Միխէիլ Գէորգիի Ծերեթելի (23 Դեկտեմբեր 1878(1878-12-23), Ցխրուկվեթ, Քութայիսի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն - 2 Մարտ 1965(1965-03-02), Միւնիխ, Պաւարիա, Գերմանիոյ արեւմտեան շրջան), վրացի իշխան, պատմաբան, բանասէր, սոցիոլոգ, հրապարակախօս ու դիւանագէտ։
Միխէիլ Ծերեթելի վրաց.՝ მიხეილ (მიხაკო) გიორგის ძე წერეთელი | |
---|---|
| |
Ծննդեան անուն | վրաց.՝ მიხეილ წერეთელი |
Նաեւ յայտնի է իբրեւ | Baton[1] եւ მ. სანგალა |
Ծնած է | 23 Դեկտեմբեր 1878 |
Ծննդավայր | Ցխրուկվեթ, Քութայիսի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն |
Մահացած է | 2 Մարտ 1965 (86 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Միւնիխ, Պաւարիա, Գերմանիոյ արեւմտեան շրջան |
Քաղաքացիութիւն | Վրաստան |
Ուսումնավայր | Հայտելպըրկի Համալսարան |
Մասնագիտութիւն | դիւանագէտ, հնաբան, պատմաբան, համալսարանի դասախօս, արեւելագէտ |
Աշխատավայր | Համպոլտթ Համալսարան Թիֆլիսի Պետական Համալսարան |
Կուսակցութիւն | Tetri Giorgi? |
Միխէիլ Ծերեթելին ծնած է 1878 թուականին Ցխրուկվեթի գիւղին մէջ։ 1911 թուականին աւարտած է Հէյտելպերգի համալսարանը։ 1913 թուականին պաշտպանած է դիսերտացիա։ 1914-1918 թուականներուն դասաւանդած է Հէտելպերգի համալսարանին մէջ։ Անոր հետ միաժամանակ 1914-1917 թուականներուն եղած է Վրաստանի անկախութեան կոմիտէի առաջնորդներէն մէկը։ Գաղտնի այցելած է Վրաստան՝ բանակցութիւններ վարելու վրացի մենշեւիկներու առաջնորդ Նոյ Ժորդանիայի հետ։
1918 թուականին Վրաստանի անկախութեան հռչակումէն ետք, եղած է Վրաստանի Ժողովրդական Հանրապետութեան դեսպանը Շուէտի ու Նորվեկիոյ մէջ, իսկ 1919 թուականին վերադարձած է Վրաստան՝ աշխատելու որպէս Թիֆլիսի համալսարանի մասնագէտ։
Խորհրդային զօրքերու կողմէն Վրաստանի գրաւումէն ետք՝ Մարտ 1921 թուականէն նորէն արտագաղթած է։ 1921-1933 թուականներուն եղած է Պրիւսելի համալսարանի, իսկ 1933-1945 թուականներուն՝ Հումպոլտթի համալսարանի մասնագէտ։ 1945 թուականէն ապրած ու աշխատած է Միւնխենի մէջ։
Արտասահմանի մէջ ապրելու տարիներուն եղած է Եւրոպայի մէջ վրացի քաղաքական վտարանդիներու կազմակերպութեան՝ Վրացական ազգային կոմիտէի անդամ։ 1925-1954 թուականներուն եղած է «Թէթրի Կիորկի» («սպիտակ Գիորգի») վրացական հայրենասիրական քաղաքական կազմակերպութեան առաջնորդներէն մէկը։
Միխէիլ Ծերեթելիի գիտական աշխատութիւնները նուիրուած են Վրաստանի ու Կովկասի պատմութեանը։ Ան մասնաւորապէս հրատարակած է շումերերէնի ու վրացերէնի համեմատական վերլուծութիւնը (մենագրութիւն «շումերերէն ու վրացերէն», Թիֆլիս, 1912, վրացերէն, անգլերէն թարգմանութիւնը՝ Լոնտոնի «Journal of the Royal Asiatic Societyէ ամսագրին մէջ, համ. 45-48, 1913-1916), մենագրութիւն «Խեթերու երկիրը, անոր ժողովուրդները, լեզուները, պատմութիւնն ու մշակոյթը» (Իսթանպուլ, 1924, վրացերէն), տպագրած է «Վրաստանն ու համաշխարհային պատերազմը» (գերմաներէն՝ Georgien und der Weltkrieg, Ցիւրիխ (այլ տուեալներով՝ Փոթստամ), 1915) եւ «Կովկասի ռասայական ու մշակութային խնդիրները» (գերմաներէն՝ Rassen- und Kulturprobleme des Kaukasus, Պերլին, 1916, Գերմանա-վրացական միութեան հրատարակութիւն) գիրքերը։ 1955 թուականին Ծերեթելին հրատարակած է Շօթա Ռուսթաւելիի «Ընձենաւորը» պօէմը գերմաներէն:
This article uses material from the Wikipedia Արեւմտահայերէն article Միխէիլ Ծերեթելի, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Արեւմտահայերէն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.