ჯუმათი

ჯუმათი
სოფელი
	ჯუმათი;
	; ჯუმათის ხედი ჭანიეთურის მონასტრიდან
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	გურიის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი
თემი	ჯუმათი
კოორდინატები	42°00′36″ ჩ. გ. 41°57′50″ ა. გ. / 42.01000° ჩ. გ. 41.96389° ა. გ.
ფართობი	4,2 კმ²
ცენტრის სიმაღლე	120 მ
მოსახლეობა	345 კაცი (2014)
სიმჭიდროვე	82,1 კაცი/კმ²
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 100 %
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995
	ჯუმათი ვიკისაწყობში

სოფელში არის საჯარო სკოლა და საბავშვო ბაღი.

გეოგრაფია

მდებარეობს მდინარე სუფსის მარჯვნივ, ზღვის დონიდან 120 მ, ოზურგეთიდან 14 კმ. სოფლის უბნებია მიხაისფონი, ხარხამეთა, კიბულას ღელე და ლაშე.

ისტორია

ჯუმათი მოდის ზანური ენიდან და ნიშნავს საძმოს (ჯუმა - ძმობილი). მისი დაარსების თარიღად სავარაუდოდ ძველი წ.ა. II-I ათასწლეულების მიჯნაა მიჩნეული. სოფელში აღმოჩენილია ზედა პალეოლითის ხანის გამოქვაბული, ნაპოვნია ბრინჯაოს ნივთები და ზოდები. სოფელში განვითარებული იყო მეთუნეობა.

ჯუმათიდან ცნობილია შემთხვევით აღმოჩენილი კოლხური მონეტების განძი, რომელთაგან ერთი მონეტა მოხვდა ერმიტაჟში, ერთი კი საქართველოს ეთნოგრაფიულ საზოგადოებაში. მონეტებზე გამოსახული იყო ბერძნული ასოები. მონეტების დაბალი სინჯი და მათზე ამოკვეთილი ასოები მიუთითებენ მათ გვიანდელ ემისიაზე – ძვ. წ. IV ს-ის დასასრულზე მაინც. ჯუმათის მიდამოებში ასევე გამოვლენილია ელინისტური ხანის ნამოსახლარისა და სამაროვნის ნაშთები; შუა საუკუნეების ციხის ნანგრევები და სამაროვანი, რომლებიც 1991-1994 წლების ექსპედიციამ (ხელმძღ. ვ. სადრაძე) გამოავლინა.

1860-იან წლებიდან სექტემბერში იმართებოდა 5 დღიანი ბაზრობა. 1881 წელს სოფელში გაიხსნა წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების სკოლა, რომლის დირექტორი იყო მელენტი ჩხარტიშვილი. 1892 წელს დადგა საკითხი სოფელში სკოლისთვის შენობის აშენებისა. 1899 წელს ჯუმათის სასოფლო საზოგადოება ქუთაისის სახალხო სკოლების დირექციისგან ითხოვდა ერთ მასწავლებელს, დარაჯისა და გათბობის ფულს. სასოფლო საზოგადოებამ ასევე გამოჰყო ადგილი სკოლის მშენებლობისთვის, მათ ოზურგეთის მაზრის უფროს ლაზარენკოს სთხოვეს სკოლის გადაკეთება ორკლასიანად. სოფლის სკოლის გაუმჯობესებისთვის მოღვაწეობდნენ სოფლის მოსამართლე ბ, ჩხარტიშვილი, ე. გოგუა, მღვდლები სამსონ დარჩია, ივანე და იოსებ კანდელაკები, მასწავლებელი გაბუნია. 1912 წელს გაიხსნა სოფლის ბიბლიოთეკა.

საბჭოთა პერიოდში სოფელში მოჰყავდათ ჩაი (240 ჰა), ტუნგი (60 ჰა) და ციტრუსები (25 ჰა). ჯუმათის სტალინის სახელობის კოლმეურნეობა რაიონში სიმდიდრით მესამე იყო ნატანებისა და შრომის შემდეგ. 1957 წელს ჯუმათში მოეწყო სოფლის ცენტრი გორაკის წვერზე, ყველა მხრიდან დასანახ ადგილზე, იქვე აშენდა ადმინისტრაციული სახლი, სკოლა და კლუბი. ცენტრის გაშენების დროს დაანგრიეს გურიელთა სასახლის ნაშთები და ბაილეთის ეკლესია.

მოსახლეობა

1870-იან წლებში სოფლის მოსახლეობა 278 კომლი იყო. 1937 წელს სოფელში ცხოვრობდა 349 ოჯახი, 552 ადამიანი, აქედან 299 კაცი და 253 ქალი.

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
1874	1946
1883	1573
1893	2216
1902	2440	1263	1177
1908	387
1911	1271
1937	552	299	253
2002	311
2014	345	181	164

ცნობილი ადამიანები

ჯუმათში დაიბადნენ:

სისონა დარჩია (1860-1891) — ფირალი
შალვა ჩხარტიშვილი (1910-1978) — ფსიქოლოგი
შალვა ჩხარტიშვილი (1914-1980) — ჰისტოლოგი
სანდრო ჩხარტიშვილი (1917-1985) — ისტორიკოსი

ლიტერატურა

ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი, გვ. 739, თბ., 2013 წელი.

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 579.

სქოლიო

This article uses material from the Wikipedia ქართული article ჯუმათი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.