Լիվայ Ստրաուս: Գերմանա–Ամերիկյան գործարար

Լյոբ (Լիվայ) Շտրաուսը ծնվել է 1829 թվականի փետրվարի 26-ին Բավարիա նահանգի Բութենհայմ կոմունայում` հրեական ընտանիքում։ Հայրը մահացել է 1845 թվականին թոքախտից։ 1847 թվականին Լյոբը մոր և երկու քույրերի հետ արտագաղթել է Միացյալ Նահանգներ։

Միացյալ Նահանգներում Լյոբն իր անունը փոխել է «ավելի ամերիկյան» Լիվայի (Levi) և ազգանվան գերմանական ß («էս-ցետ») տառը փոխարինել է կրկնակի S-ով։ Նրա ավագ եղբայրները՝ Ջոնասը և Լուիսը, մի քանի տարի առաջ տեղափոխվել էին Միացյալ Նահանգներ և Նյու Յորքում զբաղվում էին կտորի վաճառքով։

Լիվայ Ստրաուսն սկսել է ուսումնասիրել առևտրի բիզնեսը և 1848 թվականին մեկնել Կենտուկի, որտեղ աշխատել է շրջիկ գործակատար. զբաղվել է արդուզարդի և երաժշտական գործիքների առևտրով։

1849 թվականին Կալիֆոռնիայում բացվել են ոսկու հանքավայրեր։ Սկսվել է ոսկու տենդը։ Հազարավոր մարդիկ հասել են Միացյալ Նահանգերի Արևմտյան ափ։

1853 թվականին Ստրաուսն իր եղբայրների ապրանքը բերել է Սան Ֆրանցիսկո։ Ամբողջ ապրանքը գնվել է նավից մինչև նավահանգիստ հասնելը։ Մնացել է միայն պարուսինը։ Ստրաուսը դերձակին պատվիրել է այդ կտորից տաբատ կարել։ Տաբատները վայրկենապես գնել են։ Լիվայը և նրա փեսա Դեյվիդ Սթեռնը Սան Ֆրանցիսկոյում բացել են արդուզարդի խանութ։ 1853 թվականին Ստրաուսը հիմնել է «Levi Strauss & Co.» ձեռնարկությունը։ Պարուսինի փոխարեն տաբատները սկսել են կարել ավելի փափուկ ֆրանսիական կտորից, որն անվանել են «դենիմ» (այսինքն` Հարավային Ֆրանսիայի Նիմ քաղաքից, որտեղ ի սկզբանե այդ կտորը պատրաստվել է)։

1873 թվականի մայիսի 20-ին Ստրաուսը և Ռուսական կայսրությունից ներգաղթյալ Հակոբ Դեյվիսը ստացել են գրպանների վրա մետաղյա գամերով տաբատների արտոնագիր։ Առաջին տարում Ստրաուսը վաճառել է 21 000 տաբատ և պղնձե գամերով բաճկոն։

Լիվայ Ստրաուսը մահացել է 1902 թվականի սեպտեմբերի 26-ին։ «Levi Strauss & Co.» ընկերությունը ժառանգաբար անցել է զարմիկներին։