Шымтезек
Шымтезек (нем.
Torf) — батпақ жерлерде толық ыдырамаған өсімдік қалдықтарынан түзілетін жанғыш, пайдалы қазбалар. Құрамының 50–60 -ы көміртек. Меншікті жану жылуы 24 МДж/кг. Ш-тің әлемдік қоры шамамен 500 млрд. т.
Шымтезектің ыдырау дəрежесі – гумин қышқылдарынан жəне қарашірікке айналмаған өсімдік қалдықтарының ұсақ бөлшектерінен тұратын шымтезектің құрылымы (толық ыдыраған) бөлігінің оның жалпы массасына қатынасын көрсететін сипатама.
Қалыптасуы
Өсімдіктердің, өмір сүру ұзақтығы шектеулі. Оның жапырақтары, гүлдері мен сабақтары құрғаған кезде олар жерге түседі, саңырауқұлақтар сияқты бірқатар микроорганизмдер оларды ыдыратады. Бұл батпақтарда, батпақтарда немесе батпақты жерлерде болған кезде, бұл жерлерде микробтардың белсенділігі өте төмен, сондықтан шымтезек бірнеше жылдар бойы қалыптасып, қалыңдығы бірнеше метрге жетеді.
Дереккөздер
 | Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Шымтезек, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.