mbyjakuaa

Arapy'ytahára ha'e yvypóra osẽva Yvy apekuégui ha oho arapýpe, upéicha avei ojehero umívape ovevéva peteĩ arapy mba'yrúpe ha oimeraẽ tapichápe oho Jasýpe.

Ko ñe'ẽngue pyahu avañe'ẽme "arapy'ytahára" ou Paraguái Arapyregua Ñangarekoha ñe'ẽndy mokõive ñe'ẽteépe, ojejapo ary 2019-pe, oñembohaságui astronauta karaiñe'ẽgui.

Yvypóra peteĩha oho arapýpe ha'e akue Rrusiagua kuimba'e, Soviétiko Joaty pegua, hérava Yuri Gagarin. Upéicha ojehu ára 12 jasyrundy, 1961-me. Yvypóra peteĩha ha mokõiha oguata akue Jasy apekuépe ha umi mokõi kuimba Tetãvore Joapykuéra pegua hérava Neil Armstrong ha Buzz Aldrin, amo ára 20 jasypokõi, 1969-pe.

Ndohovéi avave Jasýpe ary 1972 rire, ha ndaipóri gueteri arapy'ytahára oho yvóra ambuévape.

• Arapy: ha'e opamba'e, ohasahápe ára ha oĩhápe opa jahecháva.
• Arapyvore: ojehero avei tapiryja, kóva hína yvága mba'e aty, mbyjakuéra ha yvorakuéra aty.
• Big Bang: mba'ekuaarã omombe'úva mba'éichapa arapy oñepyrũva'ekue.
• Kuára hũ: mba'e ijapýrava ha naipaha'ỹiva arapýpe, mba'e hypy'ũitéva ndohejáiva ni peteĩ mba'eku'i michĩ opiã hag̃ua chugui, ni tesape.
• Mborevi Rape: karaiñe'ẽme: Vía Láctea, ñande arapyvore, oĩhápe Kuarahy ha Yvy.
• Mbyja: mba'e apu'a plasma ijapopyre tuichaitereíva ha hendypáva
• Mbyja ypykatu: opa umi mba'e ojeréva peteĩ mbyjáre, ñanemba'éva niko pe Kuarahy ypykatu.
• Yvága mba'e: mba'e oimeraẽva yvágape oĩ, ndaha'éiva yvypóra ojapo.
• Yvóra: yvága mba'e mbyjáre ojeréva, ñande yvóra hína ojehero Yvy.