Սբերբանկ

Սբերբանկ
Տեսակ	credit organization (business in Russia)?, բանկ, բիզնես ձեռնարկություն, ձեռնարկություն, հանրային ընկերություն և state-owned enterprise of Russia?
Հիմնադրված է	մարտի 22, 1991
Հիմնադիր	Ռուսաստանի կենտրոնական բանկ
Վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Երկիր	Ռուսաստան
Տնօրեն	Գերման Գրեֆ
Արդյունաբերություն	Ֆինանսներ, Ֆինանսական սպասարկման գործունեություն, բացառությամբ ապահովագրության և կենսաթոշակային ֆինանսավորման և banking in Russia?
Ընդհանուր ակտիվներ	▲53,3 տրլն ₽ (2023)
Հասույթ	2,84 տրլն ₽ (2017)
Աշխատողների թիվ	▼281 000 մարդ (2019)
Դուստր ընկերություններ	Sberbank CZ?, Eapteka?, 2GIS?, CityDrive? և Sber Bank (Belarus)?
Սեփականատեր	Ռուսաստանի Դաշնության կառավարություն
Կայք	sberbank.ru
Մասնակից է	Լինուքս հիմնադրամ
Բորսա	MCX: SBER և SBER@GS
Sberbank of Russia Վիքիպահեստում

Սբերբանկի 50%-ին գումարած 1 բաժնետոմսի սեփականատերը Ռուսաստանի ազգային բարեկեցության հիմնադրամն է, որը վերահսկվում է Ռուսաստանի կառավարության կողմից, մնացած բաժնետոմսերը գտնվում են շրջանառության մեջ։

Ապահովում է բանկային ծառայությունների լայն տեսականի։ Սբերբանկի որպես տեխնոլոգիական ընկերություն վերածելու ռազմավարության մաս՝ ոչ բանկային ծառայությունների մասնաբաժինը, ինչպիսիք են առցանց էլեկտրոնային առևտրի խանութները, հեռահաղորդակցությունները, ապահովագրությունը, բժշկությունը և այլն, սկսում է աճել։ 2018 թվականին Սբերբանկի ապրանքանիշի արժեքը կազմել է 670,4 միլիարդ ռուբլի ։ Ըստ Brand Financeruen ընկերության վերլուծաբանների, 4 տարի շարունակ (2017-2020 թվականներ) Սբերբանկը դարձել է «Ռուսաստանի ամենաթանկ ապրանքանիշը»։

«Սբերբանկ» ՓԲԸ-ն մանրածախ հաճախորդների շրջանում ամենապահանջված բանկն է, որի ծառայություններն օգտագործում են Ռուսաստանի ռեզիդենտների մեծամասնությունը (87,1%-ը՝ 2020 թվականի սեպտեմբերի դրությամբ), որի մանրածախ բիզնեսի ծավալը մի քանի անգամ գերազանցում է իր ամենամեծ մրցակցին՝ «ՎՏԲ» ՓԲԸ-ին։

Սբերբանկը գովազդներում և ներկայացումներում ակտիվորեն օգտագործում է Ռուսաստանի խնայբանկերի ենթադրյալ իրավահաջորդության թեման, որոնք հիմնադրվել են 1841 թվականի նոյեմբերի 12-ին Ռուսաստանի կայսր Նիկոլայ I-ի կողմից, երբ ստորագրվել է Ռուսաստանում խնայբանկեր հիմնելու մասին հրամանագիր։ 2000-ականների սկզբից Սբերբանկի գովազդներում այս ամսաթիվը կոչվում է Սբերբանկի ծննդյան օր։

Միևնույն ժամանակ, Սբերբանկը ոչ Ռուսական կայսրության բանկային համակարգի, ոչ էլ ԽՍՀՄ խնայբանկերի իրավահաջորդը չէ։ ՌՍՖՍՀ Գերագույն խորհրդի «ՌՍՖՍՀ պետական բանկի և հանրապետության տարածքում բանկերի մասին» հրամանագրով՝ ԽՍՀՄ Խնայբանկի Ռուսաստանի հանրապետական բանկը հայտարարվել է ՌՍՖՍՀ սեփականություն՝ վերափոխվելով ՌՍՖՍՀ Խնայբանկի։

1991 թվականի մարտի 22-ին տեղի է ունեցել Ռուսաստանի Դաշնության նոր բաժնետիրական առևտրային խնայբանկի («Ռուսաստանի Սբերբանկ» ԲԲԸ) բաժնետերերի հիմնադիր ժողովը՝ համաձայն «ՌՍՖՍՀ-ում բանկերի և բանկային գործունեության մասին» ՌՍՖՍՀ օրենքի։ 1991 թվականի հունիսի 20-ին Ռուսաստանի Դաշնության Կենտրոնական բանկի ռեգիստրը № 1481-ով գրանցել է Ռուսաստանի Սբերբանկը։ Սա նոր իրավաբանական անձի գրանցում էր և ոչ թե վերակազմակերպում կամ իրավահաջորդության այլ ձև։ Միևնույն ժամանակ, ԽՍՀՄ Խնայբանկը շարունակել է գոյություն ունենալ և լուծարվել է միայն 1992 թվականի հունվարի 1-ին։ Եվ լուծարումից հետո 1992 թվականի մարտի 13-ի «Նախկին ԽՍՀՄ ներքին պարտքի սպասարկման մեխանիզմի սկզբունքների մասին» համաձայնագրի 2-րդ և 3-րդ հոդվածները հաստատել են, որ նախկին ԽՍՀՄ պետական պարտքը բնակչության նկատմամբ մարելու պարտավորությունները բաժանված են տարածքային հիմունքներով և դրանք ստանձնում են ԱՊՀ համապատասխան երկրների կառավարությունները՝ իրենց պետական բյուջեի հաշվին ։ Այսպիսով, ԽՍՀՄ Խնայբանկի իրավահաջորդը Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությունն է և ոչ թե այդ ժամանակ ստեղծված որևէ բանկ։

1991-2009

Սկսեցին գործել առաջին բանկոմատները։ Ստեղծվել է Սբերբանկի ոչ պետական կենսաթոշակային ֆոնդը։ Գործարկվել է «Սբերբանկ առցանց» ծառայությունը։

2001 թվականի հունվարի 1-ին իրականացվել է վերակազմակերպում, որի արդյունքում Ռուսաստանի Սբերբանկի 79 տարածաշրջանային բանկեր վերամշակման միջոցով միավորվել են 17 տարածքային բանկերում։

2007 թվականի փետրվարին իրականացվել է բանկի բաժնետոմսերի լայնածավալ տեղաբաշխում, որը հայտնի է որպես «ժողովրդական IPO», որի ընթացքում Սբերբանկի շատ աշխատակիցներ ղեկավարությունը ստիպեց գնել այդ բաժնետոմսերը։

2009 թվականին սկսել է գործել Sberbank Business Online համակարգը։ Սբերբանկը շուկայական կապիտալիզացիայով հայտնվել է 20 խոշորագույն բանկերի ցանկում։ Բանկը դարձել է Սոչի-2014 օլիմպիական խաղերի գլխավոր գործընկերը։

2010

Սբերբանկը չեղարկել է վարկերի դիտարկման և տրամադրման բոլոր հանձնաժողովները։ Վարկերի տոկոսադրույքները երկու անգամ կրճատվել են։

2010 թվականի սեպտեմբերին Ռուսաստանի Սբերբանկը մասնաճյուղային ցանց է բացել Հնդկաստանում։ Միևնույն ժամանակ, ավարտվել է Պեկինում ներկայացուցչության գրանցումը։

2015 թվականի օգոստոսին բանկի լրիվ անվանումը փոխվել է՝ Ռուսաստանի Սբերբանկ բաց բաժնետիրական ընկերությունից (Ռուսաստանի Սբերբանկ ԲԲԸ) Ռուսաստանի Սբերբանկի հանրային բաժնետիրական ընկերություն (Սբերբանկ ՓԲԸ).

2020

 

2020 թվականի հունիսին «Սբերբանկը» գրանցել է նոր Սբեր ապրանքային նշանի և նոր տարբերանշանի իրավունքները։

2020 թվականի սեպտեմբերին «Սբերբանկը» փոխել է իր անունը՝ դարձնելով «Սբեր»։

2020 թվականի սեպտեմբերին «Սբերբանկը» գնել է Զվուկ հոսքային երաժշտական ծառայությունը, որի հիման վրա նախատեսում է ստեղծել իր սեփական «ՍբերԶվուկ» երաժշտական ծառայությունը։

Միավորումներ և ձեռքբերումներ։ Դուստր ձեռնարկությունների նախագծեր

2011 թվականի մարտի 11-ին հայտնի է դարձել, որ Սբերբանկը 1 միլիարդ դոլարով գնում է ռուսական «Տրոյկա Դիալոգ» (այժմ՝ berbank CIB) ներդրումային ընկերության 100%-ը։ 2012 թվականի փետրվարի 3-ին Սբերբանկը հայտարարել է, որ ստեղծում է վենչուրային ֆոնդ, բարձր տեխնոլոգիական ընկերություններում և նախագծերում ներդրումներ կատարելու ռազմավարությամբ՝ 100 միլիոն ԱՄՆ դոլարի սկզբնական ներդրումով։

2011 թվականի դկտեմբերի 28-ին «Սբերբանկը» և Cetelem-ը (BNP Paribas խմբի սպառողական վարկավորման բաժինը) կնքել են պարտադիր համաձայնագիր՝ Ռուսաստանի վաճառքի կետերում համատեղ բանկ ստեղծելու մասին։

2011 թվականին բանկի ղեկավարությունը հայտարարել է ընդլայնման սկիզբը դեպի Արևելյան Եվրոպայի և Թուրքիայի շուկաներ։ Տարվա ընթացքում Սբերբանկը մի շարք գնումներ է կատարել այս տարածքներում։

2011 թվականի հուլիսին հայտարարվել է Volksbank International (VBI) հոլդինգի՝ Ավստրիայի Österreichische Volksbanken AG բանկային խմբի Արևելյան Եվրոպայի ստորաբաժանման ձեռքբերման մասին (միևնույն ժամանակ հայտնի է դարձել, որ այս խումբը դարձել է ութ ևրոպական բանկային հաստատություններից մեկը, որը չի անցնել ևրոպական բանկային կառավարման սթրես-թեստը)։ Գործարքի վերաբերյալ վերջնական համաձայնագիրը, որը նախատեսվում էր ավարտել մինչև տարեվերջ և որը գնահատվում էր 585-645 միլիոն եվրո, ստորագրվել է 2011 թվականի սեպտեմբերին։

2011 թվականի դեկտեմբերին Սբերբանկը հայտարարել է Շվեյցարիայում Lukoil-ի դուստր բանկի մասնավոր բանկային ծառայությունների ոլորտում մասնագիտացված SLB-ի ձեռքբերման մասին։ Գնման գինը կազմել է 80,62 միլիոն դոլար։ 2012 թվականիի հունիսին Սբերբանկը հայտարարել է արտասահմանյան իր խոշորագույն ձեռքբերման մասին՝ համաձայնություն ձեռք բերելու ֆրանս-բելգիական Dexia խմբի՝ DenizBank խմբի թուրքական բիզնեսը։ Հունաստանը 100%-անոց վերահսկողությունը կզիջի DenizBank-ում 3,47 միլիարդ դոլարով (բանկի 1,38 բաժնեմաս)։

2016 թվականի հոկտեմբերին պայմանավորվածություն էր ձեռք բերվել ստեղծել Tele2 ցանցի վրա հիմնված դուստր վիրտուալ բջջային օպերատոր։ Գրեֆ նախագծի նկատմամբ հետաքրքրությունը բացատրել է բջջային կապի օպերատորների կողմից SMS-ի սակագների աճով։ 2017 թվականի հուլիսի 5-ին Սբերբանկ-Տելեկոմը բանկի կողմից ընտրվել է որպես կապի ծառայություններ մատուցող՝ իր հաճախորդներին SMS հաղորդագրությունների ձևավորման, մշակման և ուղարկման համար, իսկ ծառայությունների արժեքը գնահատվել է 146.75 միլիոն ռուբլի։

2017 թվականի մայիսի 18-ին գրանցվել է «Չմարված վարկեր» միկրովարկային ընկերությունը, իսկ հուլիսի 4-ին՝ Կենտրոնական բանկի գրանցամատյանում, որի հիմնական բաժնետերը (բաժնետոմսերի 99%) Corus Consulting CIS-ն է, այն ամբողջությամբ պատկանում է Սբերբանկին։ Պիլոտային ծրագրի փուլում, երրորդ եռամսյակից սկսած նախատեսվում էր Մոսկվայում, Սանկտ Պետերբուրգում և Նիժնի Նովգորոդում ձեռնարկատերերի համար սկսել մինչև 1 միլիոն ռուբլի միկրովարկերի տրամադրումը։

2020 թվականի հունիսին Սբերբանկը գնում է «2ГИС» ընկերության 72% -ը, ընկերության ևս 3%-ը O2O Holding-ինն է, որը Սբերբանկի և Mail.ru Group- ի համատեղ ձեռնարկությունն է։

Սբերբանկի 50%-ին գումարած 1 բաժնետոմսի սեփականատերը Ռուսաստանի ազգային բարեկեցության հիմնադրամն է, որը վերահսկվում է Ռուսաստանի կառավարության կողմից։ Սբերբանկի մնացած բաժնետերերը ավելի քան 8273 իրավաբանական և ֆիզիկական անձինք են։ Բանկի կանոնադրական կապիտալում ֆիզիկական անձանց մասնաբաժինը կազմում է մոտ 2.84%, իսկ օտարերկրյա ներդրողների մասնաբաժինը՝ավելի քան 45%։

1996 թվականից Սբերբանկի բաժնետոմսերը վաճառվում են Մոսկվայի միջբանկային արտարժույթի փոխանակման բորսայում և ՌՏՍ ֆոնդային բորսաներում։ 2007 թվականի մարտին բանկը իրականացրել է սովորական բաժնետոմսերի լրացուցիչ թողարկում, որի արդյունքում կանոնադրական կապիտալն աճել է 12%-ով և հավաքագրվել է 230,2 մլրդ ռուբլի։ Սբերբանկի բաժնետոմսերի միջին օրական առևտրի ծավալը կազմում է Մոսկվայի միջբանկային արտարժույթի փոխանակման բորսաի առևտրի ծավալի 40%-ը։ Սբերբանկի բաժնետոմսերը ներառված են Մոսկվայի միջբանկային արտարժույթի փոխանակման բորսայի առաջին մակարդակի գնանշումների ցուցակում։

Ռուսաստանի Սբերբանկի խորհրդի նախագահներ

• Պավել Իվանովիչ Ժիխարև (1991 թ. մարտ-1993 թ. մարտ),
• Օլեգ Վլադիմիրովիչ Յաշին (1993 թ. մարտ-1996 թ. հունվար),
• Անդրեյ Իլյիչ Կազմին (հունվար 1996-նոյեմբեր 2007),
• Գերման Օսկարովիչ Գրեֆ (2007 թվականի նոյեմբերից)։

 

2019 թվականին բանկի մասնաճյուղային ցանցը ներառել է 11 տարածաշրջանային բանկ և շուրջ 14 հազար բաժանմունք ամբողջ Ռուսաստանում։ Սբերբանկի դուստր բանկերը գործում են Ղազախստանում, Ուկրաինայում, Բելառուսում և Կենտրոնական Եվրոպայում, այդ թվում՝ Գերմանիայում և Շվեյցարիայում։ 2010 թվականի հունիսին Սբերբանկը Չինաստանի բանկերի կարգավորող հանձնաժողովի կողմից Պեկինում ներկայացուցչություն բացելու թույլտվություն է ստացել, իսկ 2010 թվականի սեպտեմբերին Ռուսաստանի բանկը Հնդկաստանում գրանցել է Ռուսաստանի Սբերբանկի մասնաճյուղ։

1993-2010 թվականներին Սբերբանկը մասնակցում էր Սբերքարտ վճարային համակարգի զարգացմանը։ 2010 թվականից բանկը մասնակցում էր ունիվերսալ էլեկտրոնային քարտ ստեղծելու նախագծին՝ լինելով UEC ծրագրի օպերատորի հիմնադիրներից մեկը (նախագիծն ամբողջությամբ փակվեց 2017 թվականի հունվարի 1-ին)։

2020 թվականի մայիսին Սբերբանկն իր ցանցը միացրել է արագ վճարման համակարգին։ Մինչ այդ ժամանակը Սբերբանկը Ռուսաստանի վերջին խոշոր բանկն էր, որը միացված չէր այս համակարգին։

Գործունեության ցուցանիշներ

«Սբերբանկ» ՓԲԸ-ն Ռուսաստանի ամենամեծ բանկն է ֆիզիկական անձանց հետ գործարքների տեսանկյունից, բանկային քարտերի օգտագործման առումով (71%՝ 2020 թվականի սեպտեմբերի դրությամբ), մասնավոր հաճախորդների քանակով, ովքեր պահում են իրենց խնայողությունները դրանում (64%)։ Սբերբանկն առաջատար չէ իր հաճախորդների կողմից բանկի բջջային հավելվածների (Deloitte վարկանիշի երկրորդ տեղը) օգտագործման մեջ։

2016 թվականի առաջին եռամսյակում զուտ շահույթը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 3,8 անգամ (284,6%-ով) և կազմել 117,7 մլրդ ռուբլի։ Ակտիվների և գույքի գնահատման և աուդիտի համար բանկն օգտագործում է անկախ աուդիտորների ծառայությունները։

2018 թվականի վերջին Սբերբանկը շահույթ է ստացել ավելի քան 831 միլիարդ ռուբլի, ինչը բանկի խորհրդի նախագահն անվանել է ռեկորդ։ Վարկային հաստատության շահույթը նախորդ տարվա համեմատ աճել է 11.1%-ով։

2019 թվականի հուլիսին ըստ Brand Finance-ի, Սբերբանկը գլխավորում էր Ռուսաստանի ամենաթանկ ապրանքանիշերի ցուցակը։ Տարվա կտրվածքով դրա արժեքն աճել է 25,6%-ով և կազմել 842,1 մլրդ ռուբլի։ Սբերբանկն այս վարկանիշի վերին հորիզոնականում է 2017 թվականից՝ առաջ անցնելով նավթագազային ոլորտի ընկերություններին։

2019 թվականի նոյեմբերին Սբերբանկը RBC հրատարակության համաձայն ճանաչվել է Ռուսաստանի ամենահարուստ ընկերությունը։ Կուտակված միջոցների ծավալը 2018 թվականի վերջին կազմել է 2,3 տրիլիոն ռուբլի։

Սբերբանկի խմբի զուտ շահույթը 2020 թվականին նվազել է՝ կազմելով 760,3 միլիարդ ռուբլի։ 2020 թվականին Սբերբանկն ավելացրել է իր վարկային պորտֆելը 15% -ով՝ կազմելով 25 տրիլիոն ռուբլի։ Զուտ տոկոսային եկամուտներն աճել են 13,6%-ով և կազմել 1,6 տրլն ռուբլի, զուտ վճարների և միջնորդավճարների եկամուտները՝ 11% -ով։ Սեփական կապիտալի եկամտաբերությունը 16,1% էր՝ 2019 թվականի վերջի 20.5%-ի փոխարեն։ Սբերբանկն ավելի քան 2 անգամ կրկնապատկել է եկամուտները ոչ հիմնական գործունեությունից եկամուտները՝ կազմելով 78,1 միլիարդ ռուբլի, բայց միևնույն ժամանակ ավելացրել է ծախսերն այս հատվածում 2,6 անգամ (մինչև 79,8 միլիարդ ռուբլի)։ Սբերբանկն իր 2020 թվականի զեկույցում առաջին անգամ բացահայտել է ոչ բանկային ծառայությունների ֆինանսական ցուցանիշները։ Եկամուտը կազմել է 71.4 միլիարդ ռուբլի՝ 2.7 անգամ ավելի, քան 2019 թվականին։ 2021 թվականի ապրիլին բաժնետերերի ժողովը որոշում է կայացրել շահաբաժինների վճարման համար հատկացնել 422,4 միլիարդ ռուբլի, այսինքն՝ շահույթի 56%-ը։

Բիզնես ծառայություններ

Սբերբանկն առաջարկում է կորպորատիվ ծառայություններ անհատ ձեռնարկատերերի, փոքր բիզնեսի, ինչպես նաև միջին բիզնեսի և կորպորացիաների համար։ 2019 թվականի վերջին բանկն ուներ 2.6 միլիոն ակտիվ կորպորատիվ հաճախորդ։ Բիզնեսի համար ամենատարածված ծառայություններից մեկը աշխատավարձի նախագիծն է. ռուսաստանցիների կեսը ստանում է աշխատավարձերը Սբերբանկի քարտով, իսկ Markswebb վերլուծական գործակալությունը Սբերբանկի ինտերնետ-բանկը դասում է 5-6-րդ տեղում՝ աշխատավարձային ծրագրի հարմարության առումով։

Բրոքերային ծառայություններ

2018 թվականի դրությամբ Ռուսաստանում ավելի քան 180 հազար ներդրող օգտվել է Սբերբանկի բրոքերային ծառայություններից։

1990-ականների սկզբին գների ազատականացումից հետո պետությունը և Սբերբանկը փաստացի հրաժարվել են քաղաքացիների ավանդների ապահովման երաշխիքներից, արդյունքում տեղի է ունեցել դրանց արժեզրկումը, ինչն ըստ սոցհարցումների, կտրուկ դժգոհություն է առաջացրել բնակչության շրջանում։ 1996 թվականից ավանդատուների կորուստների համար իրականացվում է փուլային փոխհատուցում։ 2008 թվականի փետրվարի 16-ից «Սբերբանկի» մասնաճյուղերը սկսել են փոխհատուցել ըստ բնակչության որոշակի կատեգորիաների։