2014 Ուկրաինական Հեղափոխություն
2014 թվականի ուկրաինական հեղափոխություն (որը նաև հայտնի է որպես հեղափոխություն կամ արժանապատվության հեղափոխություն.
ուկրաիներեն՝ Революція гідності) 2014 թվականի փետրվարին Ուկրանիայի մայրաքաղաք Կիևում տեղի են ունեցել մի շարք բռնի իրադարձություններ, որոնք հանգեցրին Ուկրաինայի ընտրված նախագահ Վիկտոր Յանուկովիչի պաշտոնանկ լինելուն։
| Ուկրաինական հեղափոխություն | |||
|---|---|---|---|
 2014-ի փետրվարի 18-ին Կիևում կառավարական ուժերի դեմ պայքարող ցուցարարները։ | |||
| Ամսաթիվ | 2014 թվականի փետրվարի 18 մինչև փենտրվարի 23 | ||
| Վայր |  Կիև | ||
| Պատճառ | Վիկտոր Յանուկովիչի հեռացումը նախագահի պաշտոնից և Ուկրաինայի սահմանադրության փոփոխությունների վերականգնումը | ||
| Արդյունք |
| ||
| Հակամարտող կողմեր | |||
| |||
| Ղեկավարներ | |||
| |||
| Կորուստներ | |||
| |||
2000-ական թվականներին Ուկրաինայի հաջորդական կառավարությունները, ներառյալ Յանուկովիչի կառավարությունը, ձգտում էին ավելի սերտ հարաբերությունների Եվրամիության (ԵՄ) հետ։ Դրան հասնելու միջոցառումներից մեկը Եվրամիության հետ ասոցացման համաձայնագիրն էր, որը Ուկրաինային վարկեր կտրամադրեր՝ բարեփոխումների ազատականացման դիմաց։ Այս պայմանագիրը բարդացնում էր Ուկրաինայի առևտրային կապը Ռուսաստանի հետ, որն այս ժամանակաշրջանում ամենամեծ առևտրային գործընկերն էր։ Նախագահ Յանուկովիչը մտադիր էր համաձայնագիր կնքել, բայց հետաձգեց կնքումը։ Սա բողոքի ալիք առաջացրեց, որը կոչվում էր «Եվրամայդանական» շարժում։ Ցուցարարների և ոստիկանության միջև տեղի են ունեցել բախումներ, որի արդյունքում զոհվել է մոտ 130 մարդ, այդ թվում՝ 18 ոստիկաններ։ Երբ լարվածությունը ուժեղացավ, նախագահի համար անձնական անվտանգությունն անհասանելի դարձավ. փետրվարի 22-ին նա Կիևից մեկնեց Ռուսաստան։ Ցուցարարները շարունակեցին հսկողության տակ վերցնել Կիևի փողոցները։ Նույն օրը խորհրդարանը հայտարարեց, որ Յանուկովիչն ազատվել է պաշտոնից. քվեարկության արդյունքում 328 կողմ, 0 դեմ ձայներով։
Յանուկովիչը ասաց, որ այս քվեարկությունն անօրինական է և նա Ռուսաստանի Դաշնությունից օգնություն է խնդրել։ Ռուսաստանը Յանուկովիչի տապալումը դիտեց որպես ապօրինի հեղաշրջում։ Հեղափոխության դեմ լայնորեն բողոքի ցույցեր տեղի ունեցան Ուկրաինայի արևելյան և հարավային շրջաններում։ Այս բողոքի ակցիաները սրվեցին Ռուսաստանի Դաշնության կողմից Ղրիմի բռնակցման, Դոնբասում սկսված պատերազմի, Ռուսաստանի ռազմական միջամտության, և Դոնեցկում և Լուգանսկում դե ֆակտո անկախ պետությունների ստեղծման արդյունքում։
Ժամանակավոր կառավարությունը՝ Արսենի Յացենյուկի գլխավորությամբ, սկսեց ստորագրել ԵՄ ասոցացման համաձայնագիրը։ Պետրո Պորոշենկոն Ուկրաինայի նախագահ դարձավ 2014 թվականի չնախատեսված նախագահական ընտրություններում։
Ակնարկ
Կիևում անցկացվող հակակառավարական ցույցերի ժամանակ 2014 թվականի փետրվարի 18-ին, երբ բողոքի ակցիայի մասնակիցներն ու ոստիկանները բախվեցին, առնվազն 82 մարդ սպանվեց առաջիկա մի քանի օրերի ընթացքում, այդ թվում`13 ոստիկան, վիրավորվել է ավելի քան 1100 մարդ։
Փետրվարի 18-ին Եվրամայդանի շուրջ 20 հազար մասնակիցներ հանդես են եկել ի պաշտպանություն 2004 թվականի Ուկրաինայի Սահմանադրության վերականգնման, որը չեղյալ է հայտարարվել Ուկրաինայի Սահմանադրական դատարանի կողմից 2010 թվականին Յանուկովիչի նախագահ ընտրվելուց անմիջապես հետո։ BBC-ին հաղորդել է, որ յուրաքանչյուր կողմը մեղադրում է մյուսին և սկսվել է բախում երկու ուժերի միջև։ Ոստիկաններն կրակել են ինչպես ռետինե փամփուշտներով, այնպես էլ ավելի ուշ՝ կենդանի զինամթերքով (ներառյալ ավտոմատ զենք և դիպուկահար հրացաններ), միաժամանակ օգտագործելով արցունքաբեր գազ և ֆլեշ նռնակներ՝ փորձելով հետ մղել հազարավոր ցուցարարների։ Ակցիայի մասնակիցները կռվել են չմշակված զենքերով, և ներխուժել Տարածաշրջանների կուսակցության շտաբ։ Ոստիկաններն ուժգին հարվածներ են հասցրել Մայդան Նեզալեժնոստիի և հրապարակի շրջանցող հիմնական բողոքի ճամբարին ցուցարարները մեծ քարերով և մահակներով։
Փետրվարի 19-ին իշխանությունները Կիևում ստեղծեցին ոստիկանության անցակետեր, հասարակական տրանսպորտի սահմանափակումներ և դպրոցները փակվեցին, երկրում հայտարարված էր դե ֆակտո արտակարգ դրություն։
Փետրվարի 20-ին ՆԳ նախարար Վիտալի Զախարչենկոն հայտարարեց, որ ստորագրել է հրամանագիր, որը թույլ է տալիս ցուցարարների դեմ կենդանի զինամթերքի օգտագործումը։ Կիևի կենտրոնում տեղի է ունեցել ամենասարսափելի բռնություններ, իսկ 48 ժամվա ընթացքում բախումների զոհերի թիվը հասել է 77-ի։ Դրան ի պատասխան՝ Ուկրաինայի խորհրդարանի նախագահ Վլադիմիր Ռիբակը հաջորդ օրը հայտարարել է, որ ինքը ստորագրել է խորհրդարանական հրամանագիր, որը դատապարտում է ուժի կիրառումը և կոչ է անում բոլոր հաստատություններին (ներքին գործերի նախարարություն, նախարարների պալատ և այլն) անհապաղ դադարեցնել բոլոր ռազմական գործողությունները ցուցարարների դեմ։ Խորհրդարանը նաև Զախարչենկոյին հեռացրել է պարտականությունների կատարումից։
Նախագահ Յանուկովիչը փետրվարի 21-ին փոխզիջումային գործարք է կնքել ընդդիմության առաջնորդների հետ։ Նա խոստացավ սահմանադրական փոփոխություններ՝ որոշակի լիազորություններ պառլամենտում վերականգնելու համար և կոչ էր անում արտահերթ ընտրություններ անցկացնել մինչև դեկտեմբեր։
Չնայած պայմանավորվածությանը, հազարավոր մարդիկ շարունակում էին բողոքի ցույցեր իրականացնել Կիևի կենտրոնում, և ցուցարարները լիովին վերահսկում էին քաղաքի կառավարման շրջանը՝ խորհրդարանի շենքը, նախագահի աշխատակազմի թաղամասերը, և ՆԳՆ-ն։ Փետրվարի 21-ին Խորհրդարանում մտցվեց իմպիչմենտի մասին օրինագիծ։ Նույն օրը, ըստ լրատվամիջոցների, Յանուկովիչը մեկնել է Խարկով՝ մասնակցելու հարավարևելյան շրջանների գագաթնաժողովին։
Փետրվարի 22-ին հայտարարվեց, որ նոր նախագահական ընտրությունները նշանակել է մայիսի 25-ին։
Խորհրդարանը փետրվարի 23-ին ժամանակավոր նախագահ Օլեքսանդր Տուրչինովին։ Յանուկովիչի ձերբակալության մասին հրամանագիրը նոր կառավարությունը հրապարակեց փետրվարի 24-ին։ Հաջորդ մի քանի օրերի ընթացքում, ռուս ազգայնական քաղաքական գործիչները և ակտիվիստները ցույցեր կազմակերպեցին Ղրիմում։
Փետրուարի 28-ին Յանուկովիչը մասնակցեց մամուլի ասուլիսին հարավային Ռուսաստանում և պատասխանեց հիմնականում ռուս լրագրողների հարցերին։ Նա ասաց, որ մայիսի վերջին նշանակված նախագահական արտահերթ ընտրությունները անօրինական էին, և որ նա «չի մասնակցելու դրանց»։
Մարտի 1-ին Ռուսաստանի խորհրդարանը հաստատեց Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի խնդրանքը՝ ռուսական զորքերը Ուկրաինա տեղակայելու վերաբերյալ։
Հեղափոխության սկսման նախադրյալներ
Բողոքի ցույցերը ի սկզբանե բռնկվեցին 2013 թվականի նոյեմբերին այն բանից հետո, երբ Յանուկովիչը հրաժարվեց ստորագրել քաղաքական ասոցիացիա և ազատ առևտրի մասին համաձայնագիր Եվրամիության հետ Լիտվայի Վիլնյուսում կայացած Արևելյան գործընկերության հանդիպման ժամանակ՝ փոխարենը ընտրելով ավելի սերտ կապեր Ռուսաստանի հետ։ Վարչապետ Միկոլա Ազարովը խնդրել էր $ 20 միլիարդ (27 միլիարդ ԱՄՆ դոլար) վարկ և օգնություն։ ԵՄ-ն պատրաստ էր առաջարկել 610 միլիոն եվրո (838 միլիոն դոլար) վարկեր, բայց Ռուսաստանը պատրաստ էր առաջարկել 15 միլիարդ դոլար, ինչպես նաև գազի ավելի էժան գին։ Բացի այդ, ԵՄ-ն պահանջում էր խոշոր փոփոխություններ Ուկրաինայի կանոնակարգերում և օրենքներում, բայց Ռուսաստանը չիրականացրեց։ Ռուսաստանը նաև տնտեսական ճնշում գործադրեց Ուկրաինայի նկատմամբ և քարոզչական արշավ սկսեց ԵՄ գործարքի դեմ։
Յանուկովիչը սիրված չէր Ուկրաինայի արևմուտքում, բայց որոշակի աջակցություն ուներ Արևելքում, որտեղ նրա մայրենի ռուսաց լեզուն շատ ավելի տարածված է։ Սկզբում հանրահավաքները խաղաղ էին, բայց 2014 թվականի հունվարին վերաճեցին բռնության այն բանից հետո, երբ խորհրդարանը, որտեղ գերակշռում էին Յանուկովիչի կողմնակիցները, ընդունեց օրենքներ, որոնք ուղղված էին բողոքի ակցիաների ճնշմանը։ Եվրամիությունը և Միացյալ Նահանգները Յանուկովիչին կոչ են արել բանակցություններ վարել հակամարտության խաղաղ կարգավորման շուրջ և հայտարարել են, որ պատժամիջոցներ կսահմանեն կառավարական պաշտոնյաների դեմ, եթե նրանք պատասխանատու ճանաչվեն բռնության համար։
Փետրվարյան հեղափոխությունից առաջ ցուցարարների հետ համաներման համաձայնագիր կնքվեց, ըստ որի՝ նրանք կազատվեն քրեական պատասխանատվությունից՝ գրավված շենքերից դուրս գալու դիմաց։ Ցուցարարները ազատ են արձակել մարզային վարչակազմի բոլոր գրավված շենքերը:Բոլոր նրանք, ովքեր նախկինում բանտարկվել էին բողոքներին մասնակցելու համար, պետք է ազատ արձակվեին փետրվարի 17-ից հետո։
Փետրուարի 14-ին Յանուկովիչը ասաց.
 | Ես ուզում եմ ասել, որ ինձ հրահում են, և ինձ դրդում են օգտագործել իրավիճակը կարգավորելու տարբեր մեթոդներ և միջոցներ, բայց ես ուզում եմ ասել, որ ես չեմ ուզում պատերազմել:Ես չեմ ուզում, որ ինչ-որ որոշումներ կայացվեն այդ արմատական ձևով։ |  |
| | Կա սահման, որը չի կարելի հատել, և այդ սահմանը օրենքն է։ | |
Ռուսաստանի ներգրավվածությունը
Այն ընկալումը, որ Յանուկովիչը փորձում էր ավելի սերտ կապեր հաստատել Ռուսաստանի հետ, մեծ դեր ունեցավ բողոքների մեջ։ Յանուկովիչը Ռուսաստանից ընդունեց «փրկարար» գումար 2 միլիարդ դոլար, ինչը մեկնաբանվեց որպես նշան, որ նա սերտ կապեր է փնտրում Պուտինի հետ։ Ռուս պաշտոնյաները ճնշում էին գործադրում Ուկրաինայի վարչակազմի վրա ՝ վճռական գործողություններ ձեռնարկելու բողոքի ցույցերը ցրելու համար, իսկ Եվրամայդանի ցուցարարների վրա ոստիկանության հարձակումը կարգադրվել էր Ռուսաստանից ստացված 2 միլիարդ դոլարի փոխանցումից ժամեր անց։ Մի շարք կառավարական նախարարներ ամբողջ Եվրոպայից մեղադրում էին Ռուսաստանին բռնությունները սաստկացնելու մեջ։ Փետրվարի 20-ին տված հարցազրույցում Ռուսաստանի գլխավոր հետախուզության գլխավոր վարչության (ՀԳՄ) պաշտոնաթող փոխգնդապետ Ալեքսանդր Մուսյենկոն ասաց, որ հակամարտությունը կարող է լուծվել միայն ուժի միջոցով, և որ Ուկրաինան ապացուցել է, որ չի կարող գոյություն ունենալ որպես անկախ, ինքնիշխան պետություն։ Համաձայն երկրի ներքին գործերի նախկին փոխնախարար Հեննադի Մոսկալի հրապարակած կառավարության փաստաթղթերի, ռուս պաշտոնյաները ծառայում էին որպես բողոքողների դեմ գործողությունների խորհրդական:Պլանները ներառում էին Կիևում 22,000 հազարանոց զորքերի տեղակայումը։ Ըստ փաստաթղթերի, Ռուսաստանի GRU-ի նախկին առաջին տեղակալը մնաց Կիևի հյուրանոցում, մեծ դեր խաղաց նախապատրաստական աշխատանքներում և վճարվեց Ուկրաինայի անվտանգության ծառայության կողմից։ Ներքին գործերի նախարար Արսեն Ավակովը ասաց, որ հակամարտությունը հրահրվել է «ոչ ուկրաինական» երրորդ կողմի կողմից, և որ քննությունը շարունակվում է։
Փետրվարի 21-ին, անհաջող ցրումից հետո, որի հետևանքով զոհվեց մինչև 100 մարդ, Յանուկովիչը որոշ զիջումների գնաց։ Ռուս քաղաքական խորհրդական Սերգեյ Մարկովն ասում է. «Ռուսաստանը կանի այն ամենը, ինչ օրենքով թույլատրվում է, որպեսզի կանգնեցնի ընդդիմությանը իշխանության գալուց։ Փետրվարի 24-ին, Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարություն է տարածել, որում կոչ է անում ուկրաինացիներին որում կոչ է արել ուկրաինացիներին "հաշվեհարդար տեսնել ծայրահեղականների հետ, որոնք փորձում են հաստատվել իշխանության ղեկին"իսկ Մեդվեդեևը հրաժարվեց Ուկրաինայի ժամանակավոր կառավարությունը օրինական ճանաչել։
2014 թվականի ապրիլի 3-ին կայացած մամուլի ասուլիսում Ուկրաինայի ՆԳՆ նոր նախարարը, գլխավոր դատախազը և անվտանգության բարձրաստիճան ղեկավարը ցուցարարների դեմ սանձազերծելու մեջ ներքաշեցին Ռուսաստանի Դաշնային անվտանգության ծառայության ավելի քան 30 գործակալների՝ ասելով, որ, բացի պլանավորմանը մասնակցելուց գործակալները մեծ քանակությամբ պայթուցիկ նյութեր են տեղափոխել Կիևի մերձակայքում գտնվող օդանավակայան։
| | Մենք հիմնավորված հիմքեր ունենք հաշվի առնելու, որ հենց այս խմբերը, որոնք տեղակայված էին SBU ուսումնամարզական հավաքի տարածքում, մասնակցում էին այսպես կոչված հակաահաբեկչական գործողության գործունեության պլանավորմանը և իրականացմանը | |
- ասաց Նալիևիչենկոն։
Միացյալ Նահանգների ներգրավվածությունը
2013 թվականի դեկտեմբերին հանրապետական սենատոր Ջոն Մաքքեյնը սենատոր-դեմոկրատ Քրիս Մերֆիի հետ ընկերակցությամբ այցելել էր Յացենյուկին և Տյագնիբոկին, այնուհետև ելույթ ունեցել ամբոխի առջև։
| | Ուկրաինան Եվրոպան կդարձնի ավելի լավը,և Եվրոպան Ուկրաինային կդարձնի ավելի լավը մենք այստեղ ենք, որպեսզի աջակցենք ձեր արդար գործին,Ուկրաինայի ինքնիշխան իրավունքն է ազատ որոշել իր ճակատագիրը։ Եվ ճակատագիրը, որը դուք փնտրում եք, ընկած է Եվրոպայում է,այն, ինչ մենք փորձում ենք անել, այստեղ խաղաղ անցում կատարելն է, որ կդադարի բռնությունը և ուկրաինացի ժողովրդին կտար այն, ինչ նա, ցավոք, չի ունեցել տարբեր հեղափոխություններով, որոնք տեղի են ունեցել:Ես գովաբանում են այն գործողությունները որոնք խաղաղ կերպով պարցում են հարցին լուծում տալ:Այս մարդիկ սիրում են Միացյալ Նահանգները, նրանք սիրում են ազատությունը,և չեմ կարծում, որ դուք կարող եք դա դիտել որպես որևէ այլ բան, քան մեր ավանդական աջակցությունը մարդկանց, ովքեր ցանկանում են ազատ և ժողովրդավարական հասարակություն։ | |
Փետրվար 4-ին ձայնագրված հեռախոսազրույցի ընթացքում պետքարտուղարի օգնական Վիկտորիա Նուլանդը և Ուկրաինայում ԱՄՆ դեսպան Օֆերի Փայաթը պարզվում է որ նրանք քննարկում են Ուկրաինային ժամանակավոր կառավարությանը անցնելու հարցում իրենց ծրագրերը:Մասնավորապես, ինչ դեր պետք է կատարեն ընդդիմության առաջնորդները։
Նուլանդ։ «Ես չեմ կարծում, որ Կլիչկոն պետք է գնա կառավարություն։ Ես չեմ կարծում, որ դա անհրաժեշտ է, ես չեմ կարծում, որ դա լավ գաղափար է»։
Պլատ։ «Ուղղակի թող նա գա և կատարի իր քաղաքական տնայինները»։
Նուլանդ։ «Ես կարծում եմ, որ Յացը (Արսենի Յացենյուկը) այն տղան է, ով ունի տնտեսական փորձ, կառավարման փորձ։ Ես պարզապես կարծում եմ, որ Կլիչչը կմտնի…նա լինելու է այդ մակարդակում՝ որ կաշխատի Յացենյուկի համար»։
Ժամանակացույց
Փետրվարի 18
Բախումներից առաջ «Աջ սեկտորը» կոչ է արել իր բոլոր անդամներին պատրաստվել փետրվարի 18-ի "խաղաղ հարձակման։ Մայդանի ժողովրդական միությունը նաև հորդորեց բոլոր անհանգստացած քաղաքացիներին մասնակցել «խաղաղ հարձակման»ը, որին ուսանողական միությունները ևս պետք է միանան։ Մայդանի միավորումը փետրվարի 18-ի առավոտյան հայտնել է, որ ցուցարարների շարասյուները երթ կսկսեն դեպի խորհրդարան 08:30-ին: Այդ առավոտ մոտ 20,000 ցուցարար երթով շարժվեց դեպի Վերխովնա Ռադա քանի որ խորհրդարանը պետք է քննարկեր նոր սահմանադրության և կառավարության ընդդիմության պահանջները։ Ժամը 09:45-ի սահմաններում ցուցարարները ոստիկանական բարիկադներ են ճեղքել Ուկրաինայի սպաների Կենտրոնական ակումբի շենքի մոտ հավաքված մի քանի կադրային-տրանսպորտային մեքենաներից և մի կողմ շպրտել ոստիկանության լարը։ Բախումները սկսվել են այն բանից հետո, երբ շուրջ երկու տասնյակ ցուցարարներ շարժեցին դեպի խորհրդարան տանող ճանապարհը փակող ոստիկանական մեքենաններ։ Ժամը 10:00-ին Խորհրդարանի «Բատկիվշչինա» խմբակցության պատգամավոր Լեսյա Օրոբեցը հայտնել է, որ «Ֆորտ-500տ» որսորդական հրացաններով զինված ոստիկանությունը սկսել է լուսաձայնային և լուսաձայնային նռնակներով գրոհ։ Երբ շարասյունը մոտեցել Է խորհրդարանի շենքին ժամը 10:08-ին, նա դիմադրության է հանդիպել ոստիկանական մյուս աշխատակիցների կողմից։ Տեղեկություններ կային, որ ցուցարարների թիվը աճել է մինչև 50 000 հազարի։ Ժամը 10:18-ին, այլ հաղորդումների համաձայն, Ինստիտուցկայա փողոցում տեսել են պայթյուններ և ծուխ, քանի որ մարդիկ սկսեցին պոկել սալահատակները։ Ցուցարարները սկսեցին սալահատակներ նետել ոստիկանության ուղղությամբ, իսկ վահաններով պաշտպանվող սպաները փորձեցին գրոհային նռնակներով հնազանդեցնել ամբոխին «Դինամո» մարզադաշտի մոտ հավաքված ցուցարարները սկսեցին այրել անվադողեր։ Մոտավորապես ժամը 10:30-ին խորհրդարանը պետք է քվեարկեր 2004 թվականի Սահմանադրության վերականգնման օգտին։ Սակայն դա տեղի չի ունեցել, քանի որ խոսնակ Ռայբակը չի գրանցել օրինագիծը։ Ժամը 10:33-ին փողոցային մարտերը ցուցարարների և ոստիկանության միջև տեղափոխվեցին Շովկովիչնա փողոց։ Ցուցարարները Մարիինսկու պուրակում սկսեցին հափշտակել 200 գրիվնանոց թղթադրամներ՝ ի դեմ Յանուկովիչի ոստիկանական որոշ ուժերի, ասելով, որ դրանք վարձկաններ են։ Ակտիվիստ Օլեքսանդր Արոնեցը հայտնում է, որ դիպուկահարները թիրախավորում են խաղաղ բնակիչներին։ Արդեն ժամը 11-ի սահմաններում, ցուցարարները լուրջ վերքեր էին ստացել։ Ժամը 11:10-ին, ոստիկանության ծառայողները սկսեցին օգտագործել հրացաններ և նռնակներ նետել տանիքներից ամբոխի մեջ։
Ժամը 11:23-ին ոստիկանության Բերկուտի հատուկջոկատայինները փորձել են գրոհ իրականացնել ամբոխի վրա, սակայն չի հաջողվում դա նրանց։ Երկու րոպե անց եկավ առաջին զեկույցը, որ ցուցարարները ջարդում էին Լիպսկայա փողոցում գտնվող Ռեգիոնների կուսակցության գրասենյակի դռները։ Ժամը 11:30-ին, ցուցարարները, ներառյալ լրագրող Տետյանա Չորնովոլը կրակի տվեցին շենքը։ Ժամը 12:12-ին առողջապահության նախարար Ռաիսա Բոգատիրյովի վրա հարձակվել են ցուցարարները, երբ նա դուրս էր գալիս Մարիինյան Զբոսայգուց, սակայն այն անվնաս է մնացել։ Ժամը 13։ 00-ի դրությամբ հազարավոր ոստիկաններ շրջափակել են կառավարական թաղամասը և սկսել հետապնդել ցուցարարներին։ Ցուցարարներից մեկը գլխի վնասվածքով «Կիև փոստին» հայտնել է, որ ոստիկանության աշխատակիցները "ջարդել են բոլորին» իրենց ճանապարհին։ Ժամը 13։ 30-ի սահմաններում Ինստիտուտի փողոցում չորս սպաներ տեղակայվել են շենքի տանիքին՝ ամբոխի մեջ նետելով լուսաձայնային նռնակներ և կրակել, երբ ցուցարարները գրոհել են շենքը և այրել դրա մի մասը։ «Բերկուտի» և ներքին զորքերի զինծառայողները զինված ուժերը բացեցին լայնամասշտաբ գրոհ՝ կրակ բացելով ուղղակիորեն դեպի ամբոխը։ Տեղեկություններ կային ոստիկանության կողմից ջրցան մեքենաներ է օգտագործել բեկման համար։ Օրվա կեսին ոստիկանության աշխատակիցներն արցունքաբեր գազի օգնությամբ մինչև 10 հազար ցուցարարներին դուրս են մղել Մարիինյան Զբոսայգուց, որտեղ ավելի վաղ բարիկադներ էին կառուցվել։ Ցուցարարները լուսաձայնային նռնակներ են նետել՝ այգին ծխով լցնելով։
Բազմաթիվ լրատվամիջոցներ հրապարակեցին լուսանկարներ, որոնք ցույց են տալիս, որ զինված ոստիկանությունը զինված է AK-74 գրոհային հրացաններով։ Ներքին գործերի նախկին փոխնախարար Հեննադի Մոսկալը ենթադրում էր, որ դրանք Ալֆա խմբի ստորաբաժանումներ են։ Բողոքի ակցիայի մասնակիցները կրկին գրավել են քաղաքապետարանը։ Ըստ ռուսական «Իզվեստիա» թերթի, ընդդիմության ակտիվիստները, որոնք զինված էին երկաթե ձողերով, ծեծի են ենթարկել համակարգչային ինժեներ Վալերի Կոնստանտինովիչ Զախարովին։
Ժամը 15:45-ին հարյուրավոր ոստիկանական սպաներ առաջ անցան դեպի Խորհրդարան՝ հարձակվելով ցուցարարների վրա։ Ժամը 16:00-ին Ուկրաինայի անվտանգության ծառայության պետի ժամանակավոր պաշտոնակատար Օլեքսանդր Յակյենկոն և ՆԳ նախարարի ժամանակավոր պաշտոնակատար Զախարչենկոն ցուցարարներին հրապարակեցին նախազգուշացում՝ երկու ժամվա ընթացքում փողոցները մաքրելու համար՝ ասելով. «Եթե մինչև 18:00 անօրինականությունը չդադարի, մենք ստիպված կլինենք օգտագործել բոլոր օրինական միջոցները կարգի բերելու համար»։
Ժամը 20:00-ին ահազանգ է ստացվել, որ 50 անհայտ հարձակվողներ փորձել են ներխուժել Կանադայի հյուպատոսություն։
Նախազգուշացումից հետո ոստիկանությունը հարձակվել է Անկախության հրապարակում գտնվող հազարավոր ցուցարարների վրա՝ ավտոմատներով, ջրաչափերով և զրահամեքենայով։ Ոստիկաններն արդարացրին իրենց գործողությունները ՝ ասելով որ նրանք զենք են կիրառել՝ «այն անձանց նկատմամբ, ովքեր հստակ զինված էին»։
Ժամը 22։ 00-ի սահմաններում հաղորդվել է, որ ոստիկանությունը կոտրել է հրապարակի արևելյան կողմում գտնվող ցուցարարների բարիկադները։ Այնուհետև սպաները փորձեցին հետ վերցնել գրավված արհմիությունների շենքը, բայց չհաջողվեց։ Նախագահի խորհրդական Հաննա Հերմանը հայտարարել է, որ կառավարության և ընդդիմության միջև բանակցությունները տեղի կունենան միայն այն բանից հետո, երբ խաղաղությունը կվերականգնվի և բազմությունը կնահանջի և որ «զինված բախման հետագա կոչումը մեծ հանցագործություն է ուկրաինական ժողովրդի և ուկրաինական պետության դեմ»։ Ուկրաինայի գլխավոր դատախազ Վիկտոր Փշոնկա ասել է. «Զանգվածային բողոքի ցույցերի կազմակերպիչները պատասխանատվության կենթարկվեն։ Մենք կպահանջենք առավելագույն պատիժը նրանց համար, ովքեր կազմակերպել և վերահսկել են դրանք»։ Հաջորդ առավոտյան 01:35-ին փողոցային լույսերն անջատվել էին և ակտիվիստները կարծում էին, որ ծրագրված հարձակում պետք է լինի իրենց վրա։
Ընդիմության առաջնորդների հանդիպումը Նախագահ Յանուկովիչի հետ
Նախագահ Յանուկովիչի հետ հանդիպումից հետո Վիտալի Կլիչկոն Hromadske հեռուստաընկերությանը ասել է, որ բանակցությունները հաջող չեն եղել։ Կլիչկոն ասաց, որ ընդդիմության առաջնորդները ավելի քան մեկ ժամ լսում էին Յանուկովիչի այն պնդումները, թե իրենք մեղավոր են փետրվարի 18-ին 20 մահվան մեջ։ Նախագահը նաև պահանջել է, որ ընդդիմությունը ստիպի ցուցարարներին հեռանալ Անկախության հրապարակից։ Նա հաղորդվում է, որ ընդդիմության առաջնորդներին սպառնում է քրեական հետապնդում:Ուկրաինական հեռուստատեսությանը ուղղված հաղորդագրության մեջ Յանուկովիչը ընդդիմության առաջնորդներին ասել է. «Առանձնացեք արմատական տարրերից, որոնք փնտրում են արյունահեղություն և բախում իրավապահ մարմինների հետ», և ասաց, որ եթե դա չանեն, նա «այլ կերպ կխոսի» նրանց հետ։ Նա հավելել է " ընդդիմության առաջնորդներն անտեսել են ժողովրդավարության հիմնական հիմքերը"։
Փետրվարի 20-ին ընդդիմադիր երեք կուսակցություններ ( Բատկիվշչինա, ՈւԴԱՐ և Սվոբոդա ) հայտարարության մեջ ասեցին. «Մենք երբեք մարդկանց զենք բռնելու կոչ չենք արել և չեն էլ անի։ Սա մեր սկզբունքային դիրքորոշումն է։ Յուրաքանչյուր մարդու մահը անձնական ողբերգություն է յուրաքանչյուրիս համար »։ Այդ օրը ավելի ուշ կողմերը ասացին. «Վարչապետի հետ բանակցություններ վարելը, որի քաղաքականությունը հանգեցրեց շատ մարդկանց մահվան, ծայրաստիճան տհաճ բան է, բայց մենք պետք է անենք հնարավոր ամեն ինչ սակայն անհնար է կանխել հետագա արյունահեղությունը»:Նրանք հայտարարել են, որ բողոքի ակցիաները ցրելը " հակաարդյունավետ և անիրատեսական " կլինի և հայտարարել են որ մարդիկ իրենք են որոշում, թե ինչ անել։
Փետրվարի 19
Կիևի մետրոն փակվել էր, իսկ հիմնական ճանապարհները փակվել են ոստիկանության կողմից։
Վաղ առավոտյան Տիտուշկինները կրակել էին երկու ցուցարարի՝ սպանելով մեկին։ Այս պահի դրությամբ, մահացության դեպքերը երկու կողմից հասել էին 26-ի։ Ուկրաինայի անվտանգության ծառայությունը (SBU) նախաձեռնել է «հակաահաբեկչական» գործողություն, մինչդեռ հետախուզական ծառայությունները սկսեցին անանուն քաղաքական գործիչների հետաքննություն անցկացնել նրանք մեղադրվում էին իշխանությունը զավթելու ապօրինի փորձ կատարելու մեջ։
Պաշտպանության նախարարի ժամանակավոր պաշտոնակատար Պավլո Լեբեդևը խոստովանել է, որ նա Դնեպրոպետրովսկից մի քանի օդային զորքեր է ուղարկել Կիև։
Նաև փետրվարի 19-ին Ան -26 զինված ուժերը գաղտնի թռիչք են կատարել Կիևից Ռուսաստան՝ հակահեղափոխական զենքի և զինամթերքի մեծ խմբաքանակ հավաքելու համար:Անկախության հրապարակ Euronews-ի թղթակիցը հաղորդել է, որ ցուցարարները ժամանում են «Ուկրաինայի բոլոր մասերից»։ Ժամը 14:50-ի սահմաններում մոտ 5000 հազար մարդ կար հրապարակում։ Աջ հատվածը գրավեց Կիևի Կենտրոնական փոստային բաժանմունքը, Հեռուստատեսության և ռադիոյի պետական կոմիտե, որի փոստային գրասենյակը ծառայում էր որպես նոր շտաբ։
Նախագահ Յանուկովիչը աշխատանքից հեռացրեց Ուկրաինայի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ Վոլոդիմիր Զամանային և գլխավոր շտաբի պետ դարձավ Իլյինովը, ով նախկինում Ուկրաինայի նավատորմի հրամանատարն էր։ Պաշտպանության նախարարությունը հայտարարեց, որ վերակազմավորում է զորամասեր ամբողջ երկրում՝ ռազմական օբյեկտները պահելու համար։
Եվրոպական ներդրումային բանկը սառեցրեց գործունեությունը Ուկրաինայում ՝ ասելով. «Առայժմ իրավիճակը այնքան դաժան է, որ քաղաքականապես սխալ ազդանշան կլիներ»։
Կառավարության և ընդդիմության առաջնորդների ուշ երեկոյան հանդիպումից հետո երկու կողմերը հայտարարեցին հրադադարի մասին և պայմանավորվեցին բանակցություններ սկսել։ Նախագահ Յանուկովիչը հայտարարության մեջ ասում է, որ ինքը համաձայնել է «սկսել բանակցությունները՝ արյունահեղությունը դադարեցնելու և պետության իրավիճակը կայունացնելու նպատակով՝ հանուն սոցիալական խաղաղության»։
Փետրվարի 20
00:35-ին «Ինտերֆաքս»-ը հաղորդել է, որ Յանուկովիչը փետրվարի 20-ը սգո օր է հայտարարել բախումներում զոհվածների համար։
Ժամը 03:50-ի սահմաններում ակտիվիստները հայտարարել են, որ բախումների ժամանակ նրանք պոկել են Ռուսաստանի ներքին գործերի նախարարության զինվորի համազգեստից՝ այդ կտորը թափահարելով որպես Ռուսաստանի մասնակցության ապացույց:Անկախության հրապարակում ցուցարարները շարունակեցին լսել հրազենային կրակոցներ ՝ չնայած հրադադարի մասին համաձայնագրին։ Ժամը 04:20-ի սահմաններում, Իվանո-Ֆրանկիվսկից ցուցարարների հինգ ավտոբուս է ժամանեl:
Յուրաքանչյուր կողմ մյուսին մեղադրում էր մահացու կոնֆլիկտ հրահրելու մեջ։ Ուկրաինայի նախագահի աշխատակազմի հայտարարության մեջ ասվում է, որ ցուցարարները հարձակման են անցել, նրանք օգտագործում են հրազեն, այդ թվում, դիպուկահարներ։ «Նրանք կրակում են սպանելու համար», - ասվում է հաղորդագրության մեջ։ Ընդդիմության քաղաքական գործիչ Կլիչկոն հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է.«Զինված ավազակները փողոց են դուրս եկել մարդկանց վրա հարձակվելու»։
Ժամը 09:25-ին ցուցարարները «Բերկուտը» հետ են մղել դեպի Հոկտեմբերյան պալատ այն բանից հետո, երբ ուժայինները փորձել են հրկիզել Կիևի կոնսերվատորիան, որն օգտագործվել է որպես դաշտային հոսպիտալ վիրավոր ցուցարարների համար։ Եվրամայդանցիները երթով շարժվել են դեպի ոստիկանական բաժանմունք՝ վահաններով և դյուրավառ խառնուրդով շշերով ևւ ստիպել նրանց նահանջել՝ դրանով իսկ վերադարձնելով վերահսկողությունը Անկախության հրապարակում։
Ժամը 10:00-ի դրությամբ հայտարավում է որ առնվազն 42 մարդ զոհվել է, հիմնականում ոստիկանության հրետակոծության հետևանքով։ Ժամը 10:55-ին Նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Անդրեյ Կլյուը հայտարարել է, որ նախագահը պատրաստ էր ընդդիմության հետ պայմանագիր ստորագրել Ուկրաինայի Սահմանադրության մեջ պահանջվող փոփոխությունների մասին, և որ շարունակվող բախումները պետք է ստիպեն քաղաքական գործիչներին գտնել արագ լուծում։
Կիևի քաղաքային պետական կառավարման ղեկավար Վոլոդիմիր Մակեյենկոն դուրս է եկել Տարածաշրջանների կուսակցությունից, բայց ասել է, որ նա կշարունակի կատարել իր պարտականությունները՝ ապահովելու, որ քաղաքը պատշաճ կերպով գործի։ Այնուհետև նա հրամայեց Կիևի մետրոյի վերաբացումը։ Ժամը 15-ի սահմաններում մետրոն դեռ չէր գործում, և քաղաքում ցամաքային տրանսպորտը սակավ էր։ Մետրոն մասնակի վերաբացվեց վաղ երեկոյան, բայց փոխանակման կայանները մնացին փակ։
Կիևում Միացյալ Թագավորության դեսպանությունը ժամանակավորապես փակվեց։
«Ազատություն» ռադիոկայանը հրապարակել է ոստիկանության հատուկ նշանակության ջոկատի տեսագրությունները, որոնք կրակել են ցուցարարներին Կալաշնիկով և դիպուկահար հրացաններով։
«Интерфакс-Украина»-ն հայտնում է, որ ժամը 15:00-ին «մի խումբ անհայտ անձինք» ուղևորվել են Նախագահի աշխատակազմի շենք, և հնչել են կրակոցներ և պայթյուններ։ Եվրամայդանի ինքնապաշտպանական ուժերը բազմիցս հորդորել էին ցուցարարներին դուրս չգալ հրապարակի տարածքից։
Վերոհիշյալ բախումները բռնկվել էին ԵՄ երեք արտգործնախարարներ' Լեհաստանից Ռադոսլավ Սիկորսկի, Ֆրանսիայից Լորան Ֆաբիուսի և Գերմանիայից Ֆրանկ Վալտեր Շտայնմայերի, ժամանումից առա, նրանք պետք է հանդիպեին նախագահ Յանուկովիչի հետ, որպեսզի փոխզիջման հասնեին ուկրաինական ընդդիմության հետ։
Մինչ հանդիպումը, Ֆաբիուսը BFM TV-ին տված հացազրույցում ասել է «Մեր նպատակն է Ուկրաինայի վարչակազմին ստիպել ընտրություններ անցկացնել։ Ընտրություններից բացի այլ ելք չկա»։ Բանակցությունները տևեցին վեց ժամ։ Վարչապետ Դոնալդ Տուսկը Լեհաստանի լրագրողներին ասել է «Յանուկովիչի հետ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել, որ այս տարի արտահերթ ընտրություններ կանցկացվեն ինչպես նախագահական, այնպես էլ խորհրդարանական»։ Տուսկը նաև ասալ է, որ Յանուկովիչը «պատրաստ է առաջիկա 10 օրվա ընթացքում ձևավորել ազգային միասնության կառավարություն և փոփոխել սահմանադրությունը մինչև ամառ»։ Հաջորդ բանակցությունները նախատեսվում էին բանակցել համապատասխան փաստաթղթի ստորագրման շուրջ։
Յանուկովիչի և Ռուսաստանի նախագահի, Վլադիմիր Պուտինի միջև տեղի ունեցած հեռախոսազրույցից հետո, Ռուսաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան Վլադիմիր Լուկինը ուղարկվել է որպես դեսպանորդ Ուկրաինա, Յանուկովիչի խնդրանքով՝ փորձել միջնորդել կառավարության և ընդդիմության բանակցությունները։
Միացյալ Նահանգները վիզայի արգելքներ է սահմանել ուկրաինացի 20 պաշտոնյաների համար։ Եվրամիությունը մտցրեց վիզայի արգելք և ֆինանսական ակտիվների սառեցում Ուկրաինայում տեղի ունեցած բռնությունների համար պատասխանատու անձանց նկատմամբ։
Իշխող Ռեգիոնների կուսակցության ղեկավար Օլեքսանդր Եֆրեմովը ուղևորվել է Լուգանսկ՝ հանդիպելու տեղի ղեկավարների և իրավապահ մարմինների հետ՝ քննարկելու Ուկրաինայի հարավ-արևելքում հռչակելու անկախությունը և պետությունից դուրս գալը։ Ղրիմի Գերագույն խորհրդի նախագահ Վլադիմիր Կոնստանտինովը մեկնել է Մոսկվա, որտեղ նա հայտարարել է, որ Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետությունը կանջատվի Ուկրաինայից, եթե տեղի ունենա իշխանափոխություն։
Կիևի քաղաքային վարչակազմի ղեկավար Վոլոդիմիր Մակեյենկոն և 17 պատգամավոր հրաժարական են տվել Տարածաշրջանային կուսակցությունից։
Փետրվարի 21
Զինված ուժերի շտաբի պետի տեղակալ, գեներալ-լեյտենանտ Յուրի Դումանսկին հրաժարական տվեց, քանի որ համաձայն չէր հակամարտության մեջ բանակի ներգրավման հետ։ «Այսօր բանակը ներքաշվում է քաղաքացիական հակամարտության մեջ, ինչը կարող է հանգեցնել քաղաքացիական անձանց և զինվորների զանգվածային մահվան»,- ասաց նա։ Կեսգիշերին մոտ, լրագրող Արտեմ Շևչենկոն, վկայակոչելով Ուկրաինայի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի իր աղբյուրներին, հայտարարեց, որ 10 BTR- ն մեկնել է Կոզաչիա (կազակ) ծովից, որտեղ ուղեկցվում է Ռուսաստանի Սևծովյան նավատորմը։ Ըստ Շևչենկոյի, 1.500 օդային զինծառայող և 400 ծովային այդ թվում՝ 25-րդ օդային բրիգադը, 1-ին ծովային բրիգադը, 831-րդ հակաօդային ջոկատը և 2-րդ ծովային Սպեցնազը տեղափոխվել էին փետրվարի 20-ին՝ SBU- ի հրամանատարությամբ հակաահաբեկչական գործողության համար։ Օրվա խորհրդարանական նստաշրջանի ընթացքում զեկուցվեց, որ Տարածաշրջանների կուսակցության շատ անդամներ և նրանց ընտանիքները փախել են մայրաքաղաքից, այդ թվում՝ Ներքին գործերի նախարարի ժամանակավոր պաշտոնակատար Զախարչենկոն և գլխավոր դատախազ Վիկտոր Փշոնկա։
Մարդկային կորուստներ
Բախումների առաջին օրվանից հետո 26 մարդ զոհվել է 16 ցուցարար և 10 ոստիկան։ Հոսպիտալացվածները ներառում էին երեք անչափահաս, հինգ լրագրող և 79 ոստիկան։ Ուկրաինայի վաստակավոր բժիշկ Օլգա Բոգոմոլեցի խոսքով՝ «դիպուկահարները կրակել են մարդկանց սրտին, թոքին և պարանոցին»։
Մահեր
Փետրվարի 20-ի ժամը 13:00-ի դրությամբ ոստիկանության կողմից մահացու վիրավորվել է առնվազն ևս 34 ցուցարար:Համաձայն Անկախության հրապարակում բժշկական ծառայությունների համակարգող Օլե Մուսիի, փետրվարի 20-ին, ժամը 17:30-ին սպանվել էր 70-ից 100 ցուցարար։ Միևնույն ժամանակ, Կիևի քաղաքային պետական վարչությունը հաղորդում է 67 մահվան դեպքերի հիման վրա, որոնք հանձնվել են դատաբժշկական փորձաքննություններին։ Առողջապահության նախարարությունը հայտնել է հակամարտության սկսվելու պահից 75 մահվան դեպքերի մասին։
Հայտնաբերված մահացածներ
| Ազգություն | Անուն | Մանրամասներ | Մահվան ամսաթիվ | Մահվան պատճառ |
|---|---|---|---|---|
| | Յուրի Վերբիցկի | Գիտնական (սեյսմոլոգ) Լվովի երկրաֆիզիկական ինստիտուտում։ Նրա մահից հետո հասարակությունն առաջարկել է Կովկասյան լեռներից մեկը կոչել Վերբիցկու անունով այդ գաղափարը պաշտպանել Է վրացական լեռնագնացական ընկերությունը, որն այժմ փնտրում է անանուն լեռ։ | Հունվարի 21 կամ 22 2014 թվական։ | 2013-ի դեկտեմբերի 18-ի երեկոյան,հարազատների պնդմամբ ն ծեծի է ենթարկվել իրավապահների կողմից:Նրա մարմինը հայտնաբերվել է հունվարի 22-ին Բորիսպոլի շրջանի Գնեդին գյուղի մոտ ՝ կտտանքների հետքերով։ Սակայն մահվան պաշտոնական պատճառ է ճանաչվել ցրտահարությունը |
| | Պավել Մազուրենկո | Նա աշխատել է Կիևում ՝ որպես ծրագրավորող:Ուներ կին և 9-ամյա որդի։ | 22 դեկտեմբերի 2013 թվական | 2013 թվականի դեկտեմբերի 18-ի երեկոյան, տան ճանապարհին, Սվյատոշինսկի թաղամասում ՝ Կվադրատ առևտրի կենտրոնի հարևանությամբ, նրան ծեծի են ենթարկել իրավապահները (ըստ այլ աղբյուրների, մասնավոր անվտանգության ընկերության աշխատակիցները) ՝ հարազատների համաձայն փաստաթղթերը ստուգելիս։ Դեկտեմբերի 21-ին հիվանդանոց է մեկնել, մահացել է հաջորդ օրը։ Դատաբժշկական փորձաքննության պաշտոնական եզրակացությունը երկկողմանի պլեոռոպնեվոնիան է։ |
| | Սերգեյ Նիգոյան | Ծնվել է 1993թ. Օգոստոսի 2-ին Դնեպրոպետրովսկի մարզի Բերեզնովատովկա գյուղում ընտանիքը տեղափոխվել է Ուկրաինա ՝ փրկվելով Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմից։ Նիգոյանը Եվրոմայդաին էր միացել դեկտեմբերի 8-ին և հիմնականում զբաղվում էր անվտանգության հարցերով։ Նրա մահից հետո ուկրաինացի կոմպոզիտոր Վալենտին Սիլվեստրովը երկու երգ նվիրեց Նիգոյանի հիշատակին։ | 22 հունվարի 2014 թվական | Զոհվել է 2014 թվականի հունվարի 22-ին Գրուշևսկու փողոցում ոստիկանության հետ բախումների ժամանակ։ Նա բազմաթիվ հրազենային վնասվածքներ է ստացել Գրուշևսկու փողոցում բարիկադների վրա "Բերկուտի" հարձակման ժամանակ։ |
 | Միխայիլ Ժիժևսկին | Բելառուսից Ուկրաինա է արտագաղթել 2005 թվականին ՝ քաղաքական դրդապատճառներով։ Եղել է Ուկրաինական ազգային ասամբլեայի նդամ։ | 22 հունվարի 2014 թվական | Նա սպանվել է Հերուշևսկի փողոցում բարիկադների վրա գտնվող Բերկուտի ակցիայի ժամանակ, դիպուկահարը կրակել է նրա կրծքավանդակին:Նրա հուղարկավորությանը մասնակցում էին Եվրամայդանի անդամները և ընդդիմության առաջնորդները։ |
| | Ռոման Սենիք | Սենիկը ծնվել է Լվովի մարզում և վերջին մի քանի տարիներին ապրել է Տուրկայում։ | 25 հունվարի 2014 թվական | Հռուշևսկո փողոցում բարիկադների վրա գտնվող ակցիայի ընթացքում նռնակը պատռել է ձեռքը և բազմաթիվ վերքեր է ունեցել կրծքավանդակի և թոքերի ստորին մասում:Նա ենթարկվեց մի քանի վիրահատության և ստիպված եղավ նրա անդամահատումը:Կորցնելով ավելի քան 3,5 լիտր արյուն ՝ նա մահացավ Կիևի հիվանդանոցներից մեկում ՝ բազմաթիվ վիրահատություններից հետո։ |
| | Բոհդան Կալյունյակ | 52 տարեկան | 28 հունվարի 2014 թ | Հունվարի 28-ին մահացել է Իվանո-Ֆրանկովսկի հիվանդանոցում Կոլոմիայի քաղաքապետ Իգոր Սլուզարը հայտարարել է, որ տղամարդը թոքաբորբով է հիվանդացել Կիևի Գրուշրևսկի փողոցում բախումների ժամանակ, որտեղ ոստիկանությունը ջրցան մեքենաներ է կիրառել ցուցարարների դեմ ՝ չնայած դրսում մինուս ջերմաստիճանին։ |
| | Սերխի Սինենկո | Ապրել է Զապորոժիեի մարզի Վլադիմիրսկոյե գյուղում:Ուներ չորս երեխա։ | 13 փետրվար 2014 թվական | Զապորժիայում գնդակոծվել է նրա մեքենայի բաքը, ինչի հետևանքով այն պայթել է։ |
| | Սերխի Բոնդարև | Նա Ինժեներ-ծրագրավորող էր:Ծնունդով Դոնեցկի մարզի Կրամատորսկից | 18 փետրվարի 2014 թվական | Նա ուներ 4 հրազենային վնասված։ |
| | Վալերի Բրեզդենյուկ | Ուկրաինացի նկարիչը, որը հայտնի է"ջրի վրա պատկերված նկարներով" | 18 փետրվարի 2014 թվական | Զոհվել է թիկունքից ստացած հրազենային վնասվածքներից մարտական բախման ժամանակ։ |
| | Սերգեյ Դիդիչ | 44 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Մահացել է Գրուշևսկու փողոցում ցուցարարներ և Բերկուտի հետ բախումների ժամանակ։ Նրա ընկերոջ խոսքով ՝ նռնակի պայթյունը պոկել է նրա քնային զարկերակը։ |
| | Անտոնինա Դվորյանեց | 62 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Ինստիտուտի փողոցում բախումների ժամանակ մահակներով ծեծի է ենթարկել։ |
| | Օլեքսանդր Կապինոս | 29 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Նրա ընկերոջ խոսքով ՝ Օլեքսանդրը նռնակով վիրավորվել է, որից հետո մոտ տարածությունից նրա վրա կրակել են գլխին։ Մահացել է հիվանդանոցում։ |
| | Զուրաբ Խուրցիա | 53 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Մահացել է սրտի կաթվածից հրապարակում։ |
| | Վոլոդիմիր Քիշչուկ | 58 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Սպանվել է Գրուշևսկու փողոցում ցուցարարների և Բերկուտի հետ բախումների ժամանակ։ |
| | Անդրի Կորչակ | 18 փետրվարի 2014 թվական | Ծեծի է ենթարկվել «Բերկութի» կողմից և մահացել հիվանդանոցում գլխի վնասվածքից։ | |
| | Վոլոդիմիր Կուլչիցկին | 65 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Բախումների ժամանակ սպանվել է երկու փամփուշտով։ |
| | Վլադիմիր Նաումով | Եվրամայդանի ինքնապաշտպանական ստորաբաժանումների անդամ ՝ Դոնեցկի մարզից։ | 18 փետրվարի 2014 թվական | Մարմինը հայտնաբերվել է Տրուխանովի կղզում ՝ Դնեպրից ոչ հեռու։ Ոստիկանությունը Նաումովին մեղադրել է ինքնասպանության մեջ։ |
| | Ալեքսանդր Պլեխանով | 22 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Սպանվել է բախումների ժամանակ |
| | Իհոր Սերդիուկ | 40 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Գնդակահարվել է «տիտուշկաս» ավազակների կողմից Մարիինյան պարկի կողքին։ Այդ ժամանակ նա բարիկադ էր կառուցում |
| | Սերգեյ Շապովալ | 45 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվական | Սպանվել է Գրուշևսկու փողոցում ցուցարարների և Բերկուտի հետ բախումների ժամանակ։ |
| | Վյաչեսլավ Վերեմիյ | Լրագրող | 18 փետրվարի 2014 թվական | Նրան տաքսուց դուրս են բերել աշխատանքից տուն տանող ճանապարհին, իսկ հետո կրակել նրա կրծքավանդակին։ |
| | Յակիվ Զայիկո | Նախկին պատգամավոր | 18 փետրվարի 2014 թվական | Մահացել է սրտի կաթվածից "Բերկուտ" հատուկ ստորաբաժանման հետապնդման ժամանակ" |
| | Անդրի Չեռնենկո | 35 տարեկան | 19 փետրվարի 2014 թվակա | |
| | Յուրի Պասկալին | 30 տարեկան | 19 փետրվարի 2014 թվակա | 3 հրազենային վնասվածքներ մեջքի մասում և 1 օդաճնշական վնասվածք |
| | Դմիտրո Մակսիմով | 19 տարեկան | 18 փետրվարի 2014 թվակա | Նռնակի պայթյունի հետևանքով վիրավորվելով ՝ կորցրել է բազուկը, մահացել է արյան կորստից։ |
| | Վիտալի Վասիլցով | 42 տարեկան | 19 փետրվարի 2014 թվական | |
| | Սերխի Բայդովսկին | 22 տարեկան | 20 փետրվարի 2014 թվական | Սպանվել է Անկախության հրապարակում։ |
| | Սերգեյ Բոնդարչուկ | Ֆիզիկայի ուսուցիչ։ | 20 փետրվարի 2014 թվական | Սպանվել է դիպուկահարի կողմից։ |
| | Միկոլա Ձյավուլսկի | Աշխարհագրության և կենսաբանության ուսուցիչ | 20 փետրվարի 2014 թվական | Սպանվել է ինստիտուտի փողոցում դիպուկահարի կրակոցից |
| | Ուստիմ Հոլոդնյուկ | 19 տարեկան | 20 փետրվարի 2014 թվական | Սպանվել է դիպուկահարի կողմից։ |
| | Էդուարդ Գրինևիչ | 28 տարեկան | 20 փետրվարի 2014 թվական | Սպանվել է դիպուկահարի կողմից։ |
| | Իվան Նակոնեխի | 82 տարեկան | 7 մարտի 2014 թվական | Նավատորմի սպա։ Նոյեմբերի 30-ից Եվրամայդանում էր։ 2014 թ.-ի փետրվարի 19-ին Ինստիտուցկայա փողոցում տեղի ունեցած բախումների ընթացքում ստացված վերքերից մահացավ։ |
| | Պետեր Հաջա | 47 տարեկան | 22 մարտի 2014 թվական | Իր առաջին օրերից Եվրամայդանում էր։ 8-րդ Սոթնիայի անդամ։ Մահացել է հիվանդանոցում գազի թունավորման պատճառով։ |
Հետևանք
Փետրվարի 21-ին, Նախագահ Յանուկովիչը և Խորհրդարանը 22-ը և 23-ը հայտարարեցին սուգի օրեր՝ «զանգվածային անկարգությունների հետևանքով մարդկային կյանքի կորստի պատճառով»։ Բանախոս Ռայբակը խորհրդարանում իր հրաժարականի դիմում ներկայացրեց փետրվարի 22-ին՝ վկայակոչելով հիվանդությունը։ Յանուկովիչի գտնվելու վայրը անհայտ էր, չնայած ԶԼՄ-ների տեղեկություններին, որ նա թռիչք է կատարել դեպի Խարկիվ (ըստ այն ժամանակվա Խարկիվի շրջանի նահանգապետի՝ Մխխայլո Դոբկինի, Յանուկովիչը այդ օրը գտնվում էր Խարկովում ): Օլեքսանդր Տուրչինովն ասել է, որ նախարարների մեծ մասը անհետացել են, այդ թվում՝ ՆԳ նախարար Զախարչենկոն, ում հաղորդվում է, որ փախել է Բելառուս։ Խորհրդարանում պատգամավորները քվեարկեցին 328-0 (447 ընդհանուր պատգամավորներից)՝ մայիսի 25-ին նշանակելու նախագահական ընտրություններ։ Այնուհետև օրենսդիրները ընտրեցին Տուրչինովին որպես Ուկրաինայի խորհրդարանի նախագահ և գործող նախագահ և վարչապետ։
Նոր ժամանակավոր կառավարությանը իշխանությունը հանձնելու խորհրդարանական ընթացակարգերից հետո, գլխավոր դատախազ Փշոնկան և եկամուտների և տուրքերի նախարար Օլեքսանդր Կլեմենկոն ձեռբակալվել են Ռուսաստանի սահմանում՝ փորձելով փախչել երկրից։ Պետական սահմանային ծառայության տվյալներով՝ Յանուկովիչը փորձել է փախչել Դոնեցկից չարտերային թռիչքով, բայց կանգնեցվել է սահմանապահների կողմից։ Պահակախմբին «հանդիպել են մի խումբ զինված անձինք, ովքեր գումար են առաջարկել թռիչքի համար»։ Նախկին ՆԳ նախարար Զախարչենկոն նույնպես փորձել է թռչել Դոնեցկից և նույնպես չի ստացվել։
Փետրվարի 23-ին խորհրդարանի պատգամավոր Օլեգ Լյաշկոն հայտարարել էր, որ Յանուկովիչին տեսել են Սևաստոպոլի ռուսական ռազմածովային բազայում, որը պատրաստվում է լքել երկիրը ռուսական ռազմական նավի վրա:Ըստ թիկնապահի դատարանի ցուցմունքի, Յանուկովիչը և նրա ընտանիքը ուղղաթիռով Խարկովից Դոնեցկ են թռչել, այնուհետև Ազովյան ծովով տեղափոխվել են Բերդյանսկ։
Փետրվարի 24-ին ներքին գործերի նախարարի պաշտոնակատար Ավակովը հայտարարել Է, որ Յանուկովիչի նկատմամբ հայտարարվել է հետախուզում, և նրա և այլ պաշտոնատար անձանց նկատմամբ "քրեական գործ է հարուցվել խաղաղ քաղաքացիների զանգվածային սպանությունների վերաբերյալ։
Փետրվարի 25-ին խորհրդարանը դիմել է Միջազգային քրեական դատարան ՝ խնդրելով "պարզել և պատասխանատվության ենթարկել" ուկրաինացի բարձրաստիճան պաշտոնյաներին, այդ թվում՝ Յանուկովիչին, մարդկության դեմ հանցագործությունների համար, որոնք կատարվել են" քաղաքացիների խաղաղ բողոքների " ժամանակ 2013 թվականի նոյեմբերի 21-ից մինչև 2014 թվականի փետրվարի 22-ը։ Նույն օրը Յանուկովիչի և Զախարչենկոյի նկատմամբ միջազգային հետախուզում է հայտարարվել։ Քրեական վարույթն սկսվել է փետրվարի 20-ին Եվրամայդանի ցուցարարների սպանությունների կապակցությամբ։ Այս գործով կասկածյալներ են հայտարարվել Յանուկովիչը, նախագահի աշխատակազմի նախկին ղեկավար Անդրեյ Կլյուևը, ներքին գործերի նախկին նախարար Զախարչենկոն, Ուկրաինայի անվտանգության ծառայության նախկին ղեկավար Յակիմենկոն, ներքին զորքերի հրամանատար Ստանիսլավ Շուլյակը և մի շարք այլ անձինք։
Փետրուարի 22-ին Յուլիա Տիմոշենկոն ազատ է արձակվել բանտից և ելույթ ունեցել Անկախության հրապարակում։ Նույն օրը Խորհրդարանը Ավակովին նշանակեց ներքին գործերի նախարարի պաշտոնակատար։
Փետրվարի 23-ին ազգային սգի երկրորդ օրը, խորհրդարանը կողմ քվեարկեց լեզվական քաղաքականության մասին օրենքի չեղարկմանը:Նույն օրը, Խորհրդարանը աշխատանքից հեռացրեց Արտաքին գործերի նախարար Լեոնիդ Կոժարային, Առողջապահության նախարար Ռաիսա Բոգատիրովային և կրթության նախարար Դմիտրո Տաբաչնիկին։
Փետրվարի 24-ին խորհրդարանը աշխատանքից հեռացրեց սոցիալական քաղաքականության նախարար Նատալյա Կորոլևսկային և մշակույթի նախարար Լեոնիդ Նովոխատկոյին այն նաև աշխատանքից հեռացրեց Իհոր Սորկինին՝ որպես Ուկրաինայի ազգային բանկի նահանգապետ և նրան փոխարինեց Ստեփան Կուբիվը։ Փետրվարի 26-ին Տուրչինովը ստանձնեց Ուկրաինայի զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատարի պարտականությունները։
Միջազգային արձագանք
Միջազգային կազմակերպություններ
- Միավորված ազգերի կազմակերպություն - Գլխավոր քարտուղար Պան Գի Մունը փետրվարի 19-ին կոչ է արել դադարեցնել Ուկրաինայում «անընդունելի» բռնությունները և անկարգությունների համար ձերբակալվածների համար համաներում հայտարարել:-
- Արտաքին քաղաքականության ղեկավար Քեթրին Էշթոնը կոչ է անում Յանուկովիչին, կառավարությանը և ընդդիմության առաջնորդներին «լուծել ճգնաժամի հիմնարար պատճառները»։ Բացի այդ, Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ժոզե Մանուել Բարոզոն հայտարարություն է տարածել, որում ցավակցում է սպանվածների ընտանիքներին և կոչ անում դադարեցնել բռնությունները։ Նա նաև ասաց. «ԵՄ-ն իր անկեղծ օգնությունն է առաջարկում ՝ կողմերի միջև քաղաքական երկխոսությունը հեշտացնելու և իրավիճակը խորացնելու համար»։
- Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպություն - ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Շվեյցարիայի արտաքին գործերի նախարար Դիդյե Բուրկհալտերը, փետրվարի 19-ին, հորդորել է ուկրաինական իշխանություններին «ամեն ինչ անել ՝ երկրում սպառնալից իրավիճակը մեղմելու համար» Եվրախորհրդ - Խորհրդի գլխավոր քարտուղար Թորբյորն Յագլանդը փետրվարի 18-ին արված հայտարարության մեջ ասում է, որ Ուկրաինայի խորհրդարանը պետք է «լուրջ բանավեճ սկսի ճգնաժամը վերջ տալու վերաբերյալ» և առաջարկել է ԵԽ-ի օրինական և սահմանադրական աջակցությունը։
Ազգեր
— Մենք խորապես ցավում ենք Կիևում բախումների հետևանքով տասնյակ զոհերի համար։ Ուկրաինան բարեկամ երկիր է Հայաստանի համար։ Մենք հույս ունենք, որ կողմերը կվերսկսեն բանակցությունները վիճելի հարցերի խաղաղ կարգավորման հասնելու ուղղությամբ։
— Արտաքին գործերի նախարար Ջուլի Բիշոփը փետրվարի 19-ին դատապարտել է Ուկրաինայում մարդկանց բռնությունն ու մահը և երկու կողմերին կոչ է արել վերսկսել դրական քաղաքական բանակցությունները ճգնաժամի կարգավորման համար։
— Փետրվարի 18-ին ԱԳ նախարար Ջոն Բերդը հայտարարել էր. Այսօր բռնության կամ հալածանքների ոչ մի գործողություն աննկատ չի մնա Կանադայի կառավարության կողմից,և մենք կաշխատենք միջազգային հանրության մեր դաշնակիցների հետ ' ապահովելու համար, որ մեղավորները պատասխանատվության ենթարկվեն:Նույն օրը բերդը նաև ասել է, որ Կանադան Ուկրաինայում ցուցարարներին բժշկական օգնություն կտրամադրի
—Արտաքին գործերի նախարարությունը Կոլումբիայի կառավարության անունից հաղորդագրություն է տարածել, որում "խորը մտահոգություն է հայտնվում Ուկրաինայի իրադրության կապակցությամբ", ինչպես նաև ափսոսանք է հայտնվում "վերջին մի քանի օրերին տեղի ունեցած բռնությունների կապակցությամբ": Նույն հայտարարության մեջ Կոլումբիան կոչ է արել Ուկրաինայի կառավարությանը " երաշխավորել իր քաղաքացիների անվտանգությունը, մարդու իրավունքները և հիմնական ազատությունները։
Ծանոթագրություններ
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Ուկրաինական հեղափոխություն (2014), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.