង សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណ។ មេឃុំ ចៅសង្កាត់ អាចប្រគល់ភារកិច្ចបន្ថែមពីលើភារកិច្ចដែលបានបែងចែងខាងលើនេះដល់ជំទប់ រឺចៅសង្កាត់រងរបស់ខ្លួន។
រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់មានតួនាទីជំរុញ និងគាំពារអភិបាលកិច្ចល្អ ដោយចាត់ចែងប្រើប្រាស់ធនធាន នានាដែលមានប្រកបដោយ ចិរភាព សំរាប់បំពេញសេចក្តីត្រូវការជាមូលដ្ឋានក្នុងឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន បំរើ ផលប្រយោជន៍រួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និង គោរពផលប្រ យោជន៍របស់ជាតិស្របតាមនយោបាយទូទៅរបស់រដ្ឋ។
រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់មានតួនាទីពីរប្រភេទគឺ :
ក្នុងតួនាទីបំរើកិច្ចការមូលដ្ឋាន រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់មានភារកិច្ច :
ក្នុងតួនាទីជាភ្នាក់ងារតំនាងរដ្ឋ រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់មានភារកិច្ចអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ ប្រកាស និងលិខិត បទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ ។ ក្នុងករណីនេះ អាជ្ញាធររដ្ឋអាចធ្វើប្រតិភូកម្មអំនាចដល់ឃុំ សង្កាត់ដោយភ្ជាប់ជាមួយនូវការបង្កើន សមត្ថភាព និងផ្គត់ផ្គង់ មធ្យោបាយ សំភារ ថវិកា សំរាប់អនុវត្ត ។ ប្រតិភូកម្មខាងលើនេះ ត្រូវផ្តល់ចំពោះតែសមូហភាពរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់តែប៉ុណ្ណោះ។
រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់គ្មានអំនាចសំរេចលើវិស័យទាំងឡាយដូចខាងក្រោម :
តួនាទី មុខងារ និងអំនាចរបស់ឃុំ សង្កាត់ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា៤២. ៤៣ និងមាត្រា៤៤ នៃ ច្បាប់នេះ អនុវត្តបានតែក្នុងរង្វង់ ដែនដីឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ ។ ក្នុងករណីមានបញ្ហាកើតឡើងទាក់ទងសមត្ថកិច្ចរវាងឃុំ សង្កាត់ពីររឺច្រើន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រូវចាត់ការអោយមានការសំរុះសំរួលគ្នារវាងរដ្ឋដែលពាក់ព័ន្ធទាំងនោះ ។
តួនាទី មុខងារ និងអំនាចរបស់ឃុំ សង្កាត់ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ៤២. ៤៣. ៤៤ និងមាត្រា ៤៥ នៃច្បាប់នេះ អាចកំនត់លំអិត ជាក់ស្តែងបន្ថែមទៀតដោយអនុក្រឹត្យតាមសំនើរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង មហាផ្ទៃ ។
ឃុំ សង្កាត់មានអំនាចបញ្ញត្តិ និងអំនាចប្រតិបត្តិ ។ អំនាចបញ្ញត្តិរបស់ឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើឡើងតាមរយដីកាឃុំ សង្កាត់ សំរាប់ គ្រប់គ្រងកិច្ចការនានា ក្នុងក្របខ័ណ្ឌ តួនាទី មុខងារ និងអំនាចរបស់ខ្លួន ។ ដីកាឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើឡើងតាមការសំរេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ហើយត្រូវចុះហត្ថលេខា ដោយមេឃុំ ចៅសង្កាត់ ។ រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណ និងជាបន្ទាន់ក្នុងឃុំ សង្កា ត់របស់ខ្លួននូវដីកា ដែលបានសំរេចរួចហើយ ។
ដីកាឃុំ សង្កាត់មានប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តតែក្នុងរង្វង់ដែនដីរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ ។ ដីកាឃុំ សង្កាត់មិនត្រូវផ្ទុយនឹងសន្ធិសញ្ញា អនុស ញ្ញាអន្តរជាតិដែលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទទួល ស្គាល់ ស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ផ្ទុយនឹងច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ ប្រកាស និងលិខិតបទដ្ឋាន ពាក់ព័ន្ធ បានឡើយ ។ ដីកាដែលដាក់ដោយដោយរដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់ ហើយផ្ទុយនឹងសន្ធិសញ្ញា អនុសញ្ញាអន្តរជាតិដែល ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជាទទួលស្គាល់ ស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ផ្ទុយនឹងច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ ប្រកាស និងលិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ ត្រូវចាត់ទុកជាមោឃដាច់ ខាត ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រវជូនដំនឹងអំពីមោឃភាពនេះជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ដល់ឃុំ សង្កាត់ សាម៉ីនិងត្រូវផ្សព្វផ្សាយជាសាធារ ណ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រូវណែនាំអំពីទំរង់ និងបែបបទ ដើម្បីអោយឃុំ សង្កាត់រៀបចំដីកាស្របទៅ តាមសភាពការណ៍ក្នុ ងឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាចធ្វើប្រតិភូកម្មអំនាចអោយដល់មេឃុំ ចៅសង្កាត់តាមសេចក្តីណែនាំរបស់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហា ផ្ទៃ លើកលែងតែបញ្ហាទាំងឡាយដូចខាងក្រោម:
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលបានធ្វើប្រតិភូកម្មអំនាចអោយដល់មេឃុំ ចៅសង្កាត់នៅតែទទួលខុសត្រូវ លើកិច្ចការដែលបាន ធ្វើប្រតិភូកម្មនោះ ។ ការដកហូតនូវអំនាចដែលបានធ្វើប្រតិកម្ម មិនធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់សុខភាពនៃកិច្ចការដែលបានធ្វើ រួចហើយនោះ ឡើយ ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រូវកំនត់ពីនីតិវិធីផ្សេងៗសំរាប់ធ្វើការតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យអំពីសកម្ម ភាពទូទៅរបស់ឃុំ សង្កាត់ ដើម្បី :
ប្រើប្រាស់អំនាច និងការបំពេញតួនាទីភារកិច្ច ។ ក្នុងការតាមដាន ការត្រួតពិនិត្យ និងការធ្វើអន្តរាគមន៍ចំពោះឃុំ សង្កាត់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង មហាផ្ទៃ អាចរំលែកអំនាចដល់មន្ត្រីជាតំនាងរាជរដ្ឋាភិបាលតាមថ្នាក់រដ្ឋបាលដែនដីខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខ័ណ្ឌអោយជួយ កិច្ចការនេះទៅតាម សំនូមពរការងារ ។
ឃុំ សង្កាត់ណាដែលមិនបានបំពេញភារកិច្ចដែលច្បាប់បានតម្រូវ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវធ្វើ អន្តរាគមន៍ដើម្បីអោយមាន ការបំពេញភារកិច្ចដែលច្បាប់បានតម្រូវនោះជាបន្ទាន់ ។ ភារកិច្ចដែលច្បាប់បានតម្រូវ គឺជាភារកិច្ចមួយដែលក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់មាន ការតព្វកិច្ចបំពេញ តាមល័ក្ខខ័ណ្ឌទាំងឡាយនៃច្បាប់ ព្រះរាជក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ លិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ រឺ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង និង ដីកាឃុំ សង្កាត់។
ការតាមដាន ត្រួតពិនិត្យ និងធ្វើអន្តរាគមន៍រួមមានការងារ :
ការធ្វើអន្តរាគមន៍ដូចមានចែងក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌទី១ មាត្រា៥៤ នៃច្បាប់នេះ ត្រូវមានលក្ខណសមហេតុ ផល និងស្របទៅតាមទំ ហំនៃកិច្ចការដែលក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់មិនបានបំពេញភារកិច្ចដែលច្បាប់បាន តម្រូវ ដោយភ្ជាប់ជាមួយនូវការណែនាំ និងការគាំទ្រសំខា ន់ចាំបាច់ដើម្បីអោយក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាច បំពេញភារកិច្ចដែលច្បាប់បានតម្រូវជាធម្មតា ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ មានសិទ្ធិចុះកិច្ច ព្រមព្រៀងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរជាមួយបុគ្គល រឺអង្គការ ណាមួយ រឺធ្វើការណែនាំជាលាយលក្ខណ៍អក្សរដល់មន្ត្រីជាតំនាងរាជរដ្ឋាភិបា លតាមថ្នាក់រដ្ឋបាលដែនដី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខ័ណ្ឌអោយបំពេញការងារចាំបាច់ដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងនាមខ្លួនចំពោះកិច្ចការណាមួយ។
កាលបើការធ្វើអន្តរាគមន៍មិនទទួលបានលទ្ធផលចំពោះភារកិច្ចដែលច្បាប់បានតម្រូវណាមួយ រឺមួយ ចំនួនក្នុងអំឡុងពេល ៦ ខែ ហើយភារកិច្ចដែលច្បាប់បានតម្រូវជាទូទៅក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ក៏មិនអាច បំពេញបាន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃត្រវសំរេចរំសាយក្រុម ប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ហើយធ្វើការបោះឆ្នោតឡើង វិញទៅតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដូចមានចែងក្នុងច្បាប់នេះ និងច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុ មប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ។
ក្នុងករណីក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ណាធ្វើសកម្មភាពផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ផ្ទុយនឹងនយោបាយរាជ រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហា ផ្ទៃត្រូវសំរេចរំសាយក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នោះជាបន្ទាន់ ហើយត្រូវធ្វើ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នោះឡើងវិញទៅ តាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដូចមានចែងក្នុងច្បាប់នេះ និងច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ។
ត្រូវបង្កើតអោយមានអង្គភាពមួយចំណុះក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីធ្វើជាសេនាធិការអំពីការងាររដ្ឋបាល មូលដ្ឋាន ។ ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃអង្គភាពនេះត្រូវកំនត់ដោយអនុក្រឹត្យតាមសំនើរបស់រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងមហាផ្ទៃ ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវរៀបចំ អនុម័ត និងអនុវត្តនូវផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់ ក្នុងគោល បំណងកំណត់នូវទស្សនវិស័យ កម្មវិធី និងកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន ។
ផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់ត្រូវអោយស្របទៅនឹងផែនការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ចរបស់ជាតិ ។
ផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់ ត្រូវអនុម័តយល់ព្រមដោយក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ក្នុងឆ្នាំទី១ នៃ អាណត្ដិរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ហើយត្រូវពិនិត្យឡើងវិញដើម្បីផ្តល់ទិន្នន័យថ្មីៗជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួន ។
ក្នុងការរៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវចាត់វិធានការដូចតទៅ :
ផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់ត្រូវរៀបចំជាលាយលក្ខណ៍អក្សរដោយមានផែនទី ស្ថិតិនិងសំណុំ ឯកសារពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត ភ្ជាប់ជាមួយផង។ ផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់ ក៏ត្រូវកំណត់ផងដែរនូវវិធីសាស្ត្រ និងមធ្យោបាយនានាដើម្បីបង្ក លទ្ធភាពអោយមានការចូ លរួមពីប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួនក្នុងកិច្ចដំណើរការទាំងមូល ។
ក្នុងករណីដែលផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់ណាមួយ ធ្វើឡើងមិនស្របតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលបានចែង ក្នុងច្បាប់នេះ រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវណែនាំអោយក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់កែតំរូវផែនការរបស់ខ្លួនអោយបានសមស្របក្នុងអំឡុងពេលយ៉ាងយូរ៤៥ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីថ្ងៃបានទទួលច្បាប់ចំលងនៃផែនការនោះ ។ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើការកែសំរួលផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួនអោយ បានសមស្របតាម ការណែនាំរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើការតាមដាន ត្រួតពិនិត្យ និងវាយតំលៃរាល់ការអនុវត្តផែនការ កម្មវិធី គំរោង និងការផ្តល់សេវា នានាប្រកបដោយតម្លាភាព និងមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នៅតែជាអ្នកទទួលខុសត្រវក្នុងការតាមដាន ការត្រួតពិនិត្យ និងការវាយតំលៃ ចំពោះផែនការកម្មវិធី និងគំរោងនានា ទោះជាការងារនោះត្រូវបានអនុវត្តដោយសមាសភាពណាក៏ដោយ ដែលខ្លួនបានជ្រើសយក ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រូវណែនាំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អំពីវិធីផ្សេងៗក្នុងការអនុវត្តផែនការ និង ក្នុងការត្រួតពិនិត្យ វាយតំ លៃចំពោះការប្រើប្រាស់មូលនិធិសំរាប់ផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់ ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំអំពី :
សេចក្តីរាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំដូចមានចែងក្នុងមាត្រា៦៩ នៃច្បាប់នេះ ក្រោយពីបានអនុម័តយល់ព្រម ដោយក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវ :
ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ត្រូវពិនិត្យពិចារណាទៅលើមតិយោបល់ផ្សេងៗដែលបានផ្តល់ចំពោះសេចក្តី រាយការណ៍ដូចមានចែង ក្នុងមាត្រា៦៩ និងមាត្រា៧០ នៃច្បាប់នេះ ហើយត្រូវទទួលយកនូវមតិយោបល់ល្អៗ ដើម្បីដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ សង្កាត់។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវពិគ្រោះពិភាក្សាជាមួយក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដើម្បីចេញសេចក្តីណែនាំ អនុវត្តជាក់ស្តែងនូវបទ បញ្ញត្តិនានាដែលបានចែងក្នុងជំពូកទី៦ នៃច្បាប់នេះ ។
ឃុំ សង្កាត់មានធនធានហិរញ្ញវត្ថុ ថវិកា និងទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ ។
ឃុំ សង្កាត់មានសិទ្ធិទទួលចំនូលផ្ទាល់ដែលបានមកពីចំនូលសារពើពន្ធ ចំនូលមិនមែនសារពើ ពន្ធ និងកំរៃសេវាផ្សេងៗ ។ ពន្ធ ខាងលើនេះរាប់បញ្ចូលនូវពន្ធលើដីធ្លី ពន្ធលើអចលនទ្រព្យ និងពន្ធនៃការជួល ។ ក្នុងករណីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុប្រមូលចំនូលផ្ទា ល់របស់ឃុំ សង្កាត់ ការប្រមូលចំនូល នេះត្រូវធ្វើក្នុងនាមឃុំ សង្កាត់ ។ ប្រភេទ កំរិត និងរបៀបរបបនៃការប្រមូលចំនូលសារពើពន្ធ ចំនូ លមិនមែនសារពើពន្ធ និងកំរៃ សេវាផ្សេងៗខាងលើនេះត្រូវកំនត់ដោយច្បាប់ ។
ឃុំ សង្កាត់មានសិទ្ធិទទួលបាននូវធនធានវិភាជន៍ពីចំនូលសំរាប់ថវិការបស់ខ្លួន ។ ធនធានវិភាជន៍នេះរួមមាន :
ឃុំ សង្កាត់នីមួយៗ មានសិទ្ធិទទួលបាននូវប្រាក់កំរៃចំពោះការអនុវត្តនូវតួនាទីជាភ្នាក់ងារតំនាងរដ្ឋ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាល រឺក្រសួង ស្ថាប័នណាមួយនៃរាជរដ្ឋាភិបាលបានប្រគល់អោយអនុវត្ត ។ ប្រាក់កំរៃខាងលើនេះ គឺជាប្រាក់បន្ថែមពីលើប្រាក់ចំនូលរបស់ឃុំ សង្កាត់ រឺ ប្រាក់វិភាជន៍ផ្សេងៗ ដែលឃុំ សង្កាត់ទទួលបានពីប្រាក់ចំនូលរដ្ឋ ។ រាជរដ្ឋាភិបាល រឺក្រសួងស្ថាប័នណាមួយនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវផ្តល់កំរៃស មស្របដល់ឃុំ សង្កាត់ ដែលបានអនុវត្តតួនាទីជាភ្នាក់ងារតំនាងរដ្ឋដូចបានចែងខាងលើ ។ ក្នុងករណីដែលការប្រគល់អំនាច មុខងាររបស់រដ្ឋ មានលក្ខណជាអចិន្ត្រៃយ៍ទៅអោយឃុំ សង្កាត់ រាជ រដ្ឋាភិបាលត្រូវរៀបចំអោយមានធនធានហិរញ្ញវត្ថុរយពេលយូរអង្វែងសំរាប់ផ្តល់អោយ ឃុំ សង្កាត់ ។ ការរៀបចំប្រាក់កម្រៃខាងលើនេះ ត្រូវកំនត់ដោយអនុក្រឹត្យ ។
រដ្ឋបង្កើតអោយមានមូលនិធិឃុំ សង្កាត់ ។ មូលនិធិឃុំ សង្កាត់បង្កើតឡើងក្នុងគោលដៅដើម្បីធ្វើការផ្ទេរនូវប្រាក់ចំនេញពីជា តិ និងប្រាក់ ចំនូលផ្សេងៗទៀតទៅអោយថវិកាឃុំ សង្កាត់ ។ ការផ្ទេរប្រាក់ចំនូលពីជាតិទៅមូលនិធិខាងលើនេះត្រូវធ្វើឡើងទៅតាមរូបមន្ត រឺតាមអត្រាជាក់លាក់ មួយសំរាប់ថេរ:វេលាយ៉ាងតិច ៣ឆ្នាំ និងមិនលើសពី ៥ឆ្នាំដែលកំនត់ដោយអនុក្រឹត្យ ។ នីតិវិធីអនុវត្តជាក់ស្តែងនៃមា ត្រានេះត្រូវកំនត់ដោយអនុក្រឹត្យ ។
មូលនិធិឃុំ សង្កាត់បានមកពី : : ការធ្វើវិភាជន៍នូវចំណែកដ៏ជាក់លាក់នៃប្រាក់ចំនូលរដ្ឋ ពីថវិការដ្ឋប្រចាំឆ្នាំដែលកំនត់ ដោយ អនុក្រឹត្យ : អនុប្បទាន និងការខ្ចីពីប្រភពក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ។ ការធ្វើវិភាជន៍នូវធនធានប្រចាំឆ្នាំទៅអោយឃុំ សង្កាត់តាមមូល និធិឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើឡើងទៅតាមរូប មន្តដែលកំនត់ដោយអនុក្រឹត្យ ។ របៀបរបបចាត់ចែង វិធាននៃការប្រើប្រាស់ និងនីតិវិធីនៃការបើ កប្រាក់ចំនាយពីមូលនិធិឃុំ សង្កាត់ត្រូវកំនត់ដោយអនុក្រឹត្យ ។
ឃុំ សង្កាត់ ត្រូវរៀបចំ និងអនុម័តថវិការបស់ខ្លួនជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ថវិកាឃុំ សង្កាត់ត្រូវរៀបចំទៅតាមទំរង់មួយ និងអនុម័ត នៅក្នុងកាលបរិច្ឆេទ រឺមុនកាលបរិច្ឆេទ មួយអនុលោមទៅតាមប្រព័ន្ធថវិកាជាតិ ។ ថវិកាឃុំ សង្កាត់ត្រូវមានតុល្យភាពរវាងចំនូលសរុប និងចំនាយសរុប ។ ឃុំ សង្កាត់អាចបង្កើនចំនាយបាន តែត្រូវអោយស្របទៅតាមចំនូលរបស់ខ្លួន។ ថវិកាឃុំ សង្កាត់ត្រូវឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីអាទិ ភាព និងសេចក្តីត្រូវការនៃផែនការអភិវឌ្ឍន៍ និងកម្មវិធី នយោបាយរបស់ឃុំ សង្កាត់ ។ នីតិវិធីនៃការរៀបចំ និងការអនុម័តថវិកាខាងលើ ត្រូវកំនត់ដោយអនុក្រឹត្យ ។
ឃុំ សង្កាត់គ្មានសិទ្ធិខ្ចីប្រាក់បានឡើយ ។ ឃុំ សង្កាត់មិនអាចធានារ៉ាប់រងចំពោះការខ្ចី រឺកាតព្វកិច្ចហិរញ្ញវត្ថុណាមួយបានឡើយ។
ឃុំ សង្កាត់មានសិទ្ធិទទួលបាននូវការផ្ទេរទ្រព្យសម្បត្តិមួយផ្នែករបស់រដ្ឋមកជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ឃុំ សង្កាត់។ ឃុំ សង្កាត់ត្រូវ គ្រប់គ្រងអោយបានល្អនូវទ្រព្យសម្បត្តិដែលរកបានដោយខ្លួនអែង និងទ្រព្យសម្បត្តិដែល រដ្ឋបានប្រគល់អោយ។ ឃុំ សង្កាត់អាចប្រើប្រាស់ និងទាញយកផលចំនូលពីទ្រព្យសម្បត្តិដែលរដ្ឋបានប្រគល់អោយខ្លួនគ្រប់ គ្រង។ ឃុំ សង្កាត់ត្រូវថែរក្សាការពារទ្រព្យសម្បត្តិដែលរដ្ឋប្រគ ល់អោយ អោយបានគង់វង្សហើយទ្រព្យសម្បត្តិទាំង នោះឃុំ សង្កាត់គ្មានសិទ្ធិលក់ដូរ រឺផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ រឺផ្ទេរការប្រើប្រាស់ដោយគ្មានការយល់ ព្រមជាមុនពីរដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបន្ទាប់ពីមានយោបល់អែកភាពរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានឡើយ ។ នីតិវិធីចាត់ ចែង និងប្រើប្រាស់ទ្រព្យសម្បត្តិខាងលើ ត្រូវកំនត់ដោយអនុក្រឹត្យ ។
ឃុំ សង្កាត់ត្រូវបង្កើតអោយមាននូវប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង តាមដាន និងត្រួតពិនិត្យហិរញ្ញវត្ថុរបស់ខ្លួនដែលរួម មាន :
របបហិរញ្ញវត្ថុ និងការគ្រប់គ្រងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ឃុំ សង្កាត់ត្រូវស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិ រញ្ញវត្ថុ បន្ទាប់ពីបានពិភាក្សាអែកភាពលើគោលការណ៍ជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលមិនគោរពតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់នេះត្រូវទទួលវិន័យដោយពុំ ទាន់គិតដល់ទោសព្រហ្ម ទ័ណ្ឌផ្សេងទៀត ។ វិន័យរួមមាន :
អស់នូវប្រាក់អុបត្ថម្ភដូចខាងលើអាចអនុវត្តបានលុះត្រាតែ មានការយល់ព្រមជាមុនពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ តាមសេចក្តីស្នើសុំរបស់ក្រុ មប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ។ ប្រាក់អុបត្ថម្ភដែលកាត់នេះត្រូវបានមកជាប្រយោជន៍នៃថវិកាឃុំ សង្កាត់ ។ ក្នុងករណីបានអនុវត្តរូបភាពវិន័យទាំងពីរ ខាងលើរួចហើយ តែសាម៉ីខ្លួននៅតែមិនរាងចាល ក្រុម ប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាចបញ្ឈប់ជននោះពីមុខតំនែងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កា ត់ដោយការបោះឆ្នោត អនុម័តតាមសំលេងភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ទាំងមូល ហើយត្រូវធ្វើការជ្រើស រើស សមាជិកថ្មីមកជំនួសតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលមានចែងក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌទី២ មាត្រា១៦ នៃច្បាប់នេះ ។ ក្នុងករណីប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ជា មេឃុំ ចៅសង្កាត់ ទទួលវិន័យ ត្រូវជ្រើសរើសយក សមាជិកម្នាក់ក្នុងក្រុមប្រឹក្សា រឺមន្ដ្រីម្នាក់ដែលចាត់តាំងដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ អោយដឹកនាំកិច្ចប្រជុំក្រុម ប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ដើម្បីអនុវត្តរូបភាពវិន័យខាងលើនេះ ។ មន្ត្រីដែលចាត់តាំងដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃដឹក នាំកិច្ចប្រជុំខាងលើនេះ ពុំមានសិទ្ធិអនុម័តឡើយ ។
ដើម្បីមានមូលដ្ឋានសំរាប់រៀបចំបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ និងគ្រប់គ្រងឃុំ សង្កាត់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហា ផ្ទៃត្រូវចេញប្រកាសអំពីចំនួន ឈ្មោះ និងព្រំប្រទល់របស់ឃុំ សង្កាត់ក្នុងទឹកដី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអោយបាន៩ខែ មុនកាលបរិច្ឆេទ នៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ នាអានត្ដិដំបូងនេះ ។
ក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នាអានត្ដិទី១ នេះ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ នីមួយៗត្រូវរៀបចំឡើងវិញ នូវមេភូមិនានាចំណុះឃុំ សង្កាត់របស់ខ្លួនទៅតាមបែបបទនីតិវិធីដូចមានចែងក្នុង មាត្រា៣០ នៃច្បាប់នេះ ។
ដើម្បីបង្កលក្ខណសម្បត្តិដល់ការគ្រប់គ្រងឃុំ សង្កាត់តាមប្រព័ន្ធវិមជ្ឈការ ត្រូវបង្កើតគណ កម្មាធិការអន្តរក្រសួងមួយ ឈ្មោះថា “គណកម្មាធិការជាតិគាំទ្រឃុំ សង្កាត់” ដែលមានរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង មហាផ្ទៃជាប្រធាន ។ គណកម្មាធិការជាតិគាំទ្រឃុំ សង្កាត់ត្រូវ បង្កើតឡើងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមសំនើរបស់នាយករដ្ឋ មន្ត្រី ។ គណកម្មាធិការជាតិគាំទ្រឃុំ សង្កាត់ត្រូវបង្កើតបន្ទាប់ពីច្បាប់នេះបានចូ លជាធរមាន ហើយត្រូវ បញ្ចប់អានត្ដិរបស់ខ្លួនអោយបាន ៩ខែមុនកាលបរិច្ឆេទនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នា អាន ត្ដិបន្ទាប់ ។ គណកម្មាធិការជាតិគាំទ្រឃុំ សង្កាត់អាចចែកចេញជាអនុគណកម្មការតាមការចាំបាច់ ។ គណកម្មាធិការជាតិគាំទ្រឃុំ សង្កាត់ ត្រូវយកអង្គភាពដែលបានបង្កើតឡើងស្របតាមមាត្រា៥៩ នៃ ច្បាប់នេះធ្វើជាលេខាធិការដ្ឋាន ។
គណកម្មាធិការជាតិគាំទ្រឃុំ សង្កាត់មានសមត្ថកិច្ចធ្វើសេចក្តីស្នើយោបល់ទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ និង រាជរដ្ឋាភិបាលអំពីបញ្ហានា នាដូចខាងក្រោម :
ក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ នាអានត្ដិដំបូងនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដោយផ្អែកតាមសេចក្តី ស្នើយោបល់របស់គណកម្មាធិការជាតិគាំទ្រឃុំ សង្កាត់អាចស្នើបង្កើតឃុំ សង្កាត់ លុបចោលឃុំ សង្កាត់ កែប្រែព្រំប្រទល់ឃុំ សង្កាត់ ផ្លា ស់ប្តូរឈ្មោះឃុំ សង្កាត់ តាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលមាន ចែងក្នុងមាត្រា៦ និងមាត្រា១៨ នៃច្បាប់នេះសំរាប់ដំនើរការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុម ប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នា អានត្ដិទី២ ។
បទប្បញ្ញត្តិទាំងឡាយណាដែលផ្ទុយនឹងច្បាប់នេះ ត្រូវទុកជានិរាករណ៍ ។
រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០១។
This article uses material from the Wikipedia ភាសាខ្មែរ article ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ខ្លឹមសារអត្ថបទប្រើប្រាស់បានក្រោមអាជ្ញាបណ្ឌCC BY-SA 4.0 លើកលែងតែមានបញ្ជាក់ផ្សេងពីនោះ។ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ភាសាខ្មែរ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.