Қарсылықты Салалас Құрмалас Сөйлем

Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем — синтаксистік компоненттеріндегі баяндалған оқиға-әрекеттер бір-біріне қарама- қарсы қойылатын құрмалас сөйлем.

Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдегі қарсылықты мағына екі түрлі кұбылысты, іс-әрекетті, көріністі салыстыра баяндауға негізделеді. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемнің бір компонентінің баяндауышы болымды, енді бір компонентінің баяндауышы болымсыз тұлғада беріліп, қарама-қайшы мән туғызады. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдер жасалу жолына бірнеше түрге бөлінеді:

  • 1. Жалғаулықты, Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем— ол бірақ, дегенмен, әйтсе де, алайда, сонда да, әйткенмен сияқты жалғаулықтар арқылы жасалады. Мысалы: Дьяковен де жерде тіл табысып кетерміз деп дәмеленіп еді, бірақ ол ойлағаны болмады (Ә. Нүрпейісов).
  • 2. Жалғаулықсыз, Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем - Мұнда оның компоненттері ешбір жалғаулықсыз іргелес, қатар жұмсалады. Мысалы: Мәмбет екінші рет тағы атайын деп еді, мылтығының шаппасы жүрмей тұрып алды (I. Жансүгіров). Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемді Ахмет Байтұрсынұлы "Тіл — кұралында" қайырыңқы салалас сөйлем деп атаған (А. Байтұрсынов. Тілтағылымы. Алматы, 1992, 302-6).

Дереккөздер


Tags:

БаяндауышСинтаксисҚұрмалас сөйлем

🔥 Trending searches on Wiki Қазақша:

Кеңес үкіметіПлацентаҒабит Махмұтұлы МүсіреповБұқаралық мәдениетБатыс ЕуропаҚазақтың музыкалық аспаптары тарихыҚазақстандағы «қайта құру» саясатыМетаморфтық тау жыныстарыАқбілек (роман)Қайта құру кезеңіЖеңіс күніӨлсем, орным қара жер, сыз болмай ма?..МеталлургияКөкжөтелАлтын ОрдаҚазақстан демографиясыҚазақ хандарыТабиғатСарқылатын ресурстарҒылымЕуразияЛейкоциттерТас дәуіріДенсаулықАфрикаГалактикаОмонимҚазақстанАқбөкенБесін намазыСызықшаӨнеркәсіпЛаңкестік әрекетҚазақстандағы туризмАлғашқы қайта өрлеу дәуіріЭкономикалық қатынасАлғашқы көмекҚазақстан темір жолыДыбысАбай жолы (роман)Арал теңізіТерроризмӘуе көлігіЖасанды интеллектЖұлынСәулетМұхтар Омарханұлы ӘуезовЕкінші дүниежүзілік соғысТеміртауНұркен ӘбдіровБауырымен жорғалаушыларПлагиатЖүрекӘбілхан ҚастеевӘлемдегі ең танымал мұражайлар тізімі (2014)Көп жасушалы ағзаларАуа ластануыГлюкозаЭмбрионМәдени өсімдіктердің шыққан орталықтарыҚазақстан халқының бірлігі күніЖаһандануҚанҚазақстандағы ұжымдастыруТеңеуҚазақстан және БҰҰФилипп Исаевич ГолощёкинҚазақ батырлар тізіміХХ ғасырдың 20-30-жылдарындағы Қазақстанның әлеуметтiк-экономикалық және қоғамдық-саяси, мәдени жағдайыХалықаралық ұйымдарБұрыш (геометрия)Түсті металлургияТұрақты сөз тіркесіЭкстремизмАлюминийСақтарБатыс Қазақстан облысы🡆 More