Շառլ Ադոլֆ Վյուրց (ֆր.՝ Charles Adolphe Wurtz, նոյեմբերի 26, 1817(1817-11-26), Ստրասբուրգ - մայիսի 12, 1884(1884-05-12), Փարիզ), ֆրանսիացի քիմիկոս, Փարիզի ԳԱ անդամ (1867)։
Քիմիա ուսումնասիրել է Լիբիխի (Հիսեն) և Դյումայի (Փարիզ) լաբորատորիաներում։ 1853 թվականից՝ Սորբոնի համալսարանի օրգանական քիմիայի պրոֆեսոր։ Հայտնաբերել է բազմաթիվ օրգանական նյութեր և սինթեզի եղանակներ։ Ստացել և ուսումնասիրել է ճարպային ամինների պարզագույն ներկայացուցիչները՝ մեթիլամինը և էթիլամինը (1849 թ.)։ Առաջարկել է (1855 թ.) հագեցած ածխաջրածինների ստացման ընդհանուր եղանակ, սինթեզել է էթիլենգլիկոլը (1856 թ.), էթիլենքլորհիդրինը և էթիլենի օքսիդը (1859 թ.), որից ստացել է ամինասպիրտներ, խոլինը (1867 թ.) և նեյրինը (1869 թ.)։ Բենգոլսուլֆոթթուների և կալիումի հիդրօքսիդի փոխազդեցությամբ ստացել է ֆենոլ (1867 թ.), նկարագրել է ալդոլային կոնդենսումը (1872 թ.)։ Կարևոր են նաև ցիանի քլորիդի, ուրետանի, ամիլսպիրտի, ամիլենի, խառը ռադիկալների, կաթնաթթվի վերաբերյալ հետազոտությունները։ Վյուրցը ատոմամոլեկուլային ուսմունքի, Ա․ Բուտլերովի կառուցվածքային տեսության և Դ. Մենդելեևի պարբերական օրենքի ջատագովն էր։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 481)։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շառլ Ադոլֆ Վյուրց» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Շառլ Ադոլֆ Վյուրց, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.