Үлкен Сәулет Пішіндері
Үлкен сәулет пішіндері – діни-мемориалдық сәулет өнері ескерткіштерінің бір тобы.
Үлкен сәулет пішіндері тобын Маңғыстау және Үстірттегі күмбез тамдар мен сағанатамдар құрайды. Олар бір-бірінен алуан түрлі пішіндерімен және әрлендіру әдістерімен, сырлы бояу түрлерімен, безендірілген ою-өрнектерімен ерекшеленеді. Күмбезтамдар тұрғызу уақытына қарай тасты өңдеу және қалау әдістері әрі безендіру дәстүрімен өзгешеленеді. Бұлардың ең ежелгілері 12 – 13 ғасырларға жатады. 18 – 19 ғасырлардағы саз балшықтан соққан кесенелерден басқа, Үлкен сәулет пішіндерінің жалпы пішіні мен құрылысынан және әр түрлі ою-өрнектермен сәнделген көркемдік түр-сипатынан Маңғыстау өңіріндегі дәстүрлі сәулет өнерінің өзіне тән ерекшеліктері байқалады. Мыс., сағанатам төрт қабырғалы, төбесі ашық, алдыңғы қабырғалары биік болып келеді. Оның кереге там, төртқұлақты там деген атаулары бар және ең әсем түрлерінің өзі бір-бірінен төрт бұрышынан шығарылған бағаналарымен, түрлі түсті бояу түрлерімен, безендірілген ою-өрнектерімен ерекшеленеді. Мыс., осындай сәулетті ескерткіштердің бірі – Омар мен Тұр күмбезі (Бейнеу ауданы) және Ескелді Меңдалыұлы Базардың сағанатам пішінді мазары (биіктігі 4 м-ге жуық; Қарақия ауданындағы Жолболды қорымы).
Дереккөздер
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Үлкен сәулет пішіндері, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.