Марокко Басшыларының Тізімі
Марокко мәлігі (араб.: ملك المغرب) — Марокко конституциясына сәйкес мемлекет басшысы.
Марокко — демократиялық, әлеуметтік және конституциялық монархия. Мәлік («Әмір Әл-Муминин» (Хақ мұсылмандардың көшбасшысы)) — елдің Жоғары өкілі және оның бірлігінің Нышаны. Ол мемлекеттің толассыздығы мен мирасқорлығының кепілі. Сенімді қорғаушы ретінде ол конституцияны құрметтеуге кепілдік береді. Ол азаматтар, әлеуметтік топтар мен ұйымдардың құқықтары мен бостандықтарының қорғаушысы. Мәлік — елдің тәуелсіздігі мен патшалықтың заңды шекараларындағы аумақтық тұтастығының кепілі.
| Марокко мәлігі араб.: ملك المغرب | |
 Марокко патша байрағы | |
 Лауазымды иеленуші VI Мұхаммед | |
|---|---|
| Басшылық етеді | |
| Басқару түрі | Ұлы Мәртебелі Марокко мәлігі, Хақ мұсылмандардың көшбасшысы, Иеміз оған жеңіс сыйласын |
| Ресми резиденциясы | Дар-әл-Макзен, Рабат |
| Тағайындалды | мұрагерлікпен |
| Өкілеттігінің мерзімі | өмірбақи |
| Лауазым пайда болды | |
| Лауазымдағы алғашқы қызметші | |
Конституциялық құқықтары мен міндеттері
Марокко монархы шексіз өкілеттіктерге ие. Премьер-министрдің өкілеттіктері атаулы, ал сот жүйесі нашар дамыған. Монархия, мәлік отбасы мүшелері, мәліктің меншігі туралы сыни пікір айтуға, сондай-ақ Батыс Сахарада Марокко заңын талқылауға тыйым салынады. Мәліктің тұлғасы қасиетті және қол сұғылмайды. Ел конституциясына сәйкес, Марокко мәлігі - діни мемлекет басшысы, сонымен бірге «ұлттың ең жоғарғы өкілі, оның қоғамдастығының нышаны, мемлекет күшінің кепілі». Мемлекеттік дін - ислам.
1956 жылы 2 наурызда Марокко тәуелсіздік алғаннан кейін мемлекет басында сұлтан болды. Келесі жылы елде мәлік қызметі пайда болды.
Таққа мұрагерлік
Марокко тәжі және оның конституциялық құқықтары Ұлы Мәртебелі патша II Хасан мұрагерлеріне туылу құқығы негізінде, тек мәлік тірі кезінде өзінің орнына екінші ұлын тағайындаған жағдайды қоспағанда, атадан балаға ұрпақтан-ұрпаққа тікелей ерлер мұра ретінде қабылдайды. Тікелей ерлер қатарында мұрагерлер болмаған жағдайда, Тақты мұрагерлеу құқығы сол шарттар бойынша жанама жолдағы ең жақын ер мұрагер бола алады.
Қаржыландыру
Мәлікке патшалық отбасы адамдарын ұстауға арналған сома — цивиль парағы беріледі.
Марокко билеушілерінің тізімі
Сұлтандар
1956 жылы 2 наурызда Марокко Францияның отары болуын тоқтатып, тәуелсіз мемлекет атанды.
| Суреті | Аты | Туған жылы | Қайтыс болды | Билікке келуі | Биліктен кетуі | Байланыс |
|---|---|---|---|---|---|---|
 | I Әли әр-Рашид Мулай Рашид ибн Шериф على الرشيد | 1631 | 9 сәуір 1672 | 6 маусым 1666 | 9 сәуір 1672 | Шериф ибн Әлидің ұлы |
 | Ысмайыл ибн Шериф Мулай Әбу Насыр Ысмайыл ас-Самин ибн Рашид مولاي إسماعيل بن الشريف ابن النصر | 1646 | 21 наурыз 1727 | 9 сәуір 1672 | 21 наурыз 1727 | I Мұхаммад аш-Шарифтың ұлы; алдыңғының қандас інісі |
| | Мулай Ахмед ибн Ысмайыл | 1677 | 5 наурыз 1729 | 22 наурыз 1727 | 1728 наурыз | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 1-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | Әбд әл-Мәлік | 1696 | 2 наурыз 1729 | 1728 наурыз | 1728 шілде | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; тақтан бас тартты |
| | Мулай Ахмед ибн Ысмайыл | 1677 | 5 наурыз 1729 | 1728 шілде | 5 наурыз 1729 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 2-рет билікке келуі |
| | Абдаллаһ Мулай Абдаллаһ | 1694 | 10 қараша 1757 | 5 наурыз 1729 | 28 қыркүйек 1734 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 1-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | II Әли Мулай Әли | белгісіз | 1737 сәуір | 28 қыркүйек 1734 | 14 ақпан 1736 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; тақтан бас тартты |
| | Абдаллаһ Мулай Абдаллаһ | 1694 | 10 қараша 1757 | 14 ақпан 1736 | 8 тамыз 1736 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 2-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | II Мохаммед | 1694 | белгісіз | 8 тамыз 1736 | 18 маусым 1738 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; тақтан бас тартты |
| | Әл-Мұстади | белгісіз | 1759 | 18 маусым 1738 | 1740 ақпан | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 1-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | Абдаллаһ Мулай Абдаллаһ | 1694 | 10 қараша 1757 | 1740 ақпан | 13 маусым 1741 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 3-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | Зин әл-Әбидин | 1692 | 1762 | 13 маусым 1741 | 24 қараша 1741 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; тақтан бас тартты |
| | Абдаллаһ Мулай Абдаллаһ | 1694 | 10 қараша 1757 | 24 қараша 1741 | 3 ақпан 1742 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 4-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | Әл-Мұстади | белгісіз | 1759 | 3 ақпан 1742 | 1743 мамыр | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 2-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | Абдаллаһ Мулай Абдаллаһ | 1694 | 10 қараша 1757 | 1743 мамыр | 1747 шілде | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 5-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | Әл-Мұстади | белгісіз | 1759 | 1747 шілде | 1748 қазан | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 3-рет билікке келуі; тақтан бас тартты |
| | Абдаллаһ Мулай Абдаллаһ | 1694 | 10 қараша 1757 | 1748 қазан | 10 қараша 1757 | Ысмайыл ибн Шарифтың ұлы; 6-рет билікке келуі; |
 | III Мохаммед III Мохаммед бен Абдаллаһ محمد الثالث بن عبد الله | 1710 | 9 cәуір 1790 | 10 қараша 1757 | 9 cәуір 1790 | Мулай Абдаллаһтың ұлы |
| | Әл-Әзид Әл-Әзид бен Мохаммед اليزيد بن محمد | 1750 | 23 ақпан 1792 | 9 сәуір 1790 | 23 ақпан 1792 | III Мохаммед ұлы |
| | Сүлеймен Мулай Сүлеймен бен Мохаммед مولاي سليمان | 1766 | 28 қараша 1822 | 23 ақпан 1792 | 28 қараша 1822 | III Мохаммед ұлы |
| Патша аралығы (28 қараша - 30 қараша 1822) | ||||||
 | Әбд ар-Рахман Мулай Абул Фадл Әбд ар-Рахман бен Хашам ибн Сүлеймен عبد الرحمان | 1778 | 28 тамыз 1859 | 30 қараша 1822 | 28 тамыз 1859 | Хишам ибн Сүлейменнің ұлы; Сүлеймен сұлтанның інісі |
.jpg) | IV Мұхаммед IV Сиди Мұхаммед бен Әбд ар-Рахман محمد الرابع | 1803 | 16 қыркүйек 1873 | 28 тамыз 1859 | 16 қыркүйек 1873 | Мулай Әбд ар-Рахманның ұлы |
 | I Хасан الحسن الأول بن محمد | 1836 | 7 маусым 1894 | 16 қыркүйек 1873 | 7 маусым 1894 | IV Мұхаммед ұлы |
 | IV Әбд әл-Ғазиз Мулай Әбд әл-Ғазиз عبد الحفيظ بن الحسن | 24 ақпан 1878 | 10 маусым 1943 | 7 маусым 1894 | 4 қаңтар 1908 | I Хасан ұлы; 1908 жылы тақтан бас тартты |
 | Әбд әл-Хафиз Мулай Әбд әл-Хафиз ибн әл-Хасан Әбд Әл-Хафиз عبد الحفيظ بن الحسن | 1875 | 4 сәуір 1937 | 4 қаңтар 1908 | 12 тамыз 1912 | I Хасан ұлы; 1912 жылы тақтан бас тартты |
 | Мулай Жүсіп Жүсіп бен Хассан السلطان يوسف بن الحسن | 1882 | 17 қараша 1927 | 13 тамыз 1912 | 17 қараша 1927 | I Хасан ұлы |
.jpeg) | V Мұхаммед Сиди Мұхаммед бен Жүсіп محمد الخامس | 10 тамыз 1909 | 26 ақпан 1961 | 17 қараша 1927 | 20 тамыз 1953 | Мулай Жүсіптің ұлы; 1-рет билікке келуі |
 | Мұхаммед бен Арафа (VI) Мұхаммед бен Арафа محمد بن عرفة | шамамен 1889 | 17 шілде 1971 | 20 тамыз 1953 | 30 қазан 1955 | өз-өзін тағайындаған сұлтан; 1999 жылы билікке келген II Хасан ұлы бен Арафаның заңды сұлтан емес екенін тағы да атап көрсетіп, VI Мұхаммед деген есім алды. |
| | V Мұхаммед Сиди Мұхаммед бен Жүсіп محمد الخامس | 10 тамыз 1909 | 26 ақпан 1961 | 16 қараша 1955 | 14 тамыз 1957 | Мулай Жүсіптің ұлы; 2-рет билікке келуі |
Мәліктер
Тәуелсіздік жариялап, бір жыл өткен соң елде Мәлік қызметі орнады.
| Суреті | Аты | Туған жылы | Қайтыс болды | Билікке келуі | Биліктен кетуі | Байланыс |
|---|---|---|---|---|---|---|
| | V Мұхаммед Сиди Мұхаммед бен Жүсіп محمد الخامس | 10 тамыз 1909 | 26 ақпан 1961 | 14 тамыз 1957 | 26 ақпан 1961 | Мулай Жүсіптің ұлы |
.jpg) | II Хасан Мулай Хасан Әләуи الحسن بن محمد الثاني | 9 шілде 1929 | 23 шілде 1999 | 26 ақпан 1961 | 23 шілде 1999 | алдыңғының ұлы |
| | VI Мұхаммед Мұхаммед бен әл-Хасан محمد السادس بن الحسن, | 21 тамыз 1963 | Қазір аман сау | 23 шілде 1999 | Қазіргі уақытта | алдыңғының ұлы |
Лауазымда болудағы диаграмма
Тағы қараңыз
- Насырлар
- Саадиундар
- Әләуиттер
Дереккөздер
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Марокко басшыларының тізімі, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.